HISTORIA
ECGLESIASTICA
VAR11S COLLOQUIIS DIGESTA
1} B I
PRO THEOLOGIZE CANDIDATIS
s praclpuee , non folunt ad Hifloriam , fed etlam ad
Dogmata, , Crhicam , Cbronologiam , & Ecclefix
Difciplinam pertinentes>per breves Interroga-
tiones, & ^efponjiones perflringuntHr ,
& in frxclaro or dine collocantur
TOMUS SECUNDUS
Comple^ens duo Ecclefix fzcula
Quintum & Sextum .
C T O
FR. IGNATIO HIACYNTHO
AMAT DE GRAVESON
Sacra: Facukatis Parifienfis Do&ore, &CoIlegu
Cafanatenfis Theologo,Ord. Fratrum Prard.
S
*
R
^ OM^E MDCCXVII.
Apud Francifcum Gonzagam .
S VI* 1^10
M P l^M IS S V.
PR^EFATIO
HISTORIC ECCLESIASTICS
Studiofo Lettori mcejfaria
I s T o R i A M duorum Ecclefias
faeculorum , quinti videlicet &
fexti, defcribendam adgredi-
mur , unius quidem Tomi anguftiis com-
prehenfam , nullo tamen rerum magnitu-
dinis detrimento , nulla veritatis fadla in-
juria. Le<5toris curiofi & Hiftoriae Ecclc-
fiallicaj ftudioii votis pro viribus facere*
fatis ttuduimus . Dele&abit (iquidem cu-
riofi Lecl:oris animum infolentia cvcn-
tuum , qui fseculo quinto contigcrunt ,
nimirum Occidentis Imperil extindio,
varia Regnorum exordia Turcelingorum
fub Odoncro , & Oftrogothorum fub Tbeo-
dorico in Italia , Francorum 8c TSurgun-
dionum in Galliis , Wifigotborum in Hi-
fpaniis , Anglorum in Britanniae Infula 5
Fandalorum in Africa. Ad has Occi-
a a den-
dentalis Imperil > Regnorumque permu-
tationes accedunt diuturna bel]a> quas duo
perfidi & ambitioii homines, RufnusT\i-
tor Arcadii Imperatoris Orleans > &: Sti-
lico Tutor Honorii Imperatoris Occiden-
tis concitarunt adversus duos ilios Impe-
ratores , quos adhuc pupillos eorum fidei
ac curse Theodofius Imperator propediem
moriturus commiferat . Tot funefta Bella
excipiunt vari^e turbse in Ecclefia excitatas
ab Imperatoribus Orientis Zenone ^ 8c
quorum primus promulgate
^ quod Henoticon appellatur >
univcrfam perturbavit Ecclefiam ; Alter
vero Eutychian^ Hf refis fautor inter prse-
cipuos Ecclefia hoites jure Optimo annu-
meratur . Hinc rnultse manarunt perfe*
cutiones , quibus fub finem quinti ^ & ini-
tium fexti fa^culi afflida fuit Ecclefia-, >
maxime , cum id temporis null! in toto
orbe Principes effent 5 excepto Clodoveo
Galliarum Rege > qui Catholicam Fidem
profiterentur . Amftafius quippe Orien
PR JE F A T Z O
tis Imperator Eutychiana? Hsrefi, ut mox
diximus , aperte favebat , Theodoricus
Italia? Rex , Jiecnon Alarictts Wifigotho-
rum Rex, qui Hilpanise & parti Gallise
dominabatur; Rex quoqus Burgundior
num , 5c Rex Vandaloruni in Africa io^
luto Ariana; Ha^refeos hserebant , csetera-
rum vero Orbis gentium Reges denfiffi-
mis Idololatrise tenebris erant immerfi .
Verum , quemadmodum tot vario
rum eventuum narratio curiofi Ledoris
animum obledabit, ita non minorem >
utfpero, voluptatem percipiet Hiftorise
Ecckfiafticx ftudiofiis Le^or, dum per-
curret Hiftoriatn Ha^refum Neftoriano-
rum , Eutychianorum , Pelagianorum Si
Semipelagianorum , qua; in quinto fseculo
cmerferunt, diuque Ecclefiam infeftarunt;
dum perluftrabit Concilia , in quibus aut
prxdidl^e Hxrefes profcriptse funt , aut
collapfa Ecclefia; Difciplina fuit inftaura-
ta; dum infuper expendet famofam illam
ac celebrem controverfiam de tribus Ca-
a j ft-
P R K f A T I O.
in fextofaeculo mukas in
clefia excitavittragoedias, & qua nulla,
ab ipfo Chrilliani nominis exordio fideles
inter fefe concertatio tenuit aut partiurn
diffidentium ardore pertinacior , aut con-
troverfae quajftionis fublimitate dignior >
aut cventuum varietate feraciorj dam*
poftremo originem diffenfionis , qua? oc-
cafione docl:rin Origenis extitit S. Joan-
nem Chryfoftomum inter & S. Epfpha-
nium , S. Hieronymum , &Joannem An-
tiftitem Hierofolymitanum perfpedam
habebit , fcietque genuina Opera accurate
Criterio difcernere a dubiis & fpuriis San-
Chorum Patrum , qui in quinto 6c fexto
EccleHa? feculis floruerunt , quique in rei
Orthodox^ tutelam vigilantiifime excu-
bantes contra infurgentium Hsereticorum
impetus impavidi fteterunt , & ferpentes
corumerrores do&iffimis fuis lucubratio-
nibus confutarunt . Hos inter Sanc^os Pa-
tres pra?fulget potiffimum S. duguftinus^
qui poft proftratos Arianos , Manichjeos
&DO-
PRAPATIO.
& Donatiftas , Pelagianorum & Sernipe-
lagianorum Hajrefim per viginti anno-
rum {patium herculeo iabore & adaman*
tino pe&ore oppugnavit, eamque tandem
tot annorum dwturnitate roboratam , toe
inflar hydra? redivivam cladibus , tot fu-
pcrbam exiciis , tot locis long^ late^ ie-.
difFufam debellavit > vicit , profligavit ,
atque ad medicinalis Chriiti Ssrvatoris
noilri ad (ingulos pietatis adus neceilita-
tern defendendara invida arma pofteris
fuppeditavit , ficut teftatur S. Fulgentius
lib.i. de verit.Prxdeft.zyGratice his ver-
bis:Turris fortitudinis ipjam grdti&m te
nens , t9*ex mde cunftashoftMmmAcbi*
nations s telorum cosleftis juvaminis i;/V-
tuteconfringens (Auguftinus) non folum
ibfedehofte vifforiam refer ens
i)it , quin etiam pofleris certandi
cendi ordinem 9 fi quandf) -viffa pravitas
recidivo aufu infandum caput erigere nl-
teretur , oftendit. In his> inquam, Sc
aliis id genus perdiicendis , ficut & in le-
a 4 <Sli-
P R M F A T I O.
clitandis geftis Summorum Pontificum ,
qui fasculis quinto & fexto Ecclefiam fan-
diffime rexerunt , atque demum in com-
paranda notitia Dodrinse , Difciplinse &c
Moralis Chrifiiana? , quse in iftis duobus
fxculis viguerunt > non parum voluptatis
a Ledore Hiftoria; Ecclefiafticse ftudiofo
perceptum iri cerdflime confido. Qua-
propter neeefllim non eft , ut ei jam fjpon-
te currenti calcaria addam , fed folum ve~
lim ut duo hie breviter obiervec , quorum
notitia aduberiorem dilucidationem re-
rum, quasdeinceps diduri fumus appri-
me neceilaria eft .
In primis , cum in Hiiloria quinti
& fexti Ecclefise fa?culorum fsepe de Di-
ptycbis Ecclejtafticis mentio occurat , prae-
fertim occafione Acatcii Patriarchs Con-
ftantinopolitani Hajrefi Eutychianse clam
addidi , cujus nomen Romani Pontifices
^ Diptychis Ecclefiafticis eraferunt , nee
pacem Ecclefise Oriental! concefferunt ,
niii poftquam ipfamet tandem confenfif-
fee
P R * F A T I O.
fet , ut Acacn cseterorumque ejus fcqua-
cium infaufta nomina ex Grsecarum EC-
clefiarum Diptychis obliterarentur j prae-
ftat ut in anteceffum paucis hie expona-
mus, quid Diptychorum Ecclefiafticorum
nomine intelligendum veniat > 6c quis co-
rum in facris uius fuerit \
Dipcycha itaque Ecclefiaftica nihil
aliud erant > quam membranacei > feu
chartacei Codices, in quibus nominal
Epifcoporum , & aliorum Catholicse Ec-
clefia^ Fi deli urn erant infcripta , 8c in hoq
diftinguebantur a prophanis Diptychis j
quibus novi Confulis nornen aureis cara-
deribus fingulis annis fcribebatur, quod
Diptycha prophana , feu confularia , ef-
fent Tabulse non membranaceae, fed ebur-
nea* , ut colligitur ex Codice Theodofia-
no , ubi extat Refcriptum ab Imperatori-
bus Fakntiniano , &c Tbeodojto datunu
anno CCCLXXXIV. his verbis conceptum :
Illud etiam Conftitutionefolidamus , /,
exctyfis Confulihus ordmariis*m4llipror~
SHS
PR/EFATIO.
alferi aurea m fportula m y Diptych A
ex chore edendifacuttasfit . Cum publics
celebrantur officia , ficfportulis nummm
argenteuS) alitim&teriaDiptychis. Haec
prophana, feu confulariaDiptycha non
uno loco inter antiquiflimaCimelia in-
vcnta publicavit Alexander Witbelmius >
caque perdoc3:o Commentario illuftravit
Porro , ex his prophanis , feu confularibus
Diptychis > ut optime obfervac Card. No*
rijius in Differtatione Rifiorica de Syno~
do F*. capite quinto 5 Catalog! ^ in quibus
Epifcoporum > aliorumque fidelium erant
infcripta nomina, Diptychorum nomen
deinceps mutuari C3eperunt > &: confularia
Diptycha poftea facra & Ecclefiaftica^
cvaferunt, quae licet , ut mox diximus^
cburnea non effent, fed tantum membra
ne quaedam > has tarnen membranas coo-
pertoriis + feu operculis eboreis ^ vel alte-
rius pretiofe materi^ tegumentisinclufas
fuiffe indic&tFortuvatus Jib. 10. carm. j.
de Natalitio die S. Martini Turonen-
fis
PRJEFATIO.
fis ad Cbildebertum Galliarum Regero,
ubi ait:
Nomtttaveftra legant Patriarcbis
atque Propbetis
Cuibodie intemploDiptycbus edit
ebur .
Ecclefiaftica Diptycha alia crant Fiven-
tium , alia Mortuorum , nam diverfis li-
bris eorum nomina fcribebantur . Id li-
quido patet ex litteris Attlcl Patriarchae
Conllantinopolitani ad Cyrillwn Patriar-
cham Alexandrinutn de reftituto Dipry-
chis Ecclefiafticis San&i Chryfoftomi no
mine , ubi hxc {cribit : Mentio namque
ejus ( feu Chryfoftomi )fit cum Defunftis
nonfolum Epifcopis ^fed 5" Presbyterts ,
Diaconis , &&gt; Laicis ipfa , mulieribuS"
que , $$*c. Magna eft enim inter Defun-
ftos ty fuperftttes differentia > ttt etiam
libripropter different iam eorum y quorum
memoria confervatur 9 ftatum , difcrett
fint . Ex quibus verbis duo comperta ha-
bemus . Primum eft , quod alia client Ec-
cle-
P R K F A T I
clefiaftica Diptycha Viventium, alia-*
Mortuorum . Alterum eft , quod ejufoio-
dii Diptycha tarn facrorum Miniftroram ,
quam Laicorum , immo & muiierum no
mna complederentur . Inde tamen col-
ligi baud debet> omnia nomina promifcu^
& indifcrfmlaatim in hifce Diptychis
fuiffe infcripta ^ fed in Una pagina Epifco-
pi , in alia Presbyteri , in altera Diaconi >
atque ita diverfis etiam Laid ac foeminse
Diptychis confignabantur . Dodliflimus
Card. Tlona lib. z. Rerum Liturgicarum
cap. xii. ait , tria fuiffe genera Diptycho-
rum , five Tabularum > quibus nomina in
fingulis Ecclefiis infcribebantur Primum
crat peculiare Epifcoporum , eorum pra;-
fertim, qui illam Ecclefiam rexerant,
duramodo probitate ful ac fandis mori-
bus claruiffent . Alterum erat Pivorum ,
in quibus eorum nomina defcripta erant 9
qui adhuc viventes dignitate aliqu^ , vel
beneficiis illi Ecclefia; collatis, vel alio ti-
tulo jbene meriti erant . In his fecundi
ge-
PR-ZEFATIO.
generis Diptychfs primo locoRomanus
Pontifex, tiini alii Patriarchs >&: proprius
Antilles , ac reliqui Clero adfcripti recen-
febantun poika Imperator, Principes,
Magiftratus & Popu
us fideiis . Tertium
genus Diptychonim erat Mvrtuorum^
qui in Catholica communione deceile-
rant , 6c vel Principatu ternporali > vel di-
gnitate Epiicopali , vel aliis in Ecclefiam
mentis ac beneficiis fpedabiles fueranc
dum eflcnt in vivis . Procter hasc tria Di-
ptychorum genera , alia , tefte eodenu
Cardinali TSona, erant Diptycha, feu
Tabula? , quibas inicripta erant nomina
eorum , qui ad Baptifmum accedebant .
In fumma veneratione apud Fideles
:rant Diptycha Ecclefiaftica , quippe quae
in facro-fando Myfterio exponebantur }
poftquam Diaconus, ut legitur in lituN
Sandorum Bafilii 6c Chyfbftomi , ea
thure fuffierat , alta voce in Ambone ilia
recitabat , non tamen omnia Fideliura*
vivorum , quam mortuorum in Di-
PRJEFATIO*
ptychis infcripta legebat , ( ut quibusdam
Seriptoribus perperam vifum eft. Ad
earn fiquidem tot nominum recitatio-
nem , potiflimum poft fidem jam propa-
gatam > dc extirpatam Idololatriam , nee
inenfes , nee anni fuifeciflent , maxime in
Civitatibus, qua? innumerabilem populi
multitudinem continebant ) fed dele&us
habebatur, & in Diptychis tarn viven-
tium , quam in Domino dormicntium >
quae publice a Diacono in ambone lege-
bantur, eorum tantum nomina recitaban-
tur , qui inter eseteros aliqua fpeciaii nota
prseeminebant 5 fada de reliquis general!
commemoratione . Hsec praxis legendi
inter facram Synaxim Diptycha Ecciefia-
llica aperte colligitur ex Adis Synodi
Conftantinopolitanse anno DXVJII. cele
brate. In his enim Icgitur, quod cum
populus conclamaffet : Diptycba amboni.
Qut non loquitur , Manichxus eft . Di-
ptycba amboni , Joannes Patriarcha po-
pulo fatisfecit : Poft kttiomm fanfli
Evan-
PR.XVATXO*
ii ex morefacra Mifsafnita
janttis claujis ( Mifla videlicet Catechu-
menorum , cjuibus poft E vangelu recita-
tionem extra Eccleliam dimiffis janucB
claudebantur ) leftiom juxta. confuetu-
dinemfafla , tempore Diptycborum con-*
currit omnis multitudo cum magnofilen-
tio circum circa, altare &* Audiebat . Et
cum folum hRa, faijjent a Diaconopra-
diflamm quatuor Synodorum , ^ fan-
fits memoriae Archiepifcoporum Eupbc-
wit , Macedontt , f$* Leonis nomina, , i>o-
ce magna unii>erji clamaverunt : Gloria
tibi Domine . S. Leonis PapE , necnon
Ettphemii , ac Macedonia urbis Conftan-
tinopolitanx Antiftitum nomina Anafla-
ftus Hsereticus Imperator e facris tabulis
craferat, fedeomortuo die nona mentis
Julii annioKViii. e veftigio eorumdenL*
Prarfulum nomina facris Tabulis 5 feu Di-
ptychis Ecclefiafticis reftituta funt . Earn-
dem praxim recitandi inter Miffe Sacrifi-
cium nomina in Diptychis infcripta ob-
fcr-
P R * F A T I 0.
fervandam prascipit Concilium Emeri-
tcnfe Canone ip. his verbis: Proinde^,
folubri deliberAtione cenfemus ^ ut pro
Jtngulis quibusque Ecclejtis , in quibus
Presbyter jujjus fuerit per fm Epifeopi
ovdinettionemprxejje , fro Jtngulis diebus
Domintcis Sacrificium Deoprocuret offer~
re , & eorum nomlna, , a quibus Eccleftas
conftat ej/e conftrufta? 9 *vel qui aliquid
hisjanftis Ecclefiis videtur , w/^ wfifunt
contulijje )Ji r ui e ventesincorf>oreJtnt- > an
te ah Are recitentur tempore MiJJt . Quod
fi ab hac luce difcefferint , nomina eorum
cum fidelibus recitentur fuo in or dine .
Denique , cavit Temper Catholica Ecck-
fia, ne Sandlorum , & in communione^
Catholicaj Ecclefiz defundorum Epifco-
porum nomina c Diptychis Ecclefiafticis
expungerentur. Haec namque expundio
pc^na erat illis folis inflida , qui vel a Fide
Catholica defecerant , vcl ob aliquod cri-
men d communione fidelium fueranc fe-
parati . Hinc, ut oftendenius in ferieu.
Hi-
PR^FATIO.
Hiftoriae Ecclefiai fseculorum quinti & fc-
xti , poftquam S. Cbryfoftomus Patriarcha
Conilantinopolitanus fadione Eudoxit
Augulfoe, >t Theopbili Patriarchs Ale-
xandrini in Conciliabulo ad QuercurvL,
coado injufte damnatus &: Epifcopatu
9 It,
fuiffet dejedus, ejusque nomen e Oipty-
chis Ecclefiafticis expundum ; Innocen-
tius LPontifex Maximus Sandi iliius Epi-
fcopi fufcepta difcufsaque causa, injuftum
hujus Conciiiabuli Decretum abrogavit ,
atque in exilio defundi Chryibitomi me-
moriam honorifice reftitui curavit, nee
aliter pax inter Oricntis & Occidentis EC*
clefias ft udiis hac in re di vifas iniri potuit ,
nifi prius reftituto in Ecclefiafticis Dipty-
chis Chryfoftomi rtomine. Sed, versa
vice, pottquam Acacius Patriarcha Con-
ftantinopolitanus Eutychian? H^refis fau-
tor , fefe in quinto fseculo ab Ecclefia^
9 1
Romana , fado Schifmate , feparallet 9
omni ftudio connixi funt Romani Ponti-
fices Gelajtus , Anaftafem , &t Symmachus
b ut
P R M F A T I
ut perfidi Acacii jam demortui nomen ex
Grsecarum Ecciefiarum Diptychis omni-
no deleretur, idque tandem obcmuit Hor*
mifdas Summus Pontifcx a Juftmo reli-
giofilfimo Imperatore ^ fub quo fubhtum
fuic diuturnum Schifma 5 & pax Onenta-
lem inter & Occidentalem Jhcclcfiam fell-
ciffime reitituta eiidamnata duorum pr^-
cedentium Haereticorum Imperatorunu
ZenontS) & Anaflajii fmemoria 5 expun*
Bisque facris ex tabulis eorum fimul &C
Acacii^ caeterorumque ipfis adhserentium
nomimbus. Sed demateria^ ufu 5 &re-
citatione Diptychorum Ecciefiafticomm
hxc indicafle fufficiat .
Alterum 5 quod in hac Prsefatione
Ledor Hiiloriae Ecclefiaftica? ftudiofus ac*
curate velim obfervet , fpedat quintanu
Synodum generaiem in fexto feculo ^ feu
anno DLIII. celebratam 7 in qua non fblum
damnata funt tria famofaCapitufay vi
delicet fcripta & perfona Theodori Mo-
pfuefteni Epifcopi 7 fcripta Theodoreti Cy-
n
__
P R X F A T I O.
ri Antiftitis contra XH. Anathematifmos
S. Cyrilli Alexandrini , & Epittola lb&
Edeffeni Prajfulis ad Marim Perfam 5 fed
etiam confixus eft Qrigenes . Plura qui-
dem de hac quinta Synodo generali dice-
mus in Hiftoria fexti Ecclefia? fasculi , hie
tamen Le&orem neceffario prsemunien-
dum effe duxi contra duos errores , in cjuos
impegic Petrus Halloixius JLeodienfis
Scriptor in Apologia , cjuam edidit pro
Qrigene . Enim vero , ut Origenem ab
errore vindicaret ille Scriptor, aufus eft
aflerere , quintam Synodum a Sede Apo-
ftolica non fuiffe approbatam , fed magis
ab Ecchfia, Catholic A toleratam ejfeacper-
miff&m , quam grato ammo admijfam &&gt;
receptam . Addit etiam , hanc quintam
Synodum nulla efle veneratione dignam :
Quomodo , inquit , Jufttniani Concilia,-
bulum inftigante Diabulo concitatum &*
confiftum ) poteft ulla veneratione ejft_
dignum \ Secundo , pertendit idem Scri
ptor , Origenem non fuiffe damnatum in
b i quin-
P R JE F A T I O.
quinta Synodo . Hosduos Halloixii er-
rores , velut inaudita hadenus paradoxa
lato & perdo&o calamo confutavit Card.
Norijius infua Diflertatione Hiftorica^
de quintet Synodo . Quocirca , abunde hie
fufficiet duo contra Halloixium breviter
probare , quae abfque temeritate negari ,
aut in dubium revocari haud poffunt , vi
delicet quintam Synodum a Sede Apofto~
lica fuilfe approbatam, & tamcjuam_
Oecumenicam ab univer(a Ecclefia recc-
ptam . Secundo , Qrigenem in quinta Sy
nodo fuifle revera damnatum,
Et primo quidem mirari vehcmen-
ter fubit 9 qua fronte potuerit Halloixius
afferere , quintam Synodum a Sede Ap o-
ftolica non fuifle confirmatam, cum in-
numera pene extent antiquitatis monu-
nienta 9 queis ejus temeritas facili negotio
revinci poffit . Extat fiquidem ViglHi
Papae &d Eutychium Patriarcbam Con-
flantinopolitanum & adprxjacentem
nodum Epiftola , quam llluftriiHmus
trus
PR M F A T 1 O
trus de Marca Archipraful Parifienfis
veteri Codice MS. Bibliothecas Regias
emit , in qua Vigiltus Papa diferte refcin-
dit Conftitutum , & alia , quse pro triunv
Capitulorum defenfione olim fcripferat 5
vel gefferat . Eruditus etiam TSalHzius ill
nova Colle5tione Cone. pag. 1551. inve-
nit in veteri Codice MS. Bibliothecse Col*
bertinae Conftitutum Vigilii Papx pro
damnatione trium Capitulorum , in quo
Sumraus ille Pontifex fuse > dodleque tria
Capitula explicat, refellit & damnat , tan-
demque concludit his verbis: u<ecttm*
que verb five meo nomine ? Jive quomni-
libet pro de fen/tone memoratorum trium
Cct^ltulorum prolata fuerint , vel ubi
cumque reperta $ prtfentis noftri pleniffio
me conjtitutl auffioritate evacuamus
Nee folum Vigilius Papa 5 abjecla pricri
fententia, tria Capitula profcripfit 5 C
quintam Synodum approbavit> led etiam
eamdem Synodum^ tamquam Oecumeni*
cam ab omnibus Fidelibus fufcipiendam
b 3 elTs
P R K. F A T I O.
efle conftanter profitentur FigiH i Papse
fucceflbres . Pelagius I. in Epiftola v. ad
NarfemR.oma.ni exercitus Ducem quin-
tam Synodum adversus tria Capitula ce-
lebratam appellat uniwrfelem Synodum^
& Vcnetiarum > Iftriseque Epifcopos > fed
praefertim Paulinum Aquilejenfem Caput
fadionis Schifinaticorum > qui tria Capi-
tula acriccr defcndebant , & quintam Sy
nodum repudiabant, invocato fxcularium
Poteftatum auxilio coerceri & in ordinem
redigi debere affirmat . Pelagms II. quin
tam Synodum Pontificia audtoritate iti-
dem approbavit , ut videre eft in ejus Epi-
^:ola ad E/iam Aquilejenfem, 6c Iftri^e
Epifcopos ab Eccleiia Romana ob trium
Capiruiorum defenfjonem divulfos . &*
flus Gr<gorius Magnus Synodum quin
tam, ceu Oecumenicam veneratus eft,
ut conftat ex ejus Epiftola z&Joannem^
Parriarcham Conftantinopolitanum , ubi
poftquam Sandiffimus ille Pontifex pro-
feflus eft , fe ficut Evangelii quatuor li-
bros,
PRJEFATIO.
bros , fie quatuor Concilia , videlicet Ni-
caenum , Conftantinopolitanum I. Ephe-
Cmum j & Chalcedonenfe fufcipere ac vc-
nerari , confeftim fubdit : jj^uintum Con*
cilium pariter ueneror > in quo EpiftoU 9
qu<R Ih<e dicltur) erroris plena reprobz-
tur : & Tbeodoms perfonam Mediato-
ris Dei &* hominum in duttbus fubfiflen*
tiisfeparans y ad impietatis perfidiam ce-
cidijje convincitur ifcripta quvque Tbeo-
doreti , per qu<e *B. Cynlli fides repreben-
dltur^ aufa dementi <eprol at a refatantur.
Martinus V. Pontifex Maximus in Conci-
lio Lateranenil ad versus Monothelitas Se
cretario iv. legi juffit Concilii v. defiai-
tionem cum hac Epigraphe : Definitio
fanff<e quint a Synodi . Sed quid neceffe
eft plures hanc in rem adducere Pontifi-
ces, cum ex libra Diurno Rom&norum*
Pontificum manifefto pateat > in profef-
(lone iidei , quam receus eleclus Pontifex
cmittebat , quintam Synodum cum aliis
quatuor Occumenicis connumeratam fie
b 4 re-
P" R JB F A T I O
receptam fuiflfe : Sanffa qttoque unfoer*
falia Concilia > Nic&num > Conftantino-
poiitanum , Ephefinum , Calcedonenfe
fecundum Conftantinopolitanum ^
fuftiniani pi& memorise Principh tempo-
ribus cMvatumfit , ufque &d unum api-
cem immutilataferuare . His momentfs,
quge Conciliorum deifinitionibus Sc omniu
fidelium confenfu roborantur^ fblc cla-
riiis cvincitur, quintam Synodum contra
tria Capituia convocatam, audtoritatc^
Romanorum Pontificum fuifle approba-
tarn 5 & tamquam Oecumcnicam confen-
fione univerfe Ecclefias receptam ^ adeo-
que a temeritatis nota^ ne quid gravius
dicam , nullo pa6to excufari poffe H allot*
xium i qui in contrariam abiic fenten*
tiam > & quintam Synodum non erubuit
appellare /uftiniam Conciliabulum infti-
gante Diabulo confeffium .
Verum , ne quid hac in re diffimu-
lare videar, ultro quidem ac libens fateor,
Hifpaniarum Ecclefije Epifcopos quintam
Sy-
Synodum ftatim non recepiife , eosque.*
tamen communione femper con juntos
fuiffe cum Romanis Pontificibus , aiiisque
Epifcopis, qui eidem Synodo adhsercbant.
Sed contendo tamen, inde cum Halloixio
coliigi minimi debere , quintam Syno
dum ncc Oecumenicam eile , nee a Sede
Apoftolica approbatam s aut earn {alva 6c
inculpata fide rejicere vel repudiate uni-
cuique integrum fuiile . Ratio eft 9 quia
hunc Hifpanorum diffenfum Romani
Pontifices prudenti quadam OeconomiS
ad tempus dilfimularunt , & tolerarunt ,
donee Hifpani errorem facli dedocerea-
tur , quo (ibi falso perfuaferant , quintam
Synodum effe Chalcedonenfi contrariam *
E de caufa crga Catholicos 6c pacis Ec-
clefiafticse amantes Antiftites Hifpanos
filentio 5c difpenfatione aliquandiu uten-
dum Romani Pontifices exiftimarunt ,
maxim^ 9 cum in quinta Synodo general!
non de fide, fed de peribnis tantummodo
adum eflet , & aliunde reverentia , quam
Sedi
PR;BFATIO.
Sedi Apoftolicas deferebant Hifpaniarum
Epifcopi, fpem Ecdefia faceret maxi-
mam , fore ut , errore fadi propediem de-
polito, ad fententiam universe Ecclefias
accederent,& quintam Synodum ampie-
dierentur . Hinc San ft us Gregorius Ma
gnus in Epiftola ad ConftAntium Epifco-
putn Mediolanenfem , qui conabatur
Tbeodelindam Longobardorum Regi-
nam piiflimam a defenf oribus trium Ca-
piculorum fedudam ad Communionem
Ecclefia; reducere , prudent^r fie refpon-
dit : Quod fcrippftis quit Epiftoltim*
meamRegin<e Theodel mdz mini me tranf-
mittere voluiftis^yo eo quod quinta Syno-
dus In ea nominabatur > ft earn extnde
fcandalizari poffe credidiftis , reffe fa*
Hum eft , ut minime tranfrnitferetur.
Unde nunc tta facimus , ficut v&bts pta-
cuit) ut quatuor Synodosfolummodo
daremus , %y quints Syiodi
mentionem faceremus . E4 Oeconomi^ ,
prudend diipenfatione uius Sandiiii-
mus
PR M r A T i o.
nus ille Pontifex Reginam Tbeodeltn-
^y
lam ) & alios quam plures Schifmaticos
]ui Synodum quintam efle contrarianu
3oncilio Chalcedonenfi perpera m autu-
mbant, evulfb eo dubio, quod eorum
inimis a I re iniidebit, adEcciefix com-
j; tiunionera felicitcr revocavic .
Explofo primo errore Petri Hallot-
, aflerentis quintam Synodum nee 4
Xomanis Pontihcibus approbatam , nee
niverii Ecclefix confenfu fuifle recc-
tarn 5 fupereft , ut paucis nunc refellam
ilium errorem , in quern lapfus eft idem
>criptor in Apologia , quam pro Origene
idornavit, ubi vanis & futilibus con-
duris capita decimo probandum fu-
cipit, Origenem non fuiile damnatum
.n quinta Synodo , quia, inquit, in_
Adis quints Synodi nulla extat Orige-
:nis damnatio, nullum de hac Origenis
damnatione apud V dorem Tunonen-
fem 5 vel Facundum Hermianenfem Scri-
ptores horumce ^emporum aequales & re-
rum
rum geftarum teftes apparet veftigium .
Arriferat olim eadem fententia llluftrif-
fimo Dameli Huetio Epifcopo Abrin-
cenfi , fed re accuratius penfitata , ut ipfe-
met ait libroz. Origenianorum cap. 4.
Se&. 3. num. 14. mutavit fententiam , &c-
a<5tam in quinca Synodo Origenis cau-
fam, ipfumque cum Affeclis damnatuai
>c Anathematc confbffum fuifle invide
probat multis argumentis , quorum pr^e-
cipua hie perftringere fufficiet . Primum
petitur ex teftimonio Evagrii , qui lib. 4.
Hiftorise Ecciefiaftica* cap. 37. totius rei
fummam , & ipfa verba Anathematis in
quinta Synodo in Origenem prolati re-
fert, ipfumquc fequitur totum Greco-
rum agmen, videlicet Audor Chronici
Alexandrini , Georgius Syncellus , Theo-
phanes, Photius in libello de Synodis, Ni-
lus Rhodius , & Anonymi duo , qui de
Synodis quoque fcripferunt , quosque in
canonici juris antiqui Bibliothecarn con-
tulit Htnricus Juffallus vir clariffimus .
His
P R X. t A T I O
His etiam fufTragantur Zonaras , Glycas ,
;naxime vero Cedrenus , qui & Juftiniani
ilmperatoris Epiftojam reprasfentat , in_
( ]ua flagitat a Patribus quints Synodi , ut
Origenem , Origenisque Gregales da-
innent, ScNicephorus, qui Anathema-
i ifmos in quinta Synodo in Origenem vi
bratos reatat lib. 1 7. Hift. Eccle^ cap.z 8.
tere^ , Cyriilus Monachus , qui Jufti-
lia nil roper a tons xvo claruit, & resia
[uinta Synodo geftas ignorare baud po-
;uit, perfpicue docet , Origenem inea-,
Jamnatum fuiife , ut videre eft in Vita ,
[uam defcripfit S. Euthymii cap. I o 5 . 85
n Vita Sanfti Sab<e cap. ultimo . Deni-
jue Origenem confixum fuiffe in quinta
>ynodo generali teftantur Patres Synodi
exta? generalis, Adion. 1 7. & 1 8. Leo II,
omanus Pontifex in Epiftola ad Con-
ilantinurn Pogonatum Imperatorem , 5C
;pfe Conftantinus Pogonatus in Edido
id populum occiduas partes incolentes ;
u<e du Scriptiones inter Ada Concilii
fexti
P" R * F ATIO.
fexti generalis habentur , quibus add! pof-
funt Sy nodus quinti-fextaCan.i.Syno-
dicae littera; Tbeodori Hierofolymitani ,
qua; recitataj funt Actione tertia Synodi
feptima? , Epiftola Tara/ti Patriarchal
Conftantinopolitani , totiusque adeo Sy
nodi feptima; generalis , qua; extat Aclio-
ne feptima ejusdem Synodi , & Anafta-
fms Bibliothecarius ad annum Juftiniani
Imperatoris vigefimum fextum . Certe
tot luculenta teftimonia Conciliorum , 8c
clariilimorum Scriptorum, qui difertis
verbis aflerunt > Origenem in quinta Sy-
nodo generali fuifle damnatum > rem ex
tra omnem dubitationis aleam ponere_
debent , ita ut nemo prudens & fapiens
Theologus contra excipere , vel prefcri-
bere poffit . Unde , jufta de causa Emi-
neniiilimus Annalium Parens Baronius
ad annum Chrifti CCLVI. invehitur in eos ,
qui pro Origene jam ab Eccleiia damnato
Apologias concinnare prasfumunt: Mi"
inquitjpo/? damrtationem ejus
ab
ab Anaflafio Papa Pontificia auRoritate
wfliftam , pofl ejusdem reprobationem
in quinta Synodo pronunctatam , pofl tot
unti quorum Pat rum in ipfum confpi-
**
"antes fententiam > adhuc recentiores
aufos ejfe novas edere Apolo-
auftoritate Ecclefia Catholics
iudicatas fapius controi>erfias denuo te-
mere agitare . Quid , amabo , dixifleC
^lodiffimus ille Cardinalis dePetroHal-
\oixio acerrimo Origenis Vindice , qui
jion folum ipfius vitam , virtutes 6cdo-
t;umenta libris quatuor fufiffim^ comple-
eft , ejusque dodrinam ab omni erro-
"is labe totis ingenii fui viribus purgare
ic vindicate ftuduit j fed , quod gravius
:ft , ut facilius perfuadere poflct , Origc-?
em in quinta Synodo non fuiife damna-
tum , non dubitavit afferere , Patres Con-
:iliorum generalium fexti , & feptimi >
iccnon antiques Scriptores , qui Orige-
icm in quinta Synodo profcriptum fuiile
eihntur , omnes ad unum erraile , cos-
que
PRJBPATIO.
que incidiile in A&a Synodi quintajcor-
rupta & aduicerata ? Hac in re fane mo-
deftiam & reverentiam Sandis Patribus
debitam in Hal/oixio defiderare cogor,
quam penitus exuifle videtur .
At, intuit Haltoixius, nulia in_,
A^;is quintas Synodi Origenis extat da-
mnatio, necullum de hac Origenis da-
mnatione in v. Synodo fada apud Vi<fio-
rem Tunoneniem, vel Facundum Her-
mianenfem , Scriptores coxvos, appa-^
ret velb gium . Falso itaque afferitur,
Origenem in quinta Synodo fuiffe da-
mnatum. Hoc eft potiiftrnum Halloixii
argumentum, quod certe utroque pedc
claudicat . Nam , prseterquamquod me
re negativum eft , ac fubinde , juxta Cri-
tices difciplinaz regulas, ad infirmanda
locupletiffima , qus mox in medium pro-
4uximus, teftimonia, fatvirium habere
non poteft , falso pr^terea fupponit , nul-
lam in A&is quintse Synodi extare damna-
tionem Origenis . Quid enim , fodes , fibi
vo-
volunt haec verba, quibus Theodoms Cap-
padox Origenis Patronus probaturus ,
Theodorum Mopfueftenum > licet jam vi-
t fun&um , poile jure ac merito damnari,
lie Coiiatione v. Patres Synodi quintas
allocutus eft : Et multos quidem etiam
altos inyenimus poft mortem anathema-
ti^tos , necnon etiaw Origemm .......
quod nunc &* in ip/o fecit &* wftrafon-
ftitaS) & Pigilius Papa religiofiffimus
antiquioris Rom<e . Fatente igitur I heo-
doro Cappadoce Origemllarum Principe
a Synodo quinta & Vigilio Papa Orige-
nes fuit damnatus* Quid etiam fibi vult
Anathematifmus undecimus in Collatio-
ne o6tava quints Synodi his verbis conce-
ptus : Si quis non anathemati^at Arium^
Eunomium 5 Macedonium ^ Apollina-
rium ) Neftorium ^ Eutycbem > Qrige-
nem ^ cum impils eorum fcriptis .......
tails Anathemafet . Extat itaque in A&i$
quintae Synodi ^ velit nolit Halloixius ,
expreffa Origenis damnatio . Sed , uc
c deal
P R X * A T I Oi
clem Halloixio nuiiam in Adis quintse
Synodi extare Origenis damnationem *
inde tancum fequitur, Ada quintas Syno
di ob fuppreifam illam Origenis damna
tionem fuiffe truncata & mutilata > five id
Origeniitarum fraude fadum fit ^ uc non
immerito fufjpicatur BaroniuSjfive id con-
tigerit proptet nimiam feftinationem eo-
rum , qui latinam interpretationem Ado-
rum quintan Synodi ad ufurn Vigilii Papae
6c Occidentahum curarunt.Cum enim illi
interpretes totam Orientales inter & Oo
cidentales controverfiarn in triumCapi*
tuiorurn negotio verfari animadverterent^
parum curarunt de Origenis daninatione^
quse turn temporis unanimi confenfu ab
utraque Ecclefia fada & recepta fuerat ,
fed maxima feftinatione Ada quintae Sy
nodi exfcripferunt dumtaxat quantum ad
ea> qux triurn Capitulorum profcriptio-
nem fpedabant ^ ut ea ad Vigilium Pa-
pam cito tranfmittere poffent . Hinc
Sumrni Pontifices Pelagius LPelagius II.
& Ore-
P- B. A F- A. T I O
Gregorius Magnus > diim referunt De-
.;reta quintaiSynodi generalis, meminc?*
e dumtaxat damnationis trium Capitu-
orum , nulla de Origenis in ea Synodo
mnatione fad:a mentione , quia Ada-*
Synodi, qua* inicio in Occidentem
elata fuerunt latine cum magna feitma-
ione > ut dixi.nus, exfcripta > aliud omnmo
ion continebant , quarn trium Capitulo-
urn damnationem .
Plura non addam ad confurandam
?etriHalloixii , qui a viris erudicis Hue-
orifio ^ &c Alexandra jure mento
rapulat > (ingularem fententiam > qu^ fe-
nel confutat^ , nullo negotio etiam refel-
itur alia opinio /oanms G&rmni > qui in
ijfertatwne > quarn edidic ^ de quint z^
ynodo^ contendit nullam ineahabitam
iuille de do&rina Origenis coguitionem ^
ed tantum in quadam alia Synodo Con-
;lantinopoli fab Menna hujus Civitans
Epifcopo habita , qu# a vetenbus qutnt<e
ynodi nomine etiam appelUta eit ,
C I
P R M F A T 1 O*
que quintam Synodum univerfalem ali
quot annis prseceffit . Haec, inquanu^
G&rmrn fententia non folum ex his , quae
contra Halloixium adduximus, locuple-
tiffimis teftimoniis confutata manet , fed
etiam valide refelli poreft ex verbis , quae
leguntur in fecunda Profeffione fidei, quse;
habetur in libro diurno Romanorum Pon-
tificum 9 ubi , poftquarn adum eft de qua-
tuor prioribus Synodis Oecumenicis, fub-
neditur : Hac igitur Sanfita atque uni-
quatuor Concilia > eti&m fan-
quintum Concilium iienerandum
affecutum eft ^ zyfubpice memoria Jufti-
niano Principe apud Conftantinopolita-
nam Urbem eft congregatum ^ CUJMS fa~
lutavi confultu 5 unus ejfi de Banff a Tri-
nitate Dominus Nofterjefus Chriftus ve-
raciterpv&dicatus eft %$*c. in hoc Origenes
cum impiis difcipvtlis 9* fequacibus y Di~
dymo.) &&gt; E<uagriO )&* qui Creatorem om
nium Deum > 5 omnem rationakm ejus
creaturam Gentilibus fabulis profecuti
funt
font &tern<efunt condamnationifubmiffi*
In eo Theodoras Mopfueftenus Auftor
Weftorii* pariterque Diodorus pspc"* Cum
J * I J[
bis &* Epifiola , qu& I hue dicitur ad Ma-
rim Perfam , &* fcripta Theodoreti ad-
versus TZeatiJfimum Cyrillum 5 cum con
demnations projeEia, funt ^c. inter btfc
veneranda univerfalia quinque Conci
lia , etiam fanffium fextum Concilium
univerfale pr&dicamus . Quibus ex ver-
bis manifefto patet , Origenern, ejusque
Sedatores , Juftiniano Imperatore , non
tantum in aliquo private Concilio > uc
contendit Garnerius 9 fed in quinta uni-
verfali Synodo Conliantinopoli cekbratl
fuiffe damnatos
Hc te ) erudite Ledor ^ in hac Pras>
fatione pr^enionere neceffariurn e0e duxi
quo videlicet inter legcndum ea > qux in
Hiftoria quinti^ ScfextiEeclefiaefsculo-
rum de Diptycbis ^dtde quinta Synodo di-
cenda occurrent , adutum intelligere pof-
ies. Nunc duo a te viciflim repofco
fe ? Pri-
P R. X. T A T I O.
Primum eft, uc pro me^qui Hilbori* Eccle-
fiaftic^ literarium mare immenfum ac pro*
cellofum ingreffus fum, Deum Opt. Max.
roges ut me in tarn morofa &c diuturna pe~
regrinatione omnipotent! gratia fua iliu*
minet ^ dirigat 5 atque ad optatuai portum
feiiciter tandem perducat . Aiterum eft >
ut huncce fecundum Hiftoriie EcclefiatU-
c^Tomum 5 in quoeamdern, quam in
priori , methoduin teneo , attento luben-
tique animo leditare baud graveris . Et
fane, fi te veteris Rom^e Ruderum , Tern-
plorum ^ jamque vetuftate exefarum fta-
tuaruoi adfpe&us magnopere dcledat ,
quanto majori voluptate te afficere de-
bent retroa&orum feculorum EcclelidB
memoria^ San&orum Marryrum troph^ea,
Summorum Pontificum , & Imperatorurn
Chriitianorum getta, Epifcoporum fuc-
ceffiones , Hsrefum Hiltona > Concilio*
rum Decreta^ Sandorum Patruni Do-
ftrina , & antique Eccleti^ politia, nio-
rurnque difciplinaj Htffunt 7 inquit egre-
gic
gie TertulliAnus in libro de Spe&aculis ,
b<ec/peffacula Chriftianorum
perpetua ^ gratutta. In bis
tlbi ludos Circenfes interpretare 9 curfus
fteculi intuere , tempora labentia dinumt-
ra* metas confummationis expeft<*-)focie-
tates Ecclejtamm defends > adfignum Dei
fufcitare^ ad tubftm Angeli erigere^ ad
Martyrnpalmasgloriare*
c 4 NOS
NOS FR. ANTONINUS
CLOCHE
Sacrae Theologize Profeflbr,ac totius Qrdinis
Fratrum Praedicatorum humilis Magi-
fter Generalis & fervus falutem .
TEnorepraefentium nollrixjue audoritate Officii li-
centiam facimus Reverendb admodum iPatri Fra^
tri Ignatio Hictcyntht Awat de Grave fon in Sacra Fa-
culcare Parifienii Doclon ac in Collegio Cafanatenfi
Conventus Sanctae Marine fuper Minervam de Urbe
Theoloao , Provincial noftrse Provincial Alumno ty
pisedendi Opus in plures Tomos diflributum, cui ti-
tulus eit : Hifloria Ecchfiafttca <varih Colloquih digt~
fa frc. dummodo prius approbatum fucrit a duobus
Orduiis noitri in Theologia Magiftris , & aliis fervatis
de jure fervandis * In quorum fidern &c. Datum Ro
mae in Conventu notfro San6t Marix fuper Miner
vam die 8 Martii 1717.
Fr. Antoninus Cloche
Magifter Oidinis.
Loco & Sigillt .
Fr. Bernardus tfArcet Magifter $
& Sod us .
Rcgijlr.fol.79*
To-
TOmum iftum alterum quinti & fexti
faculorum complefikentem Hiftoriam , a
feritijjimo & in facris jludiis fumm exercitato
Jgnatio Hyacintho Amat de Gravefon facra
Facultatis Parifienjis Dottore , & Coll gii Cafanfa
tenfis Theologo , Ordinis Pradicatorurn tompofitum ^
authoritate ac imperio Rgverenuiffimi Pztris idnto-
nini Cloche totius Ordinis Frutrum PrjdicatoruffL
Magiftri Generalis ftdulb perlegi fumma cum animi
voluptate y magnoque ipfam rerum facrarum fludio*
fis adjumento ejje pojje cenfeo : nee dubito quotquot
fepofito partiuw ftudio pii & eruditi hoc Opus le-
gerint > quin mihi ajjentiantur , multbque plura <&
majora hac wea teftificatione fint bona hac in H/-
floria Ecclefiaftica, reperturi : in ea quippe nemo non
jure demirabitur jiili cindorem omnis fuel exper~
tern , brevittfem cum rerum ttbertate conjunffiam *
truditionem reconditam 3 rnirabilem geltorum colli*
gationem , methodum facilem ac perjpicuam qua*
fuo qutfque ordine paucis perftringuntur , ne longio-
ris fiudii fpitio & decurfu , vet nodis qutfftionttm
alienarum intricatiffimis , & vix aliitd qudm tem-
poris jaluram atlituris , juvenes Theologize candi-
dati ab Hiftoria Ecclefiaftica cultu deterreantur .
Cum igitur Tomus ipfe alttr ab omnl navo contra
Fidem , aut bonos mores trroris alieniffimus fit , <//-
gnum ilium cenfeo , qui public* tiice donefur , &
omnium teratur manibus . Datum Bgma in Conven-
tu Minervitano Frutntm Pr&dicatorum die 25.
Us anni tcrrt Cbriftiana 1717*
Fr. Antonius Bardon , Sac. Facult. Parifieofis
Doct.Iheoi. & Catedr.Cauaat.
JVffu tigverendiffimi Patris ^fntonini Cloche Ordlnh
Pradicatorum Magiftri Generalis , Tomum fecun-
dum Hiftoria Ecclefiafticte variis Colloquiis digefta ,
ab admodum Referenda Patre Fratre Ignatio Hya-
cintho Amat de Gravefon faerie Facultatis Part-
fienp* Doftore y & Collegii Cafanatenfis Tbeologo
elaboratum accurate , ac diligenter perlttjlravi : de-
quo idem omnino , quod de frimo ejttfdem Operis
Tomo > candidum judicium > ut lubens feram , me
extimulant turn orthodoxa doclrina , uberiorque re-
rum Ecclefiafticarum ferities : cum terfum dicendi
genus y metbodusque jibi conflans , qua hie ubique
refplendere , ubique mlcare comperio . <Juamobrem ,
cum primum dottijfimi *Aulorh de Hiftoria Eccle-
fiaftica volumen fummo cum applaufa ab Firis litte*
ratis , & Hiftoria Ecclefiaftica fludiofis exceptum
fit , nullus dubito , quin hoc fecundum y quod quin*
turn & fextum Ecclefia feculum complettitur 3 pa~
rem prtfftantilfimo concinnatori famam apud aquos
rerum teftimatores conciliet . Datum Bgma in Con-
ventu Sanfta Maritf juper Miner warn die 2q.Maii
anno 1717*
^
Fr. Patricius Plonket Sacrse Facultatis
Paritienfis Dodor j & Collegii Ca-
fenacenfis Theoiogus, Qrd. Praedic*
IMP
Si vjdebitur Reverendiffimo Patri MagiftrQ
Sacri Palatii Apoftolici .
JV. Card. Caracciolut
APPROBATIO
) &&gt; Reverendiffimi Domini
JUSTI FONTANINI
A cubiculo honorario Sandliffimi D.N,
CLEMENTIS XL
JUbente Reverendiffimo Patre Fr, Gre-
gorio Sclleri Magiftro Sacri Palatii
Apoitolici, perledus eft liber infcriptus:
Ecclefiaftica variis Colloquiis
. nee in eo quicquam ofFcndi,
quod ejus editionem remorari pofle vi~
dearur . Quare typis dignum cenfeo ^ tan-
quam opus tironibus perutile 5 quorum^
inituutioni optimus 5c clariflimus au^tor,
pro
pro fingulari modeftia fua , ab fe elabora-
tumfuiifetignificat, DabamRonra die
1 3 . Decembris anno Domini iji6.
Juftus Fontaninus Abbas Sextenps .
Fr. Gregorius Seller! Ordinis Praedicatorum
Sacri Palati j Apoftolici Magifter ,
IM-
INDEX
C O L L O U I O R U M
Quae continentur in hoc fecimdo Tomo
i
C O L L O CU I A
.
It) Hiftoriam Ecciefiaftkani
V. feculi ,
COLLOQJUIUM I.
*
DE Jlatu Ecckfltf In qulnto feculo fab
Iwperatorlbus Cbriftiams pag ^
COLLOQJLJIUM II.
i
De Htfrefibus , qu<z Ecclejlam In qulnto fie-
culo Infejlarunt , ejusque finuw lacera-
runt . 29
COLLOQJLJIUM III.
In quo exbibctur fcrks Eplfcoporum , qul m
qulnto Ecckfitf ftfcukprtfclpttas Sedcs oc-
cuparunt . 6 i
COL
INDEX
COLLOQUIUM IV.
Conclllh , qttti In quint o EC clefts fieculo
fuerunt celebrata , & de van it FaEtloni-
bu* > In quas diftraffii funt Epifcopl Caiho*
lid. 93
COLLOQJJIUM V.
De Vlrh illujlribus , qul erudition? & pieta-
U Ecclefitf In quint o fecuh mult urn fp len
der is contulerunt .
COLLOQUIUM VL
DC Doftrlna , Dlfclplina , & Morall qulnti
fxckf* ftcuti *
COL-
C O L I Q QJJ I O R. U
C O L L O U I A
In Hiiloriam Ecclefiafticara
, VI, fseculi .
COLLOQJJIUM
T**\EJlatu Eeclefi&in fexto faculo fab Im
l^J peratorlbw & Regibus
COLLOQJUIUM II.
Controver/iis ,
trltim Capltulorum , g ^^ in fevsto fieculo
afflixit Ecclefiam .
COLLOQJJIUM III,
Concittif Infexto Ecclefitf f&culo cekbra-
tis , & de rebus qu<e In his geft# font, zjo
COLLOQJLJIUM IV.
)e fuccejfione Epifcoporum , quifcxtofaculo
prtfcvpuas Ecclefitf Sedes Romanam videli
cet } /llexandrlnam , Antiochenaw , Hlero-
foly-
WDEX COLLOQJUrl ORU Mi
folymltanam f & Conftantinopolltanam oc~
cuparunt* z 77
COLLOQJJIUM V,
Virh lllujlribm , quifexto Ecckfi<e
lo doffirina , & pietate claruerunt . j o 5 <
COLLOQJJIUM VI.
Doftrina , Dtfctpllna , ^ Morali Chrt-
Bcclefa fa tuff . 3 j i
HISTOi-
HISTORIA
ECCLESIASTIGA
-
V. Ecclefiae fseculi*
V arils Colloqtills digefta.
Iftoriam,& Difciplinam quinti
Ecclefia? foeculi fex Colloquiis
explanablmus . Primum erit
de ftatu Ecclefiae fublmpera-
toribus Chriftianis . Alterum,
de Haerefibus , quas quinto f#-
culo emerferunt & Eccleiise fi-
nuni lacerarunr.Tcrtium cxhi-
bebit feriem Epifcoporum a qui
rsecipuas Ecclefise Sedes eodem feculo tenuerunt .
>uartum crit de Conciliis,qu^ ad extirpandas Hae-
:fes variis in locis fuerunt cdebrata, &c de nonnul-
s Fadionibus , in quas diitradi fuere quidam Ca-
iclici Epifcopi . Quintiun erit de Viris Illuftribus,
ui perdoclis Operibus quintum Ecclefix feculum
iuftrarunt. Poltremum explicabit Doftrinam,Mo-
alem , & Difciplinam ^ quas eodem feculo quinto
ait obfervata
Tom. II.
COL-
^ HlSTORlA
COLLOQUIUM PRIMUM.
De ftatu Ecclefi* In qulnto fecuh fob
peratoribus Chriftianis .
DISCIP. ^g ^ Cclefiam fub optlmo,& religiofifli-
mo Impcratore Theodofio Magno
fumma pace poticam , planequo
Idololatriam fuifle extindam, memini te dixiflfe fub
finem CoHoquii primi in Hiftoriam quarti Ecclefise
fasculi , nunc qualis fuerit ftatus Ecclcfise fub aliis
Imperatoribus , qui > poft Thcodofium Magnum ,
Imperium cum Orientis , tcim Occidentis rexerunt
fcire defidcro .
MAOIST. Mortuo Impcratorc Theodofio fub
Confulatu Olybni , & Probini > hoc eft , anno Chri-
fti cccxcv. ante diem vi. Kalendas Februarias , filii
ejus lArcadlus , & Honorius Romani Imperil adrai-
niftrationem fufcepere , & ^rcadius quidem Orien-
tis,Honorius vero Occidentis Principatum obtinuit.
Arcadii , & Hanorii juveniii , & inexpertae setati ,
fimulque & Imperio profpiciens Theodofius Ma
gnus, duos, antcquammoreretur* fekgeratDu-
ces prudentia & audoritate confpicuos , quorum^
dutu , & confiliis utrumque regeretur Imperium j
J(ufinum > qui rebus Orientis > & Stiliconem , qui Oc
cidentis rebus praseflet . Sed inter Rufinum , homi-
nem in Aquitania humili genere natum , & Stilico
nem genere Vandalum utriusque Imperii adrnini-
ftrum gravis exarfit invidia 3 magnaque fuit diffen-
fio, qua? a ut mox diccmus , graviflimorum malo-
riinr
ECCLESIASTICA.
rum tarn in Orientc , quam in Occidente caufa , &
;>rigo fuit . lArcadius ftatim poft obitum Theodoiii
:>atris fui Eudoxiam duxit uxorem , conciliante has
luptias Eutrofio Eunucho in odium Rufini aemuli
iii, qui filiam fuam Arcadio deftinabat, utlmpc-
:io, cui inhiabat , fublato Gencro 3 potiretur . Va~
rias leges fandiffimas adversus tumultuantes Hse-
^eticos emifit ArcadiuSj fuitque Optimus Princeps,
nanfuetus y pads , & reJigionis aaians, Ted infelix .
Tutor fi quidem E^finus Principi , pupilloque infi-
ius lAlaricum Gothorum Ducem adivit , ut arma-^
f erteret in Arcadium, ejusque Imperium laceraret.
Jed ut occuitum foedus , pravumquc , quod animo
/oluebat>confilium ad optatum exitum faciliiis per-
ucere poflet Kyfinus , Graeciae Proconfulem fibi fi-
lum defignavit , & Thermopylarum anguftias cu-
lodiendas viro itidem fibi addido tradidit, ut eas
mbo Barbaris advenientibus cederent . His fretus
Alaricus , quafi jam vidoria? fecurus , e Thracia di-
fcefllt , & in Macedonian! , Theflaliamque progref-
fus eft inter jeciis omnibus exilio datis, ut fcribit Z-ofi-
mus lib. 5. ubi etiam narrat mala , quse egit ^lari~
:us in Baeotia, Attica, Megaride 3 Peloponefo 3 & in
reliqua Grsccia . Verum fpe fua delufus eft v4lari-
tus > quippe qui a G4/# hominebellicofo, quein_
Stilico Honorii fratris Arcadii Tutor cum valido
Exercitu inOrientem mifit, repulfus, vidus, ac de-
bellatus eft, ftatimque a militibus, juxta mandatum
Stiliconis , Rufinus trucidatus dignas admiflis faci-
:;ioribus poenas luit.Ejus corpus adludibrium mem*
bratim difcerptum eft , Caput pr^fixum pilo , ma-
nus ita compofita , ut pecuniam laxatis , aut con-
cradis nervis recipere vidcretur . Zofimtts citatus af-
A 2 ferir,
4 HlSTORIA
fcrif, Eut r opium Eunuchum Stiliconi addiifiimum,
quipoft Rufini ca?dem maxima apud Arcadium au-
ftoritate pollebat, bonorum Rufini potitfimam par-
tem libi vindicate . Sed cum Eutropius Confulatu
fimul j & Pittritiatu ornatus , immensa, prscipi-
tique ambitione Imperium aucuparctur , omnibus
dignitatibus exuttis fuit die xii. Kalend. Febr. an-
ni cccxcix. & c faftis,ac monimentis publicis abra-
$a ejus memoria 3 in Cyprum Infulam ipfe relega-
tus , & non multo poft inde abdu&us > capite mul-
ftatus eft , ut tcftes funt Philoftorgius lib.i i. cap.<5.
Zofimus lib. 5. aliique Scriptorcs . Supplicio quoquc
afFecli funt Gildo , qui fibi Africam ufurpaverat , &
Caincts , quern Imperium affeclantcm , & Arcadio
Jmperatori firuentem infidias Fravita Gothus qui-
dem , fed fidei prseftitx Arcadio obfcrvantiflimus
conferto praslio prottravit. Qua vidoria meruit
Fravita Confulatum annocccci. Obiit Arcadius
Imperator Byzantii anno ccccvi 1 1. setatis fux 30.
Imperil poft patrczn 13. Reliquit moriens filium->
fuum Theodofium juniorcm annos ofto natum Im-
perii haeredem , illiusque Tutorem teftamento in-
itituit Ifdigerdem Perfarum Regem , eum enixe ro-
gans , uc ad Imperium Theodofio aflerendum po-
tentiam fuam omnem , providentiamque conferred
quod revera magnanimo animo executus eft Ifdi-
gerdes mittens ^ntiocbnm virura moribus egre-
gium 3 & eximia? eruditionis , qui pueri Principis
curam haberet , ipfeque , quamdiu vixit , Roma-
nos pace beavit altiflima, & Imperium Theodofio
junion confervavit .
D. Fuit ne tranquillius Occidentis Impe
rium fub Honorio fratre Arcadii ?
M.Res
ECCLESIASTICA* 5
M. Res Occidentis peflimo loco erant,atque
bediffima Imperii facies fub Honorio Principe ne-
fligente , ignavo , & a re bellica prorsus alieno ,
amdemque infauftam fortem nadus eft Honorius in
)ccidente a qu# Arcadio ejus fratri contigit iii-
)riente . Nam ficut perlidus Rufinus Tutor Area*
lii excitavit Alaricum Gothortim Regem , ut ar-
aa in Arcadium verteret ; ita ambitiofus Stilico
\ "utor Honorii , & cui duas filias Marium > & Tber~
hantiam , quas c Serena uxore fua fufceperat 3 in
* A 1
piatrimonium dederat ; eumdem Alaricum > quern
nnoccccii. ad Pollentiam % qux Civitas eft iii^>
iguria , devicerat ; ftimulavit ad pugnandum con-
ra Honorium . Sed Alaricus perfidiam deteftatus
igcnti pradio Romanas acies profligavit y tocam
^re devaftavit Italiam , & Urbem Romam an*
o ccccix. uc multisargumentis evincitCl. Pagius
fuaCritica ad annum ccccx. armis cepit, irL*
rxdam dcdit > omnia pene ^dificia incendic >
: quad torrens violentus folo xquavit , exceptis
imen Ecclefiis , quibus ille barbarus pepercit
ittdum Urbis Romae Prasfelum creavit Impe*
torem , quern mox purpura , & Imperio exuic
oft captam Romam Alaricus in Siciliam tranfire
^lens, navibus tempeftate disje&is, morbope*
it, eique fucceflit *4tbaulphus qui Romam regref-
is , earn miferum in modum depopulatus eft , in-
sl ^que Gallam Placidianj Honorii Imperatoris foro-
m abduftam ad Forum Cornelii , feu Imolaw-* *
ixit uxorem * Re ad Honorium pro veritate dela-
j juflit c vcftigio Imperator , Proditorem Stili-
mem , ejusque jfilium Eucherium Paganum > &
ertum Chriftiana: Religionis hoftem , una cum
A 3
6 HlSTORlA
Serena hujus matre, & Stiliconis conjuge occidi .
Eodem anno , quo Roma ab Alarico capta , ac di-
repta eft , *4lani 3 Randall , & Suevi Hifpanias oo
cuparunt , qui jam anno ccccvi. eodem promoven-
te Stilicone , in Gallias irruentes , funeftis cladibus
eas cruentarant , quas S, Hieronynuis Epift. xi. ad
^tgerucbiam viduam expreflit his verbis : Innume-
rabiles 9 & ftrocijfima natwnes univerfas Gallias oc-
cufarunt . Quidquid inter ^flpes 3 & Pirenaoruw eft 3
quod Oceano 3 & ^beno includitur 3 Qi^adus , Vanda-
Ins , Sarmata , ^/tlani , Ce fides , Hendi , Saxones >
Burgundiones 3 *Akmann\ , & o lugenda l{efpublica-> ,
hoftes Pannonii vaftaverunt . Etenim ^Affur venit cum
illls . Maguntiacum nobilis quondam Civitas capttiu* ,
At quefubverfa eft,& in Ecclefia mulia bominum mil-
Ha truddata . Vangiones longa obfidione deleti . I\he-+
tnorum 1)rbs prapotens , ^Ambiani 3 *Atrebates , e.v-
tremique bominum frforini , Tornaces , Nemetd , ^fr-
gentoratus y translate in Germaniaw ^fquitanitf ,
Novemque Popttlorum , Lugdunenfis y & Narbonenfis
Provincia 3 p rater paucas 1)rbes y populatafunt cun~
cia . Idem S. Doctor in Epiftola ad Heliodorum de
ejusmodi Barbarorum in Gallias incurfionibus lo-
quens, Matronas nobiles, & Virgines Dei ludibrio
habitas, Epifcopos captos , Presbyteros, & Cle-
ricos interfedos 3 Ecclefias everfas , Equos ad Al-
taria ftabulatos , Martyrum efFoflas reliquias > &
alia fimilia commemorat > quibus Romanus Orbis^
ante Urbis Roms excidium fuerac obrutus . Eas-
dem calamitates y quibus id temporis afflifta efl j
Gallia , Safoianus Presbyter Maffilienfis, qui & ipfi I
rebus pr^efentibus aderat , eleganter defcribit in_
lib. 6. de Gubernatwne Dei , Si aomina eorum , qu
in ha<
I ECCLESIASTICAL 7
In hac Barbarorum in Gallias irruptione Marty-
iium paffi funt , fcire aveas , lege Commentarium
liftoricum de Perfecutionis Vandalics ortu , pro-
;reflu, & fine, quern dodiflimus P. Tbeodoricus
\uinart Monachus Benedictinus attexuit ad Hifto-
iam perfecutionis Vandalicse quinque libris de-
criptam &yitore fitenft . Gothi etiam anno 412.
tege~>ftbaulpbo Alarici fucceflbre , in Gallias irru-
erunt , ac multas calamitates in eas intulerunt,
[uas Cardinalis Baronius ex Profpero inPrologo
ibri de Providentia , & ex Paulino in Carmine tu-
ihariftico accurate refert, & expiicat . Verum->
Uhaulphus Gothorum Rex a Patricio Conftantio
iro ftrenuo preflus , ut * relifta Narbona quam
rccupabat , Hi/panias peteret , per quemdam Go-
hum apud Barcinonam inter familiares fabulas ju-
julatus fuit, ficut zitldacius in Chronico . Athaul*
7 *
>ho fucceffit Wallia , qui pacem cum Romanis pe-
>igit , ^ttdum , quem Alaricus Impcratorem crea-^
^erat , Honorio Imperatori tradidit y eidem Gal-
am Placidiam ejus fororem ab Athaulpho Gotho*-
um Rege fibi connubio jun<ftam reddidit , & , ut
:um Romanis firmius percuteret foedus , fufcepic
>ellum adversus Alanos in Lufitania , & Vandalos
iilingos in Baetica , pollicitus Romanse fecuritati
)criculum fuum contra omnes Barbaros , qui Hi-
paniam invaferant , ut libi pugnaret , Romanis
incerct . Honorius Imperator , pace inita cum^>
Sothis , Attalum , quem Alaricus , capta Roma ,
mperatorem infticuerat , in triumphum , revindis"
>oft tcrga manibus , tra<5tum , dexteraque abfcifsa,
-iparam rclegavit ; Placidiam vcro fororem fuam
wftantio matrimonio copulavit anno ccccxvi. Hie
A 4 ille
8 HlSTORIA
ille Conflantius eft, qui Athaulphum Gothorum Re-*
gemNarbona 3 ut jamdiximus , expulit y qui ty-
rannos Gratianum in Britannia , & Conjtantinum in
Gallia profligavit, quique ob res prasclare geftas
confers Imperii fadus eft annoccccxxi. Sed Con-
flantius Imperium dumtaxat deguftavit , mortuus
quippe eft eodem anno , & imperavit menfes circi-
ter feptem. Conftantino tyranno in Gailiis oppref-
fo 9 ut jam dixi , a Conftantio , tyrannidem arri-
puit Conftans films Conftantini . Sed non melior fuic
Conftantis conditio . Hunc enim Gerontius Viennse
in Gailiis interemit , in cujus locum fubftitutus eft
Maximus : at , cum paulo poft Gerontius fuiflet quo-
que a militibus occifus ,- purpura exutus Maximus ,
& ab Exercitu defertus in Hilpaniam fe recepit ,
ibique exulans obiit . Prater illos deviftos tyran-
nos , Jovinus in Gailiis , ejusque frater Sebaftianus,
qui Imperatores fuerant acclamati , confeftim de-
leti funt . Sublatus pariter eft a Marino Duce Ho*
norii Heracllanus Africse Tyrannus 3 qui cum innu-
rnera clafle ex Provincia folverat versus Italiarn ,
ut earn omnino devaftaret. Hie ille eft Heraclianus*
qui Stiliconem Ravennse ad Ecclefiam confugien-
tem ex Honorii Imperatoris mandato occidit , &
eo fafto Africam Provinciam cum comitivaprome-
ritus fuerat 3 ut fcribit Zofwius . His tandem fupe-
ratis Tyrannis Honor ius curru triumphali vecSus
Romam ingrefliis eft , pacemque Italic reddidit.
Sed paulo poft Gothis Galliam iterum infeftanti-
bus conceflere Romani ^ ut habitarent loca , qua:
aTolofa ad Oceanum ufque inter jacent . Mortuus
eft Honorius Ravenna? aqua: intercutis morbo an
no ccccxxin. ^tatis fu# 3^. Imperil 28. de Catho-
lica
ECCLESIASTICA; 9
lica Religione bene meritus eft, & Hsereticos, pra>
cipue Manich^os , Donatiftas , & Pelagianos fan-
ftiffimis y ac feveriffimis coercuit legibus . Scd fo-
roreni fuam Placidiam y ex quo Conftantius mari-
tus ejus vita deceflerat , perdite nimis amando Ho-
norius , & os ejus allidue deofculando, turpis apud
multos confuetudinis fufpicionem noneiFugit . Hie
tamen amor in tantum brevi verfus eft odium, fre-
quentibusjurgiis obfirmatum , ut Honorius Placi-
diam cum filiis fuis in Orientem ablegaverit pauld
antequam moreretur .
D. Recenfe , qu^efo , eadem ferie Imperato-
res, qui in quinto Ecclefiae fseculo poft Arcadium
fumma rerum inOriente potiti fuut,& deinde pro-
grediemur adlmperatores Occidentis, ut nomi-
na , & gefta illorum Imperatorum faciliiis memorise
mandare poffim .
M. Tbeodofius junior 3 feu II. Arcadii , & Eu*
doxise filius 3 a patre jam creatus Auguftus impera-
vit in Oriente , vivente adhuc Honorio patruo fuo
Imperatore Occidentis . Sed mortuo Honorio an
no ccccxxm.folus totum Imperium Romanum ob
tinuit . Acceperat a patre fuo Arcadio , ut jam di-
ximus , in tutorem Ifdigerdem Perfarum Regem ;
Imperium tamen coniiliis *Anthemii Prsefefti Prae^
torio viri id temporis priidentiflimi adminiftravit .
A Pulcheria forore fua, qu# virginitatem Deo con-
fccraveratj a tenera setate inftitutus, tantum in vir-
O^ute , ac pietate profecit , ut brevi tempore evaferic
religiofiflimus Princeps , manfuetus , orationi , &
facrorum librorum Jectioni addidus , laborumque
patientiffimus . Anno aetatis fu vigefimo Theo-
dpfius ^tbenaidem JLeontii ^Vtheniemis Philofophi
fih am
10 H I S T O R I A
filiam de confiliofororis (ux Pulcherise uxorcm du-
xit , quam ab Attico Epifcopo Conftantinopolita-
no Baptifmo initiatani nuncupavit Eudoxiam , quar
fcemina fuit ekganti corporis fpccie praerdita , & in
omni do&rmas , & eloquentix gcnere cxercitata .
Ex ea Theodofms fufcepit filiam didain Eudoxiam,
qux ported Valentiniano III. Imperatori Occiden-
tis nupfit . Leges fandiffimas tulit Theodofius con
tra Gentiles , Jud^eos , & Harreticos . Concilium
Generale Ephefinum > annuente Cseleftino I.Roma
no Pontifice , convocavit . Rem literariam promo-
vit. Viros eruditos fovit. Epifcopos , & Sacerdo-
tes fummopere coluit . Diem Dominicam , Feftos-
que dies Natalis Domini 9 Epiphaniae , Pafchatis ,
Pentecofles, & Apoftolorum foedari , ac violari ve-
tuit Spedaculorum voluptate , aliasque falubcrri-
mas leges promulgavit , qua? continentur in Codi-
ce , cujus editionem Clarifliniis Juris-confultis de-
mandavit ^ quique ejus nomine Codex Theodojianus
ctiamnum appellatur . Vakntimanum confobrinum
fuum Csefarem & Auguftum elegit , atque Occi-
dentis partibus prsefecit . Adversus *JQ*,nwm > qui ,
mortuo Honorio Occidentis Imperatore , tyranni-
dem arripuerat , mifijt ^rdaburium , qui tempeftatc
aftus Ravennam pulfus e(i , & in Tyranni manus
pervenit . Sed ^jpar filius Ardabtirii , per infignc
Dei miraculum introdudis Ravennam copiis , Ty-
rannum opprefTit^ac patrem liberavit . BclJum con
tra Perfas per Ardahurium feliciter geflit Theodo
fius , fed ab ^ttila Hunnorum Rege Thraciam , &
Illyricum valiante innumeris damnis afFeftus an-
nuotributo paccm eniere coadus eft . Tandem-j
obiit Theodofius junior CouitantinopoU , five ex
mor-
ECCLESIASTICA. il
norbo 5 five ex lapfu ab Equo 3 die vigefima ofta-
r a mentis Julii anniccccL. aetatis fuse 48. Imperil
ibobitu Honorii 27.
D. Quis in Irnperio Orientis fuccefllt Theo*
lofio junior! , quern filiam dumtaxat ex Eudoxia_>
:onjuge fua fufcepifle narrafti ?
M. Mortuo Theodofio jiimorc^Pulcheria ejus
bror , & Imperatoris Arcadii filia , conjugium-*
iium 5 Imperiumque Flavio Palerio Marciano humili
oco in Thracia nato , fed militia clariffimo obtu-
it y ea tamen lege ut pudicitiae ejus vim non infer-
et , fed caftam vivere pateretur . Annuit Marcia-
ius,& Orientis Imperator falutatus eft anno CCCCL.
Pacem & juftitiam impense coluit , Chriftianis fa-
/it. H^reticos acerrime infedatus eft > deditquc
3peram , ut ad profcribendam graflantem Euty*
rhianorum Hxrefim Concilium Chalcedonenfe cc-
lebraretur. Tandem, cum ad bellum adversus Van-
dales fefe prsepararet y obiit Conitantinopoli dic^
feptima mentis Februarii anni CCCCLVI. anno acta-
tis fuse 65. Imperil circiter 7.
Port mortem Marciani ad Imperium evedus
e&Leo Thrax genereannoccccLvn. Princepscle-
rnentia, liberalitate , ac pietate inclytus, cui a
Deipara fertur proanflum Imperium ob charitatis
officium , quod prasftitit erga caecum , cui vifum_>
etiam illius minifterio reftituit B. Virgo , ficut te-
ftatur Nicephorus lib. 19. Hift.Ecclef. capa 5. Uxo-
rem duxit Leo Auguiius Berinam , feu farinam fo-
rorem Bafilifti Patritii Conftantinopolitanl, ex qua
fufcepit ^friadn^m , & Leontiam . Genfericum Van-
dalorum Regem per Marcellinum , & Heraclium-j
~s. a
Duces fuos non fernel fudit > Barbarosque Sardinia
expi>-
II H I S T O R I A
expulit. Numerofiffirnam , potentifiimamque claf-
fem adversus Vandalos Africam infeftantes anno
CCCCLXVIII. inftruxit, cui Bafilifcum Verina? Au-
guftae fratrem prasfecit . Sed Bafilifcus a Genferico ,
utcreditumeft, pretio corruptus , turpiffimc na-
vali prselio viStis eft y totamque fere claflem ami-
fit : anno tamen fequenti Leo Auguftus, uc cantum
dedecus Romano nomini inuftum dilueret , cum->
Vandalis iterum conflixit , eosque ita gloriose de-
vicit, ut Genfericus illorum Rex cum Romanis pa-
cem inire coadus fuerit. Multas facras ^Bdes,& in
ter alias Ecclefiam Dei-paras ad Fontcm diftam con-
ftruxit Leo Auguftus . Fidem, & Syno.diun Chalce-
donenfem contra Hsereticos Eutychianos acerrime
tuitus eft,Catholicos Epifcopos coluit^ ^ leges fua
pietate dignas tulit. Demiim anno CCCCLXXI v. mor-
bo correptus Byzantii vita difceflk anno Imperil
fui decimo feptimo , & Leonem fllium Zenonis &
Ariadnaj, quern obitui proximus Casfarem renun-
ciavit, Imperatorem reliquit . Sed Leo junior argra
valetudine vexatus decem tantum menfes cum Zc-
none patre fuo Imperium obtinuit , & anno setatis
fuse ij.extindus eft 5 patrique fuo Zenoni Imperium
reliquit .
Zeno itaque cognomento Ifauricus , quod ex
Ifauris Cilicias ignobili genere oriundus eifet , a N
filio fuo Leone juniore Imperator faclus regnare^
coepit in Oriente anno CCCCLXXI v. homo turpis fa*
cie^fed aioribus turpior . Ab ipfo Imperil fui exor-
dio illecebris cupiditatum ita fefe totum dedidic,
ut nihil eflet tain turpe & illicitum , quod impe-
tumejus cohibsret , ut ait fivagrius lib. 3. cap. z.
quod Theophaaes, & Zonaras confirmant, addunt-
que,
ECCLESIASTICAL 13
hue , eo imp^rante , fubditos graviflima mala efle
I >crpefibs . Bajilifius Patricias Conftantinopolitanus
, Verina forore fua Leonis fenioris Augufti vidua_j>
tiftigatus 3 pulfo Zenone , Imperium fibi ufurpavit ,
*d cum Baiilifcus nihilo meliorem Zenone fe gere-
et , & H^reticis Eutychianis aperte patrocinare-
ur > ab iisdem , a quibus fuerat acclamatus 9 Zeno
evocatus ci\,8c Tyrannum Bafilifcum devicic. Zeno
sftitutus Imperio promulgavit anno CCCCLXXXI i*
lenoticon 3 feu unitivum Edidum , quo fub fpecio-
obtentu conciiiand^ unitatis , Eutychianos citra
orum errorum cjurationem in Catholicam Eccle-
am fufcipiendos eflfe prxcepit. Denique 3 pofi:quani
uperaflet annos 17. menfes trcs^obiit Byzantii an-
ccccxci. ex fraude ^friadn^e uxoris fuae , quae ^
um vidiflet Zenonem maritum fuum ex immodica
rapula prolapfum , juflit in fepulchrum deportari ,
bi cum Zeno edormiflet crapulam , excitatus qui-
em eft , & clamores edidit ^ fed Ariadna vetuit de
iduftria referari fepulchrum , quare ibidem Zeno
evoratis fibi lacertis , & caligis mifere periit .
D. Necdum plane intelligo quid fibi velit
lud Henoticon Zenonis Imperatoris ?
M. Henoticon Zenonis nihil aliud eft 3 quam
.nitmimEdi&um, quod ille Imperator 3 fuadea-
e, vel didante Acacia Conftantinopolitano Epi-
copo , promulgavic &ad ^gyptiacse Dicecefeos
intiftites , Monachos , Plebemque Chriftianam di-
exit animo conciliandas pacis , & procurands EC-
lefiarum unitatis . In hoc Edido non aliud Sym-
olum admittendum decernitZeno, quam Nic^*
um . Approbat duodecim S. Cyrilli Capitula , feu
authematifmos,Neftoriuni,& Eutychetem damnat
Ana-
14 HlSTORIA
Anathemate , fed de Diofcoro filet , nc Alexandra
nos oftenderet . Synodum Chalcedonenfem , & Fi
dei dcfenfionem in hac Synodo edicam , necnoru
Epiftolam S. Leonis Papa: ad Flavianum alto filen-
tio premitjimo damnare audet hanc Sandam Syno*
dutn , fi expofitat in fuo Edido fidei contraria fit .
Hujusmodi Zenonis Edid:um,cdni fidei caufae haud
parum noceret,& Eutychianis animos adderet,fuic
ab omnibus Catholicis re/e<ftum;tum quia non fpe-
d:at ad Principes laicos quidquam decernere dc->
fide , turn quia etiam Imperator Zeno definitionem
jfidei fadam a Synodo Generali Chalcedoncnfi , &
Epiftolam S. Leonis ad Flavianum fummo totius
Synodi confenfu receptam filentio premendo , in-
tempeftiva ccconomia plus aequo favebat Eutychia
nis , qui illas cxecrabantur . Quocirca , ficut Efite-
fim Imperatoris Heraclii, ut dicemus in Colloquiis
feptimi farculi , & Typum Conftantis Imperatoris
optirno jure rejecit Ecclefia ob fuppreflas duaruwi*
operationum voces , quibus Monothelitarum Hre-
iis jugulabatur,ita & HenoticonZcnonis Imp. explo-
fit Ecclefia ob fuppreflam Concilii Generalis Chal-
cedonenfis, & Epiitolas S. Leonis memoriam, obru-
tasque iitas filentio voces ex duabus , & in duabm
naturis , quibus proftrata jacebat Eutychiana H^^
refis . Hinc, licet Ecclefia pads Temper amans qua-
darn ceconomia ufafit erga Zcnonem Imperatorem ;
quamdiu vixit, ncc ejus Ediftum diferte damnave-
rit 3 ne ipfius animum cxacerbaret , & graviora in-
demala, & Schifmata orirentur , quxfanare, a< |
compefcere difficile admodum fuiflet^attamen^pofl:
quam mortuuscft Zeno Imperator , &paxOrien
talem Ecclefiam inter & Latinam inita eft fub Hor
niifds
ECCLESIA STICA. 15
Pontificatu , & Imperio Juftini fenioris , no-
ien Zenonis Imperatoris fummo totius Ecclefiae
onfenfu ex facris Diptychis cxpundum eft
D. Quern fucceiforem in Imperio Oricntis
abuit Zeno ?
M. Zeno fuccefforcm habuit fibi omnino fimi-
*m , Flavium ISalerium *Anaftafium c Macedonian
Trbe Dyrrachio ortum , qui ope *Ariadna viduse Ze-
onis Imperatoris , cum adhuc in Silentiariorum
:hola miiitaret, Impgrator fadus eft, & Ariadnam
iixit uxorem . Zenonis decefloris fui HcnoticorL*
rorsiis fecutus eft Anaftaiius Imp. nihilque contra
lud Edidum innovari voluit . Ex Regia Conftan-
inopolitana Urbe ejecit Euphemium , deinde Ma-
?doniutn Epifcopos Catholicos , tUmmum ctiam
)rthodoxurn Antiftitem Antiochia expulit , & im-
ium Severttm Antiochenx Ecclella: pratfecit. Ad
bitum ufque fuum Eutychianam Hxrefim fovit &
icclefias ionumeris perturbationibus aftlixit a quas
Ivagrius luculentcr defcribit lib. 3. Hilt. Ecclef.
ap. 30. Quapropter, AnafiafiusReipublicas com-
lodior fuit , quam Ecclefiae . Longinum fratrem
.enonis Imperatoris tumultuantemvicit , &occi-
,it . Advcrsiis Ifaurorum gentem bellum feliciter
onfecit. Saracenos & Perfas Rornani Imperil Pro-
incias depopulantes coegit^ut pacem cum Roma-
is inirent. VitManum Thracem Prsefedum Provin-
iarum Septentrionalium novamolienteminordi-
[ tern redegit. Bulgaros , & Getas in Macedonia ,
iiim ferro vincere nequiret , donis > auroque repu-
[,it . Demum ^Anaftafius , poftquam in Oriente im-
eraflet annis ay. duobus mcniibus , & diebus vi-
intinovemj inyentus eft in Ccenaculo mortuus
anno
16 H I S T 6 R I A
anno DXVIII. crediturque iftu fulminis interem*
ptus . Ejus memoria toti Ecckilx cxecrabilis fuit ,
unde ilium inter praxipuos Ecclefia? hoftes 2\frY0-
laus I. Summus Pontifex in Epiftola ad Michaelem
Impcratorem numerat : Cogitate , inquit 3 quid Im-
feratores , qui perfecuti funt Ecclefiam Dei > & ma-
xime Ecclefiam I(pmanam y idefl t^ero , Diocletianus 3
Conftantius > *s4naftafius , & cateri mons eorum per-
tulerunt y & ubi modo fint , attendite diligenter ,
quantum fit in Ecclefia Dei execrabilis fama eorum>
nomen detejlabile , fapienter advertite . Sed de Im-
peratoribus Orientis , qui in quinto Ecclefia fae-
culo fumma rerum potiti funt , fatis haftcnus di-
&um lit .
D. Quinam fuit flatus Imperil Occidentis
in quinto Ecclefia; fasculo ?
M. Poft Honorium Arcadii fratrem , qui ,
ut jam diximus , mortuo ejus patrc Theodofio fe-
niorc , imperavit in Occidcnte annis 27. deplora-
tiflimus fuit flatus Imperii Occidentalis , illudquc
omnino concidit in quinto EccleiSse faeculo^ Vakn-
tinianus quippe III. Conftantii Augufti, & Placidia:
fororis Honorii & Arcadii filius,qui anno ccccxxv,
habenas Imperii Occidentis moderari coepit, Prin-
cepsfuit omnibus fere vitiisjcrudelitateprsefertiiii,.
ac libidine inquinatus. Eo imperante^Vandali Afri-
cam , Genferico Duce , occuparunt . ^4ttila Hun-
norum Rex in Gallias irrupit anno CCCCLI. quem^j*
tamen Valcntinianus, dudu ^etii Romani Exerci-
tus Ducis , & cum copiis Burgundionum , Franco-
rum , Aktnannorum , & Gothorum , in Campis
Catalaunicis, Gallice, Cbaalons fur Marne, devicit <-
Sed paulo poft , Mill* vires > animosque refumem
in Ita-
ECCLESIASTICAL 17
iltaliam irruit, quam fcediflime devaftavit. Aqui-
?jam , Ticiuum 3 Mediolanum , aliaque Jmilix ,
: Ligurise oppida diripuit , donee ipfi ad Mincium
mnem occurrente S. Leone Romano Pontifice,noti
intiim Roma?, fed & univerfa? Provincial pepercit,
: ad fuas Pannonias reverfus eft anno CCCCLII. Inte
rn Vakntinianus Occidentis Imperator , poft obi*
im matris fu# Placidia? eximise pietatis foeinin,in
bidines efFufus Maximi Senatoris uxorem conftu-
ravit , ob quam injuriam percitus ira ille Senator,
nique ulcifci volens, occultd Valentiniano Impe-
tori perfuafit , ut *Aetmrn Roman! Exercitus Dti-
;m rerum geftarum gloria clariflimum per Sica-
orum infidias interficeret . Plus aequo credulus
alencinianus , ncc fraudcm fubodoratus , vanis
;fpicionibus fidem adhibens , nefarium iftud con-
lium execution! mandavit , & Aetium Imperii fui
>lumen & proteftorem manu fua in palatio inter-
nit inconfultiflimus Imperator . Tune Aetii mili-
s fui Ducis , quern impense amabant, necem ulci-
untur morte ipiius Valentiniani Imperatoris nou
[ie dolo ejufdcm Maxiwi Senatoris , qui protinus
nperium Occidentis occupavit, nuptiisque poti-
is eft Eudoxitf Auguftac Valentiniani Imperatoris
duse . At non diu Maximus fuse proditionis crimcn
ipune tulit . Eudoxia fiquidem, quam fibi uxorem
ixerat 3 certa poftmodum^Valentiniantim maritum
um infidiis & opera Maximi fuifle occifum , cum
let magni animi foemina , mortem Valentiniani
cifci ftatuit . Unde Genfericum Vandalorum Rc-
in Africa regnantem in Italiam advocat . Eu*
confiliis facile aurern accomodavit Genferi-
is 3 oblatarnque Itali^ ac Urbis ipfius diripiendse
Tom. II. B occa-
HlSTORlA
occaflonem, ambabus, ut ajunt, manibus arnpiens a
propere venir inItaHam,qux ejus inexpectato adve-
tu confternata eft . Maximus vero terrore perculfus 3
& fugam rneditatus laniatur a-fuis > atque in Tybe-
rim Jemergitur, anno Imperil fui circitcr fecundo *
Genfericus s Urbe capta, Leoais Pontificis oratione
mitigatus 3 incendio , csedibus , & libidinibus abfti-
nuit , led omnes res facras, profanasquc Urbis, qua
jmnrenfe erant, quatuordecini dierum direptione
abilulit, multa captivorum millia in Africam abdu-
xit y una cum JEudoxia Auguiia, & ambabus ejus fi-
liabus , quarum unam, videlicet Eudoxiam Hunericc
filio fuo coDjugem dedit . Alteram vero , feu Placi-
rfuw^aliqSanto pofl Emul cum matre fua Eudoxiaj
Augufta Conltaurinopolim mifit. Hare Romana cla
des a Vandalis iliaca contigit anno ccccLv.tuncquc
defecit Imperil majcitas in Occidenre. Quamvij
enim Imperatoris nomine per aliquot deinceps an
nos nonnulli in Occidente prasfuerint , ifti tameiL.
pro illegitimis a plerisque recenfentur . Et fane fu
pra Imperil iniignia & magni nominis umbram
nihil aliud fere obtinuerunt .
D. Breviter expone ^ quo pa&o majeftas Im
peril defecerit in Occidente 3 eosque recenfe, qui ai
ftnem ufque quiiiti ficclefias feculi Occident! pra2
fuerunt ?
M. Ab annocccctv. quo , ut jam diximus
Maximus Gccifas eft , & in Tyberim projedus, u;-
que ad annum CCCCLXXV. hi , qui Occident! prasfuc
runt, vacuum Imperatoris nomen adhuc retinue
runt . Sedanno CCCCLXXV. rnortuo *duguftulo , In:
perii quoque nomen penitus in Occidente extii
dum eft. Odoacer fiquidem Turcilingorum Rex Re
in
ECCLESIASTICA. 19
ma potitus anno ccccLxxvr.Italias Rcgnum inftituit.
Jt autcm plenam flatus Imperii OccidentaJis noti-
iam habere poflls , eos hie recenfebo , qui ab an-
o CCCCLV. ufque ad finem quinti Ecclefise feculi
)ccidenti prasfuerunt .
Sublato e vivis Maximo anno CCCCLV. Flavins
lecilim *A<vitns Arvernus patria, Senator tamen
Lomanus , & Galliarum Prxtorio pnsfedus 3 a Se-
acu 3 & Populo Irnperaror Occidentis ek$us eft ,
.,um Legatum ageret apud Theodoricum Gotho-
um Regem anno CCCCLV. fed a E^cimero Barbaro-
um du^ore prope Placentiam captus 3 privatam
einceps vitam agere coaftus eft, poftquam impe-
aflet menfes decem , & dies odo .
lAvito fucceffit Flavins Julius Major iantis^qui a
,eone Orientis Imperatore Magifter militunicrea-
us > & ad Occidentis Imperium occupandum mif*
.is^prope Ravennam Imperator acclamatus eft an-
o CCCCLVI i Jmperavit quatuor annis cum dimidio
c occifus eft annoccccLxi. prope Dertonana , qua?
unc Tortona dicitur in Liguria a fycimeromilitix
)uce , qui pro fuo arbitrio Imperatores creabat ,
el deponebat .
Interfedo Majorlano y Lilius Severus > feu Se-
eriaaus e Lucania oriundus invafit Occidentis Im-
erium annoccccLxi. fed fublatus eft Romse per
enenum a l\lcimero anno CCCCLXIV. Imperii fui
uarto.
Poft Interregnum a morte Severi duorum an-
orum , per quod tempus J^icimerus univerfa pro
10 nutu in Occidente adminiftrabat , ^ntbemius
Leone Imperatore Orientis Romam miilus eft ,
idusque Imperator , confentiente Hicimero an-
B a no
ao HISTOHIA
no cccctxv 1 1. *Antbewius Impcrator, ut arftius fibi
devinciret Ricimerum , fiiiam fuam conjugem ei
dedit . Scd non multo port ingratus ^icimerus infi-
ciias Socero fuo ftruxit , eumdemque obfeilum Ro
mas cepir, & occidit annoccccLxxn. cum annos
quinque , & menfes aliquot imperaflet . 1
Poft caedem Anthemii flavins *Anlcius Qly*
brius a Ricimerolmperator renunciatus eft anno
cco.xxii. & eodcm anno obiit Romas, dubium_>
proprio ne fato , an violenco^ Imperil fui menfe
(eptinio 5 auc oftavo . I
Ppit Oiybrium , Glycerins Senator Romanus
Occidcnti$ Imperator prope Ravennam faftus eft
anno CCCCLXXI 1 1, fed poftquam imperaflet uno an-
i^o 9 & quatuor circiter meniibus , a ^julio ^epote^
folio dejcclus Salonas pulfus eft^ibidem dicitur fuit
fe cpniecratus Epifcopus ,
Julius typos Nepotiani filius 3 pulfo , ut mox
dlxijGlyceriOjPurpuram aflumpfit anno CCCCLXXIV,
ied zbQrefte Gotho, cui Exercitus Pr^feduram-ji
ie dcinandaverat y exau&oratus eft anno Imperil
i iecundo ineunte
kiuvius Momylus ^tuguflulus OrefHs filius , ex
patris audoritate futfragiis militaribus Ravcnnae
factus eft Imperator anno CCCCLXXV. Verum , a N^
potts fecuone Qdoactr Turcilingorum Rex in Ita*
liam vqcatus 3 ingennbus Barbarorum copiis Ore*
ficm Ticini obfedit , cepit , & coram JExercitu^
ipium j> cjusque fratrem Pautum interfccit . *Augu-
JioluM vero liiium Oreitis Irnperio cedere coa&unij
in Calhum Lucullanum Campaniap reJegavit , anno
piiino Imperil necdum cxpleto . In hoc *Augufluk
Imperu nomen fuit in Qecuiente prorsus abolitum
anno
BcCLESIASTICAi 21
inno CCCCLXXVI. Cofs.Fl.Bafilifto II. & v/fn##0,utro-
.[ue in Oriente creato . Sic cnim habet Marcellinus
nChronico fub hujus anni Confulibus . Hejpcriuto
\oman& Gcntis Imperium, quodfeptingentefimo Vrbis
ondita anno primus .Auguftorum Ofta^ianus ^Augu*
us tenere ccepit > cum hoc ^Auguftulo periit
D. Jam obfervafti, Odoacrum Turcilingoruiti
.cgem Roma potitum , Italian Regnum inftituifio
nno CCCCLXXVI* fednondum expofuifti, qiaomodo,
: quandiu in Italia regnaverit Odoacer *
M. Odoacer , Italia fubjugata , typho fuper-
[x non intumuit , fed potius fumm^ , qua polle*
at , poteftate modeftiffime ufus > titulum Impe-
itoris fufcipere detredavit , necalio > qudm Re-
is nomine donari voluit . Regnum tygorum iii^
rermania penitus extinxit, & quamvis Arianus ef-
1 5 nihil tamen in Religione innovavit * Regnavic
ptemdecimannis, fed anno Regni ipfius decimo
artofeu annoChrifti ccccLx\xiK.Thcodoriciis Go*
orum Rex> hortatu Zenonis Imperatoris Orientis,
aliam ingreflfus Odoacrum triplici cotillidu fupe*-
turn Ravennam fugere compulit , Sc polt triennii
jfidionem fraudulentapadione delufum , utfcili*
tambo co^nmuni auSoritate Italiam regerent,
um fpecie pads adconvivium adhibitum Theo-
>ricus interfecit anno ccccxci 1 1. quo iniit Oilro*
thorum in Italia Regnum , fixa Ravenncc RegU
de .
Theodoricus itaque Gothorurn Rex > Occifo
ioacro^ folus in Italia regnavit , & quamvis Aria*
H^refi addiftus eflct , Hcclefi^e tamen Jura farta
5ta confervavit . Schifma in eleciione Sycnmachi
unani Pontificis ortum au&oritate fua compe*
B fcuit
HlSTORIA
fcuit . Juris , & sequi fuit obfervantiifimus , eumque
mulcis laudibus effcrunt Caffiodorus , & Ennodius
Ticinenfis . At Theodoricus prseclara Regni fui mi-
da turpiter foedavit non folum morte Boetii y &
Symmachi integerrimorurn Senatorum , quos gla-
dio fuftulit , fed morte ^oannis Romani Pontificis,
quern in carcerem detru(it , ubi pxciore , & famc_j>
interiit. Regnavit Theodoricus folus in Italia ab
annoccccxcui. ufque ad annum DXXVI. Et hare
funt 3 quae pertinent ad llatutn Imperil cum Orien?
tis, turn Occidentis in quinto Ecclefia? fseculo , in
quo permulta? fad^ funt Regnorum permutationeSj
& exordia, Francorum videlicet > & Eurgundionnm
in Galliis; Vtfigothorum inHifpaniiSj Oftrogotbo-
rum in Italia , ^nglorum in Britannice Infula , Van*
dalorumm Africa. J
D. In variis iftis Regnorum permutation!-
bus ^ & exordiis , fuitne tranquillus Ecclefiae flatus,
vel perfecutionibus exagitatus ? 1
M. NullisgeneralibuSj fed privatis dumta-
xat perfecutionibus Ecclefia in quinto faeculo exa-
gitata fuit . Ifdigerdes Perfarum Rex 3 quern > ut di-
ximus , *Arcadius Imperator moriens filii fui Theo*
doiii junioris tutorem inftituerat, anno decimc
quarto Regni fui , hoc eft > anno ccccxi v. adversu
Chriftianos Regni fuiperfecutionem movit . Perfe
cutionis porro ab eo fufcitatae , ficut fcribit *,4ga
tbias lib. 4. caufam dedit ^tbdias Regix Perfidi
Epifcopus , qui divino quidem zelo motus , at noi
ex rationis norma ufus Templum /^w/confecratun
fuccendit . Eo cognito, Rex ereftas per totam Pei
fidis Regionem Ecclefias everti juflfit , Abdiam at
tern ciiverfisafflixit tormsntis . Inquaperfecutic
ne
ECCLES I ASTIG A.
e , quse ad quintum ufque annum propagata eft ,
lures y immoinnumeri Martyres declarati funt .
atentcs fiquidem Chriftianos per Urbes , & vicos
lagi venatorum more infequebantur . Hsec Ifdi-
srdis perfecutio aciversiis Chriftianos mota in_
>{ius morte ^ quae contigit anno ccccxx. non cef-
vit 5 fed mortuo Ifdigerde Perfarum Rege , Vara.-
ines ejus filius per(ecutionem in Chriftianos con-
nuavit. Martyrum in hac perfecutione Perfica ,
use ab anno ccccxi v.ufque ad annum CCCCXLIV. ar-
t , Ada non extant ; eorum tarnen in Auftoribus ,
ui hoc fasculo fcripferunt , qusedam fuperfunt ve-
igia . De hac perfecutione legendi funt Socrates
b.j. Hift.Eccl. cap. 1 8. & Theodoretuslib.5.Hift.
cclef. cap. 39.
Alia y fed atrociori perfecutione Genfericus
rianus Vaadalorum Rex Ecclefiam in Africa ve-
ivifr anno ccccxxxvi i. ut fuse Baronius profequi-
ir ex Profpero in Chronico & ex Epiftola Antoni-
iConftantinas Civitatis Epifcopi ad Arcadium-r
aemdam a Genferico in exiJium miflum , quam
tegram refert dodifllmus P^inan in Hiftoria de
^rfecutione Vandalica . Sufpicatus eft Baronius
me Epiftolam Antonini Conftandnienfis Epifcopi
Iverfam eife ab Epiftola , qux a Gennadio tribui-
ir Honorato Conftantinienfi Epifcopo . Sed Honora-
tm , & ^w^wmwwConftantinienfem Epifcopum ,
tium &eumdem fuifle y qui Jtntoninus Honoratits
Dpeliabatur^confentiunt Clariffimi Scriptores l\tfi
in , & Pagius , aliique viri eruditi . In hac Gen*
rici perfecutione Ariani Bafilicas in Africa fibi
ndicarunt , Ecciefiarum opes diripuerunt , tan-
que furore in Catholico* debacchati funt, ut
B 4
24 HlSTORIA
ior Epifcopus Vitcnfis cap. 13. lib. i. de Perfecutiom
Vandalica teftetur , illos Haereticos irruifle in Ca-
tholicosjdum Pafchalem folemnitatem peragebant
eosdcmque incendiffe , alios evaginatis cnfibus in
Ecclefiam introiifle , alios te&a occupaffe , & pel
feireftras Ecclefise fagittas emifiiTe, quarum una Le<
dor , dum in pulpito *Alleluja cantaret , in gattu-
i e tr^nsfixus eft. SJftdorus in Hiiloria Vandalorum
de Genferico eorum Rege fie loquitur : Siciliam de*
prtfdatus Panormum obfedit , ^frianamp eftilentiartu
per totam ^fricam intromittit , Sacerdotes Ecclefia
fellit j Martyres flurimos efficit , & juxtd Prophe-
tiam Danielis, demutatis myfteriis SanttorumEcclefia*
Cbrifli boflibus tradidit , nee jam divini cultus locals j
(e d fuorum effe habitacula jujfit . Quin, &tredecim
Provincias recenfet Victor Vitenfis cap. 17. libri
mox d me laudati , quas Genfericus in hac perfe-
cutione afflixit . Qua verb , inquit , in Hifpania > in
Italia , Dalmatia , Campania , Calabria > ^fpulia-y ,
Sicilia , Sardinia , Brutiis , Venetia , Lucania 3 Epira
veteri , vel Hellada gcfferit y melius ibi ipfi , qui px/i
funt, mtferabiliter lugendo narrabunt . Hujus Vanda-
llcx perfecutionis , quse fub Genferico Rege fseviit
in Africa , barbariem PoJJidius in vita S. Augultini
cap. 28. defcribit his verbis : Qftwfaviens crudeli-
tate y & atrocitate > cuntta qutf potuit , expoliatione .
cadibus y aliisque innumtrabilibus 3 & infandis main
depopulata eji , nullifexui , nulli parcens atati 3 ne(
ipjis Dei Sacerdotibus , & Miniftris, nee ipfis Ecclefia>
rum ornamentis , veltfdificiis , Ecclefias Sacerdotibus
ac Miniftris deftitutas, Virginesque facras, & quosqm
continences ubique dijjipatos , & in his alios defeciffc^
tormentis 9 alios in captfoitate partita animi y & cor
pori
ECCLESIASTICAL 25
pwis integritate > ac fidei , malo more & duro bofti~
bus defervire . Hymnos, & laudcs de Ecclcfiis deperiif-
& adificia Ecclefiarum quam plurimis in locis igni~
bus concremata effe : Solemnia quoque, qv# Deo deben*
tur depropriis locis defeciffe : Sacrificia ac Sacrarnen*
tadivinay *vel non qu#ri > vel quarenti , qui tradat *
yon facile repeririilpfosque Ecclefiarum Prapofitos y &
Clericos > qui forte Dei beneficio , <vel in eos non incur-
rerant , vel incurrentes evaferant 3 rebus omnibus ex-
boliatos 3 atque nudatos , egentiffimos mendicare > nee
?is omnibus adomnia^quibus fulciendi effent^fubveniri
bojje &c* Genfericus regnavit in Africa annos 37.
obiitque anno CCCCLXXVII. EifucceiTit filius ejus
Hunnericus Ariana itidem Hserefi infeftus, quita-
nen , ut fcribit faepe" citatus Vi<3:or Vitenfis lib. i.
nitius & moderatiiis exordio Regni fui cgitin Ca-
:holicos.Verum,poftquam per quinque priores Re-
^ni fui annos in Manichseos , & in fuos Arianos fas-
aiflet , tandem fub finem anni fexti Regni fui fuum
n Catholicos convertit furorem. Duoquippefe-
alia Edifta adversus ipfos promulgavit , quibus
^atholicam Religionem opprimere > & fuam Aria-
lam fedani latiiis propagare molitus eft . Tune
:nim impius ille Rex Hunnericus , ficut fcribit fa>
>e citatus Vifitor Vitenfis , qui quinque edidit li-
>ros , in quibus lugubrem Africans Ecclelias illis
:emporibus faciem adumbravit, omnes Catholi-
:orum conventus interdixit,eorurn Ecclefias occlu-
i juflit , opes eorum omnes partim fub fifco , par-
;im Epifcoporum Arianorum , eorumque Eccleiiis
ddixit , Orthodoxis ad fummam rerum omnium-*
pcnuriam redadis, Hofpitium, Cibaria, atque ve-
ftiracnu fub gravibus pgnis fuppeditari prohibuit ,
adeo
^6 HISTORIA
adeo ut innumeri fub dio , aut ia defertis 3 fame ,
fiti j & fngore interierint . Hac ia perfecutione di~
ris cruciatibus , & oedibus in omnes Catholicos
crudeliter fxvitmn eft . Epifcoporurn fupra ducen-
torum triginta dejettiones , profcriptiones, exilia,
mortes.Vencrabiles Chnfti Sacerdotes,ac Miniftri,
& Monachi, omnis denique setatis, fexuSj & condi-
tionis homines vexati , torti , mutilari , carceribus
non tarn incluii, quam catervatim congetK, & ipfis
in fordibus quail lepulti miferabilia trahentes noiij
tain corpora , quam cadavera . Refert etiam Pro-
copius lib. i. de Bella fandalico cap.8. complures Ca
tholicos linguis hac in perfecutione radicitus exci-
fis , perfecte, diftindleque fuiffe locutos : Chriftianos
*Afric# , inquit 3 tarn crudeliter y tdmqu e injuftc nemo
vexavit, quam Hunnericus . Citm enim illos ad SeEtam
compelleret , quoscumque parum ad hoc fe-
promptos defrehendcbatyignCyalnsqiie fuppii-
ciis excruciates necabat.Multis linguam faucium tenus
abfcidity qui etiam noflra Atate fuperftites Eyzantii ex-
planate loquebanttor>nullHm capientes fenfum illius pa*
n& Ex his duo rem babere aufi cum Meretricibus fer*
monis ufum amiferunt . Denique , poftquatn h^ec per-
fecutio duobus annis integris > videlicet toto anno
feptimo cum parte fexti &; odavi anni Regni Hun-
nerici perduraflet , mortuus tandem eft impius illcj
Rex anno Regni fui odavo nondum expleto,feu an
no ccccLxxxiv.eiquefucceffit Guntabundus y <yazm an
no tercio Regni fui Catholicis faviile colligitur e^
Audore fragmenti Auguftani ab Henrico Canifio pu -|
blicati , qui de Guntabundo Vandalorum Rege hxc
narrat : Guntabundus tertio anno 1\egni C&metvriuwu
SanEii Marty ris *Agiki apud Cartbagincm Catholic^
ECCLESIASTICA. 2J
dari prtfcepit , Eugenia Carthaginenfi Epifcopo jam de
zxilio revocato . Decimo autem anno Rggni fiti Eccle-
r ias Catbolicorum aperitif , & omnes Dei Sacerdotes y
ictente Eugenio Carthaginenfi Epifcopo de exilio revo
lt i font . Ex quo fragmento Jiquet, Guntabundum
:ertio faltem Regni iui anno Catholicis favifle 3 im-
no & ipfum Eugenium Carthaginenfem Epifcopum
i fuitfe acceptiiTimum^ex co colligitur 3 quod ipfum
onge ante coeteros Catholicos Epifcopos ab exilio
evocaverit y ac poftmodiim ipfius precibus ccetc-
is quoque Orthodoxis Epifcopis, poft reiiitutas
His Ecclefias,redire permiferit in fuas Sedes . Hinc
:amen , ut optime obfervat doctiffimus P.fyinart ,
nferre non licet, prioribus Guntabundi Regni an-
lis perfecutionem in Africa ceflaile , quam jam in-
:hoatam Guntabundum faltem permififlfe multo ve-
ri fimilius eft . Qua? licentia Arianis furentibus ad
(nulta audendum iufficiebat . Immo , cum Ecclcfi^
Catholicorum uon fuerint apertse ante annum deci-
r.um Regni Guntabundi , ut ex laudato fragmento
^ftendimus , credibile eft, toto hoc temporis in-
:ervallo Catholicos ab Arianis peflime habitos fuif-
e, acmulta, graviaque ab illis pertuliflc incom-
noda , maxima cum Vidor Vitcnfis lib. 5. de Per-
"ecutione Vanddlca num.xi. telleicur , Arianos cru-
deli Rege Hunnerico crudeliores fuifle : Crttdelius ,
inquit , <Ari\inorum Epifcop i , Presbyteri > & Cleri-
:/ , quaml^ex , & VanAali feviebant
D. Ecclefia his perfecutionibus vexata , & in
:ot Regnorum permutationibus^ qua? quinto fseculo
rbntigerunt, fufcepit ne aliquod incrementum \
M. Haudparvum incrementum fufcepit Ec-
:lefia in quinto fseculo per converiionem Clodovei
Gal-
2,8 HlSTORIA
Galliarum Regis , qui port vidoriam , quam retu-
lit dc Alemannis anno ccccxcvi. baptizatus fuit die
Natali Domini ejufdem anni a S.Rcmigio Epifcopo.
Remenfi > ut teftatur *4vitus Epifcopus Vicnnenfis
in Epiftola ad eumdem Clodoveum fcripta y in qua
hxc habet : Gaudeat ergo quidem Gr#cia , kabere ft
Principem legis no/Ira , fid non jam , qua tanto mi*-
neris dono fola mereatur illuftrari . Siquidem & oc-
ciduis partibus in I{ege non novo , novi jubaris lumen
effulgurat , cujus fp lender e congrue Bgdemptoris noflri
Nativitas fachoavit, ut conftquenter eo die adfalutem
regenerari ex unda vos fart at , quo natum I\edemptio-
nis fua C&li Dominion Mundus accepit . Tria niillia^
hominum de Exercitu CJodovei Galliarum Regis
Baptifmum fuiccprfle ait S. Gregorius Turonen/is ,
fex vero millia Fredegarius in Epitome y quos Hinc-
marus in vita S. Remigii fie conciliat: Baptizantur>
inquit , dc Exercitu Clodovei trio, millia virorum y ex**
ceptis farvulis & mulieribus : Eadem die, qua Clo-
doveus baptizatus eft , *Albofledis ejusforor baptize
ta eft , converfa eft etiam & alia for or ejus Lantechil-
dis nomine , qtttf in Harefim ^trianorum dilapfa fue-
rat , qn$ confejja aqualem f ilium Patri , & Spirit um
Santtum > Chrifinata eft . Anaflafius Papa 3 ubi acce
pit Clodoveum Francorum Regem facro Baptifma-
tis fonte fuifie regeneratum , Itatim gratulatorias
ei litteras per Eumerium Presbyterum mi/it , quas
Dacberitis doftifiimus Benedidinus in Spicilegio
publicavit , in quijbus Summus Pontifex fie ait :
Tuum , Gloriofi Fill y in Cbriftiana fide cum exordio
noflro in Pontificate contigiffe gloriamur Quippt Se-
des Petri in tanta occafionc non pote/l non l&tari , cum
flenitvdinem Gentium intuetur ad earn veloci
I ECCLESIASTICAL
.: oncurrere 3 & per temponim fpatia explerifagenaw>
i uam in altum jufjus eft mittere idem Pifcator bomi*
* um 9 & Cvleftis Hierufalem beatus Claviger &c. Sed
Lxc fufficiant de iiatu Ecclefis in quinto feculo
COLLOQUIUM IL
DC H#refibus , qu# Ecelefiaw in quinto
faculo infeftarunt ) e j usque Jlnum
lacerarunt .
TJasnam funt Haerefes , quae Ecclefiam in
quinto fasculo exagitarunt ?
^uatuor prsecipueHserefes in quinto EC-
efis fasculo emerferunt , videlicet Pelagianorum 3
imipelagianorum 3 Neftorianorum , & Eutychia-
orum . Audor PeJagianorum Hcerefis fuit Pelagius
Britannia oriundus , Monachus quidem > fed nul-
s facris Ecclefise dignitatibus infignitus . Unde 2o-
wus Papa in Epiftola ad *durelium Primatem Car-
laginenfem , 6c Afros Epifcopos y eum vocat lai-
tm 3 quia Monachi id temporis ad Sacros Ordines
^* on proiuoti inter laicos recenfebantur . Pelagii
[serefi praeluferunt Origenes , Tbeodorus Mopfuefte-
us y & jtyfinus Aquilejenlis Presbyter , qui poftre-
IS| ms Romam fub Pontificatu Anaftafii , hoc eftj fub
nem quarti fasculi veniens, Pelagio Romas degenti
ios errores affricuit . Conftat iiquidem Pelagiuni
om# diu nioratum efiejeumqueiante Rufini Aqui-
fjcnfis Presbyteri inhanc Civitatem appulfum,Ro*
iae integrum famse , & purum fufpicionis fuifle,im-
16 Sanftum audiiile , & a viris pietate eximiis Hie-
rony-
JO HlSTORIA
ronymo , Paulino Nolano aliisque dile&um tan-
quam virum nonparvoprofeffiu Cbriftianum ^ ut in-
quit S. Auguftinus de peccatorum meritis , & remif-
fione cap. i. & 3. AtRufinus, tefte Mario Merca-
tore inprsefatione libri fubnotationtun , Pelagiunu
Pgma decepit , eumque ad prtcdiftam apprise imbuit s
atqite infiituit vanitatem. Pelagius errores,quos im-
bibcrat , aliis inftillare vokns , edidit Romas bre-
viffimos in S, Pauli Epiftolas Commentarios , quos
ipfiffimos illos eile , qui libris S. Hieronymi vulgd
adjungi folent , egregie probat Eminentifllmus 2sfo
rifius in fua Hiftoria Pelagiana .
D. Quos errores dideminavit Pelagius ?
M. Errores , quos diileminavit Pelagius ad
tres claffes rcvocari poflunr . Primo , negabat pec-
catum originale , &parvulos decedentes fineBa-
ptifmo acternx damnation! eflfe obnoxios. Secundd ;
afferebat hominem fine ope gratiae > per folam na-
turam , ingenitasque liberi arbitrii vires quodcum
que bonum opus elicere pofle , & gratiam dari in
tuitu meritorum . Tertio , docebat , hominem fo
lis liberi arbitrii viribus ad eum perfedionis fta
turn aflurgere poflTe , in quo impeccabilis eflet , &
haberet <&**& , feupaflionum impaflibilitatem-j
iicut olim inepte fingebant Philofophi Stoici . Sun i
nonnulli Theologi , qui Pelagii Hserefim in quacuo
dividunt flatus . Primum vocant Etbnicifmum , it
quo folum naturam , & meras liberi arbitrii vire i
admiiit Pelagius . Alterum appellant Semiethnicfy -
mum , in quo gratis nomen , naturae & libero arbi
trio tribuit Pelagius, quia ea a Deobeneficia acce
pimus . Tertium nuncupant ^udaifmum , in quo Pe
tegius gratiam in lege,& doftrina conftituit. Quar
ECCLESIASTICAL
urn denique ftatum appellitant Semicbriftianifinum,
i quo Pelagius gratiam voluntatis y & a&ionis faf-
us quidem eft , fed non fine errore .
D. Habuitne Pelagius aliquos ad fuam pro-
agandam Hserefim Difcipulos ?
M. Pelagius vehementibus fuis, atque arden-
ibus adhortationibus , ut ait S.Auguftinus cap.2$.
ibri de Geflis Pefagii , multos > fed Ccelefiium in pri-
iis Auditorialem Scholafticum Romas eo infecit
rrore y quern ipfe a Rufino acccperat . Httic Pela-
io adhtfftt Cceleftius(in{\iiit Maritts Mercator in Com-
lonitorio cap.^.) nobilis natu qwdew 3 & illius tern*
oris lAuditorialis Scholafticus 3 fed nature vitio Eu-
uchus watris utero editus Ex quibus Marii Merca-
oris verbis colligitur , Coeleftium Pelagii difcipu-
\ im , cujus patria pariim nota eft ., e nobili generc
uifle prognatum , ^Auditor emScholaflicum > ideftj
idvocatum publicarum caufarum > JBcclefiarum,&
.ivitatum ; eqmque nature vitio Eunuchum fuiife.
um hoc Caleftio Pelagius anno ccccvin.aut ccccix
.
k oma in Siciliam fefe recepit, ubi fuam fparlit
efim,dum Gothi Italiamdepopularentur^Romam-
uefemel, &iterum obddione cingerent. Bien-
ium Syracufis in Sicilia y aut etiam tricnnium fer-
ic pofuerunt Pelagius & Cceleftius * Deindcve-
erunt in Africam , ubi Pelagius relifto Coeleftio >
<oft brevem moram Carthagine folvit in Palsefti-
cfij am . Caleflius , cum Carthagine ellet 3 ad Presby-
:il eratus ordinem promoveri tentavit^fedfruftra . i
bi [uippe obftiterunt fideles Clerici^unusque omnium
cel^omiae Paulinas Ecclefise olim Mediolanenfis Dia-
P onus , qui libellum obtulit Aurelio Carthaginenfi
arjipifcopo, in quo Cvleftium multorum erroruni-
u| infi-
31 H I S T 6 R 1 A
infimulavit . Quare ^lurdius totius Africa* prlmas
Concilium Carthaginenfe annoccccxn. convoca-
vit, cui multi interfuerc Epifcopi, non tamen S. Au-
guftinus , ut ipfemet teftatur lib. a. f&*aiathnum
cap. 3 5. Comparuit in hoc Concilio C&kftius > ad-
versus quern ftetit Paulinus Diaconus , qui feptem
erroris Capitula ei objecit . Prime , quod diceret :
iddamum mortalem ejjefattum, qui five peccaretyfive
non peccaret , moriturus fuiffet . Secqndo ^ quddj^o
catum *Ada iffum folum Itfjit, & non genus bumanum
Tertio , quod parvuli > qui nafcuntur > in eo ftati*
funt , in quo ^4dam fult ante pr^varicationem . Quar
to, quod neque per mortem&el pr^varicationem vfda
omne genus bominum moriatur^ neque per Bgfurreffiio-
nem Chrifli omne hominum genus refurgat. Quinto >
quod lex fie mittit ad l\egnum C&lorum j quomodb &
Evangelium . Sexto , quod & ante adventum Domini
fuerunt homines impeccabiles 3 idefl 3 fine peccato . Se*
ptimo , quod Infantes , etiamfi non baptizentur , ha*
beant vitam aternam . Porro, Cceleftius ad capituium
fecundum , & ad tertium fie rcfpondir, ut ea neque
confiteri aufus lit > neque etiam inficias ire volue
rit , fed ejusmodi qusftiones utramque in parten:
ventilari pofle dixerit . Addidit tamen, fe fempei
afferuifle infantes egere Baptifmo . Patres Concili
Carthaginenfis , ubi Cceleitium audiviflent , eun:
damnaverunt , & anathemate perculerunt . Ipfe ta
men ad Sedem Apoftolicam appellavit ., ut latam-.
contra fe fentcntiam declinaret , & ne , uti Hxreti
cus y palam traduceretur . Verum > ciim fuae cauf
diffideret C&leftius , appellatione negleAa, Ephe
fum Aiix Urbem mox contendit , ibique aufus ei
per obreptionem locum Presbyterii petere. Multc
ECCLESIASTICAL 33
Ephefi fuam edocuit Hserefim > quorum ope vicinas
Infulas infecit , fed P&odum maxime , ficut fcribit
J. Hieronymus lib. 4. in Hieremiam . Cum igitur
:&leftius Pelagianam Hserefim latiffime propaga-
et , hujus Sedse homines didi funt etiam C&leftia-
11 . Interim Pelagius Palseftinam, ut diximus, pro-
: e<5tus , fibi Hierofolymas , perinde ac in aliis Pal#-
lin locis Difcipulos adfcivit , gratiamque aucu-
?ari ccjepit ^oannis Hierofolymitani Epifcopi , qui
Hum benigne excepit , quod adversus S. Hierony-
num, quo cum fimukates gerebat^opportuno pras-
idio fibi futurus videretur. CaUftiuSy conciliata fibi
oannis Hierofolymitani Epifcopi benevolentia ,
rriftas erexit , eoque temeritatis prorupit, ut San-
Jum Hieronymum, cujus Commentarios inEpi-
lolam S. Pauli ad Ephefios carpere aufus eft , ad
:ertamen provocarit.Sed ei male ceffit martis alea,
lam S. Hieronymus , & S. Auguftinus in ilium ca-
amum ftrinxerunt^ejusque errores tarn folide con-
utarunt , ut vi&us y ac proftratus fuerit Pelagius .
^trocinium quoque ^joannis Epifcopi Hierofoly-
aitani,quo ille Hasreticus gloriabatur,inutile pror-
us reddidit Orofius infignis Presbyter , qui ex Hi-,
pania , unde oriundus erat , in Africam , dein in
alseftinam veniens anno ccccxv. declaravit , Coe-
nl ?ftium a Concilio Carthaginenfi anno ccccxu.
a- aiffe damnatum , & Pelagii errores ab Auguftino ,
i Hieronymo profligates efle . Joannes Epifcopus
lierofolymitanus , ad cujus obfequia, falutationis
fe ausa,accefTerat Or^/^^Conventum habuit Prcsby-
ie ^rorum , in quern non foliim introduxit Orofium,
e ft id etiam Pelagium , quern licet laicum ^ & in cri-
;0 line Haerefeos deprehenfum inter Presbyteros fc-
Tom. U. C dere
34 HISTORIA
dere juffit . Orofius Latine , Joannes Epifcopus Hie
rofolymitanus Grsece loquebantur , fie ut uterqui
Interprete opus haberet , & neuter neurrum Intel
ligeret . Inftitit tamen Joannes Orofio > ut agere
accufatorem a feque tune Judicem a&urum . At Oro
fius nolens > ut Joannes , qui Pelagio baud parun
favebat , Judex & Arbiter in hac caufa federct
palam profeifus eft Joannem Judicem minus ido
neumvideri, Pelagium latinum eUe, & fe itiden
latiniim , ac fubinde Pelagii Hsereiim latinis parti
bus magis notam ., ejufdemque lingua Judicibu
cfle refervandarn . Quibus permotus Joannes Epi
fcopus Hierofolymitanus , ficut teftatur ipfeme
Orofius in fua Apologia, nwiffimam fententiam fro
tullt 3 confirmans poftulationem , intentionemque nc
flram 3 ut ad Beatum Innocentium Papam Pgmanum.
Fratres y & Epiftola mitterentur > univerfi quod Hi
decerneret y fecuturi . Sed ut Hareticus Pelagius in
f oft to ftbi eatenus filentio conticefteret 3 & ut noftri a
infultatione conviffi ^oannis confufique temperarent
iJniverfi in bane fententiam confenfimus 3 gratiarum
attione celebrata , pace fatta, & confummata ad p
cis teftimonium oratione difceffimus .
Non multo poft hunc Conventum Hierofol;
mitanum Pelagius Haerefeos nomine apudPalaeft
nos Antiltites denunciatus fuit.Ejus accufatores fu
runt Heros Arelatenfis , & Lazarus Aquenfis Epifo
pi,, qui fuis Sedibus pulfi in Palxftinam feceileran
Hi duo Epifcopi err orss ex Pelagii & Cosleftii 11
bris colledos in libellum rctulerunt ^hisque adjec
runt turn illos articulos , quorum causa damnati
fucrac Cceleftius a Concilio Carthaginenfi , tum ,
etiam illos articulos > quos Hilarius Syracufan \
ECCLESIASTICA.
^ai l cus ad S. Auguftinum miferat, utlegere eft in
Epiftola ejufdem Hilarii 156. alias 88. & in Epifto-
a Auguftini adHilarium 157. alias 89. Scriptum-*
diomate latino libellum obtulerunt hi duo Epifco-
n Enlogio Carfaricnfi Epifcopo totius Palaeftina: Me-
ropolitano , fed hujus caufk judicium remiflum eft
id Sy nodum Diofpolitanam , qux menfe Decembri
jufdem anni ccccxv* coafta fiat . Huic Synodo in-
erfuerunr quatuordecim Epifcopi, fed ab ea abfue-
unt Heros , & Lazarus Epifcopi , & Orofius Presby-
er , ita ut nullus in hac Synodo adeflet , qui partes
Vftoris obiret in Pelagium . Perlectus eft libelfus ,
n quo Heros , & Lazarus Epifcopi fententias , feu
>*otius virulenta Pelagii dogmata perfcnpferant, &
nterpretis opera u(i funt Judices latinae didionis
gnari . Aft Pelagius ad fibi objefta refponfiones
loquio grseco reddidit . Quafdam propolitiones a
;; diftas expofuit , & ad fenfuin Catholicum infk-
iere ftuduit, alias propofitiones a fe nunquam fuif-
ti i allertas confidenter aiievcravit . Quin , & ab Ar
id iculis inConcilio Carthaginenfi profcriptis, &a
4 uibufdam Calejiii fententiis fe abhorrere profsflus
lift 3 ficque per crebra mendacia , & ementiam fidei
y >rofeflionem Pelagius damnations fententiam de
li- linavit j & innocens ab hac Synodo declaratus eft
a& lis verbis : Nunc quoniam fatisfattum e/l nobisprofe-
Cfl utionibus prafentis Pelagii Monacbi , qui quidem piis
lilt ofitrinis confentit y contraria vero Eccle/ia fidei repro-
li- ;tf, & anatbematizat , Communionis Ecclejiafiica eum
cc- $K)& Catholics confitemur . Hinc exultans Pelagius,
niffis in Provinciam Epiftolis, fua dogmata appro-
>au fuiiTe non paucis perfuafit ; fed perperam, nam
.Auguflinus pluribus in locis ailerit^tantumabeflej
C 2 ut in
H i s T o a i A
ut in hat Synodo Diofpolitana abfolutus fuerit Pe
JagiuSjUt fuo femcc ore datnnaverit. Certum tame
eft, Pelagium mentalium reftriftionum peritunx.
tanta verfutia accufaatium, & judicantium diligen
tiam elufifle 3 ut Patribus Synodi Dioipolitanse fu
cum fecerit, eisque accufatores fuos calumniatores
fe vero Catholicum perfuaferit . Unde non mirum
fi Patres Diofpolitanr,iicet Pelagii IHterefim execra
rentur^eum tamen Catholicum fe fingentem deccpt
errore fadi abfolverint . Qua de causa S. Hierony
mus in Epiftola 202. alias 24. ad *Alyfium , & *Au
guftinum y quse inter Auguftinianaslegitur ^ appel
Jat Synodum Dioipolitanam miferabilem, non quo
crrores Pelagii approbavcrit , fed quod errore fa6
ipfum abfolverit .
Orofitts initio anni ccccxvi. e Palasftina in Afr
cam navigavit , & literas ab Herote> & Lazaro Ep
fcopis Gallis fcriptas, qu gefta in Synodo Diofpc i
litana declarabant , fecum detulit , casque Afric
Proconfularis Epifcopis , qui turn temporis folen i
nem Synodum Carthagine agebant, exhibuit. Coi i
venerunt ad hanc Synodum Carthaginenfem Ep i
fcopi 68. qui le&is iis qux contra Cceleltium a; i
no ccccxi i. in priori Synodo Carthaginenfi ftatu q
fueranr ^ & geltis in Synodo Diofpolitana atten 4
ctiam confideratis , Pelagii , & Cceleftii errores d
nuo anathemate confixerunt. Eodem anno Ha^refi I
Pelagianam Synocius Epifcoporum Numidiae , qi i|
Milevi celebrata eft, cuique interfuit S. Auguftini H
darnnavit . Utraque tamen Synodus , five Card
gineniis , five Milevitana fecunda difcuffo negot
relationem mifit adlnnocentium I. Summum PC
tificem , ut ipfe in quo refidebat Sedis Apoftoli
Pri
ECCLESIASTICA* 37
Principatus, fua firmaret audoritate quidquid Epl-
fcopi cenfuiflent de damnando Pe!agio 5 & Cceleftio,
eorumque Hxrefi . Quinque etiam Africani Prxfu*
les > fcilicet *Aurelius 3 iAlypius, lAuguftintiSyEvodiuS)
ic Poffidius,prxter Synodicas Conciliorum Cartha*
*inenfi$, & Milevitanae fecundse literas, aliam com-
nuni nomine farniliarem Epiftolam eidem Innocen*
:io Papa: fcripferunt > qua totam Pelagii caufanu>
aberius apud ilium expofuerunt Ad literas Sy-
lodicas Conciliorum Carthaginenfis , & Miievita-
li fecundi , ficut ad Epiftolam faniiliarem quinque
Epifcoporum refcrip(it Innocentius Papa die 27*
nenfis Januarii anni ccccxvu. acprimum quidem
icfarium Pelagii dogma condemnavit ut iRegula*
ridei contrarium , & deinde ^ audores Hxrefeos
} ?elagium , & Coeleftium a Communion* Ecclefia*
Hca feparavit > donee refipifcerent . Hinc S* Pro*
> per in Carmine de Ingratis Romans: Sedi primain
; * ^clagiana Haerefeos damnationem accepum rcferc
^iisverfibus:
I Peftemfubeuntemprimarecidit
Sedes l(gma, Petri , qua Paftoralis honoris
Fatta caput Mundi , quidquid non poffidet arwif
tenet
D. Concilium Carthaginenfe anno GCGCXI I*
clebratum Ha:refim Pelagianam , ut jam obferva-
ti , condemnavit* Idem tkdftarunt Concilia Car*
haginenfe , & Milevitanum fecundum habka anno
cccxvi. Quare igitur S Proiper fcribit Innocen*
ium I. Papam , qui folum anno ccccxvi i. Haerefim
iti tlagianasn profcripfit ^ & Pelagium , & Ccsleilium
ofl Communione Ecckfiae feparavit , fuiife primum ^
t: ui Pelagianam Hasrefim condemnavit?
n C 3 M.
38 HISTORIA
M. Ha?c facili negotio conciliari poflunt.Quam
vis enim Concilium Carthaginenfe annoccccxii
indidum a Presbyterio &Ecclelix Communion
Coeleftium, ob errores quos fpargebat > repukrit
hxc tamen privata tantum fuit in eum hominem.
cenfura 3 quam Coeleftius appellatione ad Roma
nam Sedem fefe elufifle putabat Idem dicendun
eft de Epifcopis Africanis in Conciliis Carthagi
nenli,& Milevitano fecundo anno ccccxvi. congre
gatis . Hi fi quidem Epifcopi Africani ad Sedeiru
Apoftolicam/eu ad Innocentium I. Summuni Pon
tificem referendum efle cenfuerunt quidquid dc
damnatione Pelagii > &: Coeleftii fen tic bant . Und
ab Innocentio Papa tamquam aChrifti Vicario 3 <
Supremo totius Ecclefix Capite ulciaiam illius cat
fae deJfinitionem expeftabant . Merito igitur S. Pr<
fper Romance Sedi , feu Innocentio I. primam tr
buit Pelagianx Hxrefeos damnationem .
D. Poft definitionem Sedis Apoftolicae ftii
ne finita caufa , & extinfia Pelagianorum Hserefis
M. Poll fententiam latam ab Innocentio
Romano Pontifice finita quidem fuit caufa 5 fe
non finitus error . Calejlius quippe vaferrimus S}
cophanta , qui anno ccccxi i. in Concilio Carth* .
ginenfi damnatus y Ephefum fe conpulerat , & inc i
Conftantinopolim venerat > ubi fuam Hserefim di <
feminans ab *AtticQ hujus Urbis Epifcopo ejefti I
eft , datis ad Epifcopos Afise > Theilalonica: , f
Carthaginenfis adversus ilium literis, Coeleftius
inquam , audita morte Innocentii Papas , ex Oriei <
te Romam protinus advolavit fub initium Pontii i
catus ZofimL Hue cum perveniflet CfrlcftiusjLQfmA
Synodum in Bafilica S. Clementis celebran \
libel
ECCLESIASTICA.
libcllum porrexit ,quo fidem fuam teftabatur . Ejus
profeffio vifa eft Zo(imo Catholica , non quod Coe-
eftii dogmata in hac profeffione contenta appro-
,; >aret Summus Pontifex , fed quod Apoftolics Se-
, [is judicium ampledi fe paratiffimum exhiberet .
. ton putavic tamen Zofintus, C&leftium ftatim eflfc^
i .bfolvendum , fed interpofito duorum menfium tempo-
, e , donee refcriberetur ex Africa y reflpifeendi ei lo~
. us ftib quadam medicinalis fententia lenitate concef-
\m eft 3 inquit S. Auguftinus lib. 2. de Peccato Ori-
inali cap. 7. fuas quoque ad Zofimum literas , &
irofefllonem fidei mifit Pelagius , quibus nimis fa-
ile affentiens Pontifex 3 eum ut Catholiaim rece-
it, duasque hac de re fcripfit Epiftolas , unam ad
i, ipifcopos Africa: , alteram ad ^Aurdlum Cartbagi-
), lenfem Epifcopum , quibus San&os illos Prxfule^
luriiis increpuit , dolens Pelagii > & Coeleftii vices,
tui Catholice cum faperenc , Hxrefeos damnati
;, uiflent Severe etiam perftrinxit Zofimus Herotem
\\ krelatenfem & Lazarum Epifcopum Aquenfeiru* ,
[, osque abfentes , &Epifcopatu, & communione
:( j rivavit . Verum 3 culpam fuam , quam errore fadi
i-i iiprudens admiferat Zo^w^poitea correxit,eum-
a- ue cxcufat S. Auguftinus lib. 2. de Peccaco Origi-
ic ali cap. 6. his verbis : Sed multum mifericors merno-
if, *t& Sedis Antilles ( fcilicetZofimus ) ubi euw, Coe^
:ftium , *idit ferri tint a prxfumptione pr&cipittm ,
inqudm furentem , donee , ft poffet fieri , refipifceret ,
taluit eumfenjimfuis interrogdtionibu s , <& iilius re*
lonfionibiis colligere , qudm diftriEla fcriendo fenten-
iii. <a> in illud abrupt urn , quo j*w propcndere yidebatur
ml npellere . Sane, itatim ac Zoflmus a duabu.s i yno-
is Africanis accepiflet refcripta , & gciu omuia ,
4 qua:
4O H I S T O R I A
qux Pelagii, & Cceleftii caufam, eorumque damns-
tionem fpedabant > & fraudes utriusque Hseretici
detexifler, ad pleniorem audientiam Coeleftium vo-
cavit. Sed Cceleftius male fibi confcius,& artes fuas
patere , nullumque fibi fuperefle tergiverfandi mo-
dum advertens , fefe examini fubduxit, & Roma
exceffit , cvafit , erupit . Cognita iliius fuga > Zo-
Jimus absque ulla cundatione tulit in cum y &ia_:
Pelagium decretoriam fententiam , univerfis Mun-
diEpifcopis grandem illam fcripfit Epiftolam^
qure Trattoria appellatur 3 omnia Conciliorum Afri
canorum adversus Pelagium, & Coeleftium Deere
ta approbavit, &latam a Deccffore fuo lanocen
tio I. in Pelagium , & Cceleftium fententiam con
firmavit 3 mifitque Trattoriam fuam Epiftolam ,
gefta Synodi Africans ad Honorium Imperatorem.
Ravenna agentem 3 in qua ab ipfo petebat , ut Ca
leftius , omnesque Pelagiani Urbe pellerentur , t
toto Chriftiano Orbe tanqudm Hseretici haberer
tur , quod lubenti animo executus eft Honorius
Edidtum Jmperiale emittens anno ccccxvm. qu
juflit , Pelagium , & Coeleftium ex Urbe ejici
omnes iftorum Hserefis convid:os facultatibus fp<
liari , ac perpetuo muldari exilio . Aliam adve
siis Pelagium , & Cceleftium Conftitutionem ec i
die Imperator anno ccccxix. qua non fblum
priorem renovavit , fed & infuper fanxit , ut Ej
fcopi > qui Trattoria Zofimi Papa? Epiitote fubfcr \
bere renuerent , fuis fedibus ejicerentur . Obtei i
perarunt univerfi Epifcopi, exceptis tamen *fulia i
Pelagianae Hacrefeos Patrono ( qui in Apulia n 4
tus , Epifcopus fuit Urbis Edanenfts , quae eft int \
Apuliam & Campaniam, Benevento diftans \\
3
ECCLESIASTICA. 4!
ginti milliaribus, & Frigentum nuncvocatur) &
aliis ododecim cjufdem Pelagians fadionis Epi*
fcopis , qui ZofimI Papas Epiftolx fubfcribere de-
tredantes 5 non folum Imperialibus legibus, fed &
Sacerdotalibus ftatutis depofiti , atque exaudorati
omni Italia deturbati funt, ^ulianus y aliique cjus
complices ododecim Epifcopi fuis Sedibus pulfi li-
bellum fidei obtulerunt ^iuguflino Primari Aqui-
lejcnfi , & Epiftolam fcripferunt ad I(ufum Theffa-
loniccnfem Epifcopum Sedis Apoftolicae Vicarium,
in qua poftulabant audiri in Concilio Oecumenico,
quod tamen eis conceilum non eft , utpote ad pro-
fcribendos illorum errores ubique terrarum jam_
damnatos tninime neceflarium .Pelagian! non tan-
turn Roma , fed etiam Conftantinopoli , & Ephefo
expulfl funt . E Palajftina quoque , in quam fe con-
tulerant, zTbeodoto Epifcopo Antiocheno ejefti
funt . Caleftius tamen iub Pontificatu C&lefiini Ro-
mam reverfus, ingratiam Summi iliius Pontificis
irrepere tentavit , fed fruftra : Nam Cceleftiuus Pa-
pa Deceflbrum fuorum veftigiis infiftens , & avitat
de gratia doftrinae , quam Itrenue defenderat An-
guftinus, intrepidus allertor^non folurn Cceleftium,
fed &Julianum, coeterosque Sedae Pelagians
mines totius Italian iinibus juflit extrudi . ^u
in Ciliciam apud Theodoruni Mopfueftenum navi-
gavit , e qua etiam ejedus eit pott fenteaciam ill-?
Concilio habito in Ciiicia , in quo Cceleftius cum
fuaHarrefi damnatus eft>ejusque damnation! Theo-
dorus Mopfueftenus falcem verbo tenus conienlit .
E Ciiicia ejeftus Julianus nihil non egit, ut fuse Se~
di reftitueretur, fed cum ejus conatus ad nihilum-*
reciderent, inSiciliam Jfecellit^ ubimortuuseft.
Deni-
HlSTORIA
j Pelagian! , ut res fuas afflicfcas utcumque
crigcrent , foedus cum Neftorianis Hasreticis inic-
runt . Sed una cum iliis in Concilio General! Ephe-
fino anno ccccxxxr. damnati, ad fummas anguftias
redact! funt, paucique remanferunt per Occiden-
tern hac iliac difperii .
D, Quandonam , & quo pa&o cxorta eft Sc-
mipelagianorum Hxrefis ?
M. Semipelagianorum Ha^refi , qua? Pelagia-
na: appendix , & infauilus furculus eft y initiuncu*
dedit enatum diflldiiun in Monafterio Adrumetino
in Africa occafione Epiftolae S. Auguftini ad Sixtum
Presbyterum , qui poftea Romanus Pontifex crea-
tus eft.Hanc fiquidem Epiftolam S. Auguftini,quam
floras hujus coenobii Monachus *Adrumetum trans-
mifit , cum legiilent Monachi Adrumetini y in fen-
fus a mente S. Auguftini penitus alienos diftracti
unt . Quod ubi S. Auguftinus per Felicem , & Cre-
fconium Monachos Adrumetinos compertum ha-
buiflfet , fcripfit , ad Monachos illos initruendos li-
bros de Gratia , & libero ^Arbitrio , duasque mifil
Epiftolas zdVdentinum canobii Adrumetini Pras-
fcdum . At librorum de Gratia , & libero ^trbitric
leftionovo errori locum dedit. Cum enim quidam
Monachi Adrumetini legiflent , omnia bona opera
cffe Dei dona a inde deduxerunt^neminem efle corri-
piendum , (i praecepta Dei non faceret , fed tantum-
modo pro illo orandum Deum, ut ipfo doiiante, fa
ceret quod jubebatur.Id S.Auguftino Vakntinus pei
Flomm Monachum fignificavit . Unde" S. Auguftinus,
ut procul ab Adrumetinis omnem errorum caligi-
nem difpelleret , librum de Correptione , & Gratia
infcriptum elucubravit . Sub idem cempus * quo in
Mo-
ECCLESIASTICA. 43
Monafterio Adrumetino jacta funt Semipelagiamc
Hserefeos femina , Fitalis Carthaginenfis fefe aper-
te Semipelagianum prodidit , ailerendo non ali-
ter po/le liberum Arbitrium , & Dei juftitiam fer-
vari , nifi dicatur , fidei initium non efle domino
Dei , fed efle a nobis , ideft, expropria volunta-
te , itaut quisque pro eo , quod ex libertate natu-
rali fecerit , prxmiurn 3 vel lupplicium fit receptu-
:us . Ab hoe errore S. Auguftinus volens revocarc
vitalem , fcripfit ad cum Epiiiolam 217. alias 107.
n qua hunc errorem ex precibus Ecclefise confutat
fe duodecim Regulas proponit ad fidem Ecclefix
^ertinentes circa quxftionem de Gratia Dei . Se-
rupelagianaHsereiis ex Africa penetravic in Gal-
iias, ubi late propagata eft , multosque na<SaPa-
:ronos , prsefertim Vincentinm Lirinenfetn , Fauftum
i Epifcopum Rejenfem y Gennadium y plurcs Presby-
cceros Malfilienfes , & Caffianum , qui non fait nacio-
ic Scytha 5 tit plerisqtie vifum eft , fed in Provin-
r?ia y & forte Maffiliis ortus , ficut poft Holflenium*
t: -use probat Cardinalis Norijius cap.i. lib. 2. Hifto-
- ! iar Pelagians . Serpente itaque inftar Cancri Semi-
) >elagiana Hrxrefi in Galliis , Proffer , & Hilarius
i inno ccccxxvm. ad S. Auguftinura fcripferunt , ut
nodaret ipfemet quadtiones a Maflilieniibus propo-
itas 3 ad quos S.Auguftinus direxit libros de Prade-
inatione Santtorum > & de Dono Terfevcrantia . Ve.-
um , ciirn in dies augeretur SemipeJagianorum fa-
io , Profper & Hiiarius > qui Auguftini dodrinara
efendendam fufceperant, Romam profe&i a Coe-
eftino Papa anno ccccxxxi. obtinuerunt Epiftolam
d Gallic Epifcopos dacam^in qua eos acriiis incre-
quod permitterent , do<5trinam S. Auguftini a
qui-
44 H i s T o R i A
quibufdam Presbyteris impugnari . Huic Epiftola*
Cceleftini Papae adjeda funt Capitula, qux S. Leoni
Magno aliqui tribuunt. Anno ccccxciv. Gelafius Pa
pa in Synodo Romana libros Cafllani , ac Faufti
damnavit , San&orutn vero Auguftini , ac Profperi
Opera commendavit . Ejufdem Faufti Epifcopi Re-
jenfis libros nullius in Ecclefia auftoritatis eile de-
claravit Hormifdas Papa in Epiftoia ad Pojftjjorem
Epifcopurn data anno DXX. Denique , Conciliunxjr
Arauficanum annooxxix. celebratum omnes Semi-
pelagianorum crrores confixit , ut fufius oftende-
rnus in Colloquiis Sexti Ecclefia Sxculi .
D. Quinam fuerunt Semipelagianorurn er-
rores ?
M. In pritnis 3 Semipelagiani exiftimabant J;
adinitium fidei ^ & bonorum operum neceffariam
non efle gratiam , fed fan s fuperqae fufficere vires
liberi arbitrii . Sunt tamen graviffimi Theologi :
qui aflerunt , hunc crroreni non fuifle omnibus Sc-
mipelagianis communem , multosque extitiffe in
ter illos , prxfertim Caffianum , Fauftum y Gcnna-
Alum &c. qui praevenientis gratis interioris etiatn
ad initium fidei , & bonorum operum neceffitateni
admiferunt, idque colligunt ex Epiitola S.Profper^
ad S. Auguftinum . Secundd , Semipelagiani doce-
bant, Deum velle indifcriminatlm omnium homi-
num falutem , fi ipfi velint , eumque non magi*
velle Eleftorum, quam Reproborum falutem . Ter-
tio , inficiabantur , prsedeftinacionem fieri fecun*
diim propolitum Dei , & efle gratuitam > fed earn
pendere volebant ex mentis , qua? Deus per fcien-
riam conditionatorum explorabat , etiam in par-
vulis , qui ftacim moriuncur poft fufceptum ba-
ptifrna .
ECCIESIASTICA* 45
ptifma . Quarto , gratias fufficientes , prater quas
ad a&u agendum alia* ex parte Dei non requireban-
tur, & qua? quantum adefficaciam fubditas erant
libero hominis arbitrio , omnibus praefto adeflo
pertendebant . Quinto , dicebant , perfeverantiani
non efle iingulare Dei donum , fed efle in cujusli-
set hominis poteftate , itaut ,// vdit , perfeveret.
Denique , S. Auguftini doftrinam rejiciebant tan*
juam novam , nimis duram , quas fub ipfo prsede-
iinationis nomine fatalem neceflhatem inducebat.
D. Praeter Pelagianam 3 & Semipelagianam
^serefes , fuitne exorta ia quinto Ecclefise fseculo
ilia Hserefls circa quaeftionera de Gratia ?
M. Multi moderni Auftores affirmant, eru-
JifFe in quinto Ecclefise fseculo Hdrefim Prfdeftina-
ianorum , qui , fublato penitus libero arbitrio ,
>mnia Gratis accepta referebant . At de ilia Prx-
, dcftinatianorumHsereii antiqui Scriptores nullam
>>rorsus mentionem fecerunt, ut multi contendunt.
inmo Scriptores noni feculi Prudentius Tricajfi~
\us> & Bgmigius Epifcopus Lugdunenfis contra Sco~
um Erigenam difputantes,negant unquam in rerura
latura extitiile Priedeitinatianorum Hserefim . Ex-
:at tamen Epiftola Faufti in quinto fa?culo Epifcopi
iejenfis ad quemdam Lucidum Presbyterum hifce
?r#deftinatianorum erroribus infedum, & in duo-
i5 jus libris , quos de Gratia , & libero Arbitrio edi-
iit idem Fauftus, teftatur, Prxdeftinatianorum H-
efim a Conciliis Arelatenfi , & Lugdunenfi tuiflo
n Drofcriptam , iibique earn impugnandi provinciatu
v ib utroque Concilio fuifle demandatam . Verum->
r . Faujli teftimonium hac in re non magni ponderis
^^ +
i. sflcvidetur* cumcertum (it* hunc Epiicopum in-
4 A
tus
4<J HLSTORIA
tus & in cute fuiflfe Semipelagianum , & fub pras-
textu confutandi Praedeftinatianam Hserefim, duos
de Gratia, & libero <Arbitrio fcripturiifle libros, ia
quibus data opera S. Auguftini de gratuita Prasde-
ftinatione fententiam totis viribus impugnat , &
Maflilienfium , feu Semipelagianorum dogmata du-
dum a S. Auguftino everfa reftaurare fatagit. Cum
igitur Faufto , aliisque Semipelagianis folemne cflet
calumniari difcipulos S. Auguftini, eisque nova, &
abfurda perperaoi affingere dogmata ; hinc multi
viri eruditi adducuntur ut credant , hanc Prasde-
ftinatianam Haerefim nnaginariam fuifle, & fub hoc
Prsedeftinatianorura nomine difcipulos S. Augufti
ni a Faujlo , aliisque Semipelagianis Hasreticis fuif
fe tradudos.Utram.que itidem Synodum Arelaten-
fem y & Lugdunenfem , itemque Lucidi Epiftolam 3t
qua fuiim revocat errorem , fiditias effe, & fubdola
Faufli arte compofitas , ut S. Auguftini dodrinam-j
fub nomine Pradeftinatianorum a Synodis Gallica-
nis Arelatenfi & Lugdunenfi damnatam vendita-
ret^fentiunt multi hujus temporis viri eruditi . At :
cum difficile creditu fit , Fauftum Rejcnfem Epifco-
pum potuifle univerfis Gallicanis Epifcopis impo
nere , eisque falfas Epiftolam , & fi&itia obtruderc
Concilia; magis mihi probatur fententia Cardina-
lis Norifii , qui cap. 15. lib. 2 Hift. Pelagians afle-
rit , quofdam in quinto Ecclefia: fsculo extitiikj
obfcuros , & rudioris intelligently viros , qui , fu
blato libero arbitrio , omnia Gratis tribuebant , &
perverfas de Prajdeftinntione , & de morte Chrift
profaiute hominum opiniones imbiberant , ideo-
que Pradeftinatiani appellabantur ; eos tamen pau-
cos admodum fuiffe ^ nee unquam in Sedam coa
luif
ECCLESIASTICAL 47
luifle. Ccrte, Fauftus utium dumtaxat Luciduw Pra:-
deftinatianumappellat, ad quern Epiftolam dire-
n t , ut eum ab errore abduceret , & ad faniorem-*
nentem revocaret . Teftatur etiam Fauftus , huac
T ucidum refipuifle, fuorumque errorum palinodiam
recinifle . Nulla ergo fuit in quinto Ecclefi* faeculo
:onflata Praedeftniatianorum Se&a, de qua apud
,ntiquos Scriptores ne vola quidem , ac ullum ve-
ligiumapparet.
D. Veniamus nunc ad Neftorianorum H-
efim , cujusortum , progrellum 3 atque interituni
rcriter exponas velim .
M. Neftorianorum Harefis parentem habuit
T/WJ qui mortuo Sifinnic Epilcopo Conftanti-
opoJitano iub finem anni ccccxxvii. in ejus loaun
ubrogatus eft anno ccccxxvm, Erat ille Gertnani-
ia oriundus Oppidulo Syriae, & Monachus in Lau-
a S.Euprepii prope Antiochiam . Neftorius Magi-
:rum habuit Tbeodorum Mopfueftenum , a quo fuum
aufit errorem de Incarnationc Verbi . Magnam-*
mdimoniae fpeciem afFe6Ubat,ob quamaTheodo-
o Imp. Conftantinopolim vocatuSjilluc venit cum
.naftaiio Presbytero 3 intimo omnium confilioruni
aorum focio^ ftatimque fuam propalavitHasrelina.
^tenim nonfoliim patienter tulit Neftorius , ut
{nafta/ius ille Presbyter 3 quern fecum duxerat , &
torotbeus Epifcopus magna voce in Ecclefia incla-
u| larent : Si quis Mariam Dei-param effc dixerit^ana-
bemafit ; fed etiam ipfe in Ecclefia,in qua frequens
II rat Populus, fermonem habuit de Incarnations Do-
im.rinica > qui totum continet impictatis virus cunx->
nl rimum ab ipfo prolate . Ad tot Neftorii blafphe-
4^iascphorruerc omncs Fidelcs maximaque fuic
fi j
Audi-
H I S T O 1. I A
Auditorum indignatio , atque animorum Commo-
tio. Neftorius tamen paulopoft priorem Sermo
nem 3 alios ad Populum habuit, inquibus difem
negavit unionem Hypoftaticam Verbi Divini , ac
fubinde Deum vere natum , crucifixum , ac mor
tuuui efle . Prseterea 9 afleruit, B. Virginem non efle
JMatrem Dei, fed tanttim Matrem Chriiti , duosqu<
in Chrifto diftinxit Filios, quorum unus eflet Filiui
Dei ab seterno gcnitus , & Confubftantialis Patri
alter vero ex Maria natus, foluin gratia, & adoptio-
ne Filius Dei eflet . Sic in Chriftum furenti Nefto-
rio, & tocius Incarnationis Dominica ceconomiatr
fubvertenti plures magnis animis reftiterunt . Pri
mus tamen , & unus iuftar omnium Neftorium im
pic pro Concione dicentem aufus eft verbo palam-
arguere Eufebins fimplex laicus , qui poftea propte
fingularena dcxSrinam^ eximiam pietatem DoriU
Epifcopus fuit confecratus. Is quippe conftanti ani
mo fuse fidei,& animofg in novam exortam Hgrefia
fortitudinis prseclarum fpecimen dedit , obteftatic
ncm fuam publice in Neitoriu proponendo^quo lau
dabili fafto omnium animos in fidei ftudio confit
mavit , & adversus Epifcopum Pauli Samofateni iir
pia dogmata renovantem mirum in modum inflan:
mavit . Diim Conftantinopoli cunda fie odiis fcr
verent , tc omnes in prava dogmata inveherentur
Ne/lorius odium & indignationem Populi nihil me
ratus, atque adpeftem, quam invexerat , latiu
fpargendam unice intentus , mifit per fidos homi
nes in Provincias Traftatum , quern ediderat , c
Incarnations , cum aliquot Homiliis . His Neftor
fcriptis in T&gyptum perlatis 3 eaque , ut fieri aff(
let , avide ob novicatem legentibus Monachis , O
riU,
ECCJLESIASTICA^ 49
illus Alexandrinus Epifcopus neceflarlum omnino
uxit Epiftolam fcribere ad &gypti Monachosjeos-
ue prsemunire > ne erroribus contends in Neftorii
rriptis , quae in eorurn manus venerant , per impe-
:tam fimplicitatem , vel credulam levitatem infi-
?rentur . Scripfit etiam Cyrillus ad Neftorium , ut
im ad pcenitentiam , & ad Palinodiatn provoca-
it . Quibus Cyrilli literis refcripfit quidem Nefto-
tts 5 fed non fine gravi Cyrilli accufatione . Hinc
>ntentionis origo , quse inter illos duarum majo-
im Orientis Sedium Alexandrinas & Conftantino-
Mitanse Antiftites pofteaexarfit.N^nVj- animum
zleftini Papx , ad quern ipfius fcripta delata fue-
int , quique illorum ledione fuerat maxime ofFen-
s , occupare tentavit a & ad ipfum dedit Epifto-
m . Cyrillus etiam Alexandrinus Epifcopus per
offidonium Diaconum literas ad Cakftinum Papam
ripfit, ut ilium defparfis a Neftorio erroribus
:rtiorem redderet , quibus acceptis, Synodum--*
omx habuit Summus Pontifex annoccccxxx. in
^a prioio damnatus eft Neftoritts , juffumque , ut
^pofitionis poenamulftaretur 3 fi intra decimum a
:nunciatione diem non refipifceret j & Catholic^
idei confeflioni non fubfcriberet . Secundo , refti-
iti funt inEcclefix communionem hi , qui propter
dem a Neftorio ejedi fuerant . Tertio > fententise
Dntra Neftorium exequendx Cyrillo Alexandrino
pifcopo munus demandatum eft . Denique 5 fe-
tem a Summo Pontifice Coeleftino fcriptae func
piftolse 3 fcilicet Cyrillo Epifcopo Alexandrino ut
sdis Apoftolicae vice hoc in negotio fungeretur 5
leftorio , ut, abjefto errore , ad pc^nitentiamre-
iret , Clcro Conftantinofolitano, ut conftans inavita
Tom. H. D fide
5O HlSTORlA
fide permanerec , Joanni Antiocheno,
falonicenfi , *}uvenali Hierofolymitano, Flavio Phi-
Jippenfi > ut ftrenue fidei caufam agcrcnt
Cynllus Alexandrinus Epifcopus, receptis Cce
leftini Papae literis , Concilium Alexandria coegit,
& ad Neftorium miiit Epiftolam Synodicam , iiu
qua tria continebantur : videlicet Fidei exfofitio
denunciatio Sententia a Coeleilino Papa latx, & duo
decim ^ncithematifini , quibus fubfcribere debeba
Neitorius . Quatuor Epifcopi a Synodo Alexandri
na ad Neftorium miffi Conftantinopolim appule
runt , literasque Apoftolicas Coeleftini, & Synodica
Cyrilli ejus Vicarii dederunt Neftorio , quas , ub
legiflet verfipellis ille Hserefiarcha > confeftimin
teliexit , quanta capiti fuo impenderet procella, a<
quam declinandam petiit a Theodofio juniore Im
peratore ut convocaretur Concilium Generalc^
Quod revera indidum fuit , & ex univerfis Dicecc
fibus Epifcopos ad diem Pentecoltes anni ccccxxx:
Iiuperat9r 1 heodofius Ephefum vocavit , miffis a
major um Sedium Antiftites , Cale/iinum Romano?
Cyrillum Alexandrinar, ^oannem Antiochense, ^uvt
nakm Hierofolymitanse, fytfum Theilalonicenfis,^.
freolutn Carthaginenfis^litcris.In hac Synodo Gens
rali Ephefina damnatus eft JXeftorius, & fua Sedc d
jedus. Sed de his,qux gefta funt in hac Synodo G<
nerali phefina,{icut & de Conciliabulo^quod *}<>&
nes Antiochenus , qui Neftorii perlon^e , non tame
dodrinac plus xquo favebat , una cum fuis Epifc<
pis habuitj pacemque univerfas Ecclefisc perturb
vit , commodius diflferemus in quarto Colloquic
in quo de Conciliis , qua? in quinto Ecclefia: fascu
fuerunt coavocata 3 fermonem inftituemus .
D. Qu
ECCLESIASTICAL 51
D. Quid continebantj& quibus verbis crant
:oncepti duodecim illi Anathematifmi , quos Cyril-
ns mifit ad Neftorium ut eis fubfcriberet ?
M. Anathematifmus primus his erat verbis
onceptus : Si quis Emmanuelem Verbum Deum , &
b id Sacram Virginem Tbeotocon ejje non confitetur
genuit enim ilia incarnatum Dei Verbum fecunduntj
arnem) anathema fit.
Anathematifmus fecundus : Si qui funt , qui
>ei Patris Verbum Carnifecundum Hypoftafim unitum f
unum tantum una cumfua Carrie Cbriflum effe> eum-
nlmlrum Deum fimul & hominem non confitean-
w 3 anathema fit *
Anathematifmus tertius : Si quis foft unionem
typoftafes in Cbri/io diftinguit , eaque dumtaxdt con-
mffione eafdem inter fe nefitit , qux eft fecundum di-
nitatem > vel auttoritatem , velfoteftat em , & non
zpotius , qua eft ftcundum naturalem unionem , ana-
icma fit .
Anathematifmus quartus : Si quis duabus Per-
nis , <vel Hypoftafibus eas voces attribuit , qua in^>
vangelicis & ^fpojiolicis Serif turis pajjim occur-
tnt , quave a Sanfiis de Cbrijio 9 aut ab ipfo Cbriflo
-ft if ft ditt&funt , ^ alias quidem homini feorsum
Dei Perbo confiderato adfcribit , alias verb tanquam
: Divinam Majeftatem conveniences foli Verbo 9 quod
c Deo Patre eft , accommodat y anathema fit .
Anathematifmus quintus : ^i quis dicer e audet,
iriftum non ejje verum Deum , fed hominem tantuwLs
eiferum , ut pott unum naturalemque f ilium , qua-
nus nimirum Verbum Carefattum , Carni & Sangui*
perinde ac nos communicavit > anatbewafit .
Anathematifmus fextus: Si quis Dei Patris Ver-
D ^ bum,,
52 H I S T O R I A
lum , Chrifti Deum 9 <uel Dominum effs dixerit , n
fofl Verbum fecundum Scripturas incarnatum , unum
eumdemque Deumfimul & Hominem effe confejfus fue+
rit 9 anathema fit.
Anathematifmus feptimus: Si quis ^efum Cbri*
flum , Howinem tantum 3 Divini Perbi vi attum ejfi
dixerit , ant illuftrem illam TJnigeniti gloriam illi ipfi
bomini , veluti alteri cuipiam ab ipfo Verbo advenijfe
Comment us fuerit , anathema fit .
Anathematifmus odavus : Si quis Hominem af-
f urn f turn una cum ipfo Dei Verbo adorandum, und cum
illo glorificandum 3 una cum illo tanquam alterum bu
altero exiftentem Deum appellanduw effe , dicere aufus
fuerit ( hunc enim intelle&um Particula , cum > adic-
ia perpetub ac necejjarib afferre confuevit ) & noru
una potius adoratione Hmmanuelem honorat y unamqut
ha&enus illi glorificationem attribuit ) quatentis Ver
bum faffium eft Caro y anathema fit .
Anathematifmus nonus:S/ quis unum Dominun.
noftrurn ^efum Cbriftum a Spiritti Sanfto tanquam t
virtute ab fe aliena glorificatum dixerit, efficaciamque
qua contra immundos Spiritus uteretur^ divina inte
homines miracula operaretur , ab ipfo eodem accepijj
fradicaverit, & non proprium>naturalemque illius e/J <
Spirit um , p er quern divinafigna edidit y anathema fit -
Anathematifmus decimus : Cbriftum ^efum no
ftr# Confejjionis Pontificem & ^ipoflolum extitiffe^eum
tlemque fimetipfum pro nobis in odorem fuavitatis De
Patri obttilijje , divina Scriptura commemorat. Si qui
ergo dixerit, Pontificem & *dpoftolum noftrum non ejj
ipfum Dei Ferbum poflea quam Caro & homo nobis fimi
Us faSlum eft ; Sed bominem ilium , qui ex muliere na
tus eft > quafi alterum quewgiam ab ipfo diyerfum : au
fi qui.
ECCLESIASTICA* 53
uis Chriflum frofe ipfo quoque , &nonfolurn fro
ibis Sacrificium obtuliffe affirmaverit ( neque enlm Is
Watione of us habebat ^qui nitllum peccatum cowmi/e*
it) anathema fit .
Anathematifmus undecimus : Si quis ipfam
omini Carnem vivifictun , Ipfiusque Verbl , quod ex
itre eft , propriam effe negaverlt , fid alterius cujus*
am ipfi verbo fecundum dignitatem t ant Am conjunii>
divinam tantum inhabitationem fortiti effe dixerit :
que vere rursum vivificam , ut modo meminimus 5 e&
tod Verbi 3 quod omnia vivificat > faftafit propria ,
nfeffus fuerit s anathema fit .
Anathematifmus duodecimus : Si quis inficia*
r Del Verbum fecundiim Carnem paffum , fecttndilm
.rnem crucifixum y mortenique ficundum Carnem gu*
ffi > & primogenitum tandem ex mortuis faium ejfi>
tatenus videlicet vita, eft, & yivificum > ut Dens >
\athemafit.
Hi iimt Celeberrimi duodecim S. C/rilli Ana-
.ematismi ab univerfa Catholica Ecclefia appro*
iti , quibus tamen fubfcribere nunquam voluit
eftorius - Unde in pcenam fux pervicacise coepit
hoc mundo a?ternum impiorum experiri fuppli-
um . Nam Theodofii junioris Imperatoris ip(I
im nimiiim propitii Edido in exilium fuit depoi>
tus in Oafim , ut>i ^ jufto Dei judicio^ exesa ver*
ibus lingua , qua in Chriftum , & in Deiparam^*
irginem Mariam tam horrendas blafphemias evo-
uerat, ex hac vita ad sterna fupplicia migra*
II t In Neitorii Hasrefim fortiiis & animofius di*
icans Eutychcs Presbyter Archimandrita > feu
* bbas cujufaam Monafterii Conftantinopolitani
extremum dcflexiu errorem 4 novamque Hs*
3 rcfim
54 HISTORIA
refim conflavit , cujus Sectarii difti func Euty-
cbiani.
D. Quern errorem docuit ifte Eutyches , &
quern exitum habuit inve&a ab illo Harrclis ?
JM. Eutyches y qui , ut mox diximus , Nefto-
n ana? profligand* Hasrefi haud mediocrem operam
navaverat , tandem anno CCCCXLVIII. in errorera
c diametro oppofitum impegit , & utramque naru-
ram , Divinam fcilicec 3 & Humanam in Chrifto pofi
Incarnationem promifcue confundens, unicam is)
Chrifto admifit naturam , feu Divinam > a qua di-
cebat fuifle abforptum quidquid in Chrifto appa-
rebat humanum . Ex hoc Eutychetis errore conic-
quebatur , vel naturam divinam efle in fe ipfa mu-
tationibus 3 doloribus , mortique obnoxiam ; vel
ea , qua: Chriftus pro nobis paiius eft , phantaftia
fuifle , mera Commenta & ludibria . Eufebius Dori-
\xi Epifcopus Eutychetem faepiusde hoc abjiciendc
errore admonuit, fed cum in eo retincndo obftina-
te perftaret Eutyches , eum apud Flavianum Con
fiantinopolitanum Epifcopum accufarit. Hanc ac
cufationem a*gre admodum tulit Eutyches , & San
&o Leoni Pontifici Romano conqueltus eft , quoc ?
Neftoriana Htfrefis qttorumdam rurfam jiudiis fulhla
ret. Laudavit ejus zelum S.Leo , ac benigne ad il
lum refcripfit anno CCCCXLIX. interim Flavianu
Conftantinopolitanus Epifcopus , apud quern fue
rat accufatus Eutyches anno CCCCXLVI 1 1. Synodun
Conftantinopoii coegit addirimendam controver j
flam ortam inter Florentium Szrdium Antiftiteni.
Lydi* Metropolitanum^& duos Provinci fuse Ep.
fcopos . Qua finitacontroveriia , adum eft in ha \
Synodo de JEutychete , cui Synodus diem dixit u
CO
ECCLESIASTICA. 55
oram fe fifteret , fua?que do&rinx rationem red-
eret . Sed Eutycbes dm tergiverfatus venire ad
ynodum 3 tandem comparuit , palamque declara-
it , fe quidem in Chrifto ante Unionem , feu In-
irnationem Verbi , duas agnofcere naturas , fed
oft unionem Verbi , unicam in Chrifto naturam 9
:u divinam admittcre . Hunc a fe propalatum er-
>rem, jubentibus licet Epifcopis , ciim nollet abji-
?re Eutyches y nee anathema dicere his , qui poll
icarnationem in Chrifto unicam adftruunt natu-
im > feu divinam , damnatus eft , & Presbytera-
, atque Monafterii adminiftratione deje<aus . Afa
ac Synodi fententia Eutyches ad Leonetn Roma-
urn Pontificem appellavit , didhans , fe ab Epi-
:oporum cum Hserefiarcha Neftorio fenticntiurrui
idione fuifle damnatum , &iibellum appellationis
d Sedem Apoftolicam , quern obtulerat, non fuif-
: fufceptum . At Eutycheti larvam detraxit Flavia
ns Epifcopus Conftantinopolitanus in Epiftola ad
eonem Romanum Pontificem , in qua ilium totius
rgotii veritatem edocet, omncsque artes & frau-
es tutychetis detegit . Quare S. Leo Papa ad pro-
igandum Eutychetis errorem fcripfit ad Flavia-
urn illam celebratam adeo Epiftolam , qusc pofte4
Concilio Chalcedonenfi tantopere fuit laudata ,
Patribus approbata > & ad fidem Ecclefia: de In-
arnationc Chrifti explicandam retenca^ut per earn,
inquam per Lydium lapidem , lincera doftrina ab
ulterina difcerneretur .
Diim fie S.Leo, & Flavianits bono Ecclefi* con-
ilcrent , Eutycbes libellos fupplices porrexit Theo-
ofiojuniori Imperatori, in quibus conquerebatur,
Synodi Conftantinopolitaase anno CCCCXLVIII.
D 4 habi-
HlSTORIA
hab:t diminuta j falfataque fuifie . Ledis illis li
beiiis , Theodofius Imperator Cbryfapbil Eunuchi ,
qaem de facro fonte fufceperat Eutyches , fermoni-
bus deceptus retradari Ada Concilii juffit y & ex
pended an quid in illis omiifum , aut depravatum
reperiretur . Anno itaque CCCCXLIX. juxta Edidum
Theodofii , habita eft fecunda Synodus Conftanti-
nopolitana y in qua prioris Synodi Ada adexaaien
revocata funt , nihilque depravatum , aut immuta-
turn repertum eft , fed potius omnia , uti gefta-j
erantjica fcripta efle omnes Epifcopi approbarunt ,
Sic fpe fua delufus Eutyches , imploravit patroci-
nium ainici fui Chryiaphii cubicularii Iinperato-
ris, eoque adnitente > obtinuit ut Concilium Oe-
cumenicum Ephefi cogeretur , cui praeeilet turpifil-
mus Diofcorus Epifcopus Alexandrinus , infeniiffi-
anus Flavian* inimicus . Haec Ephefina Synodus :
quae coepit die vm.menfis Augufti anni CCCCXLIX
nierito appellatur Synodus pradatoria , feu latroci-
nium Ephejinum . In ea quippe tumultuaria Synodc
Eutyches fuit innocens declaratus & ab excom-
municationis vinculo folutus . Legati , quos ad il-
lam Synodum miferat S. Leo Papa , peffime habit -
funt . Flavianut Conftantinppolitanus Epifcopu:.
Gatholicae Fidei vindex damnatus eft cum Eufebiu
Doritei Epifcopo , eamdemque damnationis fen
tentiam fubierunt Epifcopi was Edeflenus > Theo
doretus Cyrenfis y & Domnus Antiochenus . Quin ,
quod snaximam fapit crudelitatem y Flavianus , ol
appeilationem interpofitam ad Sedem Apoftoli
cam , vinculis conftridus eft , & plagis adeo con -
tuius, ut animam exhalarit . Qua? omnia, ubi com -
perta habuiflet S. UQ Papa , reicidit ac penitu i
damna
ECCLESIASTICA. 57
lamnavit in Synodo Romas habita omnia qu ge-
la fuerant in illo latrocinio Ephefino * petiitque a
Theodofio Imperatore ut Concilium Generale in->
[talia celebraretur . Sed adduci baud potuit Theo-
>iofius , ut res femel adversus Flavianum judicatas
refricari fineret ; immo res geftas in latrocinio
Ephefino lege lata firmavit.At mortuo annocccct.
Iheodofio juniore Imperatore , Marcianus , qui ei
n Imperii adminiftratione fucceflit,voluntati Sum-
i ni Pontificis obfecundare volens , Concilium Ge-
aerale Nicxx in By thinia celebrandum convocavit .
>ed quia i/ittila Hunnorum Rex anno ccccLi.in GaL-
iis vi<5tus Orientem versus tendebat , Manianus
!mperator 5 ne Conftantinopolim defereret , Con-
rilium Nicaea trauftulit Chalcedonem > illucque^
>mnes Epifcopos fuis literis accivit . Ccepta eft
\xc Synodus Generalis Chalcedonenfis anno CCCCLT.
k in ea primo definitum elt coutra Eutychetem :
Jnum eumdemque Chriitum , Filium , Dominum,
Jnigeniturn ex duabusnaturis incorifuse, immuta *
)iliter, indivise, infeparabiliteragnofcendura^.
iecundo y damnata eft prsedatoria Synodus Ephefi-
la cum illius Praefide Diofcoro Epifcopo Alexau-
Jrino , qui etiam depofitus eft . Tertio > Theodore*
us j & Ibas Epifcopi fuerunt abfoluti . Sed hxc de
atrocinio Ephefino, & de Synodo Chaicedonenfi
obiter diftafint^ dehisquippe copioiiiis diduri
umus in quarto Colloquio , in quo data operas
igemus deConciliis, qux habita funt inquinto
Eccleiix farculo
D. Ha: funt igitur omnes Hasrefes, qua? graf-
funt in quinto Ecclelise facculo ?
Prater ilUs , quas ha^teniis recenfuimus,
58 HISTOR.IA
Haerefes > tres aliae , videlicet Helvidii , <Joviniani ,
& yigilantii, quintum Ecclefise farculum infeftarunt,
dux tamen priore^ Helvidii > Sc Joviniani fub finetn
quarti farculi pullularc cceperunt . In primis Hehi*
dius Romx infrunito ore aflerere aufus eft, Mariam
Dei-param fuse poft partum virginitatis jaduram-j
fecifle , & filios ex carnali cum Jofepho congreflu
procreafle . Infuper , virginitatem & continentiam
averfabatur , & nuptias iinpenfius extollebat . He/-
vidium moribus , ingenio , & natalibus abjedifll-
mum fuiflfe teitatur S.Hieronymus in libro , quern
adillius errores confutandos edidit , & in quo fie
cum alloquitur : Quit te , oro , ante hanc blafphe~
wjiawnoverat ? quis duppondii fapptttabat ? confecutus
es y quod volebas ; nobilis faflus es in ftelere . Ego
if ft 5 qui contra te fcribo , cum in eadem tecum urbc^
confiftam y albus y ut ajunt > aterve fis , nefcio .
cfovinianus Monachus virginitatem , & conti
nentiam non fecus ac Helvidius impugnavit, meri*
torum in hac vita , ficut & pra?miorum , quae Deiis
poft hanc vitam juftis retributurus eft , inacqualita-
tern negavit ; ad crapulam & libidinem homines
cxcitavithis verbis, qux S. Hieronymus refcrt in
libris, quos contra ilium fcripfit : raro jejunatc^ 9
crebrius nubite ; non enim poteftis implere opera nu~
ftiarum , nifi mulceum & carnes > & nucleum fitmpfe-
ritis . Viribus opus eft ad libidinepi . Citb caro confum-
fta marceftit . Nolite timere fornicationem . Qui femel
in Chrifto baptizatus eft> cadere non poteft ; habct enim
ad defpumandas libidines folatia nuptiarum Damna*
tus eft <Jovinianus in Synodo Mediolanenfi , & po-
ftea a Siricio Papa anno cccxc. S. Auguftinus con
tra ilium edidit librum de bono conjugali , cumquo
tan-
ECCLESIASTICA. 55>
tanquam barbarum, ftupiduni & in fermonibus
fuis confufum perftringit S.Hieronymus fie loqucns
lib. i. adversus Jovinianum : quos cumlegif]emj>dt&&gt;
foviniani libros , & omninh non intelligerem , capi
evofaere crebrius non verba modo atque fententias ,
edfingulas pene fyllabas diftutere y volens prius ft ire
Itiid diceret * & fie velprobare , <uel redarguere quod
Hxiffct . Vevum , fcriptorum tanta barbaries eft > &
^antis vitiis fpurciffimis fermo confufus , ut ne quid
l oquatur , nee quibus argumentis velit probare , quod
oquitur , potuerim intelligere &c. Denique , anno
xccxii. Honorius Imperator dedit Mediolani legem
;3. Cod. Theod. de Hareticis in Jovinianum , qui
am Mediolanenfi Urbe anno cccxc. profugus ad
Dioeceiim llomana? Urbis fe fe receperat , ibidem-
jue extra muros cjufdem Urbis convencus agebat;
uflitque Imperator , Jovinianum Hcereticum in In-
iilam Boam in Dalmatia firam, plumbatis prius c-
um , N deportari , omnesque illius minidros , ac er-
-oris participes in alias paritcr Infulas inter fe di-
^erfos ablegari .
Vlgilantms natione Callus , ut Petrus de Mar-
Opufculo poflhumo , Diflertatione de patriot
lantii rede demonltrat , non vero Calaguritanus
in Hifpania, ut vifum eft Cardinali Baronio , Hac-
reiim luam ^ quam fub Sancfcimonix larva diu oc-
cultaverat , ccrpit evomere anno ccccvi. eamquo
late fpardt per Gailum , quaer , tefte S. Hieronymo
in iibro , quern contra Vigilantiitm iucubravit , er-
rorum monftra hactenusnon habucnu : Sol* Gallia,
inquit S. Hieronymus , wonftra non bubuit , ftdvi-
ris femper fortijfiniis , & eloquentijjmiis abundwit .
Exortus eft fubito figilantius , feu veritts Dormitan-
tius
60 H I S T O R I A
tins i qui immundo fpiritu pugnat contra Chrifti fpi~
ritum . Vigilantius multos profudit errores * quos
noftri temporis Heretic! Calviniftse , & lutherani
recoxerunt. Impugnavit quippe facrarum Reliquia-
runi cultuni , invocationem Sanctorum , eorumque
miracula . Sugillavit vigilfas , & pernoftationes in
Bafilicis Martyrum a fidelibus celebrari folitas Je-
junia, Clericorum coelibatiim, Virginitatem , &
Monafticum Ordincm improbabat, &adfuostu-
tandos errores Jibrum quartum Efdras Apocryphum
velut Ganonicum laudabat . Hos Vigilantii errores
invidifllmis argumentis protrivit S. Hieronymus ,
eorumque audorem Vigilantlum appellat Dormitan-
tlum , Damoniacum , Cauponem Cdaguritanum , Mu-
tum Quintianum , virum libldini frana permittentem,
Furiofum> Samaritanum & ^udaum , Sacrikgum y Ma-
giftrum Cerebrofum , Infelicem bominem , & omul la*
crymarum fonte plangendum . Has tamen in fpeciem
acriores objurgationes Sancfto Hieronymo non ira
cxpreflit , fed zelus pro Dei gloria, & fidei integri-
tatejuftiffime accenfus. Unde ipfemet S. Dodor
Epiftola 5 j. ad ^ifariunt Presbyterum ait : Fatebor
tibi dolorem meum 3 facrilegium tantum Vigilantii pa-
lienter audire non poffum . Non eft crudditas pro Deo
fietas .
D. Zelum S.Hieronymi in his refellendis Hs-
reticorum erroribus vehementiffime laudo , eo po-
tiffimum nomine, quod nobis validiffima fuppedi-
tarit arma ad expugnandos noftri temporis Hsere-
ticoSj,qui omnes Vigilantii blafphemi^s exceperunt,
casque etiamnum populis propinare , ac praedicarc
non deliftunt
COL-
ECCLESIASTICAL 6t
COLLOQUIUM III;
r n quo exhlletur ferm Eplfcoporum qui
In quinto Ecclefi# facuk pracipua*
Sedes occuparunt*
T) Uto > te meminifle has efle praecipuas EC-
XT clefise Sedes 9 Romanam , Alexandrinam >
^.ntiochenam , Hierofolymitanam 3 & Conftanti-
opolitanam . Cum igitur ^ nemine refragante , Se-
. es Romana coeteris turn dignitate y turn audori-
I ite & jurisdidione longe antecellat ^ necefle eft >
t in primis exhibcamus feriem Epifcoporum , qui
\ quinto Ecclefia? f^culo Sedcm Romanam tenue-
int .
Mortuo <4naftafio Romano Pontifice die xiv.
luenfis Decembris aniii cccci. vacavit Sedes Roma-
I a dies feptem , & die vicefima prima menfis De-
smbris ejufdem anni fefto S. Thorns Apoftoli fa-
r , Innocentius I. natione ^flbanenfis creatus eft
ontifex Romanus 3 feditque annos quindecinu- >
icnfes duos , dies viginti , ac fubinde vita funftus
ft die xi i. menfis Martii anni ccccxvi i. Sicut in-
iftis momentis contra Baronium evincit CLPagius
d annum ccccxvi i. Sub Pontificatu Innocentiil.
Concilia Carthaginenfe^ & Milevitanum contra PC-*
igianos in Africa celebrata funt . Damnavit etiam
iem Summus Pontifex Pelagium & CcEleftiuxn^ .
ufcepit appellationein Sandi Chryfoftomi Epifco-
i Conftantinopolitani in Synodo ad Quercum ini-
ue damnati , & in ipfum male gefta au&oritate-?
r *
6^ HISTORIC
fua refcidit . ^Multas Epiftolas Dccretalcs fcripfit :
quarum prsecipua:, & ad fanciendam Ecclefiae difci-
plinam maxime neceflariaj diriguntur ad Decentium
Eugubinum* ad Viftricium Rothomagenfem,ad Exu*
pertum Tolofanum,& ad Felicem Nucerianum. Non
nulli afleruntjnnocentium I. anno ccccvi z. fcripfit
fe Epiftolam ad ^frcadium Imperatorcm,in qua ana-
themate pcrculit omncs pcrfccutores S. Chryfofto-
xni . At Epiftolam illam fuppofititiam cfle docent
periti Critici , non folum quia hac in Epiftola fer-
mo fit de Eudoxia Augufta , quam tamcn certiflimc
conftat fupremum diem obiiffe annocccciv. hoc eft
triennio ante datam illam Epiftolam ; fed etiantj.
quia illius Epiftolie Innocentii I. ad Arcadium nee
Palladius > nee Socrates, nee Theodoretus , nee So-
zomenus, nee Zonaras audtores Graeci , necaliqui
ex Latinis mentionem fecerunt , fed primus dam-
taxat Georgius Alexandrinus,qui feptimo fseculo vi--
xit , cjus meminerit , ex quo poftea Nicephorus &
Glycas Scriptores Grci earn hauferunt Idem ju-
dicium ferendum efle cenfent viri eruditi de bini: .
ejufdem Iniperatoris Arcadii ad Innocentium Pa
pam Epiftolis , quas refert Glycas, Scrip tor nee an
tiquus y nee fatis accuratus .
Poft mortem Innocentii Papa: vacavit Scde
dies tantum vi,& Zofimus natione Graccus die xvm
inenlis Martii anni ccccxvii. ordinatus eft Roma
nus Pontifex . Sedit annum unum , menfes novem
& dies novem, migravitque ad Deum die xxvi. De
cembris anni ccccxvi 1 1. hie Summus Pontifex , u
in pr^cedenti Colloquio obfervavimus, errore fad
dcccptus Pelagium & CoeleiUum innoeentes puts
vit , & pro ipiis fcripfit ad Africanos Epifcopos
Vc
ECCLESIASTICA* 6$
7crurn re maturius confiderata , & accepta Epifco-
jorum Africanorum relatione , Coeleftium ad au-
iientiam vocavit , eumque non comparentem uni
:um Pelagio damnavit . Epiftolam fuam Traftoriam
ontra Pelagianos fcriptam ad Orbis Epifcopos di-
exit , & ab Honorio Imperatore Refcriptum obti-
luit, quoPclagiani Romapellerentur. Deniquc,
\ofiwus Papa Ecclefias Arelaten(i,in honorem S.Tro-
himi primi illius Antiftitis , non folum Mctropo-
ticam dignitatem in Viennenfi Provincia, & jus,
)rdinationum confirmavic , fed etiara in Narbo-
enfem utramque, poteftatem ipfi conceflit amplif-
mam , vetuitque Proculo Maflilienfi Epifcopo , Sc
lilario Narbonenfi Antiftiti , ne ordinationes Epi-
;oporum, absqueArelatenfis Epifcopi aflenfufa*
ere pracfumerent , Sed dc hac lite Viennenfem in-
sr & Arelatenfem Epifcopum , de jure Ordinatio-
l.um exorta , & in Synodo Taurinenfi compofita
J: erum redibit fermo in fcquenti Colloquio , in quo
ifleremus deConciliis inquinto Eccleii^ farculo
elebratis .
Mortuo Zofimo , duo in Romanum Pontificcm
Jlledifunt, Bonifacius Presbyter , & Eulalius Ar-
hidiaconus. Et hoc fuit tertium Schifma , quod
.cclcfiam Romanam afflixit . Primum ii quidenx^
v chifma fuit Novatiani ad versus Cornelium Secun-
.um, Vrficini contra Damafum . Tertium, Euldii
ontra Bonifacium . In tertio ifto Schifmate Clerus
ene omnis Bonifacio adhxiic . Symmathus Urbis
Loma: Prxteccus cum aliis perpaucis Eulalio favit ,
lonoriumque Imperatorem falfis fuis relationibus
.ecepit . Sed fupplici Cleri Romani libello de Boni-
4cii legitima ele&ione certior factus Imperator ,
utrum-
#4 H i s t O R i A
utrumque eledum Ravennam accerfivit. Habita eft
in hanc rem Ravennse Synodus annoccccxix. Sed
re infeda, alia apud Spoletum indi&a eft Synodus .
Interim , utrumque eledum Urbe Romaabftinero
jufllt Imperator , & ^fcbilleum Spoletinum Epifco-
pum, qui Pontificis vices in facris gereret Pafchatis
tempore , Romam direxit . Mandatis Irnperatoris
non obtemperavit Eulalius, fed morse impatiens
Romam ingreflus feditioni faces fubminiftravit .
Qua de causa juflit Imperator, ut Eulalius, qui Pon-
tificatum invaferat , Roma pelleretur , & ad Sym-
machum Urbis Praefedum fcripfit , ut Bonifacius in
urbem reftitucretur , & tanquam Pontifex legitime
eledus ab omnibus fufciperetur . Statim ac Bonifa*
tins 9 extindo Schifmate pacifice fedit 5 audor fuit
Jmpcratori Honorio , ut illud emitterct Edidum ^
quo fancivit , quod fi deinceps duo eledi fuiflent Jt
nullus ex his Pontifex effet , fed folum ille in Sede
Apoftolica permaneret , quern ex numero Clerico-
rum nova ordinatione divinum judicium , & uni-
verfitatis confenfus elegiifet . Narbonenfis Ecclefi*
jura a Zofimo deceflbre fuo in gratiam Ecclefise Are -
Jatenfis imminuta reftituit Ronifacius . Sedit ift^
Pontifex annos tres , me^ifes odo 3 dies fex . Fui
quippe ordinatus die vicefima nona menfis Decem
bris anni ccccxvi 1 1. & obiit die quarta Septembri
anniccccxxii.
Poft mortem Bonifacii vacavit Sedes dies fex
& C&leftinus > natione Campanus > die decima men
fis Septembris anni ccccxxi i. Pontifex confecratu
eft . Sedit annos novem , menfes decem , dies nc
vem^ mortuus eft die xvi i i.Julii anni ccccxxxi i
Pelagianos Italia expulit Coeleftinus , Semipelagii
HC
ECCLESIASTICAL
os comprefllt , Neftorium damnavit , praefuit per
os Legatos Synodo General! Ephefinse celebrate
nno ccccxxxi. in qua Neftorii Haerefis profcripta
ait . Novatianis Ecclefias y quas Romas habebant ,
emit . Morientibus denegandam non efle pceni-
ntiam ftatuit . Denique * deceflbris fui Bonifacii
ecretum circa Narbonenfem , & Arelatenfem Ec-
lefiam confirmavit .
Sixtus III. die xxiv. Julii anni ccccxxxi i.
cum C&leftini Pap fubrogatus eft ^ & obiit
\ ndecima menfis Augufti anni CCCCXL. Hie eft i
ixtus , ad quern , dum adhiic Ecclefix Romans
resbyter eflet 3 fcripfit S.^uguflinus adversus Pe-
igianorum errores Epiftolam centefimam quin-
im, fecundum veterem ordinem . Sub Sixti Pon-
ficatu pax fancita eft Cyrillum Alexandriiuun in-
^r & Joannem Antiochenum , & alios Orientales
pifcopos anno ccccxxxi i j. de qua pace, &Ne-
orii Epifcopi Conftantinopolitani damnations
anftus ille Pontifex gratulatorias ad ipfos mifit
piftolas. Fertur, hunc Pontiricem eodem anno
lifle ab *Anirio Exconfule de ftupro accufatum , fe-
ue ab hoc crimine 5 Clero , Senatu , & Imperato-
: praefentibus , in Synodo Romas habita purgaffe .
sd hxc Sixti Pontificis accufatio fabularum nume-
> accenferi merito debet Ada enun/juac circum-
iruntur , illius Synodi Romans de cau^i & aecu-
itione Sixti Pontificis falsa Confulum nota confi-
nantur , & Anachronifmis fcatent . Nee ullum illi
ibul rpbur accedit ex Epiftola, qua* eidem Six-
^ Pontifici attribuitur,4rf Epifcopos Orientales:; quia
Ja Epiftola fuppofititia eft > & mer^ farrago con-
exta ex fenteiuiis Concilii TQletani^i^i^.Feli-
Tom. H. E cis
66 HISTORIA
cisIII. Gregorii M. Hadrian! I.Codicis tarn Thco*
dofiani, quamjuftinianei, Aniani Interpretis , Sc
Sixti Pythagorau. Ejufdem furfuris funt Ada de Sy-
nodali accufatione , & expurgatione Polycbronii Epi~
fcopi Hicrofolymitani 3 quae fub Pontificatu Sixti III*
Roma: dicuntur habita . Toto enitn Sedis Sixti Pa*
pae tempore , non Polycbronius , fed Juvenalis prae-
fuit Ecclefix Hierofolymitanae . Obfeffio ctiam Hic-
rofolymorum 3 quae hac tcmpeftate facia rcfcrtur in
illis ACtis , mera fabula eft Sub nomine Sixti III.
Paps proftant qu^dam Opufcula , nempe liber de
Divitiis^ltet de Caftitate ; & Epiftola de mails Dofito*
ribus > qua: ipfi a peritis Criticis jure ac merito ab-
judicantur > & viri alicujus Pelagiani foetus agno-
fcuntur .
Sixto III. poft interpontificium XLI. dierum ,
S. Leo quern alii patria Romanum , alii Tufcia na
turn dicunt , fucceflit die vicefima fecunda menfii
Septembris anni CCCCXL. fedit annos viginti unum
menfem unum y & dies tredecim , migravitquc ac
Deum diequarta menfis Novcmbris annicccctxi
ut evincit adhunc annum dodiillmus Pagius in fu<
Critica Baronii , A variis confultus Epifcopis S.La
Papa , cognomenta Magnus , refcripfitEpiftolas fa-
piencia , eruditione , & itudio in difciplinam Eccle
iiafticam confpicuas . Plebem fibi commifTam not i
vitas folum exemplo excitare , fed etiam piis & elo
quentibus Homiliis erudire aggreflus eft. Mani
chxos infedatus eft 3 fed pra;fertim Eutychian^ Hx
refi acerrimum bellum indixit* adquam penitu
profligandam fcripfit ad Flavianum Conftantinopo
litanum Epifcopum Epiftolam,quae a Patribus Con
ciiii Chalcedoncnfis maximopere laudau & appro
ECCLESIASTIC A.
bata cft.Contentionem habuit fanftiffimus ille Pon-
tifex cum Hilario Arelatenfi Epifcopo occafione Ce-
lidonii Epifcopi ab Hilario depofiti , & hac de caufa
S. Leo Arelatenfem Ecciefiam fuis exuit privileges ,
& jura Metropolis in Viennenfem tranftulit Eccie
fiam, ut pleniiis oftendemus in fequenti Colloquio.
At mortuo Hilario Arelatenfi Epifcopo , placatus
S. Leo litem prudenter compofuit , concedendo
Viennenfi Metropoli quatuor Ecclefias , Valentiam*
Tarentafiam , Gcnevam 3 & Gratianopolim : reliquas
Arelatcnfi fubjecit Ecclefia? . Demum , S. ille Pon-
rifex non folum Ecclefise , fed ctiam Reipublicse
arofpiciens 3 ad *Attilam Rom imminentem per-
rexit , verbis demulfit ferocem animum , iram frc-
jit eloquentia , pacem recipere perfuafit , eumque
Italia difcedere , acfua relegere veftigia compulit,
icut jam obfervavimus in primo Colloquio in Hi-
loriam hujus fa:culi .
Poft mortem S. Leonis Papae fuit interpontifi-
:ium feptem dierum ^ & die duodecima mentis No*
^embris anni CCCCLXI. Hilarus natione Sardus Pon-
:ificatum inivit. Sedit annos fex,menfes tres^dies x.
obiit die xxi. menfisFebruarii anni CCCCLXVIII.
ic Summus Pontifex ardentiflimum adhibuit ftu-
liuni, ac fingularem vigilantiam in procurandaper
miverfam Ecciefiam facrorum Canonum executio-
ic , ac eorumdem tranfgreflione vindicanda . Ma-
nertum Viennenfem Epifcopum , qui Dicnfi Eccle-
ix , quasad Arelateniis Epifcopi Diceceiini pertir
icbat, Epifcopum ordinaverat , feverc redarguit,
uffitque utille, qui Dienfis Ecclefix fuerat a Ma-
mno Epifcopus confecratus , Leontii Arclatenfis
Bpifcopi , a quo rite confccrari debuerat , arbitrio
E a con-
H I S T O R I A
confirmaretur . Praecepit idem Summus Pontifex ,
Ut Irenaus, quern T^undinarius Barcinonenfis Epifco-
pus, confentientibus Provincial Tarraconenfis Epi*
Icopis , fuccefibrem fibi defignaverat , ab ea remo*
veretur Ecclefia , aliusque e Barcinonenfis Ecclefiae
Clero eligeretur , & ordinaretur Epifcopus . Im-
probavit etiam Fadum Syfoani Calaguras in eadem
Tarraconenfi Provincia Epifcopi , qui contra Ca-
nones alienum Presbyterum, proprio adhuc viven-
teEpifcopo, In eadem Ecclefia ordinaverat. De*-
nique ,Ingenuo Epifcopo Ebredunenfi vindicavit ac
confmnavit jus Metropoliticum in Provinciam Al-
pium Maritimarum .
Simplicius y patria Tiburtinus, poft quatuor
dierum a morte Hilari Papa: intervallum , Pontifex
Romanus fuit inauguratus die xxv. nienfis Februarii
anni cccci-xviii.prsefuit Ecclefiae Romans per annos
quindecim & dies fex^obiitque die i. menfis Martii
anni CCCCLXXXIJI, Sub Pontificatu Simplicii extin-
ctum omnino fuit Imperium Occidentis in perfona
tdugufiuli 3 qui fuit ultimus Occidentis Imperator .
Odoacer fiquidem Herulorum Rex Arianus , capta
Koma , Regnum Italia? inftituit . Zeno Orientis Im
perator , fedente Simplicio Papa , haudpariim tur-
bavit Ecclefiam , non foliim patrocinando pfeudo-
Epifcopis Eutychianis , videlicet Timotheo vftluro .
& Petro Mongo Alexandrinam infeftantibus Eccle-
liam , necnon Petro Fulloni Sedis Antiochenaeinva-
fori , & ^cacio Conftantinopolitano , fed etiam_
promulgando novam fidei fonnulam ita callidc
conceptam ut in earn Ha^retici perinde ac Catholi
ci confentire poflent . Quam fidei formulam Heno
ticon a feu ConciJiatorium , appeJlavit . Sedcum ii
- ei
ECCLESIASTICA, $9
\o Zenonis Edi<3o tacita ineflet abrogatio Concilit
^halcedonenfis , in quo darnnata fuerat Eutychia-
la Hserefis , ideo Simflicms Papa huic Edi&o ftre-
tue reftitit, & Timotheum ^Elurum , Petrurn Mon-
;um , & Petrum Fullonem damnavit > & ab Eccle*
\x communione refcidit .
Felix III. Papa 3 poft quinque dierum inter-
ontificium , fucceflit Simplicio die vi. menfis Mar-
ii anni CCCCLXXXI n. feditque annos o<3:o , menfes
ndecimdiesxviii. & ad Deum migravit vi.Ka-
mdas Martii , feu die vicefima quarta Februarii
nni ccccxcu. damnavit hie Suinmus Pontifex He*
oticon Zenonis > coegitque Rom# Synodutn anno
CCCLXXXIII. in quo miffi funt in Orientem legati
r italis Troentinus Epifcopus , &: Mifenus Cuman^g
icclefitf Antiftes . Sed hare legatio infeliciter ceffit *
lam cumprimuna hi legati ^ibydum veniflent 9 in
uftodiam conjecli funt, eosquelmperator qua mi*
is , qua blanditiis compulit ut communionis fo*
ietatem cum Petro Mongo Alexandrino, & Acacio
)onftantinopolitano inirent . Quibus geftis 3 legati
edis Apoftoliceeoperti ignominia & dedecore Ro*
lam reverfi funt . At paulo poft eorum ex Urbc^
onftantinopoli difceflum , Felix Ecclefia: Roman*
efenfor , qui a Felice Papa ex latere fuo legatus
im Fit ali , & Mifeno fuerat miflfus j cogente niorbi
scelfitate tardius Conftantinopolim veniens > ita
^ntumeliose exceptus eft ab Acacio Epifcopo Con*
antinopolitano , ut nee eum in confpedum fuum
imittere voluerit . Cum h#c omnia in Orientcj.
iique gefta ad aures Felicis Papse perveniffent> col-
git Summus Pontifex Romacanno ccccLxxxivSy
LXXV i ! Epifcoporum in Bafilica S. Petri> iti
E 3 qua
JO H I S T O R I A
qua Vltalls , & Mifenus , cum Icgationis fibi manda-
tas rationem reddere jufli , vanas rationes caufaren-
turj Felix Papa, utrumque legatum facerdotio &
communione privavit . Deinde , Petruin Mongum
Alexandrinum Epifcopum , & Acacium Conftanti-
nopolitanum afacerdotali Collegio , & ab Ecclefia-
ftica communione pronunciavit alienos . Poftre-
mo , idem Summus Pontifex anno fequenti , feu
CCCCLXXXV. alteram habuit Synodum , in qua ad
Zenonem Imperatorem fcripfic Epiftoiam ^ eiqucj
nunciavit,Petrum FuJlonem Epifcopum Alexandri
num Synodali judicio anathematis fententia darn-
natum , ex Antiochena Ecclefia , quam invaferat ,
expellendum eflc j & ab ejus communione omnino
abltinendum .
Poft Felicis III. mortem ceflavit Pontificatus
dies quinque , & Gelafius natione Afer die prima
inenfis Martii anni ccccxci i. confecratus eft Ponti
fex Romanus . Sedit annos quatuor , menfes odo ,
dies o&odecim 3 & c vivis exceffit die decinia nond
menfis Novembris anni ccccxcvi. noluit Summus
ille Pontifex , veftigiis fui deceflbris infiftens , //-
fbemium Conftantinopolitanum Epifcopum , Ca-
tholicum licet, & alios Orientis Antiftites Ecclefia-
ftica communione donare , nifi antehac nomeiij
vtcacii qui fuerat Epifcopus Conftantinopolitanus 3
& a Felice III. Papa damnatus, ex Diptychis expun-
gerent . Mifenum tamen Epifcopum , qui , ut mox
diximus, legatus Conftantinopolim miifus cum_j
vticacio communicaverat, & obid a Felice Papa fa
cerdotio > & communione fuerat privatus , Sedis
Apoftolicae implorantem mifericordi^ni abfolvitj
& in conunumonem recepit * Pelagianam Hxrefim
in
ECCLESJASTICA. 71
!n Dalmatia , & in Piceno redivivam extinxit . Lu~
wrcalium fuperftitionem ea, quas Pontificem liber
ate decet , penitus fuftulit . Epiftolam Decretalem
id Epifcopos per Lucaniam , Brutios , & Sicilian*
ronftitutos multa difciplin* Ecclefiafticx comple-
lentem capita fcripfit . Denique, Sandus ills Pon-
ifex anno ccccxciv. Concilium Romae LXX. Epifco-
>orum celebravit , in quo accurato Cricerio libros
anonicos Scrlpturar Sacra: , Oecumenica Concilia,
fcripta Sandorum Patrutn cxcuffit , & ccrta ab
nccrtis , & genuina ab adulterinis fecreta , Apo-
~:olico roboravit Decreto , magno Ecclefis Com-
lodo, & legentium utilitati Temper profuturo .
Mortuo Gelafto , ceflavit Sedes Pontificia dies
<ex , & *Anaftafius II. patria Romaniis die vicefima
juarta Novembris anni ccccxcvi. Pontifex fuic or-
linatus . Sedit annum unum y menfes undecim,dies
juatuor & viginci , abiitque c vivis die xvi I. men-
is Novembris anni ccccxcvi i i.gratulatus eft +dna-
%afius per literas Clodoveo Francorum Regi de fu-
cepto ab eo turn temporis Baptifmo . Miiit etiam
egatos ad ^naflafium Imperatoretn ad reconcilian-
lam Eccleliam Orienralem cum Occidental! , e2
amen lege , ut Orientales Epifcopi confcntirent ,
[uod lAcac ri nomen inter Epifcopos Conftantino-
>olitanos omnino reticeretur .
Port obitum lAnaftafti II. vacavit Sedes qua-
uor diebus , & die vicefima fccunda menfis No-
embris anni ccccxcvi 1 1. Symmncbus natione Sar-
[us Pontifex ordinatus eft, non fine tumultu &
chifmate Feftus fiquidem Senator Romanus 3 qui
mperatori Anaftafio poliicitus fuerat , effedurum
e ut Pontifex Romanus Zcnonis Henoticon fubfcri-
E 4 be-
HIS TO R I A
beret ^cumque hanc fubfcriptionem a Symmacho,
qui a major! & faniori parte eledus erat Pontifex ,
obtenturum fe diffideret; Calium Laurentium Archi-
presbyterum S.PraxedisinPontificem , feupotius
in Antipapam cfFufis pecuniis eligendum curavit ;
Quocirca exortis hinc inde inter Populum , Gle-
rum , ipfumque Senatum difcordiis > ambse pattes
non fine ca?de & fanguine ad Theodoricum Regem_^
Italiae Ravennam conftigerunt . Rex, etfi Seda
Arianus eflet, litem adjudicavk Symmacbo ., qui
prior fuerat eleftus . Symmachus itaque Pontifica-
tu potitus Synodum habuit Romsc anno fequenti ,
feu anno ccccxcix. in qua aftum eft de tollendo am-
bitu in comitiis Pontificiis, & de pra?cludenda_>
fchifmatibus via . Aliam Romse anno quingentefi-
mo coegit Synodum , in qua 3 ut Callus Laurentius,
qui Antipapa fuerat creatus, Ecclefiam turbare de-
fineretj Symmachus eum Nuceria Epifcopum re-
nunciavit . At Schifma > quod videbatur fopitum ,
acrius recruduit anno quingentefimo tertio . Tune
enim aliqui ex Clero , & nonnulli ex Senatu , maxi-
m&Feftus , ScProbinus multorum criminum Sym-
machum Papam accufarunt^ & occulte Laurentium
Antipapam revocarunt, miferuntque adRegexru>
Theodoricum relationem^ut vifitatorem daret. Rex
corumvotis annuit, eisque conceflit vifitatorem
Petrum Alt mx Civitatis Epifcopum y qui in partes
Laurentii Antipapse inclinans turbavit omnia , ut
teftatur Ennodins Ticinenfis in Apologia pro Sym-
macho , multosque in Urbe excitavit tumuJtus, ad
quos compefcendos Theodoricus Rex anno DIII,
Concilium Romse juffit convocari Palmare didum a
loco ubiceJebratuto eti ^ in quo Concilio Symma
chus
ECCLESIASTICA. 75
ins Papa fuit innocens declaratus, & a criminibus
Iso ei impaftis omnino purgatus . Sed dehoc Pal-
ari Concilio , ficut & de aliis Synodis , quas Ro
se ineunte fexto Eccleda: fxculo Symmachus Papa
lebravit , commodius agemus in noftris Collo-
riis in Hiftoriam fexti Ecclefias fazculi .
D. Seriem Pontificum > qui in quinto feculo
omanae prscfuerunt Ecclefiae , nunquam fuifle in-
rruptam , nullumve in Sedem Petri Epifcopum^
reticum irrepfifle plane video . Sed an przcipux
ix Sedes^ videlicet Alexandrina, Antiochena, Hie-
>folymitana , & Conftantinopolitana eamdem in
linto fa^culo fortem obtinuerint , & Catholicos
pifcopos continua fucceflione habuerint ? nunc a
icire percupio .
M. Sedes Alexandrina 3 Antiochena , Hiero-
lymitana, & Conftantinopolitana multis iadioni-
s fuerunt in quinto Eccleii^ feculo exagitatse, &
eas intrufi funt aliquando Epifcopi Schifmatici^
xretici , qui Epifcoporum Catholicorum fuccef-
^nem ad tempus interruperunt . Ut autem feriein
pifcoporum > qui prsecipuas illas Sedes in quinto
cclefise fseculo renuerunt , perfpeftam habere pof-
^, incipiam ab Epifcopis Ecclefia^ Alexandrina: ,
ix poft Romanam Sedem primas tenet .
Inprimis Theophilus ordinatuseft Epifcopus
lexandrinus die vicelima mends Julii annij85.
dit annos xxvii. menfesduos, &diesxxvii. &
lortuus eft die xv.Oftobris anni ccccxii.Graves ac
iuturnas contentiones habuit Theophilus Alexan-
inus cum S.Joanne Chryfoftomo Epifcopo Con-
antinopolitano , quarum originem & progreilum
i fequenti Colloquio opportuniii$ expendemus .
Ter-
74 HISTORIC
Tertio die poft Theophili obitum , feu die de-
cimo oda vo menfis Odobris anni ccccx 1 1 . Cyrillm
nepos Theophili confecratus eft Epifcopus Alexa/v
drinus. Sedit annos triginta duos , & obiit antic
ccccxLir. Neftorianae Hasrefeos fuit acerrimus ini
pugnator , prasfuitque Concilio Oecumenico Ephe
fino contra Neftorium celebrato Caeleftini I. Roma
ni Pontificis nomine . Quidam nuperrimi Scripto
res comment! funt,S.Cyrillum Epifcopum Alexan
drinum in Carmelo Monachatum fuiffe profeffum
Sed hanc fabulam merito exfufflat Cardinalis Baro
nius , eamque refcllit ex lilentio cooevorum Audo
rums* qui de Monachis id aetatis in Palaeftina degen
tibus ampJiffimam mentionem fecerunt , illius ta
men praeteiifi Monachatus S. Cyrilli nc Jeviter qui
dem meminerunt .
Diofcorus anno CCCCXLIV. Sando Cyrillo in Se
de Alcxandrina fucceflit, fed*ciim Haereii Eutychia
fix aperte faveret , a Synodo Chalcedonenfi ami
CCCCLI. Epifcopatu Alexandrino dejedus> juflii Im
peratoris Marciani Gangram Afia; minorls civics
tem deportatus eft , ubi interiit anno CCCCLIV. Fui
vir moribus turpiffimus , Eutychianae Haerefis fan
tor Pracfuit latrocinio Ephefino , in quo erga Fl
vianum Epifcopum Conftantinopolitanurn , & Lc
gatos S. LeonisSummi Pontificis crudelillimc fe.
<geffit.*4tiatolium in locum Flavian! Epifcopum Con
itantinopolitanum fuffecit , eoque tandem temeri
tatis prorupit , ut a pracdatoria Synodo Ephefina.
reverfus Alexandriam , vocatis ad Synodum qui
bufdam fceleratis , ac fui fimilibus Epifcopi^ , San
ftum Leonem Pontificem Maximum anathematc.
percellere aufus fuerit .
DC
ECCLESIASTICA. 75
Dcpofito Diofcoro inConcilio Chalcedoneufi
jno CCCCLI. Proterius poft plures tergiverfationesj
)pulique tumultus , Patriarcha Akxanclrinus fuic
sctus . Illius fides S. Lconi Summo Pontifici pri-
6 fufpeda fuit eo potiflimum nomine , quod Pro-
rius olim charus fuiflet Diofcoro , qui curam tutc-
mque Ecclefiae Alexandrine ill! commiferat^quan*
> ad Pfeudo-Synodum Ephefinam profe&us eft .
srum , poftquam S. Leo literas accepiflec Marciani
iperatoris, inquibus de Proterio Alexandrino-
m Antiftite magnifice loquebatur, eique ipfemet
"otcrius {ax fidei rationern per Epiftolam reddi*
flet; aftutiim Sumrnus Pontifex Proterio fidei in-
gritatem gratulatus eft Epiftola loj.quam Quef-
llus ex Codice Cardinalis Grimani una cum aiiis
ufdem S. Leonis Pontificis Epiftolis public! juris
cit.
MortuoAf4rn4woImpcratore dievii. mcnfis;
:bruarii anni CCCCLVI i.Eutychiani Timotheum co-
lomento *j%lurum Patriarcham Alexandrinuiru*
cgerunt , & in S. Proterium cum tanta rabie ir*
lerunt y ut eum crudeliter trucidarint , laniarint ,
$ us vifcera ferarum more vorarint , cineresquc^
arfcrint in ventos . Legelis Henfchenium, qui mul*
, habet de virtutibus S. Proterii Patriarchs Ale-
indrini & Martyris addiem xxvm. menfis Fe-
ruarii , quo colitur a Graecis .
Leo Imperator, qui fucceflit Marciano, Ca-
lolicorum Epifcoporum ^ & Clericorum Aiexan-
rinorum libellis fupplicibus , precibus & rationi-
LIS perrnotus Timotbeum ^lurum inter fectorcni-j
Proterii, Epifcopatu Aiexandrino, quern inva-
rat , dejedum Cherfonam exilio relegavk an
no
HlSTORIA
no CCCCLX. & poft elapfos quinque menfes in ejus
locum Timotbeus Solopbaciolus , ideft , ^Albus , Sy-
nodi Chalcedoiienfis defenfor, Ecclefiae Alexandri
ne Epifcopus fuit ordinatus , eamque pacifice ad*
miniftravit ufque ad annum CCCCLXXVI. quo anno
Bafilifcus Tyrannus, expulfo Zenone legitimo Impe-
ratorc in Ifauriam , occupavit Imperium , Chalcc-
donenfem damnavit Synodum, & Timotheum o^Elu*
rum ab exilio revocatum inSedem AlexandrinanLj
refiituit . 5"edanno CCCCLXXVI r. Zeno in Imperium
reftitutus, & oppreflb Bafilifco, qui tyrannidem ar-
ripucrat, Timotheum Solophaciblum Hcclefise Ale-
xandrince reddidit . Eodernanno mortuus eft T/-
wotbeus oJElurust & in ejus locum Hasretici Alexaiv
drini fubrogarunt Petrum Moggum y feu Mongum*
antea Archidiaconum . Sed eo, juflii Imperatoris
Zenonis dejefio , Solopbaciolus Ecclcfiam Alcxan-
drinam rexic ufque ad annum CCCCLXXXI i. quo an
no mortuo Solophaciolo , Joannes Talaja , quern-;
Grseci Tabenniofitam cognominant , eo quod cflct t
numeroTabennenfium Monachorum, qui apud Ca
nopum Monafteriura habitabant , a Catholicis or
dinatus eft Epifcopus Alexandrinus , ftatimque li-
teras ex more mifit ad Simplicium Papam , & ac
Calendionem Epifcopum Anciochias , ad Acacium-j
vero Conftantinopolitanum Epifcopum , cui jam
pridem infenfus erat, fcribere neglexit . Ea res ani-
mum Acacii , qui fe a Joanne defpedum credidir j
gravitercommovit. Hmc ^cactus vindidse cupi-
dws Zenonis Imperatoris animum adversus *foan-
nem vehementer exafperavic , infinuans Zenoni 3
Joannem minus idonenm Epifcopatu Alexandrine
videri, quippc quiolim de Eccleiia cxire voluiflet 3
ECCLESIASTICA. 77
Solophaciolo fuafiffet , ut nomen Dioftori facris
iptychis infererct. Adhcecjoannem perjurii rcum
fe affirmansj quia juraverat olim Imperatori,nun-
lam fe Alexandrinam Sedem ambiturum . Adje-
t denique *Acacius Petrum Mongum Alexandrino
)ifcopatui raagis idoneum effe y utpote gratum &
ceptum populo Alexandrino , ejusque opera EC-
>fias Urbis Alexandrin,ac totius -Sgypti ad uni-
tern & concordiam revocari poflfe . His fpeciofis
tionibus Acacii permotus Zeno fcripfit ad Simpli
sm Summum Pontificem , ut Petrus Mongus in Se-
m Alexandrinam reftitueretur^ foctnnes vero^ut-
>te perjurii reus^ab ea omnino arceretur Refcri-
itlmperatori Simplicius, fe, le&a illius Epifto-
3 fufpendifle quidem Joannis ordinationis confir-
tionem, at fe nee pofle , nee debere in Sedenu^
lexandrinam reftituere Petrum Mongum , cum cf-
: H^reticus, ab Hasreticis poftulatus^judicio Apo-
)lico damnatus , & in priftino fuo errore adhuc
rvicaciter hsereret . Interea , Joannes Talaja Sede
exandrina pulfus Romam venit > & Simplicio Pa
; , ad quern appellaverat , fuafit , ut pro fua caufa
Acacium Conftantinopolitanum Epifcopum ad-
.rfus Petrum Mongum fcriberet . Quod quidem^
ompto aclubenti animo fecit Simplicius Papa,
iftra tamen ; quia ^(cactus acceptis Simplicii litc-
; , refpondit > fe minime agnofcere <Joannem Epi-
Dpum Alexandria y Petrum vcro Mongum juflii
nonis Imperatoris in communionem iufcepifle .
: Sedem Alexandrinam denuo occupavit Petrus
ongus vaferrimus Hsereticus , qui , licet datis ad
cnplicium Papam, & ad Acacium Conftantinopo-
anum literisiimular4t f fe.Sjoiodum Chalcedonen-
fcin.
78 H I S T O R I A
fern, & Epiftolam S.Lconis Papx contra Euthychfc
nam Hsrefim fufcipere ac vcncrari , poftea tame
utramque anathemate contixic , & tarn Concil
Chalcedonenfis , quam Epifiolx S.Lcouis infenfiff
mum hoftem fcfe palam cxhibuit . Mortuus eft PC
trus Mongus Alexandria; anno ccccxc. & in ejus Ic
cum *dthanafiits ejufdem farinas homo f & Henotic
Zenonis defenfor promotus eft die ix. menfis Fc
bruarii ejufdem anni Epifcopus Alexandrinus . S<
dit annos vi i. & c vivis exceflit anno ccccxc vi
Athanafio fucceflit in Sede Alexandrina Joannes M\
la 9 feu Hemula eadem Hserefeos & Schifmatis ful
gine maculatus . Sedit annos novem , & obiit ann
quingenteliino fexto . Hsec eft feries Epifcoporum
quiin quintofxculoprxfueruntEcclefiie Alexandr
n# , cujus pacem perturbarunt Epifcopi Schifmat
ci & Hserctici, eamque in duas fadiones diviferun
aliis Henoticon Imperatoris Zenonis ampledentibu
fed Synodum Chalcedonenfem damnantibus ; ali
vero illud Zenonis concordias Edidum fufcipient
bus, Synodum tamenChalcedonenfe non rejiciei
tibus , indeque invicem inter fe pugnantibus . C
tholici autem Synodum Chalcedonenfem admict
bant > & Henoticon Zenonis refpuebant .
D. Fuitne etiam interrupta feries Epifcop<
rum Catholicorum, qui in quinto farculo Antioch i
nse Ecclefias prxfuerunt ? j
M* Ecclefiam Antiochenam variis fadior
bus in quinto faeculo ab Epifcopis Schifmaticis j
Hseretici$ fuifle perturbatam ac contaminatam , i
cile percipics percurrendo feriem Epifcoporum,q
illius Sedem tenuerunt. Mortuo Flaviano Antiocf
no Epifcopo anno cccciv.Porfbyritts Ecclefise Anti
ch
ECCLESIASTICA* 79
bcnx Epifcopatum fufcepit , & vita fun&us eft an-
occccxui. Porphyrio fucceflit Alexander , qui
(cam protraxic ufquc ad annum ccccxx. & in ejus
icuni fuffe&us eft Tbeodorus, qui Ecclefiam Antio-
icnam rexic ufque ad annum ccccxxrx. eodem an-
;> Joannes confccratus eft Epifcopus Antiochenus,
ditque annos tredecim , & obiit anno ccccxm .
Difputant inter fe Hiftorias Ecclefiafticas peritij
i ifte Joannes Epifcopus Antiochenus Neftorii Hg-
(i faverit, nee ne ? Hi, qui Joannem Antiochenura
>n tantum Neftorii perfonae , fed & Hsercfi faviffe
itumant , duobus fulciuntur momentis . Primum
t , quod Synodus Oecumenica Ephefina paflim af
rit, Joannem Antiochenum cum Neftorio fentire
Iterum eft , quod ^Joannes Antiochenus una cum
i iis Epifcopis Orientalibus duodecim San&i Cyril-
Epifcopi Alexandrini Anathematifmos Neftoria-
is erroribus oppolitos exploferit, atque impugna-
i-c . Verum, aiii probabilius docent, Joannem An-
xhenum plusa^qud quidem favifle perfonse Ne-
>rii j cum tamen ab illius errore femper fui
icnum . Id aperte fatis colligi pofle videtur ex i
Epiftola , quam Joannes Antiochenus fcripfit ad
sftorium , in qua ipfum ad erroris palinodiam^
hementer adhortatur , eumque obnixe rogat, ut>
dicatis omnibus prgjudiciis; Virginem Mariam,
jcta SS. Patrum dodrinam , vere Dei-param effe
jnofcat . Hinc Sixtus III. Summus Pontifex ia^
)iftola ad Cyrillum Alexandrinum diferte ailerit ,
annem Antiochenum dogmatibus Neftorii nun-
lam adhsefiflc . Idemque teftatur Leontius lib. dc
ftis aftione quarta . Verum quidem eft, Joannem
iitiochenum rejecifle , & impugnafle xu. S. Cy~
rilli
So H i s T o R i A
rilli Alexandrini adversus Neftorium Anathema
tifmos ; fed hoc non errore juris , ut ajunt , fed er-
tore fadii deceptus praeftitit Joannes Antiochenus ,
Exiftimavit quippe , fed falsa , Cyrillum Alexan
drinum in xi i. illis Anathematifnais in extreraun
alium errorem , & Neftoriano errori e regione op
pofitum deflexifle, atque ^pollinaris Hseretici ve-
nenum propinaflc. In hoc errore fadi adversus xir
S.Cyrilli Anathematifmos, non folum Joannes An-
tiochenus , fed multi alii Epifcopi Orientales ver
fabantur _, quamvis fanam & illibatam Ecclefix do
drinam contra Neftorium tuerentur. Cceteriim ne
gari non poceft 3 *}oannem Antiochenum , turn e:
illo nimio ftudio impugnandi Sandi Cyrilli adver
sus Neftorium Anathematifmos, turn etiam ex e<
Orientalium Epifcoporum conciliabulOj quod coe
git^ nolens interefle Concilio Generali Ephefin<
contra Neftorium congregato ; turn denique ex vc
cibus quibufdam ambiguis atque fufpe&is , quibu
fidem fuam ante initam pacem exponebat , juftan
Patribus Ephefinis anfam pr^buifle , exiftimandi
quod prava Neftorii dogmata propugnaret. Eft re
bus poftca accuratiiis difcuflis innotuit Patribu
Concilii Ephefini, ^oannem Antiochenum^ aliosqu
ipfi adhcerentes Epifcopos Orientales profanas Ne
ftorianarum vocum novitates damnare, & conftan
ter profited , Sanctam Virginem Mariam vere DC
Genitricem efle , ut videre eft in Epiftola S.Cyril
ad Vakrianum Iconii Epifcopum, quas refcrtur a L\
berato in Breviario cap. 9. Quin Sc Joannes Antic
chenus in Epiftola ad Tbeodofium Imperatorem . Si
Neftorium damnavit , ut nullum de reda fua fide;
dubitandi locum reliquerit : & defofitum > inquit
f*
EcCtESlASTICA; 8 I
e icwincLtum babemtts Nejiorium . . . . ^tnatbema-
i nofabjicientes quac umque ab eo aliene ac feregriniz
| r tafunt contra Jfpojtolicam doElrinam . Joannes igi-
I r Antiochenus Hxrefi Neftorii nunquam fuffraga-
I ; eft, quamvis illius perfonas impeniius, quam par
rflfet > faverit .
cfoanni Antiocheno Epifcopo anno CCCCXLII. vi*
funfto fucceflit in Sede Antiochena Domnus,]ozn
> ex forore nepos , vir fuit dubias fidei, impruden*
i confilii , varia^que fortune . Tbeodorum Mopfue-
x Epifcopum Neftorianse Hserefeos aflertorem de-
idit , ob idque ab Epifcopis Pieudo-Synodi Ephe*
lae , Latrocinii nomine fatis nocae , anno CCCCXLIX.
po(itus eft . Milit quidem in irritum S. Leo Papa
nnia illius pr^datoriac Synodi Ada , & reftituic
nfcopos , quos ilia e fuis fedibus dejecerat ; Dom-
m camen in Sedem Antiochenam non reftituit^fed
>tius confirmavit ordinationem Maximi y qui ab
natolio Epifcopo Conftantinopolitano juflu Impe-
toris in locum Domni fuerat confecratus Epifco-
is Antiochenus . Domno autem Sede Antiochena
jefto annuum ex Ecclefise Antiochenae redditibus
nfum,annuente Concilio Chalcedonenfi, conceffit
aximuS)Ut conftat ex adione,qug de Domno Antio-
eno infcribitur , & Adis Concilii Chalcedonea-
i poft aftionem decimam inferta eft , quamque-?
:nuinam & finceram effe contra Quefnellum Difler-
tione nona in Opera S. Leonis, & P.b[ata!em *Ak-
indrum Diflertatione decima feptima in Hiftoriain
inti Ecclefiag faeculi evincunt Clariflimus Baluzius
nova Conciliorum colledione , prsefatione IILJ
da Concilii Chalcedonenfis , & dodiffimus Pa
ns in Critica Baronii ad annum CCCCL. Domnus re-
Tom. II. F xic
HlSTORIA
xit Antiochenam Ecclefiam annis odo , juxta
cephorum in Chronico , & Tabulas Theophanis
Domno Sede Antiochena depofito 301104
fuffe&us eft , uc mox dixi , Maximus y qui ab Ana
tolio Epifcopo Conftantinopolitano ordinatus fui
Epifcopus Antiochenus . Duo inter alia ordinatio
ni Maximi inerant vitia . Unum , quod Domnus a
impia Synodo Ephefina damnatus eft . Alterum_j
quod ordinatio Maximi fufifedi in locum bomni ad
versus Nicaenos Canones, Apoftolicos, & Conftan
tinopolitanos ab Anatolio Epifcopo Conftantino
politano fuiflet perada . Utrumque tamen vitium
quod in ordinatione Maximi occurrebat , confult^
ob pacis ftudimn diffimulavit S. Leo Papa , ut ipfe
met teftatur in fua Epiiiola ad Marciarwm Impera
toreni data anno CCCCLI i. Mortem Maximi Epifco
pi Antiocheni illigat Baronius anno CCCCLVI. eiqu
fuccefllt Bafilius y qui, licut legitur in Chronico Ni
cephori , & in Tabulis Theophanis 3 annos duos fe
dit, & anno CCCCLVI 1 1. vitam cum morte mutavit
Bafilio Epifcopo Antiocheno fucceflit ann
CCCCLIX. Martyrms , qui fedit annos tredecim , ho
eft, ufque ad annum CCCCLXXI. quo anno ciimPetru
Fiillo Ecclefi^e Sandlse Bails apud Chalcedoneni.
Presbyter , & Eutychian# Hserefis fautor innumc
ros tumultus in Ecclefia Antiochena excitaret^M^?
tyrius Epifcopus Antiochenus ad illos comprimer
dos ad Leonem Imperatorem profectus eft , & a
ipfo obtinuit legem , qua Imperator prohibeba
Monachis ne a Monafteriis exirent , neque Antic
chiamvenirent, &quibus venire permitteretur
ne de Religione difceptarent * Antiochiam deind
reverfus Maf tyrius > cum populi faftiones varias
eas
ECCLESIASTICAL 83
afdemque tumultibus comperiiiet agitatas y ceffic
n Ecclefise Conventu Epifcopatui, verbis ufus ejus-
nodi : Clero inobedienti , popula contumad , & Ec-
lefitf fordibus infefta nuncium remitto , folaque Sa-
erdotii dignitate mibi refervata > Epifcopale munus
epono . Eo fecedente y Petrus Fullo ( fie di&us quod
:i Coenobio Acoemetenlium , ufoi vitam Monafti-
am antehac profefliis fuerat , Fullonis artem exer-
eret ) in Thronum Antiochena Ecclefi^ audafter
ifiliit . Qua temeritate commotus Leo Imperator,
ynodum Epifcoporum fieri pr^ecepit > in qua Pe-
ms Fullo Sedis Antiocheiice invafor dcpofitus ac
amnatus eft ob claufulam ab ipib additam Hymno
. Trifagio : qui crucifix us es pro no bis . Qua addi-
ione Theopafcbitarum Hxrefi m Deum in fua Deita-
crucifixum eile aflerentiiim inftauravit .
Petro Fulloni Sede Antiochena jufte depofito
eft ^uliunus y qui fex annis Antiochenani
exit Ecclefiarn, abanno videlicet CCCCLXXI. ufque
d annum CCCCLXXVI. quo anno Petrus Fullo a Bafi-
fco Tyranno ab exilio revocatus in Ecclefiam An-
iochenam reftitutus eft . Sedzcwo, casfo Bafilifto
"yranno , & recuperato Imperio anno CCCCLXXVI i
arsiis Petrum Fullonem Antiochia expulit 3 & in exi-
um ablegavit In ejus locum ordinatus eft Joan-
ir,quem Petrus Fullo Epifcopum Apamenum con-
xraverat. Sed hie Joannes poit cres menfes ex An-
ochena Ecclefia etiam ejedus eft . Joanne itaque^
ede Antiochena deturbato, Stepbanus fenior an*
o CCCCLXXVI 1 1. ordinatus eft Epifcopus Anrioche-
us 3 feditque annos tres , ac fubinde vitam produ-
it in annum CCCCLXXXI. Cardinalis Earonius autu-
uvit , hunc Stephanum Eutychianorum fidei per-
F 2 duel-
H I S T O R I A
duellium gladio occubuiffe . At Cl. Pagius ad an
num Chrifti CCCCLXXXI i. ex teftitnoniis Nicepbori ,
& Theophanis luculenter oftendit, non hunc Stepha-
num feniorem, fed ejus fuccefforeui Stephanum ju-
morem a fidei perdueliibus in Sandi Martyris Bar*
laani Baptifterio acutis calamis per folium & neca-
tum in Orcntem fluvium fuiffe projedum . Stepha
nas autem illc junior , fucceflit in Sede Antiochena
Stephano feniori anno CCCCLXXXI. Mortem hujus
Stephani junioris Epifcopi Antiocheni ulcifci vo-
lens Zeno Imperator, prsecepit Acacio Epifcopo
Conftantinopolkano ut Antiochix crearet Epifco-
pum, isque ordinavit Calendionem anno CCCCLXXXII.
Verum,Antiochenfes hujus ordinationis ab Acacio
fadae nefcii, ^oannem nomine Codonatum fibi pracfe-
cerunc, quern pottea Calendio , ab Acacio ordinatus
JEpifcopus Antiochenus , in Tyri Sedem , quse poft
Antiochiam prima eft, tranftulit. Sedit Antiochiae
Calendio quatuor annis^hoc eft abanno CCCCLXXXU.
ufque ad annum CCCCLXXXV. quo anno Calendio ab
Imperatore Zenone Oafiw in exilium relegatus eft 3
& Petrus Fullo in Sedem Antiochenam denuo refti-
tutus^in ea permanfit ufque ad annum CCCCLXXXVIII,
quo nefarius ille Hxreticus & Sedis Antiochenac in-
vafor extindus eft , eique fucceflit Palladius , qui ,
tefte Nicephoro in Chronico , fedit annos decem j
& obiit anno ccccxcvi 1 1. Palladio fucceflit Flavia-
ntis , quern nonnulli , fecuti Tbeophanew , hoftibus
Conciiii Chalcedonenfis adhaefiffe affirmant . Alii
vero poft Evagriuw fidem Flavian! Catholicam &
inculpatam fuifle probabilius cenfent > ut videre eft
apud Cl.Pagium ad annum Chrifti ccccxci.Flavianus
rexit Eccleiiam Antiochenam ab anno ccccxcvnr.
ufque
\ ECCLESIASTICAL 85
fque ad annum DXII. quo anno , tefte Marcellino in
Ihronico, exul mifTus eft abv4naftafio Imperatorc*
i Caftellum, quod Pctra dicitur, ubi ConfeJJor Chri-
i in Domino requievit . Eodem anno Severus in Se
em Antiochenam intrufus eft , qui Henoticon Ze-
onis fufcepit A Concilium Chalcedonenfe damna-
it , & Catholicos Epifcopos dire exagitavit > ficut
ftendemus in noftris Colloquiis in Hiftoriam fex-
Ecclefise famuli.
ID. Defcribe nunc feriem Epifcoporuni , qui
i quinto feculo Ecclefiae Hierofoly mi tanas praefue*
mt?
M. Mortuo S. Cyrillo Epifcopo Hierofoly-
iitano auno Chrifti CCCLXXXVI. fufFedus eft Joan-
is , qui ^ poftquam fediflet annos triginta, migra-
t ex hac vita anno ccccxvi. ab hoc Joanne Epifco-
Hierofolymitano habita eft anno ccccxvJHiero-
>lymae Synodus Presbyterorum, cui interfuit Ha?-
:fiarcha P^/^/w^,eique nimium favit Joannes Hie
)folymitanus , utjam in fuperiori Colloquio ob-
rvavimus . Succefforem habuit Joannes in Sed^?
[ierofolymitana Pray Hum , qui hanc Ecclefiam re-
!t ab anno ccccxvi. ufque ad annum ccccxxiv* quo
mno mortuus eft , eique fucceflit *}uvenalis , qui
iterfuit Concilio Ephefino , & poftxjuam fediflec
nnos triginu quatuor 3 pbiit anno CCCCLVI 1 1. eo-
em anno ^fw^?/i^HierofoIymorum Sedem iniir>
dit annos viginti , & ex hac vita difceflk anno
;CCLXXVIII. ut contra Baronium, & Papebrochium
/inch Clar. Pagius ad annum Chrifti CCCCLXXVII.
lortuo Anaftafio^M^rrjyr/w^ Hierofolymorum Epi-
:opus confecratus eft , & tefte Evagrio lib.j. Hift.
ccl.cap.i6. ad Petrum Mongum Alexandrine Ur-
F 3 bis
H I S T O R I A
bis Epifcopum Haereticum > qui in locum Timothei
Solophacioli fubrogatus fuerac , literas fuas Syno-
dicas miHt. Inde tamen Martyrius Eutychianx H-
refeos , qua Petrus Mongus infedus erat 3 infimulari
haudquaquam debet, quia Petrus Mongus, eo tern-
pore quo Martyrius Epifcopus Hierofolymitanus
fuam ad ilium direxit Epiftolam , fimulabat fe efle
Catholicum , & ad Simflidum Papam , & ad <Aca-
clum Conftantinopolitanum Epifcopum fcripferat ,
fe communicare cum iilis , & Chalcedonenfem fu-
fcipcre Synodum 3 quam tamen poltea perfrifia
frontis audacia publice anathematizare aufus eft
Non mirum igitur fi Martyrius Epifcopus Hierofo
lymitanus ad Petrum Mongum 3 quern ipfe Catho-
licum putabat , necdum detedis ejus fraudibus a<
malis artibus , fuas Synodicas literas miferit . Mor
tuus eft Martyrius anno cccctxxxvi.poftquam fedif
fet annos ofto . Succefloremhabuit5^/^/w, qu
Ecclefiam Hierofolymitanam annisitidem odo gu
bernavit, & e vivis obiit anno ccccxciv. Nicephortt.
in Chronico de SaluftioHierofolymorum Epifcopc
fcribit : Saluftius , a quo feparatus eft Epifcopu
propter EdiSlum conccrdi# a Zenone editum
At cum Zenonis Imp. Edidum turbaret quidem_-
Ecclefiam , fed nullam Hserefim contineret , non oi
id deftitit Saluftius elle Orthodoxus j ut poft Baro
nium cenfet Pagius ad annum ccccxcii. Denique
Saluftio Epifcopo Hierofolymitano fucceflit Elias
qui Sedem Hierofolymitanam tenuit ufque ad an
num Chrifti DXIII. quo anno, inftigante Severo An
tiocheno Epifcopo Haeretico , juflii Imperatorii
*4naflafii Patriarchatu Hierofolymitano dejeduj
eft > ut plenius commonftrabimus in hoftris Collo
quiif
ECCLESIASTICA* 87
uii s in Hiftoriam fexti Ecclefig faeculi . Hie obiter
bfervare fufficiat, hunc Eli am Hierofo!ymorum_>
pifcopum nunquam faviffe Eutychiana? H^refi ,
:d potius propter SynodiChalcedonenfis defen-
onem fuftinuilfe perfecutionem > & Epifcopalem
ignitatem amififle . Quia camen Elias ad fervan-
am pacem Ecclefiae oeconomia quadam , & mode-
atione ufus eft , communicando videlicet cum il-
s Epifcopis, qui fimul cum Synodo Chalcedonenfi
fenoticon Zenonis adiriittebat 3 ejus moderatio nee
^atholicis ardentioribus y nee Hasreticis placuit .
fnde vitare haud potuit , quin ab aliquibus Scri-
toribus Catholicis incaute deceptis tanquam Hse-
"ticus Eutychianus infamaretur , & versa vice ab
tereticis Eutychianis Neftorianifmi perperam in-
mularetur . Sed illius Orthodoxiam egregie vin-
icat doftiflimus Pagius ad annum Chrifti ccccxci*
: ad annum DXII.
D. Supereft tandem ut texas feriem Epifco-
>rum , qui in quinto Ecclelix fecuJo Sedem Con*
antinopolitanam tenuerunt .
M. In locum tfeftarii Epifcopi Conftantino-
olitani , qui , ut jam obfervavirnus in prseceden*
bus Colloquiis , obiit anno cccxcvi 1 1. ordinatus
ft S. Chryfoftomus , qui non minus pietate , quam
ngulari doftrina Ecclefiam Conftantinopolitanam
luftravit , ufque ad annum cccciv. quo anno San-
:us Chryfoftomus in Synodo Conftantinopolitana
epofitus in exilium ab Imperacore Theodofio ju-
lore miffus eft y & ad Deum migravit Comanis die
iv.Sept. anniccccvii. tefte TheodoretoJib.5.Hift.
icclef. cap.34. ubi narrato S. Chryfoftomi exilio in
)ppidum Citcufum hare habet : mox inde eduftunu> ,
F 4 (Chry-
88 H i s T o R i A
( Chryfoftomum) Pytiuntem tranfportarunt , Oppi-
dum eft fitum in extremis finibus Ponti & Imperil %o*
manl , quod accolunt crudeliffimi Barbari . Verum Cle
wens Dominus inviflunt *Athletam ad bane ufque infu<
lam non ptrnnfit abduci , nam cum venijjet Comana, d(
*vitam fenii & doloris expertem eum tranftulit . DC
caufa & origine diflidii S. Chryfoftomi cum Theo
philo Epifcopo Alexandrine, & S, Epiphanio Sala
minae Antiftite , de illius in Synodo ad Quercum.
injufta depofitione , necnon de variis calamitati
bus, quas in exilic paflus eft Sandusille Dodor
commodiiis agemus in fequenti Colloquio .
Depofito S. Chryfoftomo & in exilium able
gato annocccciv. ^frfacius die xxv. menfis Juni
cjufdemanniconfecratus eft Epifcopus Conftanti
nopolitanus . Sedit annum unum , menfes quatuor
diesfeptemdecim, &obiitdiexi. menfis Novem
bris anni ccccv. Ei iucceflit ^tticus, qui ledit anno
viginti y efc rnortuus eft anno ccccxxv. zelo immc
derato ^itticus adverfatus eft S. Chryfoftomo , ec
que adhuc vivente Sedem Conftantmopolitanam.
occupavit . Et iftud crimen paniitentia deinde , i
rede tadis expiavit . Nomen fi quidem S. Chryfc
jftomi in Diptycha Ecclefi^ reculit anno ccccxi i. i
in repurganiiis Hsrefibus,atque in Orthodoxa fid
propugnanda lummam adhibuit vigilantiam. Ccelt
flium Pelagii difcipulum Conftantinopoli ejecit ar
no ccccxvi i. & contra iplum ad Epifcopos Afia?
Theflalonica? , & Carthaginis fcripfit EpiitolaiiL^
Mt iialianos itidem Ha^rcticos acriter inledatus eii
fcripfitque tpifcopis in Pamphyliaexiftentibus u
undique iilosHsereticosexturbarent. Denique, Al
^ Cuaituiuiaopoliunus Epiicopus in Men*i
Gras
ECCLESIASTICA*
jtzcorum colitur die xm. Januarii , ejusque vita
x variis Audoribus a BoJlando in A&is Sanctorum
id eum diem colleda eft .
Attico inSede Conftantinopolitana fucceflk
qui juxta Chronicon Nicephori , & Ta-
>ulas Theophanis fedit duobus annis incompletis A
fe mortalitatem exuit anno ccccxxvi i. Is , ftatim
,ic ad Thronum Conftantinopolitanum eveftus eft ,
:oegit Conftantinopoli Synodum adversus Haereti-
:os Melfalianos , quam Petavius , vir alioqui do-
ftiffimus , male confudit cum altera Synodo Lyd&
in Pamphylia contra eofdem Hsereticos ad Amphi-
iochio Iconii Epifcopo celebrata .
Mortuo SifwniQ , inter agendum de fucceflbre
* arias in fadiones divifus eft Clerus Conftantino-
politanus , quas ut comprimeret Imperator Theo-
dofius , accerfivit ex Antiochena tcclefia TSefto-
rium , qui Kalendis Aprilis anni ccccxxv J 1 1. ordi-
tiatus eft Epifcopus Conftantinopolitanus EC cum
Neftorius fuam fpargeret Hserefim jam a nobis in-i
prcedentiColloquio expofitam^ede fua fuit depo-
(itus in Concilio Generali Ephefino anno ccccxxxi*
convocato , & in fuum Monafterium S.Euprepii an
te portas Urbis Auciochiac (itum amandacus , ubi
per quadriennii fpatium poftquam moratus eflet
juflu ejufdem Imperatoris anno ccccx^xvi. depor-
tatus fuic in Oafim , quae Marmaricse Urbs eft in_
confiniis -flEgypti (ita . A fua blafphemia nunquam
deftitk impius ille Haereliarcha, ipioque vitas fua:
exitu alter *Arius declaratus eft , inquit &uagrw.$
lib.i. Hift. Ecclef. cap.y.
Neftorio Sede Conftantinopolitana in Gene-
rail Synodo JEpheiina anno ccccxxxi. abdicate,
Maxi-
HlSTO RIA
Maximimus die xxv. menfis Oftobris ejufdem anni
ordinatus eft Epifcopus Conftantinopolitanus , &
obiit die xi j. ineniis Aprilis anni ccccxxxiv. qua
die colitur a Gratis , ut videre eft apud Bollandum
in Adis Sandorum . Maximiano fucceffit Proclus ,
qui,poftquam Ecclefiam Conftantinopolitanam per
annos tredecim & aliquot menfes fande rexiflet,ad
Dominum migravit die ay.Odobris anni CCCCXLVII.
ad quam diem colitur apud Grxcos , ut conftat ex
eorum MenologicK. In locum Procli demortui fub-
rogatus eft Flavianus , qui, ut jam in iuperiori Col-
loquio obfervavimus , poftquam exortam Eutyche-
tis Haerefim damnaflet , a Diofcoro Epifcopo Ale-
xandrino, & Pradide Pfeudo-Concilii 3 feu Latro-
cinii Ephefini anno CCCCXLIX. Sede Conftantinopoli-
tana dejedus eft , & eodem anno Martyr obiit Ep/-
f<e, qucivitaseft Lydiae, ad quam miilbs fuerat
in exilium.Varix funt de illius Sandi Martyris mor-
te Scriptorum fententise . Aliqui tradunt , eum in
ipfo Pfeudo-Concilii , feu Latrocinii Ephefini loco
a Barfuma & fuis Monachis fuifle interfedum , Alii
fcribunt , Flavianum ex acceptis in prsedatoria Sy-
nodo Ephefina ab Hacreticis Eutychianis plagis ,
poll triduum interiiHe. Sedit Flavianus annunu*
unum , & menfes decem Ejus Elogium Hiftori-
cum exhibet Henfthenius ad diem xvi 1 1. menfis Fe-
bruarii .
Flaviano trucidato nefario Eutychianorum fce-
lere fubftitutus eft in Sedem ConltantinopoJitanam
^fnatoliusy & ab Epifcopis ejufdem cum Diofcoro fa-
clionis ordinatus . Qua de caufa S. Leo Papa putans
Anatolium ab Epifcopis Eutychianis ordinatum in
eodem erroris Into cum ipfis hxrere 3 diu dandis ad
eum
ECCLESIASTICA* 5>i
um Epiftolis pads fefe abftinuit. Verum,poftquam
.ccepiffet S. Leo> Anatolium fidei Formulas fubfcri-
iliile y cumque ab Eutychiana Harrefi abhorrero,
:rip(it ad ipfum Epiftolam , qua: eft fexagefima in-
er Epifiolas S. Leonis , qua ei intense gratulatur,
uod Fidem Catholicaw profiteretur y & ab Euty-
hctis crroribus eiier omnino aiienus . Famam , &
)rthodoxiam Anatoli! pleniiliind vindicavit *An
reas Chevillerius in DiHenatione in Synodum
L halcedonenfem de Form i us fidei fubjiribendis .
Aortuus eft Anatolius Epifcopus Conftautinopo-
itanus anno CCCCLVIII. habukque fucceflbrem^
jennadium 3 qui Eccleliar Conftancinopolitanse pra?-
iiit tredecim annis , & migravit ex hac vita an-
10 CCCCLXXI. Gennau-o fuccedic ^cacius , qui mul-
as tragoedias in Eccielia Orientali excitavit . Pe-
rum fiquidem Mongum , & Petrum Fullonem-* ^
juas prius velut Haereticos merito fuerat infeda-
-us , in communionem fuam rccepit , & in Sedes
lexandrinam 3 & Antiochenam a Zenone Impe-
atore reftitui curavit . Au&or quoque fuit eidem
Lenoni Imperatori ut conderet & promulgaret dc-
:retum fuum didum Henoticon , quod din afflixit
cclefiam . Simf licit , & Felicis Romanorum Pon-
:ificum monita iudibrio habuit , & Legates Sedis
poftolicas hoftili more detrufit in carcerem , &
ultis injuriis aftecit , quodque gravius eft , Ro-
ani Pontificis nomen e facris Diptychis cxpun-
it , & Schifma conflavit , quod non tarn cito ex-
:iii(Sum eft . Ob tot graves exceffus juftis de caufis
Acaclus a Romanis Poufificibus damnatus eft>ejus-
^uc nomen poft mortem e tabulis Ecclefias dele-
:um . Qium fententiam Summoruin Poatificum-f
adver-
pi H I S T O R I A
adversus Acacium latam Ecclefia Orientalis gquif-
fimam efle agnovit , quippe quas Acacium etiam^
damnavit poft mortem > & illius nomen c Dipty-
chis erafit. Quin ctiam tempore Hormifd&Paf<z ,
fub quo inita eft pax Orientalem inter & Occiden-
talem Ecclefiam, non prius Orientales Epifcopi
inSedis Apoftolicae communionem fufbepti funt ,
quamfubfcriberent libello nonprava tantum dog
mata , fed etiam perfonam & nomen Acacii dam-
nanti . Mortuus eil ^[cactus anno CCCCLXXXVI 1 1. &
in ejus locum ordinatus eft Flavians , quem alii
flavitam , alii Phravitam , alii Pbraitam nominant >
qui tantum tres menfes & aliquot dies Sedem Con-
ftantinopolitanam tenuit. Hunc in Epifcopatu Con-
ftantinopolitano excepit Eupbemius, qui anno 496.
ab Anaftafio Imp. in exilium miflus eft , & in ejus
locum fubrogatus Macedonius , qui Ecclefiam Con-
ftantinopolitanam rexit ufque ad annum DXV. quo
mortuus eft . Sunt nonnulli, qui EupbemiuTn,&t Ma-
cedonium mox laudatos Epifcopos Conftantinopo-
litanos inter Schifmaticos & Haereticos recenfent ;
fed do&iflimi Hiftorias Ecclefiafticae Scriptores Na-
talis Alexander Diflertatione vicefima in Hift.quin-
ti fseculi y & ^ntonhts Pagius in fua Critica ad an-
nos ccccxcv. & DXV. horumce duorum Epifcopo-
rum Orthodoxiam multis momentis aflerunt ac
vindicant . Immo Henfcbenhts ad diem xxv. menfis
Aprilis pluribus contra Baronium evincit, facrum
cultum a Grcis exhiberi Macedonia Epifcopo
Conftantinopolitano . Sed hxc de ferie Epifcopo-
rum , qui in quinto Ecclefi^ feculo prsecipuas Se-
des tenueruntj juxta sccuratiorem Chronologiam,
dixifle fufficiat .
COL-
ECCLESIASTICA.
COLLOQUIUM IV.
Concllm , qu<z In quint o
fuerunt cekbrata , d de variif
Faffilonlbut) in qitas dl
funt Eplfcopl Catholhl
ad profligandas Hterefes , & ad fan*
ciendam Ecclefiae Difciplinam Concilia.*
lebrari foleant , fcire in primis vellcm, in quibus-
tn Conciliis tarn Generalibus , quam Nationali-
s damnata* fuerint Hasrefes Pelagianorum, Semi-
dagianorum, Neftorianorum, & Eutychianorum,
in quinto Ecclefia? faxulo gra/Tata: funt, & dein-
V, quaenam fint ilia Concilia , qua: ad Difciplinam
xlelise fartam tedam confervandam eodem fsccu-
fuerunt convocata, quotve Canones ediderint ?
M. In Colloquio , quod jam inftituimus dcj
refibus , qu in quinto Ecclefisc facculo emerfe-
nt , multa memini me laudafle Concilia > in qui-
sHaerefes id a?tatis enat^ profcripta: funt , Ni-
16 feciiis , ut pleniorem aflfequaris notitiam Con-
iorum, quas in eo faeculo habita funt, quatuor hie
reviter, quoad ejus fieri poterit,prasftabo . Primd t
xenfebo juxta feriem Chronologicam omnia->
oncilia , quas contra Pelagianos celebrata funt
icundo , texam Hiftoriam Concilii Oecumenici
phefini , in quo damnatus eft Neftorius . Tertio ,
mmatiiii delibabo ea , qux gefta funt in Concilio
enerali Chalcedonenfi , in quo confixus eft Euty-
letis error , & iniqua fcelera a Diofcoro Alexan-
\
4 H 1 3 T O R I
drino , & ab aliis Epifcopis Eutychianis in latroci-
nio Ephefino commiffa . Quarto , referam Conci-
lia , qua: Canones ediderunc , in quorum ferie per
plurium faeculorum curfum ad nos ufque deduQJ
vivam veteris Difciplina: Ecclefiafticae imaginem-,
poifumus contemplari .
D. Reccnfe primo Concilia , in quibus Pela-
giani fuerunt damnati .
M. Primum Concilium, quod adversus Pela-
gianos convocatum eft , fuit Concilium Carthagi-
nenfe habitum anno ccccxii. in quo Cotleftius Pela-
gii difcipulus , qui peccatum Originale , ejusque ad
pofteros propagationem inficiabatur, damnatus, &
anathemate perculfus eft . Alterum Concilium/eu
Hierofolymitanum , in caufa Pelagii Joannes Hierofo-
lymorum Epifcopus una curn fuis Presby teris ce-
lebravit anno ccccxv. eique interfuit Orofius accufa-
tor Pelagii . At Joannes hujus Concilii Praxes dam-
nare noluit Pelagium , cujus fraudibus fucrat dece-
ptus, fed folum ftatuit, ut hac de re litter* ad Inno-
centium L Summutn Pontificem mitterentiir, ejus-
quefuper haccontroverfia decretorium expedare-
tur judicium . Eodem anno, feu ccccxv. apud Dio-
fpolim Palseftinse Urbem , Lyddam olim didam , a
quatuordecim Epifcopis in caufa itidem Pelagii
habita eft Synodus Diofpolitana , in qua Orofius li-
bellum obtulit , qui nefaria Pelagii dogmata conti-
nebat . Verum vaferrimus Pelagius , qui prxfens
crat, errorcs fibi ab Orofio objedos perfrifta fron-
te negando , vel Fidem Catholicam mentiendo, fu-
cum fecit Patribus , & damnationis fententiam de-
clinavit . Anno tamen fequenti, feu ccccxvi. Pela*
gius , & Cvleftius , lice x t a Patribus Diofpolitanis ,
qui- j
ECCJLESIASTICA. P5
quibus cum fraudulenter egerant, fuiflfent abfoluti ^
a altero ConciJio Carthaginenfi , & in Synodo Mi-*
evitana If. ob Hterefim damnati funt . Circa hanc
ynoduin Milevitanam fecundam contra Pelagianos
oadam obiter velim obferves , in Colledione Con-
iJiorum referri Ada Synodi Miievitanse fecundae
urn praefatione, quae incipit his verbis : Gloriof2Jjimis
mperatoribus *Arcadio y & Honor io ^iugg.Viris clariffi-
iis, Cofs. VL Kalend. Septembris &c. Scd obfervant
eriti Critici , hanc Praefationem non efle Synodi
lilcvitance fecund^ , fed primse , quae anno ccccii.
Jib illo Confulatu habita eft . Sequuntur poitea Ca
nnes xxvn. quorum plures adversus Pelagianos
iiti funt , ofto fcilicet Priores . Sed Eminentifli-
tusCardinalis Norifius lib.i.Hift.Pelagianse cap.io.
luribus oftendit , ofto illos Canones contra Pela-
ianos adfcribi nequaquam pofle Synodo Milevita-
^ fecundse . Quam Norifii fententiam omnes eru-
itiores viri ultro ; ampJeduntur . Obfervat etiam
icrito BaroniuSjfarraginem illam xxvii. Canonum
ni Synodo Milevitana^ fecundse infcriptorum ad di-
erfa Concilia Africana pertinere .
Sed ab hac brevi digreflione redeamus ad Con-
ilia 3 in quibus confoiius eft Pelagianorum error .
utavit Baronius , *Aurelium Carthaginenfem Epi
;opum, & totius Africa Primatem unam tantiim-*
ynoduin ex omnibus Africae Provinciis in Caufa;
elagianorum Carthagine anno ccccxvm. Coegif-
i . At convenit modo inter omnes viros eruditos >
uas Africanas Synodos anno ccccxvm. ab Aure-
o Carthaginenfi Epifcopo fuifle convocatas , qua-
am prima , ut docet Cl. Pagius^ inchoata eft me-
io menfe Januario anni ccccxvm. Sc finita circa^
me-?
r $>6 H I $ T O R I A
medium Februarium , huicque interfuerunt ccxiv.
Epifcopi . Altera Synodus ab eodcm Aurelio indi
cia eft Kalendis menfis Mail ejusdem anni , & con-
tinuavit ufque ad primutn circiter diem menfis Ju~
lii ejusdem anni,ad eamque convenere ccxvu. Epi
fcopi Africani. In priori Synodo Africana , quat
medio merife Januario anni ccccxvm. Sub Aurelio
habita ett , Epifcopi matura deliberatione inquifie-
grunt, quidnam fado opus eifet , ut Pelagianorunu*
artibus obviam irecur . Quocirca , cum Pelagius
& Cceleftius ementita fidei profeflione Zofimum
Papam decepiflent, Patres illius Synodi petMarcel-
linum Subdiaconum tranfmiferunc adZolimum phi-
rimas inftruftiones , getta pr*cedentium Synodo-
rum, & Decreta , feu odo , vel , ut alii volunt , no-
vem Canones de Gratia, Scripturarum 3 & Sanfto-
rum Patrum tefiimoniis probatos , quibus Pelagia-
nam Hserefim plane jugulatum iri arbitrabantur *
Dederunt etiain illius Synodi Africans Patres Epi-
ftolam Synodicam ad Zofimum, quaj temporum in-
juria periit , in qua graviter expoftulabant , quod
Romanus ills Pontifex , pofthabito Africano Eccle-
fixy & Romans per Innocentium Summum Pontifi*
cem judicio , quo finita Coeleftii caufa fuerat , ad
novum examen earn revocaflet, & obteftatorium-*
libellum interpofuerunt , quofuumfibi jusfervari,
flagitabant, & ut nihil de fententia inPelagium , 8c
Cc3eleftium tarn ab Africana Ecclefia , quam Roma-
oa per Innocentium Pontificem jam prolata im-
mutaretur , fed in eodem cunda relinquerentur
ftatu , faltem donee unum e fuis Romam mitterent
cum idoneis caufx inftrumentis , quibus Hseretico-
rum artes,& veriutia: aperirentur, palamque often-
dere-
ECCLESIASTICA. 97
sretur, quam legitimise canonice damnati eflear.
mus * acceptis Patrum Africanorum littcris ,-&
.ftructionibus , in Coeleftium & Pelagimn , quos
ttehac eorum fraudibus delufus innocentes credi-
:rat, decretoriam tulit fententiam; Caaonibus de
ratia a Patribus Africanis contra Pelagianos con-
itutis & in eorum relatione ad ipfum mifla con-
intis Apoftolicse Sedis adhibait authoritatem, fcri-
fitque univeriis Orbis Epifcopis prolixam illam-
piftolam y quam Traftoriam Marius Mercator ap-
k ellat,& cujus aiiqua tantum fragmenta nuuc fuper-
mt . Hxc piftola Traftoria Zofimi Papas, qua Pe*
igianorum profcribebatur Hxrefis , leta fuic in^
;cundo Concilio Africano , quod, ut mox dixi , ab
.urelio Carthaginenfi Epifcopo indidum eitKalen-
is menfis Mail anni ccccxvm. & fumma omnium
ratulatione excepta . Unde Patres iftius Concilii
fricaniEpiftolam adZofimum fcripferunt^qua ipfi
e Pelagianorum Hxreiis damnatione impense funt
;ratulati.Sunt quidam Viri erudici,qui cenfent,pr^e-
er iftud Concilium totius Africa? plenariurn Kalen-
[is menfis Maii anni ccccxvm. habitum, aliud , feu
ertium Concilium Africanum contra Pelagianos
labitum fuitie menfe Augufto ejufdem anni , in quo
:da,& recepta fuerit Trattoria Epiftola Zofimi . Ve-
ai^in hoc hallucinari viros illos eruditos luculen-
:er oftendit Cl. Pagius ad annum Chrifti ccccxvm.
ibi folide probat in fecundo Concilio Africano con-
:ra Pelagianos coafto Kalendis Maii anni ccccxvm.
eftam , probatam , & publicatam fuifle Epiftolam
Trafforiam Zofimi , & poft illud Concilium fecun-
ium Africanum , nullum aliud Concilium in caufa
Pelagii hoc anno ccccxvm. fuifle convocatum His
Tom.U. G in
5>8 Hl STORXA
in Conciliis Africanis, & a Summis Pontificibus In
nocentio I. & Zofimo damqati Pelagiani,atque ad exi
guum numerum redadi , ut fuam proftratam Se
ctam utcumque erigere, ac fulcire polfent, Societa
tern inierunc cum H#reticis Neftorianis , cum qui
bus tarn in Synodo Romana fub Cceleftino Papa.
anno ccccxxx. ceicbrata , quam in Concilio Gene
raliEphefino anno fequenti habito fuerunt eaden
fententia perculfi . H*ec funt Concilia 3 quas Pelagia
norum errores in quinto Ecclefias fasculo damna
runt.
D. Fueruntne in quinto Ecclefiae faeculo all
qua convocata Concilia ad damnandam Hxrefin
Semipelagianorum , qui initiutn fidei > & bonorun
operum ex folis arbitrii viribus profilire autuma
bant ?
M. Semipelagiani toto quinto Ecclefia: fecu
lo, immo ufque adSynodum Arauficanam fecun-
dam , quae anno DXXIX. fub Felice IV. Papa indifta
& a Bonifacio II. confirmata eft, habiti non funt ut
Haeretici , nee ullum in quinto fseculo coadum fui)
Concilium, quod eorum fententiae notam Haerefeo*
inufferit , Quapropter, ficut Sandus Cyprianus, &
alii Africani AntilUtes a tempore Agrippini Car
thaginenfis Epifcopi ufque ad damnatum ab Eccle-
fia rebaptizantium errorem fuam opinionem de re-
baptizandis Hsereticis licite & inculpate tenuerunt.
fie Semipelagianorum fententia per annos centun:
liberc, & citra fidei criraen aPresbyteris Maflilien-
iibus, immo , & a multis Galliarum Epifcopis pro-
pugnata fuit , ut late probat Cardinalis Nori/ius in
Diflert. 3, De ^fnonymi fcrupulis circa veteres Semi-
fdagianorum S eft at ores evuljis, ac er ad teat is . Unde
licet
E C C L E S I AS TIC A. 99
ret Cajfianus Semipelagianus fuerit , quia tameii^
ec opinio necdum hoc tempore ab Ecclefia erat
imnata , cum opinione fanditatis Maffilise obiit ,
ji etiamnum colitur ad diem xxm. Julii , & ante
us fepulchrum diii noduque lucerna ardcr . Simi-
:er Ecclefia Rejenfis , feu Regienfis , de Fauflo et(i
:mipelagiano , qui illius Ecclefias Epifcopus fuit ,
oprium de eo Officium celebrat , eumque ut San-
um veneratur,quia e vivis exceflit ante Concilium
:undum Arauficanum , in quo ceu h^retica pro-
ripta eft Semipelagianorum fententia. In Synodo
men a Gelafio Summo Pontifice atmo ccccxciv*
lebrata inter damnatps libros y Cafliani ac Faufti
^jenfis Epifcopi numerata funt Opera, quia ab eo
mpore alterutrius opiniones tueri tutum non fuit*
im igitur Semipelagianorum Doctrina in Conci-
s Araulicano iecundo & Valentino in fexto fsecu-
celebratis fuerit damnaca, ideo de illis Conciliis
{{erendi opportunior fefe dabit occaiio in Collo-
liis noftris Eccleiiafticis inHiftoriam fextiEccle-
E faeculi .
D. Veniamus nunc ad Hiftoriam Concilii
^hefini , quod contra Neftorium convocatum ell,
ijus tempus, Patrum numerum, & Pradides., rogo
ut mihi indicare non graveris.
M. Concilium Ephelinum , quod ordine ter-
.mi Oecumenicum eft , anno ccccxxxi, indidum
t ad diem Pentecoftes, feu ad diem vii. meniis Ju-
i, in quam hoc anno Pentecoites incidit. litud
men Concilium non niii die vicefima fecunda-*
uldem meniis in magna Epheii Eccleiia, S. Marise
ei-parse nuncupata , inchoatum eft . De numero
airum^qui huic Concilio interfueruntjveteres Scri-
G ^ pto-
IOO HlSTORIA
ptores non confentiunc . Eorum tamen opinio, tc-
ile doditliino Baluzio in notis ad Mariura Mcrcato-
rem , videtur verier, qua? ducentos circiter Epifco
pos huic Synodo adfuifle docet . Hasrefiarcha Ke-
Jlorius ad Concilium venieris adduxic fecum decem
Epifcopos de fuis 5 & duos Comites y Candidianum-
fcilicec ab Imperatore Theodofio miflum , ut ordi-
nem in Synodo fervandum curaret, & Irenaum pri-
vatum anucum fuum . Cyrillus vero Patriarcha^
Alexandrinus longe plures fecum adduxit Epifco
pos y Ephcfumque pervenit quatuor , aut quinqtie
diebus ante Pentecoften > feu ante diem feptimum
Junii. }u<vendis Epifcopus Hierofolymitanus Ephe-
fum adventavit cum Epifcopis Pateftinis. At<Joan-
ncs Patriarcha Antiochenus y qui Neftorio impen-
fius favebat, de induftria per viam trahens moram
cum Antiftibus Orientalibus , fcripfit Cyrillo pet
Epifcopos duos , cum abeflet tantum itinere quin-
que aut fex dierum , cumque fie data opera ad
ventum fuum procraftinaret , appulerunt Ephefum
decimo fexto poll Pentecolten die Alexander Apa-
meenfis fecundas Syriae, & Alexander Hieropoli-
tanus Epifcopus Provincial Euphratefia^ Metropoli-
tae^qui Synodo de nimia Joannis Antiocheni eorunr
Patriarchs mora querenti dixerunt : mandavit no-
bis , Joannes Antiochenus , ut fietati veftra indice-
mus , ne Synodum frorogetis 9 fi if fum amplius tar dan
contigerit,fedfotius> quod of us e/t fafito, id fiat > ficu
legitur in parte a. Concilii Ephefini Aftione V. qui
busauditis, abjecia omni cunftatione Patres Sy
nodum inchoarunt , primamque Seflionem habue
runt die xxn. menfis Junii. Cceleftinus SummusPon
tifex ad Ephefinum Concilium Legatos mifit *dra
dium
ECCLESIASTICAL ioi
urn, & Projelum Epifcopos, & Philippitm Presby-
rrum, qui nomine fuo ei prareflent . Cyrillus etiam
atriarcha Alexandrinus , cui antehac Cceleftinus
apa au&oritatem Sedis Apoftolicas delegaverat ad
Atecutionem fententiar contra Neftorium in Syno-
3 Romana htx anno ccccxxx. praefuit Concilio
phefino tanquam Vicarius Coeleftini Papse . Quo
tulo in Acftis illius Concilii ubique exornatur
iani poft adventum Legatorum Sedis Roman^ut
tet ex A&ione iv. ubi Legati ^rcadins^Projefius^
Pbilippus ftatim poft Cyrillum ante reliquos Epi-
opos nominantur . Immo Cyriilum Concilio
phefino ante trium Legatorum Sedis Apoftolicse
iventutn non foliim ex prasrogativa Sedis fua? Ale-
Endrina?, fed etiam vice Coelellini Papas prxfuilie ,
erte colligitur ex Aftione I. illius Concilii , ubi
prefse x legitur, Cyriilum Sandiflimi, SacratilUmi-
ae Romanse Ecclefia: Archiepifcopi locum obti-
uifle . Procul igitur abludunt a vero 3 qui neganc
yrillum tanquim Vicarium Cceleftini Papae pr-
.iffe Concilio Ephefino .
D. Fuitne aliquid ftatutum in Concilio Ephe-
no ante adventum Joannis Antiocheni , & aliorum
fpifcoporum Orientalium ?
M. Comes Candidianus , ac pltires Epifcopi ro-
j irunt Cyriilum 3 aliosque Patr-es Ephefinos ^ uc
cpeciarent Joannem Antiochenum j ipfbsque con*
ftati funt, ne ante ejus adventum aliquid prorsus
;erent . Aft Cyrillus, aliique Epifcopi, qui per
lindecim dies ob abfentiam Joannis Antiocheni
oncilium diftulerant.diuturniorem moram intern-
tftivam fore rati , Adionem 3 feu Seflionem pri-
am die xx is. Junii aflutum celebrarunt , in
G 3
101 H I S T O R I A
leda eft Imperatoris Theodofii de congreganda Sy-
nodo Epiftola , dein y Symbolum Nicasnum , & Cy-
rilli ad Neftorium liters earumque cum fide Nicae-
na confenfio ab omnibus Epifcopis approbata . Re-
citata eft eciam Neftorii ad Cyrillum Epiftola, qu
unanimiPatrum calculo explofa eft . Leftae itidem
Coeleftini Papa?, Synodique Alexandrine ad Nefto
rium littery & poftremo examinata Neftorii Scri-
pta , ex quibus omnibus compertum, atque explo-
ratum fuit , Neftorium negafleBeatam Virginem->
Mariam eflfe Dei-paraWtduzsquz in Chrifto admifiP
fe Perfonas , divinam fcilicec , & humanam . Qua-
propter Neftorius ad caufam in Synodo dicendam
ter vocatus , fed fiftere fefe omnino recufans 3 om
nium patrum fententia damnatus, ac depofitus eft .
Haec Concilii fententia poftridie fignificata eft Ne-
fiorio , & miffx ad Coeleftinum Papam , ad Impe-
ratorem, & ad Clerum Conftantinopolitanum rela-
tiones , quibus denunciabatur Neftorii e Sede Con*
ftantinopolitana depofitio .
D. Hac igitur unica Aftione , feu Sefllontu
Concilii Ephefini res tota confeda fuit , & Neftorii
penitus jugulata Hserefis ?
M. Minime gentium. Candidianus quippe Co
nies retulit ad Theodofium Imperatorem ea , qua?
gefta erant inConcilio Ephefino, retulit etiam &
Neftorius , fed ambo ita fubdole & mendaciter , ut
animum Theodofii Imperatoris jam in Neftorium
mmis pronum, & Cyrillo averfum, In totam Syno-
dum commoverint . Ad ha?c 3 quinta die , a lata in
Neftorium fententia^Ephefum venit Joannes Antio-
chenus, qui aegre ferens, quod ejus prxfentiam Pa-
tres diirtius non expeftaflent , Conciliabulum cum
fuis
ECCLESIASTICAL 1 03
iis Orientalibus Epifcopis egit , in quo in Cyrillum
itriarcham Alexandrinum , & in Memnonem Epi-
:opum Ephefinum , tanquam omnium malorum
rchitedos , damnationis & depofitionis fententia
;ta eft . Cseteri etiam Patres Ephefini, ni refipifce*
int , & xii. Sandi Cyrilli contra Neftorium Ana-
lematifmos quam primum rejicerenr, Anathema-
fubjedi fuerutit. Relationem gcrtorum in hoc
onciliabulo ad Imperatorem mifit Joannes Antio-
lenus, eumque de omnibus certiorem fecit.
D. Port acceptas illas relationes , quo pado
geflit Theodofius Imperator ?
M. Relatione Comitis Candidiani Conftanti-
>poli leda , Theodofius continuo refcripfit per
dUdium Magiftrianum , juflitque omnia in A^iio-
, feu Seflioneprima Concilii Ephefini gefta peni-
is refcindi, tanquam vitio fada ; & communi fen-
:ntia examinari Dogmata , ut cunda confpiranti-
is omnium fuffragiis definirentur . Ut autem Epi-
opis rei maturandse neceflitatem imponeret Impe-
Ltor , diftrifte vetuit , ne quis Epifcopus exirec
phefo five in Patriam , five in Comitatum , prius-
i uam omnia rite abfoluta cflfcnt . Interim , hinc &c
ide tarn a Concilio Ephefino, quam a Conciliabu-
Joannis Antiocheni Epiftolae, & Legati ad Impe-
atoris Aulam mittebantur .
D. Necdiim expofuiftij cumtiubona venia ,
uid in his excitatis turbis Confilii ceperint^quam-
in partem inclinarint Legati mifli a Coeleftino
immo Pontifice ?
M. lArcadius , & Project us Epifcopi > & Phi-
ppus Presbyter Legati a Coeleftino Summo Ponti-
ce mifll non interfuerunt A&ioni> feu Seflioni pri-
G 4 ma:
io4 HISTORIA
mx Concilli Ephefini , quia Ephefum dumtaxat ad-
venerunt die decima menfis Julii , qua die habita_>
eft Adio, feu Sefllo fecunda, & poftridie A<Sio, feu
Seflio tertia , in qua lefta funt , qua? anted gefta fue-
rant in damnatione 3 & depofitione Neft r jrii, & di-
da fingillatim a tribus Sedis Apoftolicae Legatis in
Neftorium fententia , ac poftea relatum a Synodo
ad Imperatorem de legatorum adventu, atque po-
ftulata difcedendi faculras , cum omnia in negotio
Nettorii jam effent omnino perafta . Finita itaqi^c
Causa Neitorii 3 Cyrillus Alexandrinus , & Memnon
Ephefinus Epifcopi obtulerunt in Actione 3 feu Sef-
fione quarta ^ quse habita eft die xvi. menfis Julii ,
libellum , quo apud Sandam Synodum expoftula-
runt de injuria fibi ab Orientalibus Epifcopis fa6ta,
petieruntque ut citaretur Joannes Antiochenus^qui
comparere cum nollet, pronunciarunt Patres irrita
efle ornnia 3 quas Joannis Antiocheni Pfeudo-Syno*
dus adverfus Cyrillum , & Memnonem feciiiet,
fimulque decreverunt uthac de re fcriberetur Im-
peratori, ac tertio citaretur Joannes Antiochenus,
antequam jure in ipfum ageretur . Die itaque xvir.
menfis Julii perafta eft Atio, feu Seflio quinta , &
Joannes Antiochenus tertio vocatus eft, qui fe fifte-
re cum renuiflet, Sacra Synodus tulit in ipfum, & in
alios Orientales Epifcopos ei adhzrentes excom-
municationis fententiam , & denuo ftatuit irrita-*
plane efle , qua: adversus Cyrillum 5 Memnonem ,
alipsque Epifcopos in fuo Conciliabulo egerat Joan
nes A&tiochenus . Celebrata eft die xxu. menfis
Julii fexta Synodi Ephefinse Adio,feu Seflio, in qua
k&a & approbata eft Nicsense fidei Formula , edi-
tumque Synodalc Decretum, quo cavebattir^ne quis
alre-
f
I ECCLESIASTICAL 105
Iteram fidei Formulam , prater Nicamam , con-
Icr iberetjvcl componeret. Demum,ultima die men*
is Julii habita eft feptima Concilii Ephefini Adio ,
u Sefllo 3 in qua Patres fanxerunt , jus Ordinatio-
um Epifcoporum Infulx Cypri non pertinere ad
Eipifcopum Antiochenum, fed Cypriis Epifcopis ju-
# ta Canones* & veterem confuetudinem fervari de-
i ere . In eadem Seflione feptima & ultima fuit
i pprobata Ha?reticorum Meffalianorum damnatio
> afta a Sipnnio Epifcopo ConitantinopolitanOjCorn-
quoque funt quxdam Epifcoporum lites , &
ex conditi Canones contra Pelagianos, necnon ad-
Neftorium^ illiusque fautores .
D. Rata ne habuit Imperator Theodofius
^ qux gefta funt in Concilio Ephefino ?
M. Patres Concilii Ephefini feledos ad Im-
eratorem miferuntEpifcopos,qui rerum geftarum
rdinemj& rationem ei exponerent, fed Iren&us Go
es , Neftorii amicus y quern Joannes Antiochenus
d Imperatorem miferat , Conftantinopolim ve-
iens, malis artibus efFecit, ut Concilii Ephelini Le-
^ati nihil promovere potuerint . Cum igitur in Au-
^a Imperatoris h^c caufa fuiifet agitata , nee una_*
eflet omnium fententia , placuit tandem Imperatori
confilium a nonnullis ei fuggeftum de mittendo
Ephefum ^Joanne facrarum largitionum comite, qui
nomine Imperatoris tres efle depofitos juberet , vi
delicet Cynllum , Memnonem , & Nejlorium, onines-
que in unam Synodum cogeret, & res pacified agen
das curaret. Joannes itaque facrarum largitionum
Comes tphefum adveniens partium concordiam_>
tentavit > fed fruftra : unde in his rerum anguftiis
juflit Imperator, Ncftorium rcceciere a conciJio, &
ax
166 H I S t R I A
ex utraque parte Legates ad Urbem Regiam veni
re . Suos Legates elegit Sacra Synodus, fuos itidem
Orientals fadio mifit. Imperator Orientaliunuj
Legates , qui a partibus Joannis Antiocheni fta-
bant , in Villa Rufiniana quinquies audivit , eosqufc
tarn benevole in ipeciem excepit, ut certiflimanu*
fibi vidoriam pollicerentur. At praster ipforum
expedationem , paucos poft dies juffit Imperator
Legatis Concilii Ephefini fefe Conftantinopolim co-
mitari,ut Epifcopum in locum depofiti Neftorii or-
dinarent, Orientalibus Legatis interim Chalcedone
relidis , quibus ad fuas redeundi Ecclefias facultas
concefla eii . Epifcoporum Orientalium fraudes
ciim perfpedas habuiflet Imperator ex litteris, quas
ad ipfum fcripferunt Patres Ephefini , & qux , ne
interciperentur,arundine inclufe ad Ddmatium San-
diffimum Archimandritam a quodam mendico de-
latae funt , confeftim Neftorium in Monafteriunu>
Sandi Euprepii Antiochise in exilium mifit, in cujus
IOCUHI Maximianus confecratus eft Epifcopus Con-
ftantinopolitanus ; Sandum Cyrillum Alexandri-
num , & Memnonem Ephefinum Epifcopos , quos
per ^oannem facrarum largitionum Comitem depo-
ni juflerat, fuis Sedibus reitituit , & omnia^qux Sy
nodus Ephefina contra Neftorium 3 Joannem An-
tiochenum, & alios Epifcopos Orientales fanxerat,
rata haberi voluit . Qujn, & foluto Concilio Ephe-
fino , Theodofibs junior paci Ecclefise totus intentus
litteras fcripiit ad Joannem Antiochenum 3 ut fimul-
tates cum Cyrillo deponeret 3 & Neftorium darana-
ret . Obtemperavir *Joannes, & aflenfus eft damna-
tioni Neftorii , & Ordinationi Maximiani > utquc-j
cum Cyrillo pacem iniret 3 duos fuis Diaconis und
cum
EcCLESIASTICA. IOy
lAriflolao Tribune , & Paulo Emifleno Epifco-
o ad ipfum mifit , eique fignificavit , fe Doftrina:
Feftorii Anathema dicere, illius depofitionem ra-
im habere , & Maximiani in locum Neftorii Ordi-
ationem approbate . Subicripfit etiam Joannes
jniochenus profeffioni fidei , in qua ultro agno-
it unicam in Chrifto Perfonam , & Beatam Virgi-
2 in Mariam eiTe vere Dei-param , damnavitquc^
rava Neftorii Dogmata, & peregrinas explofit vo-
quas iJle Hserefiarcha invexerat . Hanc Fidei
rofeflionem a Joanne Antiocheno , aliisque Epi-
opis Orientalibus fubfcriptam Sandus Cyrillus
inquatn omnino Catholicam inferuit in fuis litte-
s, quas dedit ad Joannem Antiochenum, quarum
litiurn : Latentur Call, & Terra . Sic pax inter Cy-
tllum Alexandrinum , & Joannem Antiochenum ,
liosque Orientales Antiftites fummo omnium Fir
Hum plaufu & gaudio cornpofita eft fub finem an-
i ccccxxxvu. Veriim,vix pax nunciata fuerat, cum
variis Orientis partibus tumultUittum eft . *An-
reas quippe Samofatenus Epifcopus, Meletius Epi-
;opus Mopfueftenus , ^Alexander Hieropolitanus ,
lalladitfs Tarfenfis, Eutberius Thyaneniis Metropo-
tx , Theodoretus Cyrends Epifcopus , aliique non
iauci Orientales Epifcopi ab inita pace abhorrue-
unt , nolentcs damnare Neftorium , nee commu-
lionem habere cum Cyrillo Alexandrino , & Joan-
e Antiocheno . Ad hanc Epifcoporum difcordiam
cdandam , ex qua graviffima mala in Ecclefiam re-
undabant , Imperator omnem fuam operam con-
rulit , & adjoannis Antiocheni poftulationem Sa-
:ram dedit , qua juflit ut omnes Orientales Epifco-
31 cum Joanne Antiocheno communicarent , aut a
fuis
IO8 HlSTORlA
fuis Ecclefiis ejicerentur. Hac Sacra Imperatoris
baud pariim conturbati Theodoretus Cyrenfis Epi
fcopus , & alii Ifauriaj & Ciliciae Antiftites , qui ha-
cteniis ad nullas pacis conditiones accedere volue-
rantjtandem aliquando inite paciconfenferunt. Mul-
ti tamen Epifcopi obftinati,& in fufcepto propofito
perfeverantes Sedibus fuis fuerunt pulfij quos inter
numerantur Meletius Epifcopus Mopfueftenus , &
i/f/nrtftfderHieropolitanus. Complures etiam fue
runt Epifcopi, quorum Catalogum tcxit Irenaus
Tyriorum Epifcopus capite cxc. Synodici , qui aut
fugere, & Ecclefias fuas deferere maluerunt , quam
Neftorii depofitioni confentire , vel cutn Cyrillo
Alexandrino, & Joanne Antiocheno communicare.
Deniquc , anno ccccxxxv. Neftorius funeftae illius
tragoedise auftor e Monafterio Sanfti Euprepii 5 ia
quo per quadriennium jam exulpermanferat, in
Oafim Edid:o Theodofii Imperatoris altero exilio
amandatus eft , & libri ab ipfo confcripti ultricibus
flammis fuerunt addidi .
D. tfec Imperialis Lex reddidit ne Ecclefiae
pacem ?
M. Epifcopi ^Egypti cum Orientalibus per-
petua aluerunt difcordia? femina . Alii fiquidemjM
Anatematifmosxii. Sandi Cyrilli contra Nefto-
rium tanquam Ha^refeos Apollinarii labe infecios
penitus repudiabant . Alii, versa vice, illos uc Or-
thodoxos propugnabant . Alii communicabant
quidem cum Joanne Antiocheno , fed Neftoriuirur
anathematizare nolebant . Alii Neftorio Anathema
dicebantj fed non ejus doftrina?. Alii denique, Ne
ftorii libris Lege Imperial! prohibitis , coeperunt
Diodori Tarfenfis , & Thcodori Mopfuefteni circum-
ferre.
ECCLESIASTICA. IOp
:rre volumina , diftitantes , Neftorium nova non
.puifle , fed antiquorum Patrum protuliffe doctri-
am, eademque volumina in Syrorum Linguam , &
rmenorum, atque Perfarum tranftulerunt . Quod
| -itim ac agnoverunt Jlcacius Melitinenfis, & J\abu-*
s Edeflenus Epifcopi 3 fcripferunt Armenia: Epi-
opis^ne Theodori Mopfuefteni^utpote Hseretici, &
uftoris Neftoriani Dogmatis , libros fufciperent.
ontra vero Epifcopi CiJicise accufarunt I^abulam >
*Acacium, quod hoc non ex charitate^ fed ex asmu-
tione j atque contentione feciflent . Epifcopi Ar*
icni in unum congregati miferunt duos Presbyte
rs Leontiwn, & *Aberium ad Proclum Conftantino-
Dlitanum Epifcopum y ut fcirent ab eo, cui doftri-*
ftandum eflet . Proclus itaque annuens eorum-jd
3tis tomum fcripfit, in quo doftrinam Theodori
[opfuefteni Epifcopi tanquam Hgreticam reproba-
it , eumque mifit ad Joannem Antiochenum , qui
afto Concilio fubfcripfit prsedido Prodi tomo
na cum Epifcopis cum ipfo congregatis . Porro >
uamvis Joannes Antiochenus fubfcripferit toma
rocli, de Theodoro tamen Mopfuefteno^cujus ma-
num crat per totum Orientem nomen , confultd
acuit 3 ut facilius excitati tumultus in optatam diii
ranquillitatem verti poflent , quam Joannis Antio-
heni difpenfationem ^ utpote ad revocandam*
p el confervandam Ecclefiae pacem prorsus neceffa-
iam probavit ipfemetCyrillus inEpifiola, quaiu
cripiit ad Proclum his verbis : Difpenfaio verb
n bis eji res optima acjapiens . Si enim adhuc in vivis
tffet ( Theodorus Mopfueftenus) e^ Neftorii blafpbe-
miarum fautor ej]e,aut fuffragarivellet Us, qutffc
ipfe, Anathema etiam in propria perfonafiibjijjet,
nant
IIO H 1ST O R I A
niam verb adbeum, abiit,fufficit, ut ego pttto , ea
abfurdv ab eoftriptafunt , reiici ab Us , qui re fie fen-
tiunt &c.
D. Fuer untne tandem per hanc Oeconomiam
coraprefli omnes tumultus ?
M. Nequaquam . Quidatn enim Epifcopi
Orientales Neftorianas Hterefeos fautores , hanc
Oeconomiam fufcipere renuerunt, & Theodori Mo-
pfuefteni blafphemias tanquam confonas doftrina:
SS. Patrum prfrad:e defendere aufi funt . Quam-
obrem Cyrillus Alexandrinus coadus eft libros
confcribere adversiis Theodorum Mopfueftenum j
eunique etiam poft mortem tanquam Hsereticum >
& impium anathematizare . lade tamen finita non
eit Theodori Mopfuefteni caufa , ex qua originem
poitea duxerunt graviffimi tumultus , qui ufque ad
Synodum Chalcedonenfem , immo ufque ad quin
tain Synodum Generalem fub Vigilio Papa , & Ju-
ftiniano Imperatore in fexto Ecclefiae Sxculo cele-
bratam perdurarunt , ut expendemus in noftris Col
loquiis in fextum Ecclefia? latculum .
0um fie in Oriente occulte adhuc ferperet Ne*
ftoriana lues , contigit ut Eutyches Presbyter , &
Archimandrita cujuidam Monafterii Conftantino-
politani,qui in Concilio Ephefino contra Neiiorium
itrenue decertaverat, in contrarium plane errorenv
delapfus fuerit, aflerens duas in Chriito naturas an
te umonem fuiflfe , fed poft unionem 3 live poftln-
carnationem,unicam tantummodo naturam, feu di-
vinanij permanfiiie , ac fubinde Carnem Chrifti no-
bis non eife confubftantialem . Hsec male fana Eu-
tychetis dogmata , quae , ut jam diximus in Collo-
quio deH^refibus, qu in quinto Ecclefiae faecula
emer-
ECCLESIASTICA. Ill
nerferunt, a Flaviano Conftantinopolitano , Epi-
>po in Concilio > quod Conftantinopoli celebra-
3 fuerunt profcripta, nihilofecius in Conciliabu-
Ephefino, vulgo latrocinali didOja Thcodofio ju-
>re Imperatore anno CCCCXLIX. indido approba-
funt , Eutyches abfolutus , Legati Sandi Leonis
mmi Pontificis injuriis afFedi , Flavianus Epifco-
s Conftantinopolitanus>qui Eutychem damnave-
t,& Eufebius Dorilaus Antiftes damnati, ac depo-
:i funtj atque Anatolius in locum Flavian! Epiico-
Conftantinopolitanus confecratus eft^omnia de-
ue a Diofcoro Epifcopo Alexandrino hujus Con-
liabuli Pr2efide,militari Satellitio ftipato, per vim
fraudem ad ftabiliendam Eutychianam Haerefim
rad;a funt . Vivente Thcodofio juniore Impera-
re , ntillum remedium tot glifcentibus malis ad
ibere potuit S. Leo Papa , necab ipfoimpetrare
\ .quam potuit , ut Generale convocaretur Conci-
1 im , in quo latrocinii Ephefini Acla refcinderen^
i:r . At mortuo Theodofio in partes Eutychetis in-
inato , Summus Pontifex facile a Marciano Theo-
fucceflbre , cui Pulcheria Augufta fuum con-
gium una cum Sceptro detulerat , obtinuit con-
cationem Concilii Chalcedoneniis, in quo omnia
:rocinii Ephefini Ada fuerunt refcifla j & Euty-
iana Hserefis, quse jam multorum pervaferat ani-
os, fuit omnino profligata.
D. Quando nam celebratum eft Concilium^
halcedonenfe, & quid in eo geftum eft ?
M. Concilium Generale Chalcedonenfc in-
loatum eft in Ecclefia Sandas Euphemiae Marty-
s vin. Idus Odobris anni CCCCLI. & Kalendis
enfis Novembris ejufdem anni abfolutiun eft
Huic
Ill HlSTORIA
Huic Concilio interfucrunt fexcenti , & trigmta^
Epiicopi , quamvis minori numero fubfcripti repe-
riantur . Prsefuerunc Legati Summi Pontificis Leo-
nis Pafthafius Lilibaei in Sicilia Epilcopus, Lucentms
Afculanus Epifcopus, Bonifaciut, & Bafilius Presby-
teri, quibus Jitlianus Coenfis Epifcopus adjundus
eft . Aderant etiam amplifllmus Senatus , & Palatii
Proceres , Judices , & Moderatores ab Imperatorc
Marciano conftituti . Septemdecim Actiones , feu
Sefliones in hoc Concilio habitas fuifle aflerit Ba-
ronius, fed fecundiim illius Concilii Ada,qux nunc
habemus , fuerunt tanciim fexdecim . In prima^
A&ione , leftis Adis latrocinii Ephefini, Diofcorus
Alexandrinus s ^//w^//jHierofolymitanus, Tha
laffius Csefareae Cappadocia: , Eufebius Ancyranus ,
Euftathius Bcrytenlis , & ftafilius Selcucienfis Epi-
fcopi , & ConciliabuliEphefini Principes fuis Sedi-
bus fuerunt dejedli . In fecunda Adione Ie6ta fuit
celeberrima S. Leonis Papse ad Flavianum de Incar-
natione Verbi Divini contra Hasrefim Eutychetis
Epiftola , & unanimi Patrum confenfu approbate
eft . In tertia Adione ventilata eft Caufa Diofcori
Alexandrini , qui ad Synodum ter vocatus, & com-
parere detredans, depofitus eft,omnisque ei adem
pta fpes fuam Sedem recuperandi. In quarta Adio
ne, ^w^ew^/VHierofolymitanus , Tbalajfius C#fa
rienfis , Eufebius Ancyranus, Euflatbius Berytenfis
& Bafilius Seleucienfis y qui a Synodo depofiri fue
rant , dolentes, quod judicio contra Flavianum fub
fcripfiflent , & damnantes Eutychem & Diofco
rum , ad fuas Sedes admifli funt . In eadem Adio
ne agitata eft Caufa Pbotium lyriorum Epifcopun
inter ^c Zuftathium Beryti Antiftitem , qui jus Me
trc
ECCLESIASTICAL
j spoliticum fibi arrogabat ; contra quern ftatuit
I ixfta Synodus , jus Metropoliticum Epifcopo Ty-
j 3rum fervandum efle > etiarnfi Imperator Civita-
m Beryti in Metropolim nuper erexiflet.In quinta
Sione confcripta & recepta fuit fideidefinitio,
ladeclaraturjUnumjeumdemqueChriftumjFiIium,
ominum 3 Unigenitum , in duabus naturis incon-
se , immutabiliter , indivise & infeparabiliter efle
;nofcendum . In fexta Adione, (cui Marcianus Im-
rator interfuit , fed non Pulcheria Augufta , ficut
lidam perperam allerunt ) relefta eft dcfinitio Fi-
:i , & omnium Epifcoporum confenfione compro-
ta . In feptima Adtione > lis , quse Maximum An-
Dchia: inter & ^jiwenalem Hierofolymorum Anti-
ites circa fuarum Dioecefeon limitesobortafue-
t , mutuo confenfu dirempta eft ; nempe ut An-
ochenus Epilcopus duas Phcenicias &Arabiam,
ierofolymitanus vero Antiftes tres PalseiUnas fua
.b poteftate & jurisdidione haberct , quod & to-
us Synodi judicio firmatum eft . In octava Adio-
s, Tbeodoretus Cyrenfis tpifcopus, poftquam juflu
oncilii Neftorio & omnibus idem cum eo fentien-
bus Anathema dixitfet , Synodali judicio mox iu
cclefiam , ex qua latrocinii Ephefini decreto fue-
it expulfus, reltitutus eft & Catholicus judicatus.
i nona , & decima Aftionibus difcufla eft caufa_*
i& Edeffeni Epifcopi , qui , did:o pariter in Nefto-
ium, & Eutychem Anathemate , a Synodo Chalce-
onenfi receptus , ac fuse Sedi reftitutus eft . la
udionibus undecima & duodecima plenifllme tra-
tata eft Caufa BaJJiani, & Stephani, qui poft mor-
em Bafilii de Epifcopatu Ephefino certatim con-
endebant. Decrevit autem Sancia Synodus ut neu-
Tom .II. H ter
114 H I S T O R 1 A
ter federet, fed tertius ordinaretur Epifcopus Ephe-
finus , ita tainen ut Baffianus , & Stephanas alerea-
tur fumptibus ex asrario Ecclefiae Ephefinse a folidis
videlicet ducentis aureis quovisannoperfolvendis,
Ex quo profluxit origo Peniionum Ecclefiaftica
rum, de quibus antehac in monumentis Ecclefiafti-
eis nulla prorsus habetur mentio, InAdionede-
cima tertia compofita eft contentio orta inter
nomium Nicomedienfem , & jtna$afinm
Epifcopos . Conqueftus er&tEunomius Epifcopus
Nicomedienfis, jura fua Metropolitica ab Anaftafio
Antiftite Nicxno fuiflfe invafa. Hanc controver-
fiam diremit San&a Synodus juxta Canonem fe-
xtum Concilii Nicaeni > nempe > Nicaenum Epifco-
pum > fervato ei Metropolitan! honorario titulo a
Nicomedienfi Epifcopo tanquam Metropolitanc
fubjici debere In Adione decima quarta ftatutum
eft, Sabinianum rede ordinatum fuifle Perrhenorum
Epifcopum y & amovendum efle *Atbanafium, quern
Perrhenorum Antiftitem Diofcorus ordinaverat .
In Adione decima quintaPatres Concilii Chalce-
donenfis plures Canones abfentibus Legatis Sum
mi Pontificis , condiderunt * Grasci Codices ha-
bent xxx. Canones, Latini,tantum viginti odo , Es
quibus ultimus , feu vigefimus odavus conjfirmai
Patriarchica Privilegia , qua: Concilium primura-i
Generale Conftantinopolitanum anno CCCLXXXI
celebratum conceflferat Epifcopo Conftantinopoli-
tano, ut fcilicet poft Epifcopum Romanum Prima-
tus honore frueretur 3 jusque ac poteftatem habe-
ret in Thraciae, Ponti, & Afise Dicecefes, earumque
Metropolitan, & infuper Epifcopos Barbarorum or-
dinarct
D. Con-
ECCLESIASTICAL 115
D. Confenferuntne Legati Sumrni Poutificis
lie Canqni vicefimo oftavo , quo poft Romanum
>ntificem Primatus honoris , & jura Patriarchies
judicantur Epifcopo Conftantinopolitano ?
M. loitno potiiis reclamarunt Legati Summi
mtificis in Aciione decima fexta , & ultima illius
)ncilii , qua? Kalendis Novembris habita eft . la
quippe poftularunt Legati, ut relegeretur Canon
e de Sede Conftantinopolitana fe ipfis abfentibus
nditus . ReJedus itaque eft hie Canon cuni_t
nnium ferme Patrum fubfcriptionibus, cui palam
terceflerunt Legati ; Patres tamen eumdem Ca-
memj non obftante Legatorum reclamation, fua
idoritate firmarunt, acclamantes : ttec faftt fea*
tia H<ec omnes dicimus . Veriim, hie Canon vi-
fimus odavus Concilii Chalcedonenfis a S. Leo-
: Papa fuit reprobatus , & ab ipfismet Graecis ex-
ndus e numero Canonum . Cceteros autem ejuf-
m Concilii Canones approbavit tacito ialtem.^
>nfenfu Sandiflirnus ille Pontifex , eosque univer-
recepit Ecclefia .
D. HdEC funt igitur Concilia , quae in quinto
cclefias faeeulo ad profcribendas Hacrefes fuerunt
ilebrata ?
M. Prxter haec Concilia , quas haftenus re-
:nfuimus , aliae Synodi contra errores Origenifta-
im annocccci. fuerunt celebrate , videlicet Oy-
*ia a Sanfto Epiphanio Salaminse Epifcopo,& ^f/^-
wdrina, in qua Iheophilus Patriarcha Alexandri-
as Diofcorum y >Ammoniiimy& Euthymum TEgyptiMo-
achos , qui Fratres longi cognominabantur , da-
inavit , quod nollent fubfcribere damnacioai Ori-
enis . At iiti Aiuchoret* graviffiinis a Theophilo
H 2 cala-
calamitatibus vexati > & fuis Monafteriis cxtor-
res vivcre coa&i , Conftantinopolim anno ccccir,
venerunt , & ad pedes Sandi Joannis Chryfoftomi
hujusCivitatis Epifcopi fefe abjecerunt, ejus pr*
fidium implorantes: Joannes pictate motus > hoj
Monachos vitsc aufteritate confe&os, #tate prove*
<9:os , canitic venerabilcs > benigne cxceptos fovit
hofpitio , illos tamen , inconfulto Theophilo , ac
communionem Ecclefiafticam admittere noluit
*drcadius Imperator de juftis querelis horumce Mo-
nachorum , & de eorum accufationibus adversu?
Theophilum per libellum fupplicem certior facSus
juffit Theophilum , etiam invitum, ConftantinopO
Jim adduci . Ea res Theophilum vehementer com-
movit in Joannem Chryfoftomum , eumque per-
dendi inivitConfilium , quamvis Joannes ipfi pel
litteras conteftatus fuiflet, fe omni conatu his Ana-
choretarum accufationibus penitus abftinuiffe
Theophilo in hac caufa Joannem Chryfoftomun:
criminanti fefe adjunxerunt S. Efipbanius Salamina
in Cypro Epifcopus, & 5. Hieronywus , qui aegre fe
rebant , quod Joannes his Anachoretis faveret
quos Theophilus tanquam Origeniftas damnaverai
Quin , & ipfe Epiphanius non dubitavit Conftanti
nopolim accedere , & licet a Joanne perhonorific
fuiilet exceptus, & omni officio ad pacem invitatus
omnem tamen cum illo communionem abrupit
voluitque in Monachos didos Fratres longos y eis
que adhasrentes velut Origenis fautores palam in.
Ecclefia excommunicationis ferre fententiam , fed
ne id attentaret , a Serapione Diacono tempeftiv*
admonitus , proprioque ipfemet deterritus conati
abltkit a cceptis 3 tacitusque Conftantinopoli ab
fcef
ECCLESIASTICAL 117
edit in fuam reverfurus Ecclefiam . Sunt nonnulli,
ii fcribunt , ^oannem Epiphanio Conftantinopoli
oficifceiui prasdixifle mortem antequam Cyprum
cingeret; & viciilim Epifbanium Joanni Chryfofto-
imminens exilium fuifle vaticinatiim . Sed iftas
gdidiones Epiphanii,& Chryfoftomi,ut fabulofas,
plane commentkias jure optimo irridet Baronius,
lippe quac non folum fandh s hominibus indignas
orsus videntur,fed etiam a Socrate in fua Hiitoria
xlefiaftica non referuntur pro veris ac certis .
Poftquam S. Epiphanius Conftantinopoli abjif-
: , S. Joannes Chryfoftomus Orationem habuit ad
)pulum i quse omnium gensraliter mulierum vitia
rpebat, & Eudoxia Auguftse animum in S. Chry fo-
mum exafperavit . Putans fiquidem Eudoxia illa-
in fibi hac Chryfoftomi Oratione contumeliam,
ravit ut Theophilus Patriarcha Aiexandrinus ,
1 Conftantinopolim cum multis Epifcopis ^5gy-
] i venerat , Synodum in Suburbio Chalcedonis
Quercum anno ccccur. convocaret , cui etiam
jterfuere quidam Afias Epifcopi a Chryfoftomo ju-
:depo(iti, & hac de caufa ei maxime infenfi. Ad
;ud Conciliabulum citatur Joannes > qui tameii-j
. mparere noluit coram Epifcopis> qui fpretis sequi
n s , & difciplinaz Ecclefiafticae legibus in ejus
:itium toti incumbebant . Nihilofecius hsec Pfeu-
>Synodus Chryfoftomum damnavit, eumque ^/r-
dins Imperator fuo decreto exulare julfit . Paruic
hryfoftomus , & ineunte node folvit e portu na-
s , quas Sandiffimum ilium Antiftitem in exi*
urn deferebat, populo inlittore vehemeuter indo-
nte . Veriim ingenti terras motu facto , quo con*
fla eft tota Civitas; ac plebe ad feditionem urgen-
H 3
Il8 Hi S T O R I A
te, coa&us eft ^Arcadius ab exilio quamprimuin re-
vocare Chryfoftomum , qui tarn feftivis totius po-
puli acclamationibus exccptus eft, ut non ab exilio,
fed potiiis ex vi&oria redire vicleretur , fed ecce
paulo poft , novus intonuit turbo, qui concepram
populi Isetitiarn inacerbum luftum convertit . At
enim,cum celebrarentur ludi ad Ecclefiam, ob ar-
genteam Eudoxiae Auguftae ftatuam 3 qua? fupraco-
lumnam purpuream erat erefta^Chryfoftomusejaf-
naodi ludos magno animi ^ftu exagitans, celebreni
illam habuit orationem, qu adhiic inter ejus Ope
ra legitur , & ctijus initium eft : Kyrs us Herodias fu-
rit &c. qua oratione, quafi in fe di<5ta, fibi amplius
temperare baud potuit Eudoxia 3 fed muliebri more
ira fupra modum excandefcens dedit operam ^ ut
altera e veftigio Conftantinopoli haberetur Syno-
dus 3 ad quam vocatus Theophilus Alexandrinui
confulto adeile noluit, veritus ne fafta populi com-
motione vitam fuam in difcrimen adduceret . Mi-
fit tamen Legates, qui cum aliis Epifcopis in Joan-
nem Chryfoftomum male afFectis depofitionis fen-
tentiam , in ipfum a Theophilo Alexandrine in Sy-
nodo ad Quercum jam laram , confirmarunt. Sic
Chryfoftomus a fuis adverfariis injufte iterum op-
preffus, in exilium juiiu Arcadiilmperatoris ab-
duftus eft^quod illi fuit graviflimurn, noil folum ot
periculum itineris ab Ifauris latronibus infeftati
& ob febres , & dolores ftomachi , quibus frequen
ter torquebatur, fed etiam ob rerum omnium pe
nuriam , quam pertriennium 3 & quatuor circitei
menfes > ufque ad mortem in fuo exilio conftanter
& infrafto peftore paflus eft . Innocentius I. Sum
musPontifex, ad quern Chryfoftomus injufte da
rn na-
. ECCLESIASTICA* 119
jiatus appellaverat, Romas Synodum c@egit , in
ja Chryfoftamum innocentem declaratum fuam
i comrnunionern recepit , mifitque Legatos ad Ho-
mwn , Occidentis Imperatorem , ut fcriberet ad
atrem fuum ^Arcadium Orieatis Imperatorem ,
usque auxilio Synodus celebraretur Theflalonicse,
ique Chryfoftomi caufa , qua: Orientem , & Oc-
tdentem fufpenfum , diftra&umque tenebat , iii~*
m Ecclefiae dijudicaretur . Sed Legati , acceptis
nocentii Pap^e , & Honorii Imperatoris litteris
ionitantinopolimprofedi, re infeda redire coadi
int. Theophilus fiquidem Alexandrinus impedi-
It, ne hsec Synodus, in quadetedis ejus fraudibus,
inocentia Chryfoftomi patuiflfet , celebraretur .
mo, mortuo etiam Chryfoftomo fefe adeo infen-
.m exhibuit Theophilus , ut omni conatu femper
bftiterit , ne cjus nomen in Diptychis infcriberc-
ir . Mortuo Theophilo , Cyrillus ejus nepos , &
i eadem Sede Alexandria fucceflbr , rogatus ab
ttico Epifcopo Conftautinopolitano ut Chryfo-
omi nomen in Ecclefi Alexandrina: tabulis con-
riberetur , ftatim confentire noluit , fed poftmo-
im , re melius perfpeda , ^trfacium , qui , vivcnte
Ihiic Chryfoftomo, Epifcopus Conftantinopolita-
is fuerat ordinatus, e Diptychis, Alexandrinis de-
:ri , ejusque loco Chryfoftomi nomen fubrogari
onienfit . Tune per univerfum Orientem Feftus
ies Sanlo Joanui Chryfoftomo facer publico cul-
u ccepit celebrari , qux feftivitas majori cultu
a eft > quando fub Proclo Epifcopo Conftanti-
opolitano, anno videlicet ccccxxxvm* Reliquiae
ianfti Joannis Chryfoftomi magnificentiflima pom*
Conftantinopolim adveda? funt, & ad eas Theo-
H 4 do-
i
A
I2O H I S T O R I A
dofius junior Imperator Arcadii filius genibus pro-
volutus veniam fupplex pro fuis parentibus oravit ,
Sandiflimo Pontifici fe fuumque commendavit
Imperium. Sed fatis hadenus didum fit de origine
& progreim Celebris illius controverfia? > quam noa
foliim Theophilus Alexandrinus , fed etiam San-
di Epiphanius , & Hieronymus habuerunt cum_*
Sando Cbryfoftomo in caufa Origeniftarum . Cul-
pandi tamen non funt Sandi illi Patres ^ quia , ut
optime obfervat Baronius ad annum cccc. n. LXI i.
Safe contingit , Safientiffimos quosqitefalli , eosdcra
tamen a Safientia > & infita probitate non excidere y
cum nimirum ad ea , qua agunt y reflo finceroque men
tis feruntur intuitu. Cum igitur de Santtiffiworum Viw-
rumEpiphanii, Hieronymi (ut de Tbeophilo dicerepra-
termittamus ) atque ^oannis Chryfoftomi optima mente
dubitare religioflt^ qu&cumque ab eis aftafuntjn melio-
rempartem accipias necejje e?//.Hanc fapientiffimam ia
fadis hominum metiendis Baronii regulam Temper
praeoculis habere debes,ut ea^quae aSS.Patribus,veI
aCatholicisScriptoribus fincereada, veltradita-*
funt, nunquam in finiftrum fenfum interpreteris .
D. De Conciliis^qua? in quinto Ecclefia: fa?cu-
lo contra Pelagianos, Neftorianos, Eutychianos, &
Origeniftas habita funt fatis hadenus diiferuifti .
Supereft nunc ut paucis referas Concilia , qua: eo-
dem Ecclefise f^culo ad lanciendam Eccleiise Difci-
piinam fuerunt celebrata .
M. Multa in quinto Ecclefiae feculo Concilia
Nationalia & Provincialia fuerunt coada ad fan-,
ciendam Ecclefia? Difciplinam , & ad dirimendas
Controverhas , quae ideutidern occafione Ecclefia-
jurisdictionis oriebantur . In primis ^ in Con-
cilio
EcCtESIASTICA. 121
:ilio Taurinenfi > quod , juxta CL Pagiutn indidum
it*.>ft anno cccci. non vero anno cccxcvn. ut autu-
Anat Baronius , agitata eft controverfia de Prima-
u inter Epifcopos Arelatenfem , Viennenfem,
iecretumque eft Canone fecundo, ut qui ex duobus
lilllis Epifcopis probare poffet, fuam Civitatem effc
Vletropolim , is totius Provincial honorem Prima-
p:us obtineret, & juxta Canonum praxeptum, Ordi*
lationum haberet poteftatem . Hinc , ut obitei*
iicam , falfi convincitur quorumdam hujus tempo-
ris Criticorum opinio, qui origines omnium c^
clefiarum Gallicanarum , praeter Lugdunenfem y &
alias paucas , ad medium tertii fseculi detrudunt 3
affixa ex Gregorio Turonenfi Grati Confulatui ge-
fto anno ducentefimo quinquagefimo mifljone Sau
di Trophimi in Gallias. Enim vero Epifcopus Are-
latenfis a Concilio Taurinenfi juris Metropolitici
Ecclefiaftici honorem libi confervari non alio nixu
fundamento poftulabat , niii quia ad Urbem Arela
tenfem primo Ecclefif feculo S.Trofbimus Epifcopus
miifus fuerat . Qux traditio , fi turn tcmporis certa
apud omnes non fuiflfet^praefertim apudPatres Con-
cilii Taurinenfis hujus Controverfia; judices , omni
prociil dubio Epifcopus Arelateniis non iblum repul^-
fam tuliflet, fedetiam falfam obtrudendo traditio-
nem fefe omnibus illis Epifcopis antiquitatis Eccle-
fiafticK haud ignaris deridendum propinaikt. id au-
tem non contigit , quia perfuafum habebant Patres
Concilii Taurinenfis, S. Trophimum longe ante De-
ciana tempora , annumque Chrifti CCL. Eccleiiam
Arelatenfem fundalfe, ex qua poftea, velut ex foate,
ut ait Zofimus Papa, univerik Gallic ridei rivulos ac-
ceperunt.
Com-
Ill H I S T O R 1 A
Complures Carthagine in quiato JEcclefia:
fseculo celebrate funt Synodi , in quibus ad inftau-
randam Ecclefia? Africans difciplinacn faluberrimi
conditi funt Canones, Sedis Apoftolicae confenfu &
audoritate adeo probati , ut partem deinde fece-
rint veteris Colle&ionis Canonum , qux incipic a
tertio Carthaginenfi Concilio , & alia ex ordino
compleditur Concilia, quse habita funt fub Aurelio
Carthaginenfi Epifcopo ufque ad feptimum Car-
thaginenfe Concilium , & prjeterea Synodum Mile-
vitanam fub eodem Aurelio habitam . Legendus
eft fuper hac re Illufiriflinius Petrus de Marca Pari-
iienfis Archiepifcopus cap4. Diflertationis de vete-
ribus Collettionibus Canonum, ubi plura perdofte no-
tat de ordine Conciliorum Africa: in veteri Colle-
Hie tamen intadam prf termittere haud poflum
difficultatem circa Appellationes Epifcoporum ad
Sedem Apoftolicam 3 de quibus adum ell in fexta
Synodo Carthaginenfi , & quas a Patribus illius
Synodi omniao prohibitas fuiile y affirmant non-
nulli hujus temporis Scriptores . Atfiperfcrute-
mur originem illius Controverfise de Appellationi-
bus ad Sedem Apoftolicam , aperte liquebit , hanc
Synodum non prohibuifle abfolute Appellationem
Epifcoporum, fed foliim fimpliciumPresbytero-
rum , & aliorum inferiorum Clericorum ad Sedem
Apoftolicam . Huic quippe enatse Controverlia? de
Appellationibus ad Romanam Sedem occafionem
in fexto Concilio Carthaginenfi dedit ^fiarius Sic-
cenfis Ecclefias Presbyter , quem Vrbanus ejufdem
Ecclefise Epifcopus quorumdam criminum convi-
duin Synodali fententia curaverat amoved. Ille ve-
ro,
ECCLESIASTICA.
6 , contra Difciplinam Ecclefia? Africans a judicio
ji Epifcopi ad Zofimum Romanum Pontificem ap~
eUaverat, & Zofimus Legates in Africam deftina-
at, uc Apiarii caufam retradarent . Quapropter
kiitiftites African! avitse fux Difciplinse tenacifiTi-
ii, ne dcinceps alii Presbyteri , vel Cleric! inferio^
es Apiarii exemplum fequerentur, prohibuerunt ,
e Presbyteri > Diaconi , & coeteri inferiores Cleri-
i a judiciis Epifcoporum fuorum ad Romanam Se-
lem provocarent. Quam prohibitionem Appella-
ionum Presbyterorum 5 & aliorum inferioruiTLj
Ulericorum adSedem Apoftolicam paulo ante pro-
nulgaverat Synodus Milevitana, cujus Canon vice-
imus fecundus ira decernit: Item placmt , ut Pres-
by fieri, Diaconi 9 vel cateri inferiores Clerici 5 in Caujis
quas habuerint,fi de judieiis Epifcoporum fuorum que-
Hi fuerint , vicini Epifcopi eos audiant , & inter eos
quidquid eft finiant, adbwiti ab eis ex confenfu Epifio*
forum Juomm . Ouod ft ab eis provocanduw putaue-
rint , non provocent niji ad ^Africana Concilia , vel ad
Primates Provinciarumfaarum.iAdTranfmarina autem
qiti putaverit appellandum , a nullo intra ^fricam in
communionem fufcipiatur. Viden, Africans Ecclefias
Antiftites non prohibere Epifcopis y fed tantunu*
Presbyteris , &: aiiis Clericis inferioribus tranfma-
rinas Appellationes . Fatenduni tamen eft y juxta
Africans Ecclefi^ Difciplinam licitum non fuifle
Epifcopis immediate, hoc eft, ante examen & Judi-
cium Concilii Nationalis 3 vel plenarii Africani ap-
peilare ad Sedem Apoitolicam . Vcriim appellatio-
nes Epifcoporum ad Sedem Apoftolicam tactx poft
examen & judiciuin Concilii Natioualis, vel ple-
narii Africani nunquam in Ecckha Africana vetitss
fue-
124 HlSTORlA
fuerunt . Denique , fi quis obftinate vclit , Africa*
nos Antiftites in fcxta Synodo Carthaginenfi omni-
no & abfolute prohibuitfe appellationes Epifcopo-
runi ad Sedem Apoftolicem five ante, five poft exa-
meu & judiciumConcilii Nationalis, velplenarii
Africani, huic refpondendum eft, Antiftites Africa-
nos id fecifle crrore fadi deceptos . At enim cum
Zofimus Papa jus appellationum Epifcoporum, tan-
quam a Patribus Concilii Nicasni definitum , (nx
Sedi vindicaret , nee tamen de eo jure quidquam_*
Patres Africani ftabilitum reperirent five in Cano-
nibus Nicanis Latinis s quos penes fe habebant, nee
in Gr^ecis exemplaribus , quae rogati *Atticus Con-
ftantinopolitanus , & Cyrillus Alexandrinus ad illos
tranfmiferant ; rogarunt African! Antiftites Zofi-
muiUjiufi pleniori facfta perquifitione conftaret,hoc
ipfum a Nicasnis Patribus fuifle decretum , ne Afri*
canas Ecclefias vellet ad hanc obfervantiam adige-
re . At ftatim ac Patres Africani intellexerunt , id
jul-is appellationum Epifcoporum ad Sedem Apo-
ftolicarn decretum fuifle , -non quidem in Concilio
Nicseno , uti affirmabat Zofimus Papa , fed in Con
cilio Sardicenfi Canone feptimo, non amplius relu-
ftati funt ,, fed ultro admiferunt appellationes Epi
fcoporum ad Sedem Apoftolicam , ut liquido con-
ftat ex caufa^wfow// Fuilalenfis Epifcopi, qui, telie
San&o Auguftino Epift. 161. a Synodo Africans
exaudoratus ad Cceleftinum I. Pontificem , non re-
clamantibus Epifcopis Africanis, appellavit . Cau-
fa autem cur Zofimus pro Sardicenfi Canone Nicse-
nurn allegaverit Concilium , hxc eft: quia tametff
duo ifta Concilia fuerint generalia, parisque audo-
ritatis, Nicaenum tameu notius erat , illiusque quaff
Ap-
I ECCLESIASTICA. IZ5
Appendix dicebatur Concilium Sardicenfe . Dein-
tie, quia in Colle&ione Canonum, quibus Romana
itebatur Ecclcfia , promifcue permixti erant Ca-
i lones Nicseni , & Sardicenfes fub eadem Nicseni
* -oncilii infcriptione 3 ficut manifefto apparet in~>
uftellianis, & Quesnellianis Nic^norum Canonura
fcditionibus . Sed haec breviter dida fufficiant de
rranfmarinarum appcllationum controverfia 3 cui
,n Concilio fexto Carthaginenfi occafionem dedit
dpiarius Presbyter Sicccnlis^ cujus caufa in eodem
oncilio fie finitafuit, utipfe in communionem
iifciperetur , fervaretque fui gradus honorem , ea
amen lege 3 ut ex Civhate Siccenfi , cui fcandalo
iierat, fecedere cogeretur .
D. Summa profe^ld laude ac commenda-
ione digni funt Africans Ecclefiae Antiftites , qui
d fanciendam Ecclefise Difciplinam tot Concilia
:onvocarunt > fed nunquid alii Orbis Chriftiani Ec-
:lefiarum Epifcopi ad inftaurandam Difciplinanu*
Ecclefiafticam pari zelo , & vigilantia paftorali
adlaborarunt ?
M. Epifcopi Ecclefiae Gallicanae in confer-
| wando Difciplina? Ecclefiafticae vigore^ & in San&if-
fimis pro externo Ecclefia? regimine condendis le-
gibus, Epifcopis Africanis in quinto Ecclefise fa?cu-
lo haud inferiores fuerunt . Poltquam enimEcclefia
Africana opprefla incurfione Vandalorum ., qui
Ariani erant , & anno ccccxxvm. in Africa domir
nari cceperunt. Concilia convocare non potuit; fin-
gulari Divinse Providently beneficio faftum eft , ut
Ecclefia Gallicana in quinto fseculo multa celebra-
rit Concilia > quorum faluberrimis decretis^ feu Ca-
nonibus , Difciplinae Ecclefiafticas optime fuit con-
fui-
IZ5 H I S T O R I A
fultum . Uxc Gallicana Concilia breviter indicafle
fufficiet, quorum pleniorem noticiam fi aflequi dc-
fideres, adire poteris Sirmondum , qui omnia Galli
cana Concilia collegit, perdodis Annotationibus
illuftravit*
In primis , anno ccccxxtx. die xv. menfis Au-
gufti habitum eft in Galliis a duodecim Epiicopis
Concilium I(egenfe, feu Hgjenfe, gallice I(iez, qux eft
Urbs Epifcopalis in Provincia fub Archiepifcopo
Aquenfi , in quo abrogate , & nulla declarata ftiit
lArmentarii Ebreduneniis Epifcopi ordinatio facfta
a duobus tantum Epifcopis > citra aliorum Provin-
ciae Epifcoporum confenfum., ac foliim Chorepifco-
pi titulus ^drmentario conceflfus eft . Odo etianu*
Canones in rcm Ecclefiafticae Difciplinse conditi
iimt :
Anno CCCCXLI. in Gallia Narbonenfi coadum
eft a xvn. Epifcopis Concilium ^frauficanum , Gal-
lice Orange , qux eft Urbs in Provincia fub Archie*
pifcopo Arelatenfi, in quo ftatuti funt Canones xxx.
ad Difciplinam Ecclefiam fpedantes, & a Sirmondo,
& ab Illuftriflirao *dlbafpinao AurelianenfiEpifcopo
cruditis Notis illuftrati .
Anno CCCCXLII. in Comitatu Venafcino habi
tum eft Concilium fafenfe , feu Kafim&fe > Gallice
Vaifon y cujus de Difciplina Ecclefiaitica extant Ca
nones x. quos Sirmondus > Binius , & Aibafpinaeus
Nocis fuis illuftrarunt .
Denique,alia Concilia in Galliis ad refarcien-
dam collapfam Ecclefix Difciplinam fuerunt cele-
brata, *drelatenfe videlicet anno CCCCLII. cujus ex
tant Canones LVI. -Mndcgweujt, anno CCCCLI 1 1. cu
jus extant Canones xii. *4rd*ufc alterum an
no
ECCLESIASTICAL 127
lacccctv. Turonictim annoccccixi. in quo editi
nut Canones xxxi. yeneticum Gallice Pannes h\^
iremorica , five Britannia minori anno CCCCLXV.
i quo confedi funt xvi. Canones. Sed de his
lonciliis Galltcanis , ficut & de Canonibus * qui
i illis conditi funt , plura legefis apud dodifii-
Sirmondum , nos aatem , quibus placet bre-
^ huic Colloquio finem imponemus .
COLLOQJJIUM V.
jDe Vlris ittuftribus , qui erudltione &
f let ate Ecckfitf In quint o facufo
multbm fplendorh contulermt .
>. TT?Tfi benemultos in quinto Ecclefi fasculo
lj flortiiffe viros dodrina, & pietate confpi-
.ios facile admodum colligere poffim ex Hiftoria
iius farculi , quam hadeniis accurate defcripfifti ;
ptarem tamen ut in hocce Colloquio merita &
pera recenferes 3 fi non fingulorum, faltem eorum
raecipue , qui inquintofeculo mira eruditione^
icclefiam pras coeteris illuftrarunt , eamque abHae-
iticorum infultibus egregie vindicarunt .
M. Ineunte quinto fueculo multiim fplendo-
is Ecclefiae contulerunt innumeri propemodiim vi-
i undecumque dodiffimi , quibus Optimo jurc^
^heologia acceptum referre debet quidquid ve-
urn, quidquid habet fublime & auguftum . Hi funt
juippe, qui de omnibus Chriftianae Keligionis my-
teriis , admota veritatis luce, diileruerunt , qui vo-
:um , ad ea planiiis explananda , propriam & nati-
vam
Jl8 H I S T O R I A
vam fignificationem prsefixerunt ; qui corum prin-
cipia foiide firmarunt ; omnes confecutiones , qusc
ex illis elici poffunt^ ftudiose iaveftigarunt , & op-
pofitos errores immeiifis non minus mole , quano
cruditione voluminibus confutarunt . Hi funt , qui
Moral is Chriftiana integritatem ea ingenii uberta-
te, dicendi copia, totque acutiflimis fententiis pro-
pugnarunt , afleruerunt y vindicarunt > ut elo-
quentiflimorum Oratorum facundiam longo in-
tervallo fuperaffe videantur . Vcrbo dicam > hi
funt , ex quorum eruditiffimis lucubrationibus
Ecclefiaftici Scriptores in fucccdenti f#culorum_>
feric fuam doftrinam, velut cxpuriflimo fonte,
hauferunt, & ab eorum veftigiis ne latum quidem
unguem defcifcere maximo fibi Temper honoris lo
co duxerunt .
f
D. Quinam funt celebriores Scriptores , qui
ineunte quinto Ecclefia faeculo floruerunt ?
M. Inter Gra?cos unus inftar omnium eft
S. Chryfoftomus v Inter Latinos vero Principenu
locum jure ac merito obtinent S. Hieronymus 9 &
S. Auguftinus .
D. Vitam horumce illuftrium Scriptorum,
qui in omnium gentium commendatione verfan-
tur , rogo te ut breviter defcribas , & Opera-*
ab ipfis edita ab Apocryphis accurate fecernas .
M. Ea j quse San&us Joannes Chryfoftomus
in Epifcopatu geflit > memini me jam in fuperiori
Colloquio attigiile . Quapropter , ne tibi iteratis
repetitionibus faftidium ingeram , his in prasfentia
referendis fuperfedebo, eaque dumtaxat perftrin-
gam , quse privatam illius vitani fpedant , & Ope
ra, quibus uuiverfam locupletavit Ecclefiam. Joan
nes
ECCLESFASTICA.
?s itaque, ob aureum eloquently flumen, admi-
zbilem in dicendo facundiam grsece vulgar! co-
nomine Chryjojiomus didus , anno treceritefimo
ladrageiimo feptimo natus eft ATitiochiae ex Pa
re dido Secundo , & ex matre ^4ntbufa . Mortuo
atre, Joannem adhuc juvenem +4&bxtfa ipfius ma-
:r incredibili follicitudine educavit , & ad perfe-
tm virtutem provexit. Adolefcens Joannes Rhe-
\ticz fub Libanio, & Philofophia? fub ^Andragatbio
iris id gratis in his artibus longe celeberrimis ope-
navavir. A liquor annos in Foro verfarus .eit,fed
tox ad feverioris vitx genus > & ad Chriftianam^
ierarem converfus, toriunfefeobfequioiiccleiiie
nancipavir , & Sacrarum Scriprurarum ftudio ad-
lixic . Dein , a Melerio Epifcopo Anriocheno ba-
rizarus & Ledor ordinatus Joannes > tiniens ne^>
:pifcopus confecrarerur , feceffir anno CCCLXXIV. in
aonres Anriochix vicinos , ubiper quadrieanium 3
,oc eft, ufque annum CCCLXXVIII. folirariam viram
iuxir , &: poftea y refte Palladio in ejus vita , per
tiennium in loco fecretiori vitam egit Anachore-
icam ; at cogentibus ejus infirmitatibus , anno
:CCLXXX ex Eremo ad natale folum reverfus , ab
deletio Diaconus fuit ordinatus , & poft mortem
AeletiiaFJaviano ejus in Sede Antiochena fuccef-
ore ad gradum presbyteri provedus,in quo gradu
)er annos duodecim ad populumAntiochenum^
:anta omnium acclamatione fermones habuic , ur ,
nortuo Nettario Patriarcha Conftantinopolitano ,
:onfpirantibus totiusCleri, & fidelium votis iii^
jjus locum fuffedus fuerit, quamvis ipfe pertina-
:iflima reniteretur modeftia , quse tantum adhibi-
;a vi , & Imperials interpofita authoritate fuperari
Tom* II. I po-
130 HlSTORIA
* potuit. Epifcopus Conftantinopolitanus inaugu.
ratus Joannes Chryfoftomus multa geflit , & gra-
viflima paflus eft ihcommoda confpiratione Eudo-
Aitf Auguftas, Theophili Alexandrini , &aliorunL-
Epifcoporum , quae jam a uobis in fuperioribus
Colloquiis relata y hie repecere omnino fupervaca-
ncunacflet. Reliquit Joannes Chryfoftomus mo-
riens praeclara ingenii fin Monumenta, in priirtis
Homilias in omnes ferme libros cum Veteris 3 turn
Novi Teftamenti; varios Sermones de variis argu-
mentis Moralibus , Doftrinalibus 3 de Mylteriis ,
& de Laudibus Sanftorum . Scripfit etiam S. Joan
nes Chryfoftomus librum adversiis Judseos ; alte-
rum adversiis Gentiles; contra vitas Monafticas
ofores & vituperatores libros tres ; prasterea , edi-
dit libros fex de Sacerdotio ; libros duos de Com-
pun<5tione Cordis ; de Providentia Dei libros tres;
de Virginitate librum , & aliqua alia Opera Mora-
lia , pluresque Epiftolas . Liturgiam > qu extat
inter Opera S. Joannis Chryfoftomi , germanum->
efle SancSi illius Dodoris foetum affirmant peritio-
res Catholici Critici . Sed paulo major eit diffi-
^cultas de Epiftola ad Crfarium Monachum, qu
S. Joannis Chryfoftomi nomine infignitaeft . Hanc
fi quidem Epiftolam fub nomine S. Chryfoftomi
laudant S. Joannes Damafcenus in calce diflertatio-
nis contra Jacobitas , Nicepborus Conftantinopoli
tanus in Antirrethicis contra Iconomachos , alii-
que , qui de duabus Chrifti Domini naturis difpu-
tarunt. immo, antiquam ejufdem Epiftolx ver-
fionem latinam Emericus Bigotius ex Codice Flo-
rentino a fe defcriptam Palladii Dialogo de <uit<u
S. Chryfoftcmi fubnexuit , & ftatim Hacretici An
glic,
ECCLESIASTICA* 131
liar , & Batavise eamdem Epiftolam tanquam a
, Chryfoltomo exaratam multiplici prado excude-
jnt , eamque adverfus Tranfubftantiationis do-
ma Catholicis objecerunt . Non defuerunt qui-
:m pereruditi Orthodox! Theologi , qui hanc
piftolam ad C&farium Monachum fagacifiimis ob-
rvationibus illuftrarunt 3 quibusHeterodoxorum
a obftrtierent , & S. Chryfoftomuin , quern au-
iorem iltius Epiftolae efle autumabanc^ Tranfub-
;antiationis dogmati minime adverfari demonitra-
ent ; at feliciiis prse c^eteris nodum iftum diiiolvit
odiflimus nofter Pater Michael Lequien y qui po-
:remam & caftigatiflimam Operum S. Joannis Da-
lafceni Edicionem nuper adornavit. Is quippe^
iiflertatione tertia Damafcenica multis nioiiieiitis
vincit , hanc Epiitolam ad Cafarium Monachum
on eile exaratam a S. Joannes Chryfoftomo , fed
. quodam recentiore Scriptore , qui Neltorianas
iserefeos patronus erat , & poll Synodum Chalce-
ionenfem fcnpiit. Certe conitat, neminem Da-
afceno antiquiorem hanc bpiftolam ad Cajarium
onachuai laudaiie 3 ciim tamen expretliilima ha*
>eat adverfus Eutychianos , aliosque unius naturae
n Chriito , necnon unius voluntatis & operationis
.flertores . Hanc , inquam ^ Epiitolam non lauda-
unt Concilium Oecumenicum ChalcedonenlOj
"exta Synodus generalis contra Monothelitas cele-
3rata , non Laterauenfis fub Martino I. non Tbeo-
doretus , non Leontius Bizantinus , non #4fiaftafiv*
Sinaita , non Maximus Conkifor, non Ndtorii vin-
dices 3 non caeteri , denique , qui alia S. Chrylolto-
mi non fie diferta protulerunt teiUmonia . Perpe-
ram igitur hsecEpiilola ad Ctffarium MoiuchuiTLj
I a tri-
. H I S T O R I A
tribuitur S. Chryfoftomo , ac proinde injufte con
queruntur Haeretici, quod cum aliis ejufdem San
<fti Doftoris genuinis Epiftolis edita non fit .
Ad eamdem fuppofititiorum S. Joannis Chry.
foftorni Operum claflem ablegari quoque debent
quatuordecim Homilix in Evangelium Marci , &
fcx ex Homiliis in Geneiim , videlicet Homiliac
prima , fecunda , & tertia in Caput fecunduni Go
ncfis , & tres alias Homilix in Caput tertium ejus-
dem libri Gene/is . Denique , Opus in Mattharuni,
quod vulgo rwptrfcfium dicitur, quianon ad fincm
ufque Evangeiii Mattha^i 3 fed ad Caput dumtaxat
vicefimum quintutn produdum efl, S. Chryfo-
flomum non habet parentem ; turn quia nee ejus
ftylum > nee doftrinam fapit ; turn quia etianuf
plurima continet hseretica dogmata contra Con-
iubftantialitatem Filii Dei cum Patre JEterno* con
tra divinitatem Spiritus Sandi 3 & adversiis vali-
dicatem Baptifmi ab Haereticis collati. Sunt ta-
men quidam eruditi viri , quos inter recenfentur
Sixtus Senenfis , & Savilius 3 qui exiftimant , hcec
hxretica dogmata, quibus refperfum eft Opus
iftud imperfeftum in Matthseum , ftiifle ab Harreti-
cis iacerpolatoribus in illud intrufa , idque pro-
bant , primo 3 quia manufcripta quxdam vetuttif-
iima nihil hujusmodi errorum contineant, fed alia
manu praedidii illi errores admarginem defcripti
fine , Secundo , quia iis refecatis & expuu&is cr-
roribus , nihil in textu hiulcum & tnutilmn appa-
reat , fed pleniiis fluat oratio ; quod quidem argu-
mento eft , hsec haeretica dogmata ifti Operi eflej>
afluta . Verum , miflis illis conjefturis , ftandum
eft communi featentk Theologorum & difciplin^
Cri-
ECCLESIASTICA; 133
-ritices peritorum aflferentium 3 hoc Opus imper-
eftiim in Matthxum non efle S. Joannis Chryfo-
:omi foetutn . Plura de Operibus Sanfti illius Do-
oris legi poilunc apud Labbeum in diilertatione^
Scriptoribus Eccleftafticis , apud Natalem Alexan-
rum in quarto Ecclefias feculo
D. Qua dote S. Chryfoftornus inter cseteros
lios fui fa^culi Scriptores prasfertim emicuit ?
M. Omnes fui feculi Scriptores S* Chryfo-
;omus eloquentia & perfpicuitate fuperavit . Ha-
et fi quidem di Alone m nativam , nitidam , pu-
am 3 fplendidam infuper ac fluentem cum admira-
ili docendi facultate conjunftam , qualis nulli un-
uam vel Grascorum eloquent! ifimo contigit . In
xplicandis Chriftianse Religionis dogmatibus fe.fc
uribus populi accommodat, & pio quodam ju-
andi ftudio ad illius captum dimittit orationis
abitum . Praecipuas Chriftianac Moralis quseftio-
es magna vi > mira cruditione , & appofitis exem
lis uberrime tradat . Nihil ejus inftruftionibus
aciliiis, defcriptionibus & narrationibus , quas
aflim interferit , nihil jucundiiis , atquc ad perfua-
.[endum nihil efficacius ejusargumentis, quorum
laritate , dulcedine & amoenitate Ledo rum ani*
nos quocumque vult fle&it > movet ^ rapit & dele-
iat In exponendis facris Scriptoribus fiftit
iflhnum in fenfu litterali > &confulto abftinet
snfibus Myfticis & Allegoricis , quibus plus xquo
ndulferant interpretes & verbi divini prascones *
|uiipfumpracefferant. InHomiliis, quas habe-
>at ad populum , poft genuinam textus Scripture
facrac interpretationem y folebat in rem fuorum^
uditorum aliquod morale proponere argunum-
- I 3 turn ;
134 HlSTORIA
turn , illudque late explanare . Qium methodum
faluti animarum utiliilimam in omnibus fuis Ho-
miliis obfervat Sandus ille Doctor .
D. Satis de S. Joanne Chryfoftomo . Pau-
lulum nuncdifferamus de Patribus latinis , & hi-*
primis vitam S. Hieronymi t quern omnigena eru-
ditione praeditum fuifle fepius audivi , paucis de-
fcribe y ac varia ejus recenfe Opera .
M. Hieronymus anno cccxxxi. fub Confti-
latu Bajji , & lAblavii > tefte Profpero in Chronico ,
natus eft Stridone , fito in Dalmatian & Pannoniae
finibus Oppido . Patrem habuit Eufebium , a quo
primis & tenerx adhuc aetati congrtiis literis , fan-
diflitnisque moribus imbutus , Romam miiTus eft ,
ubi fub Donato literas Graecas & Latinas , omnes-
que faeculares didicit difciplinas > ibidemque per
facruni Baptifma Chrifto in fide renatus eft . Inde
incredibili diicendi ftudio incenfus Galliarunu
Oras , in quibus florebant viri fama celeberrimi ,
luftravit ; Romamque reverfus , iniignein , variis-
que voluminibus locupletem Bibliothecam fibi pa-
ravit , ut per totum vitse fax curfum leftioni & ora.
tioni incumbere poflet . Qupcirca fuam fecum Bi-
bliothecam deferens, veluc alter Bias fua fecum_
omnia poi tans in Orientem feceflit , & poftquam
non nihil temporis Anriochix manfiffet , in vaftam
Syriae folituainem fefe conrulit, in qua permanfit
quadriennio, ibique Hebraicam didicit linguam ,
ficut ipfemet teftatur in piftola iv. ad ti&fticum .
Dein e fua foJitudine , ob gravem ab Arianis ini
Catholicos excitatam perfecutionem , exire coa-
ftus Antfochiam rediit , ubi tricefimum jam per-
currens ^tatis iux annum a Paulino Antiocheno
Epi-
ECCLESIASTICA. 135
pifcopo Presbyter fuit ordinatus . Poft brevem
ntiochix moram, fuum ia Bethleemitico folo
:>micilium fixit . Exinde tamen , poft auditum
iquandiu Gregorium Nazianzenum Conftanti-
>poli degentem , quern fuum praeceptorem ap-
illat , Romam ad Damafum Papam acceflit , a quo
ttbenigne exceptus eft , digausque ab eo judica-
is , quum ad emergentia fidei , Religionisque du-
ia difcutienda adjutorem fibi retineret . Hac fibi
Sando Pontifice demandata provincia Hierony-
ms fumma cum laude & Ecclcfiar utilicate perfun-
:us eft . Sed mortuo Damafo , rediic Hieronymus
i Orientem , & tranfiens per .ffigyptura & Antio-
iiam,ad feleda tandem fibique chariffima Bethlee-
litica loca feliciter appulit . Ad eadem fandifliina
>ca celebres fceminx Paula , Euftochium & Melania ,
uas Hieronymus Roma? degens ad fandioris vit
ropofitum duxerat , e veftigio pietatis ergo con-
olarunt , totque five viros , five mulieres ad idem
i ufteraj vita: genus fuis exemplis pertraxerunt , ut
>aula triapro mulieribus Monafteria, & unum pro
iris ibidem extrui curaverit . Turn Hieronymus
k otorum fuorurn compos vitam in Monafterio egit,
orpus fuum vigiliis & abftinentiis macerando, &
mdefeflis ftudiis, compoaendisve infacram Scri-
>turam Commentariis unice intentus . Sic totus
ibris affixus tantam fibi return divinarum erudi-
ionem comparavit Hieronymus , ut in obfcuris
andorum voluminum difficultadbus S. Augufti-
ms , Paulinus, Chromatius, Heliodorus, multiquc
ilii paflim per Italiam, Galliam, Hil]iaaiam , Afri-
ram , Pal^ftinam & Graeciam erudiritTmii Epifcopi
pfum per literas confulerent . Demiitn meritis
I 4 pie-
I $6 HXSTORIA
pienus obiit Hieronymus nonagenarius faboribus
& ferio confedus anno Chrifti ccccxx. fi plura dc
vita S. Hieronynii fcire defideres , legefis vitarxu*
Sanfti illius Dodoris, quam gallice defcripfit do-
diflimus Pater Joannes Martian&us Monachus Be-
nedidinus Congregationis S. Mauri .
D. Cui potiffirnum ftudio fefe addixit Hie
ronymus fuo in Bethieemitico folo folitarius hae-
rens ?
M. Hieronymus in fua folitudine degens
noti folum multa edidit Opera Exegetica , quibus
Scripturam facram mire illuftravit , verum etiam
Opera fcripfitPolemica , quibus Haereticorum fui
ternporis errores proftravit , & Catholicam Fidem
aileruit ac vindicavit . In primis 5 compofuit librum
contra Hehidium , qui impie docebat , Beatam-j
Mariam Chriftum peperifle Virginem 3 led poftea
cum Jofepho marito fuo congreilam alios peperiile
filios , fu^eque virginitatis port partum jaduram-i
fecilie . Pra^terea , calamum fuum acuit Hierony
mus in ^fovinianum Romans Urbis Monachum 3 qui
inter alia aflcrebat 3 primo , virginitatem non prae-
ilare matrimoiiio . Secundo , eos , qui femel erant
baptizati a in peccatum relabi , & acceptacn in ba-
ptifmate juftitiam amittere non pofle . Tertio ,
abiiinentiam a quibufdam cibis inutilera prorsus
efle prsedicabat . Poftremo , sequalem in omnibus
Sanftis fore Vifionem Beatificam affirmabat . Hos
Joviniani errores fumma ingenii vi , & eruditionc
profunda duobus libris confutavit , ac jugulavic
Hieronymus. Scripfit quoque S. ilk Doftor libruni
advcrfus Vigilantium natione Gailum, quiCleri
Ccxjiibatum improbabat ? Martyrum Reliquias co
le IV
ECCIESIASTICA. 137
ndas effe negabat , ad eorum fepulchra vigiJaro
i<t| iperftitiofum , & inutile efleajebat , cereos inEc-
efiisaccendi, lucente Sole, ridebat, Monacho-
im in folitudme vitam vituperabat , & alios id
enus fpargebat errores , quos S- Hieronymus fuse
: acriter in hoc libro refellit . Montaniftarum er-
;>res poftea infedatus eft in Epiftola LIV. ad Mar~
?llam . Ad confutandos Luciferianos unum Dialo-
urn compofuit. Adversus Pelagianos tres Dialo-
orum libros edidit . Aliquas literarias concerta-
iones habuit cum S. Auguftino , fed vehementius^
ajorique animi aeftu cum Joanne Epifcopo Hie-
ofolymitano , & cum Byfino , occafionc librorum
)rigenis y decertavic .
D. Potuitne Hieronymus in his Polemicifc
onfcribendis Operibus occupatus , alios lucubra-
e libros ?
M. Prarter haec Opera Polemica , qua: moje
audavi , edidit S. Hieronymus multa fcripta Cri-
rica in libros Scripture facrac , Commentarios in-*
Propbetas , in Evangelium Mattbxi , in aliquas
Epiftolas S. Pauli . Duas infupcr facrorum Biblio-
rum verfiones latinas concinnavit , unam , ad nor-
mam textus LXX. Interp. & altcram exadam ad
Hebraici textus veritatem , qua verfione tanquaoa
authencica & vulgata a Concilio Tridcntino ap-
probata etiamnum utitur Eccleiia latina . Anti
quam verfionem latinam , vulgo Italicam appelU-
tam, S. Hicronymus correxit , purgavit> caftiga-
vit^ grsecxquc fidei reddidit. Quara plures Epi
ftolas Exegeticas , five facrarum Scripturarunu>
expofitiones , vel quseftionum , dubiorumque refo-
lutorias 5 & alias de variis argumentis cxaravit .
Chro-
138 H I S T O R. I A
Chronicon Eufebii , plures Homilias Origems .
libros Didymide Spiritu Sando in latinum fermo-
netn convertit . Vitas , feu Hiftorias Sandorum^-
Monachorum Hilanonis , & Malchi defcripfit , &
Catalogum de Viris illuftribus contexuit , multa-
que alia egregia edidit Opera , qu# quinque tomis
comprehenfa jam citatus P. Martianaus nova &
accurata Editione publicavit , do&is Praefationibus
& Annotationibusillufcravit, atque gcnuinaOperaj
ab Apochryphis accurate Criterio fecrevit . Hanc
itaque novam Operum S. Hieronymi confute Edi-
tionem , fed praecipue tomuni V. ad cujus calcem^i
P. Manianaus attexit Appendicem omnibus Scri-
pturx facr & librorum S. Hieronymi ftudiofis>
curiofiflimam .
D. Ex tot Operibus , quse edidit S. Hierony-
mus , facile coniicio eum fuiflc Viruin eruditiUi-
mum , & omni dodrinarum genere abfolutiiiimum.
M. Sic eft S. Hieronymus , omnium , qui
olim facras literas interpretati funt y fait longe do-
difllmus . Linguarum exoticarum tantam habuit
peritiam, ut Grascam , Hebr^eam , Syram , Chal-
dxam & Latinam , perinde ac Dalmaticam verna-
culam fuam linguam calleret . Politioribus literis
erat optime excultus . In Hiftoria facra , Ecclefia-
ftica & Prophana apprime verfatus . NullumScri-
ptorum genus , quod non delibarit, nulii Hiftorici,
nulli Poetse , nulli Oratores , nulii Philofophi , tain
Gr^eci 3 quam Latini , quos ipfe herculeo & indefa-
tigabili ftudio nodurna non verfaric manu , verfa-
ritque diurna . Ejus inter fcribendum itylus purus
ac terfus eft > & , tefte Erafmo lib. 5. Epiit. 19. cum
ipfo Cicerone certare videcur . Inter difoutandum
Hie-
EcCLESlASTlCAi
ieronymus fuit vehementis ac prsefervidi ingenii,
osque adverfarios , prsefertini Hasr eticos , acriter
;agitavit , & plautino fale defricuit Deniquo ,
ieronymus in Moralibus aufterus , & in Criticis
*rtractandis quaeftionibus accuratiflimus fuit .
D. Quis eft ille tyfinus , qui cum S. Hiero-
/mus , ut modo dicebas , tanto animi asftu difpu-
,vit ?
M. tyfinus , cognomine Toranius di61:us j
LquilejenfisEccIefisePresbyterfuit^qui vitam Mo-
afticam profefTus Roma cum Melaniain Orientem
rofedus eft anno CCCLXI. & per viginti quinque^
nnos in sedibus Melania: Hierofolymis perman-
t variis Operibus in publicum edendis intentus .
ed quod Origenis admirator ellet , eorumquo
;riptis plus aquo tribueret , hocprimum cunu*
iieronymo ipfum collifit . Hxc lis , qu ante Ku-
ini ex Oriente difcefllonem utcumque compofita
^uerat, acrius recruduit poftquam R&finus & Me-
ania Romam relido Oriente pervenerunt anno
xcxcvir. at enim Rufinus Romse degens coepic
Drigenis Apologiam adornare , fuamque veriio-
em libri Periarchon Origenis , feu de Principiis ,
tlomse publicavit , cui Prxfationem prashxit , iix^
qua Hieronymus oblique , immo , aperte peteba-
:tur . Hanc Rufini Prxfationem cum Jegiilet Hi^ro-
nymus , adtutum fepiftoJam ad Pammacbium , &
Qceanum ordine LXV. fcripiit , in qua faiiam a Ru-
fino Interpretationem Jibri Periarchon Origenis
uti perniciohiiimain deteftatur. Brevem etianx
Epiftolam ordine LXVI. eadem de re ad Rutimun
mifit. Statim ac Hieronymi liters Pammachio
traditse funt , earum exemplar ^proniano > qui Ru-
fino
140 H i s T b R i A
fino addi&iflimus erat , tradidit Pammachius Hie
ronymi , & Rufini communis amicus , casque
Apronianus tranfmific ad Rufinum, qui totus in fu
rorem aftus 9 duos e veftigio InveSiivaruw libros
qui inter Opera S. Hieronymi leguntur , fcripfit
hisque non modo datam ad Pammachium Epifto
lam Hieronymi confutavit , fed etiam illius in Scri
pturam facram Commentaria aculeatis cenfuri
perftrinxit . Roma difcedens Rufinus Aquilejam-
petiturus Siricio Papa: illufit , & a Candido ill<
Pontifice extorfit Epi&olasformatas , feu Comma
nicatorias vulgo di&as j qua? erant publicx velut
tefferas, quibus inloneinqua peresrinatione Or-
* O x * O
thodoxae fidei profeflbres oftendebantur . Sed pofl
obitum Siricii ^Jnaftafius illius fucceflbr damna-
vit Interprctationem Rufini > qui tamen in gradu
Presbyteri in Ecclefia Aquilejenfi perftitit
ad annum ccccix. quo anno Italiam vaftante
rico in Siciliam cum Melania , ejusque familia ve-
nit , ibique mortuus eft anno ccccx.
D. Praeter illos duos Inveftivarum libros >
ediditne Rufinus alia Opera ?
M. Vertit e Grxcofermone in latinum Rufinus
Opera Jofephi Jud^i 3 Hiftoriain Ecclefiafticam Eu-
febii^recognitiones, qux S.Clementi Papae tribuun-
tur, fcntentias Sixti Pythagor^i, fententias Evagrii
Ponti , librum Periarchon Origenis , librum pri-
mum Apologia? Pamphili , Orationes S. Gregorii
Naxianzeni, Reguias Afceticas S. Bafilii* & ali
quot alia Opera grasca. His verfionibus a fe ador-*
natis Rufinus addidit Opera, quse proprio martc
lucubravit , videiicet duos libros , quibus Hifto*
riam Ecclefiafticam EufebiiCcefarienfis continua*
vit,
ECCLESIASTICA.
it y duos In t ve8,iv$rum contra S. Hieronymum li- ,
ros , quos jam memoravirnus , infuper , fuse do-
:rinse Apologiam ad Anaftafium Papam , Explica-
onem Symboli ; Expofitionem BenediCtiommu*
atriarchse Jacob ; Commentarios in Prophetas
>feam , Joelem & Amofum . Circumfertur etiara
tb Rufini nomine Commentarius in feptuaginta
jinque priores Davidis Pfalmos , fed hunc Com-
.entariuni , in quo integra? periodi ex Commen-
riis S. Auguftini in Pfalmos , ex libris Moralibus
Gregorii Magni excerpt* leguntur , Rufino jure
ptimo abjudicant eruditi Critici .
I D. Fuitne Hsereticus Rufinus , qui tarn acri-
r S. Hieronymum exagiuvit , & Origenem tanto
limi ardore defendit ?
M. Quamvis ultro fatear , Rufinum juxta de
-iiufa a S. Hieronymo vapulafle , quod nimio erga
:| rigencm , ejusque fcriptaamore Cenfuras Roma-
^Ecclefix meruerit , Pelagians Se&% fundamen-
i jecerit > & graviffimorum diflidiorum caufa fue-
it ; eum tamen Hasreticurn fuiflfe non aufim allere-
z; turn quia Rufinus etfi Origenem defenderit>
rrores tamen illi adfcriptos femper repudiavit ;
am quia etiam y ut optime obfervat Card, ^orifius
ap. 3. lib. i. Hift. Pelagians? y fi Rufinus fuiifet
Ixreticus , neque S. Paulinus religiofam cum illo
oluiflet amicitiam , nee Piniatws , & utraque Me-
ania ilium in Sicilian! adduxifient , nee ipfe Rufi-
tus in fuburbanoP/w^/Monafterio juxtaurbem_j
legere potuilfet. Quapropter verofimile putat
l^ardinalis Norifius , Rufinum errorum fufpicio-
icm > qua apud Anaftafium Papam laboraverat ,
oftea coram Innocentio I. Simuno Pontifice a fc
pro--
Hl-STOftlA
procul amolitum fuifle . Quin , dodiflimus idem_
Cardinalis profert libellum, quo errorespartim i
fe aflertos 3 partim fibi , ut queftus eft , imputato!
Rufinus condemnavit . Gelafius quidem Papa Ru
finum damnavit poft mortem , quod de libertatc.
Arbitrii contraria Hieronymo fenfiffet,fed,ficut ad
vertit Clariflimus Pagius ad annum Chrifti ccccx
hoc Geiafii Papa: decretum non pertinet adperfo
nam, fed ad libros Rufini . Qua ratione damnat
faspe funf , nullo fanditatis prxjudicio , viri mori
bus probatiflimi . Ut ut eft , non audeo Haerefeo
dicam fcr ibere Rufino , cui , ut nemo diffiteri po
teft, multiim debet Ecclefia Latina , quodprseci
puorum Authorum Graecorum notitiam 3 prefer
tim Hiftorix Ecclefiafticse ei gratificatus fit .
D. Veniamus modo ad S. Auguftinum , qu
tanquam Dodorum Aquila , & omnium Ecclefia
Latins Patrum m^ximus vulgo audire folct .
M. ^durdius ^uguflinus Tagafte , Numidia
urbe in Africa natus eft Idibus Novembris annc
CCCLIV. nonvero ann. CCCLV. ut putat Baronius
Patrem habuit Patricium , & matrem S. Monicam ^
quorum cura & diligentia liberalibus difciplinis
ita imbutus eft Auguftinus , ut adolefcens fadus
Grammaticam prius Tagafte, & Rhetoricam po-
ftea Carthagine fumma cum laude docuerit . Ma-
nichseorum Carthagine degens fedudus erroribus,
ac voluptaturn inefcatus illecebris Rornam venit ,
clam matre , ut Rhetoricam doceret . Inde a S^m-
macho urbis Prxfecto Mediolanum ad eamdem ar-
tem edocendam miifus eft , ubi pia mater Monica,
de illius falute niultum follicita^ cum eum fuiiiet
ailecuta , nihil non egit ut eum Ccclo pareret 3 &
a Ma-
ECCLESIASTIC A. 143
Manichseorum rctraherec erroribus . S. Ambro-
is Mediolanenfis Epifcopus converlionem Augu-
niinchoavit, eamque multum promovit Simpli-
inus Presbyter erudicus , qui poftea in locum_
Ambrofii in Sede Mediolaner c \ fuffedus eft . Ab
)c Simpliciano Presbytero didicit Auguftinus
iftorini magai cujufdam Oratoris converlionem ,
em duorum Aulicorum , quorum exemplis inci-
tus Auguftinus , & ccelefti voce monitus ut lege-
t Epiftolas S. Pauli , ficrepente his perledis im-
utatus eft , ut mundo nuncium remittens totum
fe Deo dederit . Magnum fane victricis gratise *
ix tarda molimina nefcit , & quam ipfe contra.*
dagianos pro aris ac focis defendere debebat >
onimentum ! anno trecentefimo odogciimo fe*
:imo Auguftinus > ciim annum astatis fuse triceii-
um tertium nccdum compleviffet juxta commu-
eruditorum fententiam baptizatus eft dievi*
jfima quarta Aprilis Sabbato San&o . Poit obi-
IQI matris fuse Monica; ad Oftia Tiberina 3 melio-
s vita: deiiderio accenfus Auguftinus ad proprios
iresxediit , & fub finem anni CCCLXXXVUI. Afri-
am appulit . Meditation! Legis Dei , jejuniis &
rationibus cum per triennium Tagafte una cum-
ais amicis vacaifet Auguftinus , Hipponem fo
rariftulit , ubi urgente Ecclefia? neceflitate , & fla-
;itante populo , a Valeria turn Hipponenfium Epi-
copo Presbyter eft ordinatus anno cccxci. &
>aucis ab hinc annis , hoc eft, anno cccxcv. Augu-
tinus , ne ab aliis raperetur Ecclefiis, vivente ad-
me Valerio , confecratus eft Epifcopus Hipponen-
is a Megalio Calamenfi Primate Numidias cum ali
quot Epifcopis Catholicis , afleqtiente Primates
to-
144 H i s T o R i A
totius Africae Epifcopo Carthaginenfi . Quamvi<
autem hsc Auguftini Ordinatio effet contra Ca
nones Concilii Nicgni , nihilofecius omniunu
calculo probata eft , quoniam hxc dederat Hccle
fix Auguftinum . Hac nova dignitate au&us , iiv<
populum docendo , five Hsreticos Manicha^os
Donatiftas , Arianos , Prifcillianiftas > Pclagiano
& Semlpelagianos confutando , & fandiffima^ vita
fux exemplis , ubique gentiiuti claruit Auguftinus
& poftquam per quadraginta annos Epifcopatum-
Hipponenfem gefliflet, tertio menfe , quo urb:
Hipponenfis a Vandalis obfidebatur * gravi febrc.
correptus anno astatis tux feptuagefimo fexto in
tra paucos dies finem vivendi fecit anno ccccxxx
ut fcribit Pojfidius in ejus vita . Omnia Sanfti Au
guftini Opera fedulo ftudio Patruin Benedi&ino
rum Congregationis Sandi Mauri ad MSS. Codi
ces 3 & antiquiores Editiones caftigata , varie illu
ftrata , & in praeclarum ordinem digefta ac difpo
lita fuerunt .
D. Pergratum mihi facets , fi omnia S. Au-
guftini Opera juxta feriem feu ordinem , quo in.
poftrema Patrum Benedidinorum Congregationis
S. Mauri Editione difpofita funt , velles imprxfen-
tiarum recenfere , &ab Apocryphis fccernere .
M. Recens editio Operum S. Auguftini a
iloftiflimis Monachis Benediftinis adornata decera
compleditur Tomos, quorum feriem, & librorunij
qui in ipfis continentur , ordinem tuis oculis , ma-
joris claritatis ergo 3 fubiiciam .
TO
ECCLESIASTICAL 145
TOMUS PRIMUS
i continet Opera , qux S. Auguftinus juvenis &
.-indum Presbyter ordinatus contexuit, prxmiflls
traSlationum , & Confeffionum S. Auguftini libris ,
li praevias cujufdam Praefationis locum tenere pof-
nt . Ifto autem ordine Opera S. Auguftini inpri-
o Tomo difpofita funt .
*tralationum libri duo .
wfeffionum libri tredecim .
mtra ^fcademicos libri tres
e beat a Vita liber unus .
e Ordine , feu de Provident ia libri duo
i ililoquiorum libri duo .
e Immortalitate ^fnim^ liber unus .
e quantitate *Anim& liber unus .
e Mufica libri fex .
>e Magiftro ad for mam Dialog! inter fe &filiumfuum
vtideodatum liber unus .
)e libero ^trbitrio libri tres
)e moribus Ecclefia Catholics > &de moribus Mani*
cbtforum libri duo .
)e vera Rgligione liber unus .
\ugula ad Servos Dei
Suppofititia Opera S. Auguftini ad Appendicem
Tomi primi rejeda , funt ifta :
Grammatica liber
^rincipia Dialeftica*
~ategoria decem . .
Tom. II. K Prin-
1 S T O R I A
Principia fijbetorica .
I(pgula Clericis data fragment urn .
Upgula fecwda
be Vita Enmitica adfororcm .
TOMUS SECUNDUS
Compleditur Epiftolas S. Auguftini numero CCLXX
qua? ordine Chronologico juxta temporis , quc
fcript* flint , rationem , difponimtur . Ex his San
fti Auguftini Epiftolis hauriri poffunt certiffims
r^guto circa Dogmata Fidei , Difciplinam Eccie
iix 5 & Ethicam Chriftianam , necnon faluberrim;
pra^cepta ad bene beateque vivendum .
^
Suppofititia Opera S. Auguftini adAppendicem
Tomi fecundi re;ed:a , funt ifta :
Bonifacium , & e contra Epiftolce breviores xvi.
Epiflola ad Demetriadem , quas Pelagioadjudicatur ,
Jtd Cyrillum , & e contra de laudibus Hieronymi
o cum Pafcentio .
TOMUS TERTIUS
In duas partes divifus eft , & omnes libros , quoj
S. Auguftinus in facram Scripturam lucubravit :
quique antehac in variis Tomis erant difpcrfi > at-
que diiTipati > in unum colle&os exhibet
PRIMA PAKS TOMI TEB.TII.
In hac prima parte tomi tertii Operum S. Augu-
ftini extant libri qitatuor de Doflrina Cbriftiana .
I ECCLESIASTICAL 147
, ? Genefi ad liter am liber imperfelus
? Genefi ad llteram libri duodecim .
cutionum libri otto .
idftionum in Heptateucbum libri feptem
nnotationum in Job liber unus .
eculum .
iuppofititia S. Auguftini Opera ad Appendicem
hujus prima: partis rejefta ^ funt ifta :
e wirabilibus Scripture facra libri tres .
e Benediflionibus Patriarchs Jacob
uceftiones Veteris & Novi Teftamenti.
i *dpocalypfin ^oannis expofitio .
PARS SECUNDA TOMI TBRTZI
a hac fecunda parce continentur libri quatuor de~*
confenfii Evange lift arum .
lefermone in monte Domini libri duo
lutiftionum Evangelicarum libri duo .
^uaftionum xvii. in Mattbaum liber unus ,
frattatus in Joannem cxxiv.
Epiftolam Joannis Tr aft at us dec em .
Expofitio quarumdam fropofttionum ex Epiflola ad
fymanos .
Ex Epiflola ad J\omanos inchoata expofitio .
Expofitionis Epiftola ad Galatas liber unus .
T O M U S U A R T U S
Comprehendit narrationes in Pfalmos , in quibus
S. Auguftinus de variis diflerit argumentis 5 & varies
fenfus Myfticos & Morales Pfalmorum cxplanat .
K 2 TO-
HlSTORIA
T O M U S QJJ I N T U S
Exhibet Scnnones CGcxiv.S.Auguftini ad populum
& ad ejufdem Tomi Appendicero reiiciuntur Ser
mones cccxvn. qui falso tribuuntur S. Auguftino
T O M U S S E X T U S
Continet Opera Moralia S. Auguftini ifto ordinc.
difpofita
Ex diverfis qutfftionibus LXXXIII. liber unus .
Ex diverfis qutcftionibus ad Simflicianum libri duo
De offo Dulcitii quaftionibus liber unus .
De Fide & Symbolo liber unus .
Be Fide & Qperibus liber unus .
Enchiridion ad Laurentittm > feu de Fide , Sf e & Cba
ritate liber unus .
J)e ^igone Chri/iiano liber unus .
De Catecbizandis rudibus liber unus .
De Continentia liber unus .
De bono Conjugdi liber unus .
Defancta Firginitate liber unus
De bono Viduitatis ad ^ulianum .
De Conjugiis <Adulterinis ad Pollentium libri duo
De Mendacio liber unus .
Contra Mendacium ad Confentium liber unus .
De Opcre Monacborum liber unus .
De Divinatione D&monum liber unus .
De cura gerenda fro wortuis ad Paulinunt liber unus
De Patientia liber unus .
Symbvlo ad Catbecumenos *
a
ECCLESIASTICAL 149
)s Symbolo alii tres libri , qui tamen dodiflimis
Patribus Bcnedidinis Auguftini ingenium , eru*
ditionem , & ftylum prajferre non videntur .
e rmo de Difciplina Chriftiana .
>e Cantico novo ad Catechumenos .
ermones de quartet Feria .
ermones de Catachlyfmo , & de tempo?? Barbarico . M
qui tamen iifdem er udicis editoribus dubii vel
potius fpurii videntur .
crmo de utilitate jejunii .
crmo de Vrbis Excidio
a Appendice hujus Tomi fexti docliffimi Patres
knedidini repofuerunt Opera Moraiia fuppofiti-
ia , qu# S. Auguftinum Parenteoi nou agnofcimt *
TOMUS SEPTIMUS
2!oiitinet excelleiitifllmum Opus Sandi Auguftini
n viginti duos libros divifum De Civitate Dei . De
:em primos iftius infigais Operis libros confcripfic
>. Auguitinus adversiis falforum Deorum Culco-
;es , qui diditabaut > ideo Romam ftiifle captain 3
Si ferro flammaque a Gothis vaftatain , quod abo-
(itus fuiflet fuorum Numinum Cultus , & inveda
effetChriftiana Religio* In aliis duodecim ejufdem
Operis libris texit S, Augufh nus Hiftoriam ortus a
progreflfus 3 & finis duaruai Civitatum , fcilicec
Dei ScMtmdi. Hoc S. Auguftini Opus jucimdum >
ac perfpicuum eft , tamque reruni turn divinarum ,
cilm ProphanatHim tffflticntifi ccdundaas , tantaque
ingenii eruditione elaborattnn , ut omnium lecto*
rum fibi admirationem conciiiet .
K 3 TO-
IJO (HlS-TORIA
TOMUS OCTAVUS
Exhibet libros Polemlcos , feu quos S. Auguftinus
fcripfit contra Hsereticos 3 exceptis tamenillis Ope-
ribus, qux Sanftus ille Dodor edidit contra Dona-
tiftas , & Pelagianos . Hxc autem Opera S. Align-
ftini Polemica ifto ordine difponuntur .
Liber de Hareftbus adquodvultDeum, cum *Appendia
de Harefi Neftoriana , Eutychiana & Timotbeana \
Trafiatus contra ^ud&os .
Traftatus de utilitate credendi .
Liber units de duabus *Animabus .
*A. ia , feu difputatio , quam babuit S.^ugu/linus con
tra Fortunatum Manichaum .
Liber urns contra *Adimantum ManicJmum
Contra Efiflolam Fundament i liber units .
Contra Fauflum Manicb&u difputat tones >ku Ubri xxm
De *diis , feu de Difputatione > quam habuit S. *4u-
guflinus cum Felice Manichao Ubri duo .
De natura boni adversus Mani chaos liber unus . <\
Contra Epiflolam Secundini Manicbtfi liber unus .
Contra *Ad<verfarium Legis & Propbetarum Ubri duo,
Contra Prifcillianiflas y & Qrigeniftas liber unus .
Contra Sermonem ^4rianorum liber unus .
Collatio cum Maximino *Arianorum Epifcopo .
Contra eumdem Maximinum Ubri tres ,
De Trinitate Ubri xv .
In Appendice hujus Torn! oftavi inferuerunt Pa
tres Benedidini multa fuppofititia Opera Polemi
Cii ^ qLseperperam tribuuntur S. Auguftino .
TO
ECCLESIASTICA, I
TOMUS NONUS
omplech tur Opera , quae S* Auguftinus lucubra-
t contra Haereticos Donatiftas , ifcoque ordino
ifponuntur .
falmus contra Donatiftas
0/T4 Epiftolam Parmeniani libri tres .
*e Baptjfmo contra Donatiftas libri feftem
m ontra litter as Petiliani libri tres .
Catbolicos Epiftola contra Donatiftas 9 vulgo dtLj
unitate Ecclejia liber unus .
ntra Crefconium Grammaticum fartis Donati libri
quatuor .
unico Baptifmo contraPetilianum <td Conftantium
liber unus .
Breviculus Collationum contra Donatiftas libri tres .
Ad Donatiftas foft Collationem Cartbaginenfem liber
unus .
termo ad Cafareenfis Ecclefia plebem Emerito frxfcnts
habitus .
Strmo fuper geftis cum Emerito Donatifta liber unus
Centra Gaudentium Donatiftam libri duo .
In Appcndice hujus Tomi noni extant
Opera contra Donatiftas > qu# funt fuppofititia 3
& S. Auguftinum Parent em non agnofcunt .
TOMUS DECIMUS
Comprchendit omneslibros, quos S. Auguftinus
edidit contra Pel agianos j & Seaupelagianos , in_?
quibus Peccati Qriginalis ad omnes oninino Ada-
K 4 nu
15* HlSTORIA
mi pofteros propagationem , & gratis viSricis
feu feipsa efficacis ad omnes & iingulos pietati;
adus neccffitatem invidis argumentis demonftrat,
Hoc autem ordine difponuntur .
De mentis > & remiffionepeccatorum , & de parvulo*
runt Eaptifmo ad Marcellinum libri tres.
Defpiritu & liter CL ad. Marcellinum liber unus .
De Natura & Gratia ad Timafium & ^facobum con
tra Pelagium liber unus .
^fd Epiftopos Vtropium , & Paulum Epiftola> feu li
ber de PerfeElione juftitia bominis .
De Geftis Pelagii ad ^iurelium Epiftopum liber unus ,
De Gratia Chrifli 3 & depeccato Original* libri duo .
Epijtola ad Valerium Comitem .
De J^uftiis & Concupifcentia ad Vderium Comitem*
libri duo.
De minima & ejus origine libri quatuor
Epi/iola ad Claudium Epifcopum
Contra duas Epijtolas Pelagianorum ad Bonifaciu?rL
Papam libri quatuor .
Contra ^ulianum libri fex .
De Gratia & libero ^[rbitrio ad Valentinum , & Mo*
nachos +4drumetinos liber unus .
De Correptione & Gratia ad eofdem liber unus
De Prtfdeftinatione Santtorum ad Profperum , & Hi-
larium liber unus .
De Dono Perfeverantia ad eofdem liber unus .
+dherim Operis , quod eft imperfeftum , contra ^/^
lianum libri fex .
Haec funt Opera decem Tomis comprehcnfa , qu*
edidir S. Auguitiniis , & qu dodiffimi Patres Mo
na
ECCLESI ASTICA. 153
achi Benedidini a fpuriis & fuppofititiis judicio
ritico , magna cura & diligentia a fuppofititiis
creverunt folidis firmisque addudis rationibus ,
las ex MSS. Codicum , & antiquarum Editionum
ithoritate , ex S. Auguftini ftylo 3 ex illius dodri-
i, dicendi formulis S. Auguftino propriis, ex
^rfonarum ,temporum , locorumque circumftaa-
is deprompferunt In rem etiam & utilitatem^*
3rum ,qui Operum Sanfti Auguftini funt ftudiofi,
dem Patres Benedidini unicuique libra, vel Tra-
:atui Sandi Augultini pr^emiferunt argumentum,
dmonitionem 3 vel cenfurain , qua illius libri , vel
radatus rationem candide reddunt , & vel genui-
um 3 vel fpurium efle oftendunt^ fubjedis ad imanx
ujusvis paginajpartcm Notis , quibus breviter vei
ariantes lediones adnotant , vel loca difficiliora^
lluftrant . Quapropter , convenit apud omnes vi-
os erudites , hanc poftremam Operum Sandi Au-?
juftini Editionem a PP. Monachis Benedidinis
ieipublicas Ecclefiafticas bono natis adornatam,
omnium , qusc hadeniis prodierunt , optimanx^
uxjue caftigatiflimam efle .
D. Qtiam authoritatem & aeftimationem in
Ecclefia Latina habuerunt dodrina & Opera Sandi
Auguftini .
M. Maximani authoritatem , & fumtnam^
omnium fidelium venerationem Temper in Ecclefia
Latina obtinuit dodrina S. Auguftini.Eam fiquidem
egregiis encomiiscommendarunt multi Pontifices
Komani , Concilia in fuis condendis Canonibus ac
decretis ipfiflima S. Auguftini verba adhibuerunt .
Patres Latini ex libris Sandi illius Dodoris non^
folum hauferunt principia , quibus paflim uli funt >
fed
154 HISTO-RIA
fed etiam frequenter S. Auguftinum fere tranfcri-
pferunt . Petrus Lombardus Parifien(is Epifcopus ,
qui fxculo duodecimo Theologiam univerfam iru
Bpitomem cogere voluit , nihil fere egit , quam
S. Auguftini locos & fententias excerpere . S. Tho*
mas omnium Theologorum facile princeps d do-
drinaS. Auguftini, quam inpurum putunique ,ut
dici folet 3 fuccum converterat ^ ne latum quidem
unguem in fuis Operibus defci vit , unde jure a<
merito *Auguftinus contrafius appellatur . Denique.
prxcipu^ totius Orbis Academic , & Scholar nobl
liffimse Sando Augullino aflurgere , ejusque doftri
nse fafces fubmittere gloriantur . Fuerunc quiden
nonnulli tenebriones , & ignobiles Scriptores, qu
Sanftum Auguftinum aliquot errorum infimulare
ejusque dodrinam pro viribus arrodere tentarunt
fed eorutn calumnias retuderunt non foltitn Sand
Hilarius, Profper, Fulgentius & Remigius , fee
etiam peritiflimi hujus temporis Theologi , Cardi
Jialis Norifius in fuis Vindhiis ^tttgu/tinianis , & do-
ctilTimus nofter Hyacinthus Serry Dodor Sorboni
cus in libro , cui titulus eft : ifugitftinus vindicates
Quid plura? Clemens XL Pontifex Maximus di^
28. Januarii anni MDCCI v. publicavit decretum, quc
profcripfit , & natalitiis tenebris damnavit quem*
dam male confarcinatum libeiium , qui Tub nomi
ne ^o annis Launoii Dodoris Sorbonici circumfere-
batur, inquododrina S, Auguftini de Gratia &
Pradeflinatione , quam Temper JEcclefia adoptavit -
atrocibus calumniis impetebatur .
D. Sandorum Patrum Chryfoftomi , E Jiero-
nymi & Auguftini vitam & Opera fatis hadenus
expendimus , fupereft nunc tit paiica dicas de aliis
Scri-
ECCLESIASTICA* 155
riptoribus Eccleiiafticis , qui in quinto Ecclefise
culo floruerunt .
M. In exordio quinti Ecclefiae fsculi floruit
yagrius Ponticus , qui multa Opera fcripfit , quo-
im tiim fragmenta , turn citationes habentur in
odice Regularum , in Patrum Vitis & Apophteg*
iatibus , in Catenis , in Thefauro Afcetico , ia^
:holiis ad Climachum , necnon apud Palladium ,
ocratem , Dorotheum , itemque in Damafceno
iliii , & in Palladio Bigotiano . Scripfit Evagrius
brum unum de ofto vifitationibus editum ab Erne*
ico Bigotio ad calcem Vitas S. Chryfoftomi a Pal-
idio compofitx . Item 3 Sermonem dogmaticuni
e fanffa Trinitate ad eos qui Monafticam vitam-^
legunt in patria 5 quern ^ofepbus Maria Snares Epi-
copus Vafionenfis cum WHatis publici juris fecit .
} rxterea, Clariflimus Cotelerius tomo 3. Monu-
nentorum Ecclefix Grzcx in lucem emiiit Epiiio-
am Evagrii ad Anatolium ; infuper , librum Pra-
Jicum , & aliud Opufculum > cui titulus : Evagrii
Monacbi rerum Monachalium rations* * cartimquz*?
iitxtd quietem appofitio. Quibus in libris multa uti-
liflima ad mores probe informandos lubencur do-
cumenta .
Sub initium ejufdem quinti Ecclefi feculi il-
luftres fuerunt ^iurelius Prudentius famofus Pocta j
*4ntibcbus Epifcopus Ptolomaidis in Phoenicia >
Severiantis Epifcopus Gabake in Syria > */f/Zm"#j?
Amafeac in Ponto Epifcopus , qui cloquentiflimos
ad populum Sermones habuerunt* Cotelerius in
tomo3. Monumentorum Ecclefi^Grascs publica-
vic , & latino idiomate donavit aliqua Opuicula^
Afterii Amafcnfis Epifcopi . Superfunt adhuc ali-
qui
H I S T O R I A
qui Sermones GaudentiiBtixienfis Epifcopi , & ali
quot Epiftolae Pafchales & Canonic* Theophili Pa
triarchs Alcxandrini , fed Tra&atus , quern edidit
ille Alexandrinus Patriarcha contra Antropomor*
phitas, omninoperiit. Chromatii Epifcopi Aqui-
lejenfis toto in Occidente celeberrimi Opera , ex*
cepto unico Sermone, nobis fata inviderunt . Tbeo-
dorus Mopfueftenus Epifcopus plures in Scripturam
facram Commentaries , & multa Opera Polemic*
contra Harreticos fcripfit, fed polled ingenio plus
jufto indulgcns , & antiquiores femitas fattidiens
in abfurdiffimos errores lapfus, Magiiter H^refeon
evafit , & Pelagianorum , ac Neftorianorum erro-
ribus pradtifit Unde ejus Opera in quinta Synodo
generali , ob errores, quibus fcatebant , profcripta
penitus interciderunt . Multum Eccleiix nocuit
Theodorus Mopfueftenus 3 fed plus ei obftiit mor-
tuus , quam vivens . Quatndiii enim fiiperftes fuitj
unus tantum infertis fuis libris erroribus Ecclelias
non modicam perniciem intulit , at mortuus mille
dodiflimorum Scriptorum dexteras pro iplius no
mine defendendo armavit, & Synodos Synodis
objecit, ut fuse oftendit Cardinalis Norifius iii^
Diflertatione de quinta Synodo General* . Palladius
Origenifta , Rufini amicus , & Epifcopus Heliopo-
litanus anno quadringentefimo vicefimo Hiftoriam
fuam di&am Laufiacam de Vita 3 Miraculis & Geftis
Monachorum Orientis fcripfit . Exiftimarunt non-
nulli , Vitarn S. Chryfoftomi ab ifto Palladio Epi-
fcopo Heliopolitano non fuifle defcriptam > fed ab
altero Palladio Scotorum Epifcopo . Verum per*
doftus Pagius ad annum ChrifH ccccxxix. rede
poft Ujferiutn obfervat , quidpiani literaruni monu-
men-
ECCLESIASTICAL 157
entis aPalladio Scotorum Epifcopo traditunu* ,
ifle , nihil efle quod fidem faciat . Au&orem ita-
le Vita* S. Chryfoftomi in formatn Dialogi efle
alladium Epifcopum Heliopolitanum in dubium
vocari non poteft . Sulptcius Severn* Presbyter >
Martini Turonenfis Epifcopi difcipulus , Gallias,
ide oriundus erat , plurimum illuftravit . Falli-
ir porro Baronius, dum ad annum cccxciv. num.
:vi. ait , Sulpicium fuifle Romanum Civem, eum-
ae in Galliis degifle . Conftat enim ex ipfomet
alpicio Dialogo I. cap. 20. & ex Gennadio in lib.
Scriptoribus Ecclefiafticis , eum fuifle domo
tquitanum 3 & quidem e Wtiobrigibus , cum lib.2
x Hiftoriae Pbebadium Agenni Epifcopum , fuum
pifcopum vocet Sulpicius. Agennum autem in Ni-
obrigibus fitum effe in confefso eft apud omnes
.urn Paulino Epifcopo Nolano furnma fuit Sulpi-
ius neceffitudine conjun&us , ut liquet ex Paulini
d ilium Epiftolis , quae inter ejus Opera leguntur .
rseter hunc Sulpicium Severum Aginnenfem Pre-
byterum , fuerunt alii duo Sulpicii Severi Bituri-
;um Epifcopi , cum quibus proinde confundi mi-
time debet ifte Sulpicius j qui , ut mox diximus 3
uit dumtaxat Presbyter Aginenfis> & cujus no-
nen, quod Martyrologio Romano erat infcriptum,
>oftea ab his 3 qui illud Martyrologiurn fub Urba-
10 VIII. recognoverunt ac correxerunt^ expunftum
sft . Opqra Sulpicii Severi funt ifta : Duo libri dc^
Hifloriafacra , quam a mundi cunis exorfus, perdu-
xit ufque ad Stiliconis , & ^urdiani Confulatum ,
hoc ell , ad Chrifti annum quadringentefimum .
Liber units de Vita, S. Martini Turonenfis Epifcopi .
tres . Una videlicet ad^^///wPresbyte*
rum
158 HlSTORlA
rum , contra amulos virtutum B. Martini ; Alters *
ad tdttrelium Diaconum , de obitu & apparitions
. Martini ; Tertia , ad Eaffulam , focrum fuam ,
Quomodb B. Martinus ex bac vita, ad iwmortalenia
tranfierit . Denique , Sulpicius Severus fcripfit tres
Dialogos , in quibus Millenariorum errorem nec-
dum ab Ecclefia damnatum fequitur . Ejus Opera
ftylo eleganti , terfo , polito , facili & claro elabo-
rata Carolits Sigonius , & Joannes Forftius Notis il-
luftrarunt. Orofws Tarracone inHifpania ortus,
vir ftiit in divinis Scripturis eruditus , in faeculari-
bus literis peritiflimus , & rerum ChriftianarunL-*
Hiftoricus nobiliffimus . Confilio & fuafu S. Augu-
ftini feptem Hiftoriarum libros compofuit , quibus
inanifcfto oftendit , ab orbe condito ad fuam ufque
a^tatem maximas femper atque atrociffimas cala-
mitates contigiffe , ac fubinde falfas effe calumnias
Paganorum aflerentium , urbis Romx direptionem
ab Blanco Rege fadam , & alias clades Romano
Imperio illatas , ex negledu Deorum cultus & ex
Religionis Chriftianas propagatione originem ha
buifle . Ad S. Hieronymum anno ccccxvr. miflus
eft Orofius a S. Auguftino , ut eum de Animaruiiui
origine confuleret. Scripfit etiamOro/?^ Apolo-
giam contra Pelagiurn de libertate Arbitrii .
In Ecclefia Gr#ca fub initium quinti Ecclefias
feculi floruit Synefius patria Cyrenenfis , Philofo-
phus JPlatonicus infignis , qui , ubi primum fe a
Ptolomoaidenfibus ad Epifcopale munus eledunu*
intellexit 3 rei novitate perculfus , prolixam Evoptio
fratri fuo fcripfit Epiltolam 3 caufasque aperuit,
ob quas oblatum Epifcopale munus nequaquam^i
fibi recipiendum putaret ; quas hpiftola eft LV. in
ter
ECCLESIASTICAL 159
1 ejus Epiftolas . Primarn caufam deducit ab
ore fua, quam nullo pado deferere volebat . Al-
:a caufa erat , quod Platonics Philofophix pne-
atisimbutus, ipr^cipuis fidei Chriftianae capi-
>us diflentiret . Scilicet Animam prseexiftero 9
ccorpori jam formato irnmiti fe fentire ajebat.
a^terea , de seternitate mundi , quern aliquando
reriturum crederet , neutiquam adduci poterat
nique , Mortuorum refurredionem inficiabatur.
ulti poll Baronium cenfent 3 has caufas , feu ra-
3nes a Syne/io non vere 3 fed fide & fimulate fuif-
addudas , ut portentofis illis contcitationibus
^ptifmum , & Epifcopale munus fibi oblatum de-
ecaretur 3 adeoque mirum none fife , fi Theopbilus
ttriarcha Alexandrinusfidas illas rationes flocci
iens Synefium non foliim per Baptifmi lavacrum
I fidelium numerum , fed etiam per manuuni im-
>fitionem ad Ecclefise regimen admiferit. Alii
men dodiflimi viri poft Holfienium in Diflertatio-
: de Synejio & fuga Epiftopatus > quam eruditus
altfius ad calcem Notarum fuarum in Evagrium
tegram attexuit , affirmant , Synefium in his affe-
:ndis & inculcandis caufisfeu rationibus , ferio &
ic animo fuifle locutum . Excufant nihilominus
heophilum Alexandrinum quod Synefium adhuc
emipaganum ad baptifmum & ad Ecclefix regi-
.ien admiferit, quia 3 inquiunt, Theophilus Ale-
andrinus probe perfpedum habebat animum Sy-
lefii ad Chriftianam Religionem propenfiflimum
;xperimento etiam didicerat , quam facile veritati
rederet y & quam nullo negotio femel baptizatus
& Epifcopus inauguratus ad exadam Chriftianse
veritatis cognitionem traduceretur. Necfpesfe-
fcl-
16O HlSTORlA
feliit Theophilum ; nam Synefius femel Chriftianus
fadus , priftinos errores e veftigio abdicavit^ciim-
que efletperdodus Philofophus, & facundiflimus
Orator , egregiis fuis Operibus , & Epiftolis fum-
ma rci Ecclefiaftic# eruditione refertis plurimum-j
Ecclefiae profuit 3 eique maximum contulit fplen-
dorem .
Inter Monachos quinti Ecclefise feculi , qua-
tuor prsecipue recenfentur , qui illuftres Scriptores
fucrunt . Nimirum , S. Ifidorus Petit/iota , S. Nilus ,
Caffianus & yincentius Lerinenfis , de quorum Ope
ribus pauca hie fubnedere non abs re erit . S. Ifl-
dorus vulgo didus Peluftota , eo quod Monafteri
Pelufii y quas urbs eft j^gypti inferioris poftAle-
xandriam primaria , Presbyter & Abbas fuerit
Angelicam in carne vitam degit , & multa fcripfil
varise & multipliers eruditionis plena . Duo millii
Epiftolarum ad sedificationem Ecclefise ab eo fcri
pta fuifle , teftatur Facundus lib.2. defenfionis triun
Cafitulorum ; fed Suidas ter mille Epiftolas ab ec
exaratas tradit . Nunc tamen extant tantum bi:
inille centum ac tredecim Ifidori Epiftoias , qua
fuccindsefunt, & oppido elegantes , in quibus plu
rima , eaque difficilia Scripture facra; loca enodan
tur , praecipua Chriftiana^ Religionis rnyfteria ill-
optimo lumine collocantur , utiles ac curiofe ir
Difciplinam Ecclefiafticam obfervationes inferun-
tur , & ad inftituendam vitam Afceticam fandilli
ma prsecepta & moralia documenta traduntur.
S. J^ilus difcipulus S. Chryfoftomi , ex Prsefedc
Conftaatinopolitano Monachus fadus dodrina &
pictate claruit . Ejus Epiftolas Leo *dllatius Roma
ediditanno 1668. eisque editis fubjecit accuratair
& eru
ECCIESIASTICA. I<?I
cruditam Diatribam de Nilis , & eorum fcriptti .
ampofuit etiam S. Nilus multa Opufcula Aiceti-
;, quae ^ofephus Maria Snares Epifcopus Vafio-
infis publica luce donavit . Monafticse vitae cul*
>r pariter fuit Joannes Cajfianus , quern nations
x Romanum , nee Scytham , fed Gallo Provin-
alem fuiflfe multis argumentis evincit Card. No
r ius lib. 2. Hift. Pelag. cap. i. a Clero Conftanti-
>politano anno ccccm. miflfus eft Caffianus una
LIU Germano Presbytero ad Innocentium I. Sum*
um Pontificem, ut eum certiorem faceret do
juftis perfecutionibus,quibus turn temporis exa-
tabatur S. Chryfoftomus^ & de tyrannide, quam
itiebatur Conftantinopolitana Ecclefia . Hac per-
ndus legatione Caffianus in Occidente haefit , &:
alfilias fuas Sedes fixic , ibique duo fundavit Mo-
ifteria j unum pro viris,alterum pro mulieribus,
jibus ut normam bene vivendi praefcriberet,
LI. libros de Inftitutis Ccenobiorum edidit 3 quos
zfiori Epifcopo Aptenfi nuncupavit. Septem etiam
bros de Incarnatione Vcrbi Divini adversus Nefto-
lum fcripfit , &: Collationes viginti quatuor , qua-
nm decima tertia tota referta eft erroribus Semi-
elagianorum , & ob id a S. Profpero egregie con-
atatus . Caffiano adjungi merito debet fiuicntius
.erinenfis , quippe qui in Commonitorio , quod edi-
I [it adversus prophanas omnium Hsereticorurn no-
itatesjSemipelagianorum fadioni impense patro-
:inatur , & S. Auguftini dodrinam , feunovanij
ede & per cuniculos oppugnat . Hinc Card. 2\fa-
rffius lib. 2. Hift. Pelag. cap. 1 1. multis momentis
demonftrat, Vincentium Lerinenfem audorern_>
Commonitorii nonefle diverfum abillo yincentio
Tom. II. L Se-
H I S T O R I A
Semipelagiano , quern S. Profper refellit ad Capi
tula objetfionum Vincentianarum 3 qua? maxima C3
parte cum Gallorum objecftionibus , altero libro *
S, Profpero dilutis , coincidunc
D, Quis eft ille Profper , qui Caffianum , S
Vincentium Lerinenfem confutavit ?
M, S, Profper, qui Caffianum , Vincent! un
Lerinenfem , & alios Semipelagianos impugnavit
fuit fimplex Laicus ex Aquitania oriundus , acerri
mus doftrina? S. Auguftini propugnator , in fcri
bendo accuratus five foluta > five ligata orationc
fcriberet, & cum eximia vitse fandimonia divina
rum & hurnanarum rerum eruditioae pollens. Ge
nuina Opera , quas S. Profper contra Semipelagia
nos fcripiit , fuut ifta : Efiflola de Gratia & liber
*4rbitriQ ad fyfimim , in qua capitale Pelagianorun
dogma refellit, quoaflerebant , Gratiam Deifecim
dim hotninis msrita dari. Liber de Gratia Dei contr,
Collatorem , feu Caffianum Collationum auftorem
Liber unus Efigrammatum ex fententiis S, Augufti
ni , Carmen de ingratis adversus Pelagianos , Exfo
fitio in Pfalmum centefimum , & in quinquaginta-
alios fequentes . Epiftola ad *dugujiinum , in qu,
Santti illius Dodoris contra Semipelagianos im
plorat auxilium . Chronicon , quod tempore Baro
nii definebat anno Chrifti CCCCXLV, fed Andrea
Duchefnius torn, i. Hiftoricorum Francis , addidi
huic Profperi Chronico alio$ decem annos , qui ii
quibufdam MSS. legebantur, ita ut S, Profp^
Chronicon fuum perduxerit ufque ad annum-
CCCCLV, feu ufque ad captam 4 Genfirico Vandalo
rum Regem Urbem Romanam ,
Opera dubia S v Profperi funt ha?c: Efiftola.
ECCLESIASTICAL
Dewetriadem . Capittila de Gratia & libero volun-
tis arbitrio . Duo libri de focatione Gentium , qua:
pera Quefnellus attribuit S. Leoni Papae . Proba-
iiiis tamcn do&iflimus ^ntelmius hxc Opera San-
> Profpero Aquitano vindicat in difiertatione de
leribus Sanctorum Leonis M. & Profperi . Ope-
fpuria S. Profperi funtifta: Libri tres deprtidi-
onibus & fromijfionibus Dei . Libri tres de Vittt*
ntemplativa , quos a *}uliano Pomerio editos fuif-
cenfent perici Critici . Poema de Providentia Dei\
tod quemdam Pelagianum agnofcic authorem .
D. Prater Joannem Calfianum , & Vincen-
4m, Lcrinenfem , fueruntne alii in quinto Ecclefiae
culo viri eruditi , qui Semipelagianorum parti-
is adha^ferint ?
M. Fuerunt alii tres fama celebres , qui iii^
unto Ecclefia? fseculo a Semipelagianorum parti-
is fteterunt , videlicet Fauftus Rejenfis Epifcopus,
.ennadius Presbyter Maflilienfis , & Hilarius Are-
itenfis Prasful . Fauftus primutn Monafterii Leri-
enfis Abbas y dein Epifcopus Rejenfis fadus Epi-
|;olam ad quemdam Lucidum Presby terum fcripiit^
: duos libros de Gratia & libero Arbitrio, in qui-
>us y fub fpeciofo obtentu refellendi quorumdam
rxdeftinatianorum errores , doftrinam S. Augu-
tini de Gratia & Prasdeftinatione data Opera im*
ugnat . Qua de causa anno DXX. Hormifda Papa a
^ojjejfbre , uno ex his Epifcopis Africanis a Trafi-
nundo Rege in exilium miffis , confultus quid de
7 anjii libris fentiendum eflet ? Refpondit , libros
<aufti non recipi in Ecclefia Catholica y fed legen-
I ia effe poftrema volumina S. Auguftini > e quibus %
e purilHrnis fontibus, doftrina Catholica dc^
L z li-
- H i s T o R r A
libero arbitrio & gratia Dei effet haurienda . Im-
inerito igitur Sirmmdits in fua Hijtoria Pr<edeftina-
tiana prolixam concinnavit Apologiam pro Faufto,
eujus libri fuerunt etiam damnati a Gelafio Papa^
anno ccccxciv. Gennadius y non Epifcopus , ut qui
dam putant , fed Presbyter tantum Maflilienfis ,
texuit Catalogum Illuftrium Scriptorum , qui eum
pr^eceflerant. Edidit etiam librum de Ecclefiafticis
Logrnatibus y qui olim falso tribuebatur S. Augufti-
no . Subjunxit quoque Gennadiits tamquam Apen-
dices ad librum S. Auguftini de Harefibus , quatuor
Hasrefes , nempe Prtfdeftinatianam , Neftorianam 9
Eutyclrianam & Timotheanam , ut docet Hincmarus
Remenfis Epifcopus in lib. de Pr#deftinatione cap.i.
Denique > S. Hilarius Epifcopus Arelatenfis , qui 3
ut in fuperioribusColloquiis jam obfervavimus j
gravem cum S. Leone Papa content ionem habuit ,
Setnipelagianorum dodncinx adha^fit , quam tamen
propediem moriturus penitiis abdicavit , ut colli-<
git Quefnellus ex ejus Vita in Notis ad Opera S.Leo-
nis tomo II. pag. 915. S. Hilarium Arelatenfem-j
Bpifcopum , eum efle , qui ad S. Auguftinum Epi*
ftolam contra Semipelagianos fcripfit , autumavit
Baronius . At in hoc hallucinatum fuifle Eminen-
tiifimum ilium Annalium Parentem fatentur omnes
periti Critici , turn quia , ut mox dixi , S. Hilarius
Arelatenfis Epifcopus Semipelagianorum dodrinse
adftipulatus eft , ac fubinde abhorret ab omni veri
fpecie , quod ad S. Auguftinum contra Semipela
gianos fcripferit ; turn quia etiam Hilarius ille , qui
ad verfus Semipelagianos dedit ad S. Auguftinum
Epiftolam > fe tantuai ex ordine Laicorum fuifle ii
line fua? Epiftoto quod^m modo indicat , quandc
pro-
ECCLESIASTICA* I
rofitetur , fe parem non efle audoritati Adverfa*
orum , ideft > Semipelagianorum , a quibus mul-
im & vitse meritis & fummo Sacerdotii bouoro
peretur . Appellat etiam S. Auguftinum PatreM 9
quo viciffim in lib. de Pradeftinatione Sanltomni*
ip.i. filius nuncupatur . Hilarium autem non ap-
illaflet S* Auguftinus./z//^#,fi Hilarius , qui ad
fum contra Semipelagianos fcripfit , fuiflet reve-
, Epifcopus . Hie velim obiter obferves , S. Hono*
turn > qui poftea fuit Epifcopus Arelatenfis ^ fun*
fle in quinto Ecclefise foculo Monaflerium Leri~
mfe , in quo ejus ternpore > prater Fintwtfam le-
nenfem > Fauftum & Hilarium, de quibus mox fer-
lonem habuimus , floruerunt Maximus > Lufus >
ucheriitS) qui fuit Epifcopus Lugdunenfis, & Ope*
Jim defolititdine, & contempts mundi Scriptor egre-
ius * Idem Coenobium Lerinenfe iliuftrarunt alii
leberrimi Monachi , qui deinde ad Epifcopales
iifulas in diverfis Galliarum Ecclefiis aflumpci
ant. Extat etiamnum Lerinenfe Monafteriunu
dificatum in Lerinalnfula 3 qua: Provincif adjacec
dversus Antipolim .
D. Hi funt igitur prsedpui Scriptores , qui
i quinto Ecclefix fseculo floruerunt ?
M. Fiierunt alii infignes Scriptores > quos
icbreviterindicaflfefuffickt * S* Leo Papa I. re &
ognomine Magnus Eccleiiae multiim fplendoris
ontulit eruditione 3 pietate , eloquentu , nuilds*
ue editis lucubrationibus , quas i^neflicllus\ euro**
ariis MSS* contulit,ejus Epiftolas ordine Chrono-
>gico digeflit , varias , qux nunquam lucein vids*
ant, e tenebriseruit , acquotquot aliorum Epi*
olx ad S. Leonem data: funt * ejufdcm literis info-
tuit *
166 HISTORIA
ruit . Quasdam tamen Opera , ut mox obfervavi-
mus , Quefnellus attribuit S. Leoni , qua: alii periti
Critici probabilius S^Profpero adjudicant. S.Cyril-
ins Alexandrinus Antiftes,de quo plura in prjceden-
tibus Colloquiis diximus y rebus pro Ecclefia ge-
ftis prsefertim contra Neftorii Hasrefim in quinto
fseculo infurgentem , Scriptorumque multitudino
& fplendore clariffimus fuit. Socrates> & Sozomenus
fuos de Hiftoria Ecclefiaftica libros eodem tempo-
re fcripferunt , feu potiiis Hiftoriam Ecclefiafticani
Eufebii continuarunt ufque ad annum ccccxxxix
Theodoretus Cyri in Pateftina Epifcopus , prxtei
Hiftoriam Ecclefiafticam , quam adornavit , & an
no ccccxxix. terminavit,edidit etiam Tradatus &
cruditos Commentaries in Scripturam facraiTu>
S. Chryfologus Epifcopus Ravennas in Sermonibus
feuHomiliis ad populum habendis magnum fib
nomen peperit . Quo in genere etiam excelluerun
Maximus Taurineniis Epifcopus , Valcrianus Cim
meleenfis Praeful , & Bafilius Epifcopus Seleucienfij
Contra Pelagianos, & Nettorianos Marius Mercutt
muka edidit Opera , quae anno MDCLXXIII. }oanm
Garnerius Soc. Jefu pubiici juris fecit , addiditqu
Annotationes & Diilertationes ampliffimas , qu
Marii Mercacoris fcriptis magnam lucem afferunt
Alteram , fed accuratiorem eorumdem Marii Mei
catoris Operum Editionem ex Collatione Codic
Bellovacenfis cum Vaticano , inquibus foils ant
qui hujufce Scriptoris Opera habentur , concinn.
vit doftiflimus Baluzius . Denique > in quinto E<
clefise fjKculo floruerunt Salvianus Presbyter Mafl
lienfis au&or elegantiflimi Tradatus de Provider*
tia , & quatuor librorum de Eleemojyna : Arnobii
ECCLESIASTICAL
j iior audor Commentarii in Pfalmos : Claudius
( .mmertus , Sidonius ^fpollinaris Epifcopus Claro-
mtanus infiguis Poeta , Gelafius Cyzkenus Hifto-
: Concilii Nic#ni compilator : yiSlor Vitenfis
&;ifcopu$ , qui tres libros de Vandalica ferfecatione
{ ipfit * Sunt multi periti Critici > qui aflerunt >
;| ros de Divinis Nominibits > de Ccelefti 3 & de EC*
| (iaftica, Hierarchic > qui S. Diony(ii Areopagitae
|>.mine iniiguiuntur > Tub finem tantum quinti c-
&x feculi ab incertoScriptore editos fuiffej eos-
ie dumtaxat anno Dtxxiir. in Collatione Con*
mtinopolirana ab Acephalis , feu Severianis Hx-
ticis adversiis Orthodoxos primum fub S* Dio~
r Cii Areopagitse nomine fuifle citatos. Sed de ce-
brioribus quinci fa^culi Scriptoribus , eorumque
peribus haec pauca pradibafle > ac levi brachio
tigiflc fufficiat*
COLLOQUIUM
De Doftrina , DtfclpUnti , & Moraft
quinti Ecclcjitff facull*
i
>. f* Urn fub finem Hiftorid? cujuslibet Ecclcfi
V^J feculi aliquod fpccimenilliusDodr
)ifcipiinae & Moralis exhibere foleas 4 de his
rasfentiaedocericupiOj ut nihil eorum , quae ad
otitiam Hiftoria* > Dodrinae > Difciplinae & Mo-
lalis quinti Ecclefia: faeculi atcinent , intadum pr-
ermittamus* Exponc primo igitur quarnam fue-
ic Dodrina quinti Ecclefias fseculL?
L 4 M.Do-
HlSTORIA
M. Dodrina Ecclefiae a Chrifto Domino , &
ab Apoftolis tradita cum omnino iavariabilis fit ,
nee ulla , ut fxpe diximus , temporum viciffhudine
violari , aut immutari poffit ; certum apud ornnes
efle debet , eamdem prorsus in quinto Ecclefix fa>
culo obtinuifle dodrinam , qux in quarto , & iru>
tribus aliis praecedentibus fa^culis jugiter viguit .
Quia tamen in quinto fseculo , ut in fecundo Collo-
quio in Hiftoriam hujufcc f#cuii dicebamus , mul-
t graflatas funt Hserefes , Pelagianorum videlicet ,
Semipelagianorum , Neftorianorum 5 Eutychiano-
rum , Helvidii 3 Joviniani& Vigilantii , neceiTe ftiit
ut doftrina fidci ab illis Hsereticis impetita > cla-
rius &uberius aCoaciliis, & a Sandis Patribu?
cxplicaretur , nov^eque coafecrarentur fidei formu
las , quibus ferpentes errores faciliiis a fidelibus
praecaveripoflcnt:
In primis, flatutum eft contra Pelagium , Pec
catuni Originale ab Adamo in omnes illius pofte-
ros propagari , nee quemquam 3 nifi Chrifti gratii
pofie falvari. Secundo, Baptifmum adfaluteni^
confequendam parvulis efle omnino neceflariuai
Tertio, neminem efle bonum fuis viribuSj nifi par-
ticipatione ejus , qui folus bonus eft . Quarto
quod nifi gratia Dei continue juvemur , infidias
feu tentationes Diaboli fuperare baud poflumus
Quinto , quod per Chriftum Servatorem noftrun
bene utamur Iibero arbitrio . Sexto , quod omni;
Sandorum merita fint dona Dei . Septimo , quoc
omnis fanfta cogitatio , &motus pis voluntati:
ex Deo fit . Odavo , quod gratia Dei non foluir
peccata dimittat , fed etiam adjuvet ne commit-
tantur , & prxftet , ut lex injpleatur 3 non ficut aje-
bai
ECCLESIASTICA. 1
it Pelagius fac He > quafi abfque gratia Dei diffici-
is poflet impleri . Denique , quod nemo poteft
ererigratiam . His Ecclefia: definitionibus jugu-
a eft Pelagiana Hatreds .
Ventum eft poftea aderrorem Semipelagia-
I rum 3 qtii licet Peccatum Originale abAdamo
omnes illius pofteros transfufum fuiflfe ultro fa*
t f entur , prasvenientis tamen gratia: interioris ne-
I litatem ad initium fidei & bonorum operum-
n admittebant , & perfeverantiam finalem in bo-
b fingulare Dei donum efle negabant . Contra il-
igitur SanftiPatres unanimi confenfu docue-
nt gratiam pra^venientem neceflariam efle ad
nnes & fingulos pietatis adus, etiam ad initium
iei & bonorum operum y infuper & perfeveran-
am ufque in finem efle fpeciale & magnum Dei
^nurn . In hoc contra Pelagfanos , & Semipela-
anos cuftodiendo gratis Chrifti depofito,Ecclefi5
iprimis charo , ftrenue prx cxteris Patribus per
ginti & ampliiis annos adlaboravit S. Auguftinus,
omnia , quae ad medicinalem Chrifti gratiam-*
>ecUnt , tarn dilucide explanavit , tam nervose
abilivit , ut Concilia , quae poft ipfiusobitum ce-
:brata fuerunt, fua de quseftionibus judicia , & po-
iffimum de gratia Canones ex Sandi Doftoris fen-
sntiis ad verbum formanda fenferint . Undc^
-ardinalis Bellarminus lib. 2. de Gratia cap. n.
eridice pronunciavit, S. Auguftini de Gratia &
? r#deftinatione fententias , non efle privatas ali-
ujus Doftoris opiniones > kdfidem Catholics Eccle-
w did debere . Mirum igitur efle non debet 3 fi
Fheologi prxdeftinationis gratuitx , &r gratis fo
psa efFicacis defenfores S. Auguitinum Theologies
prin-
170 HISTORIA
principem , Catholic! orbis Magiftrum , Haeretico-
rum malleum tantopere venerentur , ejusque ia-
concuilx , tutillimaeque dodrina: indivulse adhac-
reant. Extiterunt quidem proh dolor ! non nulli
aemuli , qui totis viribus, incredibili conatu > vehe-
mentique itudio laborarunt , ut dodrinam S. Au
guftini vellicarent , & invenirent , ficut vulgo dici
folet , pilum in ovo , nodum in fcirpo , fcopulos in
piano , atomos in Sole , maculas in Ccelo , fed ut
in fuperiori Colloquio dicebamus , Cardinalis *#*
rifius graflfantem hanc maledicentiae luem , vindi-
ciis pro Divo Auguftino adornatis, velut cauteri,
uftione cohibuit , & tanti Magiftri dodrinam ec
clariorem effecit , quo obfcuriorem illam reddere 3
eique erroris notam inurere ignorantia & maligni-
tas fatagebant
Circa Verbi divini Incarnationis myfteriuit
confirmata ac magis explicata fuit inquinto Eccle-
fix feculo contra Neftorianos, & Eutychianos con-
ftans ac perpetua fidei Catholics dodrina , qua
femper , ubique , & ab omnibus creditum eft 3 uni-
cam in Chrifto effe perfonam, feu divinam , & dua-
bus conftantem naturis divina & humana , qua
rtan proprietates per communicationem idioma-
tum , ut loquuntur Theologi de Schola , perfonae
divinse tribuuntur , ita ut non folum verae fint iftae
propofitiones : *Jefus Cbriftus eft immortalis & im-
faffibllis : <Jefiis Cbriftus eft natus , nwrtuus y & paf-
fus : fed etiam vere & Catholice dici debcat : quod
Deus eft natus ; quod Maria Virgo eft mater Dei :
quod Deus faflus , & Cruci fuffixus eft . Proprieta
tes tamen naturae humanx nullo pado tribui pof-
funt naturx divinse, nee versa vice proprietates
di-
ECCLESIASTICAL 171
Ina? nature adfcribi queunt nature humanse .
1 ie Htereticae funt iftae propofitiones Deltas efl na-
I , paffa &c. vel e contra : Humanitas Chrifti efl
mortalis y aternct , impaffibilis &c.
D. Audivi nuperrime a quibusdam viris
iditis, hanc propofitionem : Onus de Sanfta Tri-
ate faffus eft , erroris damnatam fuiflTe in Monor
isScychia? ab Hormifda Summo Pontifice . Vera
tur ciTc non poteft hxc propofitio : Deus paf-
eft .
M. Hanc propofitionem : 1)nus de Trinitate
(fits eft , nunquam 5 pace tua dixerim , damnavit
^rmifdas Papa/ed tantum improbavit Scytharum
Dnachorum temeritatem ac pervicaciam , qui
did:am propofitionem definitioni Concilii Chal.
donenfis neceflarioaddendam effe infcite perten-
:bant ; quafi illius Concilii definitio abfque ifto
quendi modo manca & mutila etfec . Cceccrum ,
me propofitionem : Vnus de Trinitate paffus eft
ua: eumdem plane fenfum habec ac ifta propofi-
o : Filius Dei pajjxs eft in Came , recepit & appro-
avit univerfa Hcclefia , ut patet ex quinta Synodo
enerali Can.4. & 5. & ex Joanne II. Romano Pon-
ifice in Epiilola ad Jnftiniamtm Imperatorem , in
ua euin laudat , quod ridexn hac propofitione ex-
>reflam teneat, & ^dcametas Monachos contra fen-
ientes condemnat . Sed de hac propofitione : Vnus
ie Trinitate paffus eft , plura , auxiliante Deo , dice-
nus in noftris Colloquiis in fextum Ecclefia: fxcu-
um, ubi oftendemus, Monachos Scythas Eutychia-
la Hserefi non fuiile infedos , eosque in fenfu Ca-
holico aflcruiflc , unum de Santta Trinitate
. Pof-
HiSTORIA
D. Poflumus ne probare adverfus Hseretico
noftri temporis , ca fidei dogmata, qux nunc tene
Sancta Mater Ecckfia Catholica, & quae ab ipiis re
probantur , fuifle in quinto feculo a fidelibus rece
pta,atque Conciliorum, & Sandorum Patrum coc
fenfione firmata ?
M. Proclive efletdemonftrare > Chriftiano
quinti Ecclefiae feculi firrnafide omniaiila credi
difle dogmata, qux nuncSandaRomanaEcciefi
avitse traditionis pervigil ciiftos tenet 3 & Cacholi
cis credenda proponit . Veruin , quia, doftifllm
viri Bellarminus > Perronius , Coeffetaus , Walembur
genfes, aliique egregie hac Provincia contra Haere
ticos noftri temporis jam defun&i funt y duo dum
taxat hie obiter obfervabo > quse ad ftabiliendar
Catholicse Fidei veritatem pltirimum conducerc
poflunt . Primo , conftat , Socinianos hujus xtati
Haereticos , qui Peccatum Originale ab Adamo i
omnes illius pofteros propagatum cile prsefra&e ne
gant 5 fuiflfe in Pelagio a Sanftis Patribus, & a Con
ciliis in quinto feculo habitis prasdamnatos . Nan
ftatim ac falfum iftud dogma, quo Pelagius Pec
catum Originale > & illius ad omnes Adami poftero
transfufionem negabat , apertam in lucem erupit
Ecclefiaftici Dodores , & Epifcopi iliud palam im
pugnarunt, Ecclefia execrata eft, anatheinate confi
xit,& Pelagianos ubique datnnavit . Sccundo, Hae
retici Lutherani , & Calvinifta?, qui Sacrarum Reli-
quiarum venerationem , cultum, qui Sandis defer-
tur, eorumque invocationem negant^qui etiam Coe-
libatum, Virginitatem, Monafticum Ordinem cane
pejus & angtie averfantur , velint nolint > fateri co-
guatur a ha;c falfa dogmata , qua: in ft tamacriter
con-
EcCtESIASTlCA. 173
i ntra Ecclefiam Romanam propugnanr ^ fuifle a
i tribus quinti Ecclefise fasculi in yigilantio Hsere->
I o profcripta , & ab omnibus fidelibus reje&a .
ine autem eft , & oppido falfum , quod di<5titant
derni illi Hsretici , videlicet hujus dodrinse de
Ixcato Original! * de Veneratione Reliquiarum ,
i Cultu Sandorum &c. nullum in tribus prioribus
] clefise fteculis extare veftigium^eamque dumtaxic
i lie inve&am a Doftoribus & Epifcopis quarti vel
c tnti Ecclefise feculi . Id, inquam, tarn falfum eft,
Lam quod maxime . Nam^ prjEterquam quod Pa-
I :s quinti Eccclefix fxculi ad confutandos iftos Pe-
I ;ii,& Vigilantii errores^quos noftri temporis Ha?-
!ici poftliminio revocaverunt , ufi funt Scriptura
:ra,& Sandorum Patrum traditione a temporibus
I oftolorum ad fuam ufque artarem conftanter fir-
i ,ta ; incredibile omnino eft , Chriftianos omnes,
I >(5tores Ecclefiafticos > Monachos , & Epifcopos ,
os quintum Ecclefise faeculum plurimos , eosque
drina & pietate praeftantiflimos protulit y nefci-
le quaenam fuiflet priorum Ecclefiae feculorum
es ? novam & peregrinam induxifle doftrinam ,
ripturam Sacram alio fenfu intellexifle , vel eos
entes ac volentes a fide majorum fuorum defci*
Te , nemine interim reclamante y immo , cunftis
1 confentientibus, & applaudentibus, vel profun-
> lethargo fomno oppreflis,& adversus Novatores
quidem mucire audentibus . Id porro abhorret
omniveri fpecie, &c injuriam irrogat Chrifto
rvatori noftro , qui promi(it , Spiritum Sanctum
.inquam defuturum Ecclefia? . Cum igitur erro
rs, quos Sociniani , Lutherani, & Calviniftx tanto
rdore propugnant , fuerint jam in Pelagio > & iii->
174 HISTC>R.IX
Vigilantio damnati in quinto fxculo , jure Optimo
Ecclefia Romana hafce vividas Tertulliani lib. d<
praefcript, Hsreticorum cap.jy. intcrrogationes it
iftos; & in alios hujus furfuris Hxreticos intorque-
re poteft : jQ/ eftis <vos ? quando , & unde veniftis i
quid in meo agitis non met ? quo denique Marcion ( So
ciniane , Lutherane , Calvinifta) jure fylvam mean
cadis ? qua licentia fontes meos tranfoertis ? qua po
tefiate limit es meos commoves ? me a eft foflejfio > quii
bic c&teri ad veftram voluntatem feminatis , & fafci
tis ? me a eft foffeffio , olim foffideo , prior poffideo , ha
beo origines firmas ab ipfis authoribus , quorum fui
res Ego fum Hdres *4poftolorum y ficut caverunt te
ftamentofuo ,ficutfidei commiferunt , ficut adjurave
runt, it a teneo . Vos certe exbaredaveruntfemper) &
ab die aver unt ut extraneos & inimicos .
D. DodrinaPatrum quintiEcclefise fasculi
praefertim Hieronymi, Auguttini, & Chryfoftomi
eft ne ita ab omni nzvo immunis , ut nullus illi
Patribus inter fcribendum obrepferit error , a qu
cavcre debeainus .
M. Plurimos in libris Sanftorum Patrum.
Hieronymi^ Auguftini , & Chryfoftomi nsevos , ei
roresque notar,& carpit in fuo libro de vero Patru
*Ufu DallasusPfeudo-Minifter Calvinifta tetricus f;
ne homo, & fuperciliofus Cenfor Sandorum Pr
trum, quorum menfuras fenfuum, pondera locutic
num, nervos quaeftionum, & fere verborum, ac fy
labarum apices infidiose excuflit, & ventilavit; mi
gnum lucrum reputans fi Ecclefiae Catholicx lum
nibus nxvorum maculas, & crrorum caliginem a
fingere poffet . Qiu in re Dall&us fecutus eft Pfei
do-Magiftrum fuum Calvinum 9 qui apud Regem.
Ga
ECCLESIASTICA* 175
( illiz Franciftum I. ut Lutheranorum impuden-
t :m excufaret, Catholicorum innocentiam tradu-
I c , Cum enim Lutheranis veriflime ac graviffime
i jiceretur , quod Patrum eflent contemptores , &
i verfarii : mult a , ait Calvinus , ignorarunt Santti
virifapd inter fe confliftantur , interdum etiamfe-
m ipfi pugnant . Turn deinceps^quotquoc Patrum
ores colligere potuit , falso eiiam illis affidos ,
umerat , quseritque, cur nos item a Patribus difce-
us ? Sed Calvirio Catholic! Doftorcs refponde-
t Primo , nos in iis , qux ad ipfa fidei perti-
nt fundamenta, a Patribus non difcedere>fed tan-
m in iis , in quibus Patres falva fidci compage^>
n confonant. Rcfponderunt fecundo, nonnul-
; quidem najvos reperiri in Operibus Sandorum
trum , qui tamen leviores funt , quam ut illorum
I Soritatem clevare vel labefadare poffint. Ca-
I ^lici igitur reverenter ac modefte oculos ab illis
I trum na^vis avertunt , tantum abeit ut imitentur
ereticos , qui Sanclos Patres aut irridcndos , aut
rte defpiciendos propinant, quique, ut eleganter
: Vincentius Lerinenfis , San&i citjusque viri me*
mam , tamquarnfcpultos jam cineres ,prophana ma-
<ventilant 3 & quafilentio operire oportebaty redivi-
, ofinionc diffamattt ; fequentcs omninQ veftigia ax*
msfui Cham^ui nuditatem venerandiNoe non modb
erire neglexit , veriim quoque irridendam cotter is
unciavit Longe aliterfratrcs illifui^qui nuditatem
fan? reverenter Patris fui nee temerare oculis , nee
ienispatere voluerunt ifedwerfi, utfcribitur> texe-
mt eum Quod eft erratum Sanfti viri nee approbafi
, nee prodidijje . Sed nunc breviter examinemus ,
i revera in Operibus Sandorum Patrum Augufti-
ni,
H 1 S T R I A
ni, Hieronymi, & Chryfoftomi reperiantur naev
feu errores , qui in rebus fidei eorum au&oritaten
deprimere poflint, ficut allatrat Dall#us . In primis
San&us Auguftinus videtur quidem in earn propen
derefententiam, qua: animas ex traduce , feu pe
propagationem produci tenebat . At in hoc noa.
erravit Auguftinus , quia turn temporis nee error
nee haerefis erat id aflerere , fed in varias hac de r
fententias , falva & inculpata fide, abibant Catho
lici , & integrum unicuique erat in fuo fenfu abun
dare , Secundo , Sandus Auguftinus Doernonibu
tribuit corpora Sed eidem opinioni multi anti
qui Patres citra ullum fidei difpendium fufFragat
funt . Immo nondefunt etiamnum multi gravifli
mi Theologi^qui docent, omnimodatn Angelorun
incorporeitatem efle quidem fanar Theologi^ dog
ma, a quo nemo abfque temeritate in prasfentia re
cedere poteft 3 ab Ecclefia tamen necdum eflfe def
nitum ut fidei dogma . Tercio , intifadas exifter
negavit Auguftinus, fed in hac quaeftione meri fad
cujus nul^m in libris five facris, five prophanis e:
tat veftigium , & cujus certa notitia , dumtaxat c
navigationibus , ac relationibus poftremis hifcc
temporibus haberi ccepit, errafie Auguftinum^qui
mirum ? Denique , Sanfto Auguftino crimini d;
tur, qtioddoceat, Infantes abfque Baptifmo dec
dentes non foliim pcena damni/eu privatione viii
nis beatificae , fed etiam pcena fenfus , feu ^terr
ignis tormento ptiniri. Verum^tantum abeft,ut ha
fententia erroris infimulari debeat , ut potiiis Ca
dinalis Norifius in fuis Vindiciis iduguftinianis om
argumentorum genere evincat , hanc opinionena
traditioni Patrum , & definitionibus Concilioru
e,
I ECCLESIASTICAL 177
1 J i magis confentaneam , folidioribus fultam ra-
nibus ^ & ad doitrinam de Peccato Original!
itra Pelagianorum errorem propugnandam ma-
j appoiitam . Confule itaque dodifiimum ilium
< rdinalem 5 qui data opera Sandum Auguftinum
1 idicavit ab omnibus nzvis* & erroribus , quos
i n foliim Hseretici , fed etiam invidi obtredato-
j fuis privatoruni commodorum prsjudiciis oc-
i :cati falso ei impegerunt, mifero tamea & irrito
J rceflu .
I Quantum atcinet ad Opera Sanfti Hieronymi,
i } tefte Sando Auguftino lib.i. Contra Julianum
p*j. *Ab Orient? ufque in Occidentem ad inftar lam-
dis refplenduit y nihil plane in hisoccurrit y quod
nfura aliqua perftringi poffit, ficut P. Martianaus
Dtigregatioais Sanfti Mauri Benedidinus, aliique
)di(Timi viri aperte demonftrant contra DalUum
alviniatiae fuperftitipnis Miniitrum . Propugnavit
aidem Hieronymus , legalia Sacramenta , Mofai-
eque Legis ritus mortiferos efle coepiile ftatim a,
aflfione Chrifti Domini y & Apoftolos (imulatione
uadam cceremonias illas legales obiervaire , adeo-
ue Sandum Petrum fincere & ex animo non fuifle
:prehenfum a Sando Paulo . Scd hanc fententiam
ofteaabjecit Sandus ille Do&or, ceflitque tandem
ationibus Sandi Auguftini , qui cum hac de re li-
^rariam concertationem habuit Hieronymus > de
ujus dodrina plura non dicam , maxime curn jam
itatus P. Martiantfus in fua novaOperum S. Hie-
onymi Editione Sandiffimum ilium Dodorem-j
indicet ab illis erroribus , quos ipfi temere inape-
;it Dallaas perfrida? frontis audaciaaflerens , San-
it um Hieronymum Origenis de damnatorum pur-
Tom.ll. M ga-
178 HXSTO RIA
gatione & falute delirium fecutum . Secundo , im
properat huic Sando Dodori , quod fecundas nu
ptias rebus turpibus & foedis accenfeat , & Digs
mos codem loco habeat quo Scortatores . Tertio
affirmat, S, Hieronynuun favifle Aeriano dogmati
quo Epifcopum inter & Presbyterum asqualita
fumma conltituitur. Ab his>& aliis erroribus, quo
Dalltius impegit S. Hieronymo , prorsus alienunL
fuifle Sanftum ilium Dodorem demonftrat non fc
lum Martian#us , . fed etiam nofter Natalis ^lexat
dcr in Panoplia adversus Hserefes fecundi fseci
ji , Diflertatione xviir. art. i. in Panoplia ac
versus Hasrefes tertii ficuli art.2. in fingulari Di
iertacione , quam edidit contra Blondellum H#rc
ticum Calviniftam ad probandum Epifcopos efle.
de jure divino Presbyteris Superiores, & ab hoc f
dei dogmata? nunquarnrecefliife Sandum Hierony
mum A denique in articulo trigefimo prinio capiti
fexti Hiftorise Ecclefiafticae quart! feculi . Hxc lo
ca , fi confulas , egregiam pro S, Hieronymo Ape
Jogiam adversiis Ha^reticos concinnare poteris .
Denique * accufatur S. Chryfoftomus, quo
ConfcffionisSacramentalis ufum luftulerit, Peccai
Originalispropagationem & intuitive Vifionis DC
pofiibilitatem negaverit * & gratis interioris pras
veaientis ad initium fidei , & bqnorum operum nc
ccflitatem nou admiferit . Sed Sanftum Chryfoftc
mum ab his erroribus facili negotio purgant C*
tholici Dodores , qui tamen poft Sandum Tho
mam 3. p. q. 27. art. 4. ad 3. in hoc uno folo San
ctum Chryfoftomum exceffifle dicunt 5 quod fenfe
rit , Beatam Mariam Virginem ex vana gloria pec
cafle venialiter , dum in nuptiis fadis in Cana Ga
ECCLESIASTICA. 179
?2 dixit filio fuo : Vinum non babent : Legefis ar-
ulum xxix. Capitis fexti Hiftoriae Ecclefiafticas
arti laeculi Natalis ^lexandri>ubi diferte probat,
Chryfoftomum intuitive Vifionis Dei poflibili-
:em, & gratia* interioris prasvenientis ad initium
ei & bonorum operum neceffitatem admififlfe .
igularem etiam Diflfertationem edidit idem Scri-
3r de Confejjione Sacramentdi contra Heterodo-
s y in qua Sandum Chryfoftomum Confeffionis
crarnentalis ufum nunquam fuftulifle^ vel ejus ne-
litatam negaile validis arguments oftendit. Po-
emdj in Panoplia adversiis Hserefes quinti Eccle-
: faeculi difputans idem audor contra Pelagianos,
inia Sandi Chryfoftomi teftimonia , qus H^re-
i Sociniani contra Peccati Originalis propagatio-
m objedare folent , ex eorum manibus avellit ,
Sanctum Chryfoftomum dodrinse Ecclefiie d^j>
ccato Original! , & de ejus ad omnes Adami po-
ros propagatione femper adha^fifle luculenter
incit. Digitum ad fontem intendifle fufficiat .
ec enim patitur fufcepti hujus Operis brevitas ,
vindicias adornem Sandi Chryfoftomi , & alio-
tm SS. Patrum , ad quos dehoneftandos DalUus ,
iique hujus furfuris Heterodoxi nihil non per-
ntandum, faciendum, fingendum > inveniendum ,
ficiendumve putarunt . Quod fane nemini mirum
deri debet > quia, ut vulgo dicitur, agnoftunt lupi
mes y & eos odio profequuntitr, quia illos timent* Nos
:ro cum Vincentio Lerinenfi exiftimamus , necef-
: eife omnibus Catholicis, qui fefe Eccleiise legi-
mos filios probare ftudent, ut Sandorum Patrum
dei inh^reant, adglutinentur, immoriantur : Pro-
lianas vcro novitaces deteftentur, horrefcant, per-
M 2 fe-
t8o H i s r o a i A
fequantur . Id quippe proprium eft Chriftianx mo
dettise ac gr^vitatis, non fua pofteris tradere, fed
majoribus accepta fervare . Ducatum fiquidem.
nobis prsebet Religio, non nos Religioni . Nee Ma
jorum fenia* qua volumus, trahemus,fed potius qu
iiU trahunt retrahuntque , fequemur .
D. Dodtrinam quinti Ecclefix faeculi faci
mine perfpedam habeo . Age ergo, paululiitn me
do expendamus ea , qux ad Politiam , & Difcipli
nain Ecclefiafticain ejufdem fxculi fpedaut ?
M. Eadem plane Diiciplina ccle(iaftica^
qu33 in quarto vigebat/faeculo, fult accurate itider
obfervata in quinto Ecclefi^e faculty, five in his^qu
pertinent ad Sacramentorum adminiftratioaem
five in his, quas fpeftant regulas morum & obferv*
tionem Canonum^qui ad prsefigendum tempus,m(
dumque peragendae pcenitentise antiquitus fuerun
ftatuti . In his itaque cum nihil omnino in quint
Ecclefe fceculo immutata fit Ecclefis Difciplina
fupervacaneum eflet hie repetere^quse jam diximu
de Oifciplina quarti Ecclefix feculi . His ergo pra
termiflis, pauca tantum dicam de Politia, & Difa
plina y quas erga Epifcopos , Clericos, & Monadic
riiit in quinto Ecclefi^ fseculo obfervata*
D. Incipe , quasfo , a Politia , & Difciplina
qusE erga Epifcopos 3 & Clericos in quinto Ecclefi
feculo fuit obfervata .
M. In primis,Epifcopi confenfu & votis Cl
rlcoruin, teftimonio plebis , & fuffiragiis Epifcopc
rumComprovincialium eligebantur,& eCleroE*
clefiz vacantis aflumebantur . Quando tainen nu
lus Ecclefiae vacantis Clericus dignus erat, qui Ep
icopus ordinaretur , licitum tune erat alterum <
alt
EcCLESlASf ICA* l8l
tera Eccleiia accerfere Clericum , eunique elige-
Epifcopum , qui tamen confecrari baud poterat
>fque Metropolitan! notitia, confenfu, & judicio .
ntcquarn aiiquis in Epifcopum eligeretur,vel con-
craretur, accurate exaininaridebebat, an eflct
rudens, docilis & moribus temperatus? an in vi-
j , caflus j in vidu fobrius, humiiis 3 aftabilis & mi-
ricors ? an fuis femper negotiis , & officiis inten-
is , & rebus fasculi liber ? an in Lege Domini eflet
-rfatus> inScripturarum fenfibus caucus, in dog-
tatibus Ecclefii exercitatus , & fidei documenta
^rbis fimplicibus, & ad fidelium captum accomo-
atis enunciare poflet ? Epifcopatus ambitum ac
efiderium illiciturn effe cenfebant Patres quinti
cclefias feculi, nee migrationes & translations
pifcoporum de uno Epifcopatu ad alterum patie-
antur^nifi Ecclefia? auftoritate, & propter ejus bo
urn atque utilitatem fierent Epifcoporum a fuis
^cclefiis abfentiam ( nifi hsec neceflaria fervitute ,
:u Ecclefise utilitatis procurandse gratia continge
nt ) non permittcbat quinti Ecclefix fseculi Difci-
lina . At poterant Epifcopi , gravi urgente cauf
:fe Epifcopali dignitate abdicare y urpatet exem-
lo Sanfti Gregorii Nazianzeni > qui pro bono Ec-
lefiafticas pacis , cujus cupidiffimus crat, Conftai>
inopolitano ceffit Epifcopatu ^ Patribus Synodi
^onltantinopolirana: dicens: Si f ropier me orta e$
ac tempeftasy mittite me in mare * Hxc autem abdi-
ationis, feu ceflionis caufa debebat, tit mox dixi *
fle gravis , alioqui non licebat ob quascumque^
ifficultates in regimine populorum emergentcs
.pifcopatu cedcre 3 & a fufcepto labore recedcre *
uia , ut ait Sandus Leo Papa in Epiftola ad Htffi*
M 3 ctnn
, H I S T O R I A
cum Narbonenfem Epifcopum > etfi periculofum fi
navim inter fluff us caute non regere, multb periculofiu
eft earn undis intumefcentibus fluciuantem in tempefta
te relinquere . Quamvis in quinto Ecclefias fsecul
Canonibus effet prohibitum , ne Epifcopi fibi fuc
ceflbres eligerent , idque ab Ecclefia? moribus fue
rit femper alienum, nihilofeciiis, poftulante Ecck
fix bone, Sandiflimi Antiftites, Clero & plebe, vc
ComprovincialibusEpifcopis confentientibus, fu<
ceflbres fuos defignarunt 3 aut adiutores cum fpe.
futurse fucccflionis fibi adfciverunt. Sic Vderiu
Epifcopus Hipponenfis fenio & laboribus fradi
Sandum Auguftinum cciadiutorem afl umpiit ,
Hipponenfem Epifcopum ordinari curavit , ut un
fecum Hipponenfem regeretEcclefiam. Sicetiai
Sandus Auguftinus Eradium fuum fucceflbrem d<
fignavit > & Clero , populoque Hipponenfi confei
tiente , eidem munia Eccleliaftica obeundiProvii
ciatn demandavit , ea tamen kge , ut nonnifi po
ipfius obitum ordinaretur Epifcopus . Bona Eccl<
iisequatuor in partes erant diftributa inEcclefia
Occi den tali j quarum una Epifcopp ; alteraCler
cis ; tertia Templprum reftaurationi ; quarta pai
perum fuftentationi cedebat ; Epifcopi > & Cleri<
bonorum Ecclefiafticorum fe non Dominos, fed d
fpenfatores tantiim , Oeconomos > & adminiftrat<
res exiftimabant . Quam in rem luculenter ait Sai
dus Auguftinus in Epiftolat. ad BonifaciumP.
pam data : Si aut em qua nvbis fufficiunt , poffidemu
non font ilia noflra> fed pauper um, quorum procuratii
nem quodammodb. gerimus y non proprietatem nob
ufurpatione damnabili vindicamus . JFideliurn lit^
Epifcopi dirimebant > & tarn fibi^ quam fuis Cler
c
ECCLESIASTICAL 183
; de caducis ac teaiporaneis boais litigare maxi*
) ignominig loco ducebant * Epifcopis prohibi-
ai erat Geatilium libros legere , gubernatioaem
duaruai , Pupillorum , & Peregriaorum per fe_>
bs agere , tuitioaem teftameatorum fufcipere >
I familiaris curam ad ferevocare, fiaecoafilio
3rumClericorum,& Civium teftimonio Clericos
diaare, bona Eccie/ia* veadere, vel alienare * De-
im Epifcopi vilem fupelledileai, & menfam pau-
rem habere, fuseque dignitatis audoritatem nou
;tu & numerofo fatellitio^non Beaeficiorum plu*
iitate , fed Fide , vitasque meritis > juxta facros
mones > qucerere debebant . Hsec eft Difciplina ,
lam Epifcopi quiati Ecclefi^ farculi adamufliirL-*
:ratiflimorum Caaoaum obfervabant Eadeoi
ra , ac follicitudine Ecclefia in quiato f^calo ad
:ae inforniandos Clericorum mores fandilllmas
I" :ges condidit 5 quibus Clericis vetitum erac > n^j
i.rbam aut comam nutrirent* ne veftibus aut cal-
ameatis decorem qusererent , vel atfedarent ; ne
an extraneis mulieribus habitareat,ne per plateas
lifi certa & maxima fui officii neceffitate) ambu-
rent; ne turpia & fcurrilia verba proferreat, ne
Ttoaiae, & ufur^e vitiis fefe implicaren^ fed potius
tagereat^ utprofeffionem fuam & in habitu, & in
iceilu ftio probarent 3 fibique vidum & veftiturru>
iquo artiHciolo, vel agriculcura, abfque tamen of-
:ii fui detrimeato^ftudiose parareat . Legi poteft
rsefertim fuper hac re Concilium Carthagiaeaio
uartuai Idibus mentis Novembris anaicccxcvnu
onorio AuguftolV. & Eutychiano VI. Cofs. ce-
bratum 3 quod vere totius Ecclefiafticae Difciplina
aiporiuai appellari poteft > cum in eoeditifueriat
M 4 ccn-
1 84 HlSTORIA
centum & quatuor Canones, quibus Difciplinse EC
clefiafticse optime fuit confultum atque proviium
Non me fugit, quosdam cfle Criticos,qui iftud Con
cilium quartum Carthaginenfe fuppofititium effc.
cenfent eo potiflimum nomine , quod nullibi apuc
antiquiores Latinos, nee ab Audore Conciiii vulg(
African! appellati , nee a Ferrando , & Dionyfio , ne<
ab iis, qui Codicem Canonum Ecclefise Africans ii
graecum tranftulerunt^ uila fit mentio de Canonibu
centum & quatuor , qui eidem Concilio adfcribun
tur. At iftud Concilium iv.Carthaginenfe genuinun
cfle invicle probant Petrus de Marca inVeter.Colled
Canonum ^ Card. Perronius in refponfione ad Re
gem Anglic cap.^8. & Schelftratfas in Diflertatio
ne tertia de Ecclefia *Africana cap. 8. ubiplerosqu
iftius Conciiii Canones., explicat, Notisque fuis i
lultrat .
D. Dicebat mihi nuperrime nefcio quis 3 ai
tiquos de Difciplina Ecclefiaftica Canones non efl
ampliiis in ufu , fed per defuetudinem fuiffe abrog*
tos ac penitus aritiquatos .
M. Jurarem profefto, eum > qui te ifthsee dc
cuit , unum efle de grege illorum , qui magnam.
Ecclefiafticse difciplin^ ac facrorum Canonum pai
tern fine metu , fine pudore abigunt , explodunr^ i
exfufflant . Sed quisquis ille fit,prorsiis Ecclefiafti<
fpirhus expertem , & in Ecclefiaftica doftrina n
dem fe & hoipitem prodit . Ecquis enim , amabo
qui dodrinam Ecclefias tantisper callet ^ dicere at
deat , faeros Canones > quibus Ecclefia difciplinai
fuam , & filioruia , prafcipue Miniftrorum fuorum
mores conformat , quibus nafcentes refecat labe*
& vkia fuccrcfcentia rcfcindic, fola defuetudine
idci
ECCLESIASTIC A. 185
eft , hominum in iis violandis audacia abrogari
penitus deleri? quis, inquam, dicere audeat ,
xlefiam nunc minus , qu^m olim, fcelera detefia-
j minorem ad facramenta percipienda fanftl-
niam exigere ? Minus caftos & fanftos optaro
cerdotes ? Minus quam olim avaritiam & ambi-
onern in fuis Miniftris averfari , minusque illos
ecrari , qui fibi honorem rapiunt, & in facros >
>fque fingulari vocatione Dei , ordines involant ?
uod fi nemo hxc tarn abfurda dicere audeat , cer-
m apud omnes efle debet> eadern Ecclcfix nunc
obari , quae olim probata funt , eamque fubinde
los Canones , qui formac quasdatn ac regulae mo-
im funt ., in intimo fuo fpiritu gerere impreflbs ,
>sque etiamnum tenere , aut quod eos temporum
ifficultatibus prsepedita tenere non poflit , vehe-
lenter ingemifcere , & indolere . Levitatem igitur
icerdotum , qui ab uno Beneficio ad aliud > & ex
ia in aliam tranfiliunt Ecclefiain , eorum a fuis
cclefiis diuturnam abfentiam , & Beneficiorum^
luralitatem ,quando hxc carnali cupiditate, fola
lirni inconftantia, vel fordido lucri appeticuiiiint,
on probat modo , fedpotius damnat Eccleiia^ ,
uamvis tamen hxc propter majus Ecclefise bo*
um , vel ob alias circumftantias > quas perdofte
xponitS. Thomas quodlibeto 9. art. 15. aliquan-
juitis de cauiis concedat Ecclelia Alios vero
1 Clericis glifcentes abufus , feu corruptelas &
rasvaricationes improbat, nedum permittit EC-
lefia , qax tota pro viribus connititur ad colla-
>fam in fuis Miniiiris inftaurandam difciplinam >
luantum patitur Chriftianaprudentia, qu*e non
lullas labes > majoris mali vitandi causa , non nun-
quam
H I S T O R I A
quam tolerari praecipit . Cave itaque a perniciof;
opinione illorum , qui nihil segrum , nihil fauciua
vident in Ecclefia * omnes abufus , qui temporun
diuturnitate impunitatem nadi funt , licitos pu
tant, antiques Canones adcohibendas morum.
corruptelas olim fancitos nonamplius vigere , fe<
prorsus extindos efle diditant , uno verbo , quid
quid praepoitera , ac vitiosa confuetudine inole vit
pro lege habent .
D. Cum Monachi feveriorem morum feder
tur Difciplinam , nullus dubito, quin Monaftica.
Difciplina in quinto Ecclefia faeculo maxime flo
ruerit , ac maximum fufceperit incrementum . Se
qux , & qualisfuerit in variis Monafteriis coin
fxculo fuadatis obfervata difciplina ? velim mod
ut paucis exponas.
M. Prxcer plura Monafteria cum virorum
turn mulierum , qux S. Auguftinus , tefte Poffidi
in ejus Vica , iniUtuit in Africa , multa alia Coenc
bia , eaque celeberrima in Galliis erant jam quint
focuio conftruda> fcilicec Maffilienfia a Caffian
fundata, Lerinenfe, Agaunenfe, Jurenfia , Grii
niaceniia Reornaenfe , Tan&iflimisMonachis reph
ta , quorum difciplinam > ac iingulare vitx genu
paucis hie defcribam . In primis , Monachi , vel
uc alii volunt , Clerici Regulares , qui in Monafte
riis a S. Auguftino inftitutis vivebant 3 curis fsecu
laribus expediti, jejuniis, oracionibus , bonisqu
operibus jugite r vacabant , in Lege Domini medi
tantes die ac node . Omnia erant illis communia
diftribuebatur unicuique prout cuique opus erat
juxta Regulam , quam S. Auguftinus fcripfit pr<
fceminis 3 feu pro Sandimoaialibus , quibus prx
era
ECCLESIASTICA* 187
it ejus foror , & qnx legitur Epiftola centefim3
na ejufdem Sancti Doftoris . Sunt qui putant >
Auguftinum non folum vitam Monafticam feda-
*i efle, fed etiam Monachorum geffifle habitum,
cucullatum , immo & excalceatum fuiffe afle-
t . Verum, licet ipfe poll Poffidium , qui vitam
Auguftini defcripfit , lubens fatear, S. Augufti-
m inftituifle Monafterium , & in eo vitam Mona-
:am , feu religiofum vivendi modum egifle , nun-
am tamen adducar , ut credam , eum cuculla-
.n , & excalceatum fuifle . Prime, quia h^copi-
3 non aliunde naca eft , quam ex fuppoiititiis Ser-
onibus ad Fratres in Eremo , qui S. Auguftinum
Dnachorum indutum habitu falso adumbrant .
cundo,teftaturipfemet S. Auguftinus in Sermo-
50. de diverfis , fe non aliis indutum fuifle vefti-
-s y quam quibus Clerici vulgo in Africa uteban-
r . Sic enim loquitur : nemo det byrrum j <z;e/ //-
am tunic am , feu aliquid nifi in commune ; de com-
mi accipiam mibi ipfi , cum fciam commune me ba
re velle quidquid habeo . Excalceatum etiam non
ifle S. Auguftinum diferte affirmat Poffidius iiu>
-as Vita , ubi hxc habet : wills ejus & calceamen-
, e> lettualia ex moderate & competenti babitu
ant y me nitida nimium , nee abjeEla plurimum Lu-
jnt ergo nos piflores , qui S* Auguftinum cucul-
,tum & excalceatum depingunt . Complures nunc
aant Congregationes Clericorum , & Canoni-
Drum Regularium , qui fuum Inftitutum , vit2eque
enus referunt ad S. Auguftinum , quo ceu funda-
jre & patre gloriantur . Sed viri doftiffimi , quos
iter numerantur Mabillonius, Thomaffinus & Pagius
utant , ejufmodi Congregationes undecimo dum-
ta-
l88 H I S T O R I A
taxac EccltCix feculo initium habuiile . Qua de r
opportuniiis aiio loco difleremus .
Monachi Coenobiorum Mafiilienfium Co/flat
corutn fundatoris Regulam profitebantur , quar
S. BenediElus Anianenfis Abbas in concordia Regi
larum non fcmel laudat , illiusque meminit S. Gn
gorius Turonenlis lib. 10. cap. 29. deCaffiani At
batis patria , doftrina 3 & fanftitate plura in fupc
rioribus Colloquiis dixiaius . I
4 Monafterium Lerinenfe a S.Honorato , Epifa
po deinde Arelatenfi , fundatum eft , indeque d
(Sum Monafterium S. Honorati , in quo fioruerui
celeberrimi Monachi. Qtiamvis tempus condi
illius Monafterii incertum lit , citius tamen , qua;
parerat, Baronius illud conditum affirmat cin
annum CCCLXXV. nam S. Honoratus ,S.Leontio F<
rojulienfi Epifcopo fedente, Monafterium Lerinen
excicavit , tefte S. Hilario Arelatenlfi Epifcopo , q
ejus vitam defcripfit . Quare > cum Leoncius Ep
fcopusForojulieniis mortuus fuerit ann.ccccxxxL
ejus Epifcopatus inicium incidiffe videtur in pri
res hujus faeculi annos . Quo fit , ut in quinto dur
taxat faeculo jafta fuerint Lerinenfis Monafter
fundamenta. VetuftiorisRegula:, quatn Lerinei
fes Monachi obfervarunt, priusquam Benediftina
Regulam fufciperent , idem audor fuit ., qui Mon;
fterii conditor S. Honoratus . Sed hsec antiqua R 1
gula modo non extat y (icut nee Diiciplinae Regul
ris obiervatio , qux primis temporibus in hoccc
Monafterio magno cum fervore vigebat .
De Agaunenfi Monafterio , quod mine vulg
nuncupatur Coenobium S. Mauritii in Vallefia, qu;
ibi SS. Martyrum Theba^orum 3 quibus prawn
S.Mai
I ECCLESI ASTICA. 1
S vfauritius , aflervantur , & coluntur Reliquiae ,
* tra&ant Card. T$orifins lib.a. Hift.Pelag. cap.j.
i ifthenius in Vita S. Sigifmundi Burgundias Regis
d diem i. menfis Mail" , & Carolus Cointius Pre-
I r ter Oratorianus in Annalibus Ecclefise Franco-
l.i ad annum DXXXV. Iftud Monafterium antiquif-
um eft , & ante annum quingentefimum ^fcamo
I iftruftum inanguftaplanitie j in qua parvus vi-
antiquitus sediiicatus fuit , quem Tornatam> feu
I nadam non longe ab Oftoduro diffitum , incola:
I ^ellarunt , indeque Monafterium modd ^gau-
fc a fitu 3 modo Tornatenft ab Oppidulo ibi con-
^ denominatur . *dgaunenfes Monachi peculia-
i Regulam fervabant a S. Severino Monafterii
bate editam , quam Holfteniw una cum aliis Re-
I is a S. Benedid:o Anianenfi Abbate colledis in
Ismemifit^ cujus hie titulus eft : incip it Hegula
\wflerii Tornatenfis , qux Capitibus xxia. con-
, quamque a Gapite xm. ulque ad ultimum ,
:legula S. Auguftini ad verbum excriptam ede
:d. Norifius , & Carolus Cointius jam laudati de-
nftrant . Sigifwundus Rex Burgundiae , pottquam
am fuum Sigericum occidi julfiflet , fadi poeni-
s perennem Pialmodiam circa annum ccccxv.
Monafterio Agaunenli inftituit . Sed quamam_*
rit ilia Pfalmodia perpetua ? non convenit inter
| iditos . Alii vocant illam Pialmodiam affiduam ,
od aliis atque aliis mutuo , & alternatim fucce*
itibus, diu noftuque continuaretur , utifiebat
ad <sctfmetas Monachos Orientales . Cointius ve
in Annalibus Ecclefe Francorum ad annum-*
xxvi. num. ccxxiv. & feqq. contendit , peculia-
:n dumtaxat pfallendi formam certis horis diei
IPO HlSTORIA
& no&is praefcriptam fiiiffe , non vero Pfalmodian
perpetuam. AtCointium hac in re hallucinatum.
fume probat dodiflimus Mabillonius in Prxfatiom
par. 1 1. feculi iv. Benediftini , acmanifefto often
dit , in locis y in quibus jugis hujusmodi Pfalmodi;
vigebat , Monachos in plures turmas fuifle divifos
ita ut primae recedenti a matutinisOfficiis fiiccede
ret fecunda , & hinc tertia ; dein abfoluta prima
priores locum fecuturis facerent , & ad aflignatun
laborem pergerent . Idem jugis Pfalmodise ritu
obtinebat apud Centullenfes Monachos , & in nor
nullis Gallic Monafteriis, nempe in Cabilonen
S. Marcclli > Dionyfiano prope Parifios ,Luxovienj<
Habedcnfi > & Lugdunenfi San&ae Salabergse . Sed d
his legendus eft Mabillonius loco mox laudato
Extat adhuc Monafterium ^gaunenfe y vulgo S.Mai
ritii nuncupatiun , quod a pluribusfxculis a Cler
cis Ilegularibus Ordinis S. Auguftini inhabitatur
Anno iiquidem MCCLXI. ut liquet ex charta a San
marthanis tomo quarto Gdlia Chriftiantf , dum c
Abbatia Agaunenfi loquuntur > recitata , jam iftu
Monafterium Canonici Regulares incolebant .
Monafteria ^urenfia duo videlicet virorutr
& unum puellarum in Epifcopatu Lugdunenfi fu
datafunt in quinto Ecclefiaefasculo , quorum 01
gines in Vitis SancSiflimorum Abbatum l\oman
& Lupicini fratrum referuntur apud BolUndum <
diem 28. menfis Februarii .
De Monachorum Grinniacenfium Coenobii,
quse Vienna in Gallia quinto faeculo condita fun
legendus eft ideal Bollandus ad diem i. Januari
ubi inferuit Vitam S. Clari a quodam vetere auct
re defcriptam .
ECCLESIASTICA.
Monachi ita di<Si a Pago Tornodo-
1 i/i y cui nomen B^eomaus in Dioecefi Lingonenfi ,
1 quoextrudum eft eorum Monafterium circaan-
i m CCCCLXXXVI. vivebant fub Regula S. Macaril
i sxandrini , qua: brevia > fed divino fpiritu plena
C itinet prsecepta .
Pnster hxc jam recenfita Monafteria , alia-*
I me in Galliis ceJeberrima erant , videlicet Cce-
^ium, quod S. Martinus TuronenfisEpifcopus
)bus fere extra civitatem Millibus conftruxit ,
)dque Majus Monafterium hactenus appeilatur
nafterium Lugdunenfe apud Infulam Barbaram>
e paulo fupra confluentes Araris &Rhodani in
dio Araris fita eft . In his Ccenobiis fandiflTime
ebant Monachi , precibus vacabant , jejuniis &
inentiis corpus macerabant , Clericatum , vel
fcopatum nee ambibant , nee poftulabant , fed ,
ante Ecclefia , fufcipiebant , viftum tamen ^ nee
:itum immurantes y ut patet exemplis S. Martini
ronenfisEpifcopi 9 Faufli Rejenfis > German! An*
sdorenfis ., Hilarii Arelatenfis , Fulgentii Ru-
afis , quiomnes exumbraculis vitas Monaftica?
Epifcopalem thronum fublimati 3 nihil de prifti-
I moribus , vidu & veftitu mutarunt . Otio per-
Iuum bellum indicebant Monachi 5 feque quoti-
labore manuum exercebant . Qu^i vero pr<e cor-
~ is infirmitate operofis manuum laboribus in-
nbere haud poteranc , iis, pro Regul^e indulgen-
Codicesexcribere 3 & prolixioribus ftudiis alio-
n operas compenfare licebat . Quern laborem ,
uptime obfervat Cl. Mabillonius pr^efatione ill-*
ulum i.Benediftinum, ftrenue fufceperunt po-
i Monachi Benedi&ini , eumque pofteris fuis
HlSTORlA
quafi teftamento reliquerunt . Adeo ut quidqui(
apud antiques eruditutn, ac fcitu dignum,quidquL
apud Patres pium & fapientix plenum , quidqui
in Conciliis fandum , quidquid in libris facris di
vinum eft , totum id per Monachorum Benedidi
norummanus adhsec ufque temporapervenerit.
D, Antequam huicce Colloquio finem imp(
namus ; cedo , ii placet , praecipua Doclrinae Mor^
Jis documenta & praecepta 3 qux Sandi Patres a
probe informandos Chriftianorum quinti Ecclefi
feculi mores prasfcripferunt .
M. Patres quinti Ecclefia: feculi de emendar
dis moribus , & de reftituenda Difciplinae Ecclefi,
fticse integritate Temper folliciti, non folutn omnei
adhibuerunt operam, ut facri Canones ad tollend;
xnorum corruptelas conditi adamulfim fervarentu
fed etiam ad omnia verse virtutis & germane piet
tis officiafideles qua verbo , qua fcriptis efficacit
funt adhortati . Infinitus cflem , Ci hie perceafen
vellem omnes moruin regulas , & faluberrima be
vivendi praecepta , quse Sandi Patres in libris fi
moralibus, &inHomiliis 3 quas ad populum I
buerunt , paffirn proponunt, inculcant , inferciui
Breviter dicam, illos ad facram legis feveritau
compofitos ., omnes ingenii & eloquentix fua^
tendifle nervos > ut Chrittianos a vitiis retrahere;
adexercitium virtutum provocarent, fed poti
inum ad amorem Dei , quo Chriftiani difcernuni
a Judaeis ,qui fervili temporalis poena: timore , (
manum , non animum cohibet , a vitiis abftii
bant : breviffima & apertiffima differentia duoru
Teftamentomm , timor & amor ; illud ad bominem
terem 3 hoc ad nwum hominem fertinet > ait S.Au]
ECCLESIASTICAL
{ mscap.iy.libri contra Adimantum Manichaeutn.
] certe , ficut faepius ingeric Sanftus ille Dodor f
I Evangelica eft lex amoris , & quantum Chriftia-
; proficit in amore Dei , tantiim in eo decrefcit
or mundi , & imminuitur regnum cupiditatis ,
eft radix omnium malorum . Sub lege eft , in-
It S. Auguftinus lib. de Natura & Gratia cap.57*
timore fupplicii , quod lex minatur , non amorce
itia , fe jentit abftinere ab of ere peccati , nondum
I tr eft> nee alienus a voluntate peccandi. In ipfa enim
untate reus eft , qua mallet , fi fieri poffet , non effe
>d thnet , ut occults fiat , quod occults defiderat ,
hil ergo , juxta doftrinam Patrum quinti Hccle-
fscculi , amare , nihiLmirari , nihil expetere de-
: Chriftianus , nifi Oeum , aut propter Deum-* .
hil odio habere , nihil horrere , nihil fugere de-
: , praster unam turpitudinem , aut propter tur-
udinem Ita fit , ut hac ccelefti doftrina imbti-
Chriftianus, quidquid agit, five dormiat,
e vigilet , five edat aut bibat , ipfi denique lufus
otia ei cedant in cumulum pragma . Jam vero
a cura & follicitudine vias ad falutem tutiores &
xrere^ & fequi debeant Chriftiani,docet S.Chry-
lomus Homilia 44. in Matthasum > his verbis :
veftimentum emptnrus unum gyras negotiatorem &
erum > <& ubi welfares veftes inveneris , & pretio
liori , ab illo comparas . jln non oportet populunL*
*cuire omnes Dofikores , & inquirere ubifincere <ve-
tus Cbrifti vevundatur , & ubi corrupta , & verio-
m eligereplusqudm veftimentum* Hinc etiam a Do-
oribus inftar effati celcbratur iftud S. Auguftini
>nfilium ex ejus verbis concinnatum : in his , qua
lutis funt > tene ccrtum > dimitte incertum . Deni-
Tom. II. N
194 H I S T O K I A
que, Patresquinti feculi juftorum animis fan&t
timorem , nonfalutis fecuritatem ingeneraban
peccatoribus diuturnam & laboriofam pcenitc
dam imponebant, nee cos > m quibus nulla mut;
in melius vita? veftigia comparebant , praepropi
abfolutione donabant. Pcenitentiam , quoediff
tur ufque ad mortem , incertam , f iifpedam & IT
ribundam appellarunt, eamque dumtaxat fincer,
cfle pcsnitentiam docuerunt > quse fit in hac vita
nafcitur ex amore Dei > & odiopeccati , ut loq
tur S. Auguftinus, Ignorarunt Sandi illi Patn
ar<5ta via , qua: ducit ad Coelum , gradientes > fut
Jem & mirabilem illam artem ancipitis fignificat
nis verba proferendi & reftri&iones mentales
ciendi abique mendacio, homines palam in due,
vel clam occidendi abfque falutis difpendio y t
ras , & fimonias palliandi , fine vel minimo div;
& Ecclefiafticx legis decrimento . Ignorarunt
lenimenta facramenti Poenitentia? a nuperis Cai
ftis reperta circa confeffionem , fatisfaftionem
abfolutionem j proximas peccandi occafiones, c
tritionem , & amorem divinum . Uno vert
Ignorarunt mille diftindiones , quas moderni P
babiliftx latam portam aperientes , quse ducit
perditionem , excogitarunt ad excufandas exct
tiones in peccatis , ad emolliendam legem Dei .
laxandam Difciplinam Ecclefi^ad invehenda h i
renda opinionum portenta , a quibus profedo
horruiflent Pagani non omnino flagitiofi > qu^e \
a Summis Pontificibus Alexandro VII, & Innoc
tic XI* tota plaudente Catholica Ecclelia , fuer (|
vaticanis fulminibus protrita . Haec igitur , qus
doftrina morum ignorarunt antiqui Ecclefias 5
tr
ECCLESIASTICAL 195
; , & nos quoque penitus ignorare debemus >
ique dumtaxat incorruptum de moribus tenere
urn , quern Sandi , Majores , ac Patres noftri
> eodemque confenfu aperte , perfeveranter te-
runt 3 fcripferunt , docuerunt . Sic integrita-
i Moralis Chriftianse fartam teftam comer va-
ms , nee earn violari patiemur ab illis , qui no-
L fitientes juftitiam de puro latice bibere , fed
iucunt ad fuas cifternas contritas , luto & for-
us conipurcatas , qux rudera habent , aquam->
i habent 3 ita ut y qui inde biberit , plus hauriat
i fordiumque , quam Hquoris .
*&?4
N z
HI-
HISTORIC
ECCLESIASTIGA
VL Ecclefise feculi.
Varm Colhquiis dlgcjla.
^ habet . Jam quinque enienfi fun
Ecclefiae faecula 3 & mox Hiftoriam fe
fseculi aggredimur , quam folitae noli
inharrentes methocio, fex Colloqiiiis
folvcmus In primo exhibebimus ftatum Ecclc
fub Impcratoribus , & Priacipibus Chriftianis .
fecundo referemus Controverfias > Haerefes & ;
multus , qui occalione trium Capitulorum in 1
cleiiaexorti funt, eamque diu exagitarunt. I
tertio agemus de Conciliis , & de rebus in illis j
ftis * In quarto texemus feriem Epifcoporum > (
prsecipuas Ecclefi^ Sedes in fexto Ecclefia: feci
tenuerunt . In quinto de Viris illuftribus , qui
eodem fasculo fioruerunt , & de eorum Operit >
jfermonem inftituemus . In poftremo 3 de DoQ
na, Difciplina , & Morali fexti Ecclelix fasculi co
pendiose tra&abinius
C(
ECCLESIASTICAL 197
COLLOQUIUM PRIMUM*
f Jlatu Ecclefi<c in fexto fieculo fab Impc*
ratorlbus & Reglbm Cbriftianis .
T?Uitne tandem fexto ineunte fxculo reftituta
JL Ecclefia? tranquillitas, quam Heretic! Pe-
iani , Neftoriani & Eutychiani toco duranto
nto fasculo perturbarunt ?
M. Ecclefia in Oriente , fexto ineunte
aha pace potita fuiflet, nifi Imperator
, ^cepbalorum , feu H^reticorum
>rum dux erat Severn* Moaachus, mails arcibus
igatus 3 multos exciviiiet tumultus , gravesque
fecutiones , quibus Ecclefiam miferum in mo*
a dilaniavit . Magno at enim Religionis Catho-
i damno , ut jam in prsecedencibus Colloquiis
ervavimus , peflimo Imperatori Zenoni fucceffic
zftafius anno ccccxci. qui inexordio Imperil
ion nulla boni regiminis fpecimina edidit, abo
io videlicet antiquum tributum Chryfargyrum 9
>d ab omnibus , eciam infimx fortis hominibus*
etricibus , exoletis & de animalibus eciam vi-
I mis exigebatur ; venaciones etiam , five pugnas
i beftiis publicas prohibendo ; Magiftratus , qui
shac venaleserant, gratis conferendo, & iua:
i profeflionem Chirographo fuo munitam cum
robacione Concilii Chalcedonenfis Eaphemio
riarcha? Conftancinopolitano exhibendo , ut i
>mnem Eutychiani dogmatis fufpicionem amo-
cur . Verumjin his omnibus vim fibi fecit homo
N 2 in>
H lSTOfclA
improbus . Optati fi quidem Imperil compos f;
dus , ac femelobfirmata dominatione, avite fide
& Concilii Chalcedonenfis infenfiflimum hoftem
populorumque oppreflbrem fefe prodidit , Henoh
con Zenonis deceflbris fui diftride fervandum ju
fit . In eos y qui Concilii Chalcedonenfis defenfc
res erant y carceribus y exiliis, omnium dignitatui
abdicatione, bonorum fpoliatione atrociter fseviit
Legem emifit contrd Synoditas, feu contra eos > q
Synodum Chalcedonenfem tuebantur, & ea de ca
$3. Eufhemium Conftantinopolitanas urbis Epifo
pum, &deinde Macedonium ejufdem urbis Ant
ftitem Sede dejecit 3 & in exilium mifit 3 eo folo n
mine > quod Concilio Chalcedonenfi conftant
adhsererent. Ducentos Monachoscum Severo Ac
phalorum duce & Theopafchita Eutychiano
Oriente profedos 3 ut Synodum Chalcedonenfen
oppugnarent 5 Conftantinopolim advenientes 1
nigne & honorifice excepit Anaftafius Imperato
ejusque gratia & patrocinio fretus impius ille
verus Seda? Acephalorum antefignanus , Flavin
Antiocheno ob fidei coftftantiam e Sede dejedo
illius in locum per vim apertam intrufit , & omi
Orientales ad Synodi Chalcedonenfis damnat
nem pertrahere ftuduit , fibique obfiftentes Ai
ftites, quos inter faitElias Hierofolymorum E
fcopus , exaudoravit . Quin eo ufque fevitise p
rupit male" feriatus ille Haeretictis Antiochenae J
clefia* invafor , ut , Judxorum & fceleratorum cc
duda manu, trecentos & quinquaginta Monach
quorum multi ad Altaria confugerant, non alia
causa i quam odii adverfus Catholicam fidem cc
cepti inunaniter trcidarit , eorum cadavera a
ECCLESIASTICAL
b dilaaianda projecerit , multos in vincula con*
fc :rit , pLuImos , dilapidatis eorum facultatibu$j
edibus & civitatibus expulcrit , ut conftat ex li-
b lo Monachorum & Clericorum Antiochix , &:
! ix ledo in Synodo Conftantinopolitana fub
I wdPatriarcha Conftantinopolitana*
I His malis , qux in perniciem Catholicorum-i
^; & impune graffabantur , cumulum addidie
/ aflafius Imperator ^ quippe qui a Theopafchitis
i ychianis fedudus, facro Trifagio : Sanffus Deu$>
ftus fortis , Santtus immortdis , iftatn claufularn
ici voluit : qni crucifixus es pro nobis , miftrtft
is . Hujus claufulae primus aud;or fuit Petrut
!& Epifcopus Antiochenus , qui Eutychiana h^*
cii m efletinfedus , hanc claufulam lacro Trifa-
eo fine addiderat > ut Paffionem Deo Trino , ad
:m fuperiora Trifagii verba fpeftabant , adfcri*
let. Huicmalo Calendio poft mortem utriufque
I phani in Sede Antiochena fucceflbr duobus ver*
b remedium attulerat , errorique anfam pracide-
, huic claufulam nempe N his verbis praemiflis : Ckri*
l\ex 3 qui crucifixus es pro nobis &c. fed Petrus
lo Sedi Antiochenac poikea reftitutus > hacc ver*
; Cbrifte I\ex , fuftulit > ficque priftinam Eu-
hianatn labem redintegravit Antiochix anno
CLXXXV. hoc itaque additamentum a Petro Ful*
e Eutychiano facium Imperator Anaftafius , una
i Thnotheo $ qui poft depoficum Macedonia IXL>
em Conftantinopolitanam invaferat > in facrum
fagium inferre conatus eft * Sed reclamantibus
holicis , qui antiquam fidem violari nonpatie*
tur , nihil confcqui potuit ^ fed potitis Coaftan-
)polirani populi bene in Catholicaoi fidem affc*
* A
M 4 &\
2OO HlSTORIA
i odium fibi conflavit , eumque ad rebellion em.
provocavit , in qua pariim abfuit , quin ipfe fu<
cumberet , debitasque fua: pcrfidise lueret poenas.
D. Quorsiim tendebat ifta populi Conftan
tiaopolitani rebellio , & quinam ipfius exitus fuit
M. Populus Conftantinopolitanus ab Ana
itafio Imperatore propter fidei Catholics* profei
(ionem oppreflfus inapertam rebellionem prorupil
Ducemque fibi conftituic Vltalianum Scytham , Ma
giftrum Militum , & egregium fidei Catholics d(
fenforem , qui Cyrillum Thraciae Praefeftum intei
emit , Provincias Thracias , Scythiae & Myfias cur
arcibus occupavit, ipfamque urbem Conftantiric
polim obfidione cinxit. His in anguftiis conftitutu
Anaftafius > ut fibi confulcret , palam , fed fimulat
promifit , fe Chalcedonenfis Concilii , & Epiftol
S. Leonis fidem inviolate fervaturum , exules C
tholicos Antiftites poftliminid revocaturum , litt
rasque ad Hormifdam Romanum Pontificem dc
redintegranda Orientalium Ecclefiarum cum R
mana concordia fcripfit , atque figillo munivic . t
fpeciofo refipifcentix pratexcu , & fucatis promi
fis rebellionem fedavic Anaftafius , tumulcuauce
populum fibi conciliavit , & in ordinem redes
yitalianum , quern in defendendo Concilio Chalc
donenfi adversiis Anaftafium Imperatorem in
gnam gloriam confecutum efle fatetur Baroniu
qui tamen in hoc fallitur , quod putet , cum pott
Monachis Scythis patrocinando illam gloriam o
fcurafle . Nam Monachi Scythse , utoftendemus
fequentibus Colloquiis , non folum Eutychiai
non adhaderunt , fed etiam ejufdem Hxrefis ft;
nui oppugnatores exticerunc . Quo fit, ut yitaliat
fur
ECCLESIASTICA. 101
am gloriam non obfcuraverit 3 dum illos Mona*
os fuo patrocinio fovit .
D. Sedata hac rebcllione , & diflipatis Vita-
nis copiis, ftetitne Anaftafius Imperator pro-
iflis , quibus fefe ad tenendam Cathoiicam fidem
ftrinxerat ?
M. Perfidus ilk Imperator imitatus eft Pha-
nem Regem ^BBgypti , qui , ut facra commemo-
r hiftoria , ingruentibus malis divinities immiflis,
exandis Ifraelitis tantisper deftitit , fed illis cef-
tibus poenis , ad priftinam rediit immanitatem
: Anaftafius Imperator , ut mala fibi ex populi re-
llione impendentia declinaret , aureos montes
illicitus eft , & initam cum Catholicis amicitiam
reconciliationem mentitus eft . At fublato pe-
:ulo 3 & Vitaliano in ordinem redado > fimulatio-
i larvam depofuit , in Catholicos furorem fuuxn
acuit , Legatos , qtios Hormifdas Papa > redintc-
andse pacis causa, inOrientem miferat , perju-
s & tergiverfationibus clufit , nee ullo pado ad*
vd potuit , ut ^cacii quondam Epifcopi Conftan-
lopoJitani nomen e facris Dyptichis expungere-
r . Quapropter Anaftafius lub Hormifda Papa_*
ultiini perturbavit Ecclefiam , quamfub Symma-
10 Hormifdas deceifore diro Schifmate diviferat ,
:ut obiervavimus in Colloquio tertio in Hifto-
am quartiEcclefisefa^culijde quo Schifmate etiain
dibit fermo , dum de Synodo Palmari > in qua>
dicata eft caufa Symmachi Papa? , agemus in Col-
>quio tertio in Hiftoriam hujufce fasculi fexti .
D. Fuitne tranquillior in Oriente flatus EC-
efix fub Anaftafii Imperatoris fuccellbre ?
M. Anno DXVIII. Anaftalio Impcratore ido
de
2O2, H I S T O R 1 A
de Coelo fulmine atque e x vivis fublato fucceifit Ju-
flinus olim fuum ac bourn cuftos, qui ergaFidem
Catholicam optime affedtus, ftatim Imperil fui ini-
tio Edi&um promulgavir, quojuffit utomnesab
Anaftafio deceflbre iuo in exilium pulfi revoca-
rentur , & Synodus Chalcedonenfis facris Dypti-
chis infereretur. Hormifdas Papa Legates adlm-
peratoremjuftinum mi<it,ut tandem aliquando EC-
clefia Orientalis in communionem cum Romany
rediret , nornina Epifcoporum Hcereticorum 3 fed
pra^cipuc ^cacii olim Epifcopi Conitantinopolita-
ni, Zenonis , & ^naftafii impiorutn Imperatorum ex
facris tabulis omnium Ecclefiarum Orientaliunu-
eraderentur 5 ac tandem Chalcedonenfis Synodus
aliis tribus Oecumenicis Conciliis annumerai^etur
Qua? omnia a Legatis Summi Pontificis feliciter
votisque omnium confpirantibus faSa & execution
mandata fuiife, pluribus ottendit Baronius . Hac ra
tione ceflavit diffidium Ecclefiarum Orientaliunu
cum Romana Ecclefia^quod annos triginta fex per
duraverat , ex quo videlicet Felix Papa Tertius juit<
Anathemate Acacium Patriarcham Conltantinopo
litanum perculit. Theodoricus Italix RexArianiu
aegre admodum tulit ^ quod Juftinus religiofiifimui
Imperator Catholicis impense faveret , & Hxreci-
cos Arianos , Manich^eos variis Ediftis comprise-
ret . Quare Gothorum ille Rex coegit ^oanncm Pa-
pam, quiHormifd^ fucceiTerat, Conftantinopolim
proficifci, ut Juftinum Imperatorcm induceretad
reftituendas Arianis Eccle(ias 3 quas ipfis abftule-
rat . Sum: quidam Hiftorici, qui aflerunt, Juftijnutn
Auguftum omnem JoannisPapa? conceffifle petitio-
ncin, & propter ianguinem Romanorum reddidifTe
Hx-
ECCLESI AST*CA; 205
?reticis Arianis Ecclefias fecundum voluntatem
gis Theodorici, ne videlicet Chriftiani, maxime
erdotes ad gladium mitterentur . Alii ex ad-
:fo poft Baronium affirmant , Joanncm Papam-*
fcnpore fuas Legationis quascumque reperire po
t Ecclefias Arianis erepcas confecraffe Catholi-
I ab Imperatore Juftino vendicatas ; idqiie_>
)bant ex Epiftola hujus San&i Pontificis Joannis
omnes Italia Epifcopos icripta , in qua afferit , fe ,
m Conftantiilopoli effet > Arianorum Ecclefias
Ij nfecraffe , eosque adhortatur ut in agroDomi-
:o viriliter laborent 3 idemque in Italia prseftent.
Turnout cordate fatear, ex hac Joannis Papae Epi-
>la nihil certi fiiper hac re elici poteft, quia earn
3pofititiam J & Joanni Papse falso attributam eflfe^
:endam in quarto Colloquio in Hiftoriam iftius
culi. Hoc unum dumtaxat certum ac exploratum
3 Joannem Papam ex ilia Legatione regreflfum ,
a(i demandatas Legationis prasvaricatorem a
icodorico Rege h abitum fuifle 3 & in vincula Ra-
nn conjeftum 3 ubi inedia & fquallore mortuus
I: Sanftus ille Pontifex annonxxvr. Paulo poft
ortem Joannis Papx , Theodoricus Italia? Rex in-
riit , eique in Regno Italias fucceffit *Atbdaricus
:pos ejus ex ^Amalafuntha filia > quam ex ^4udefle~
Clodovsei Francorum Regis forore fufceperat .
malaricus vero Vifigothorum Rex, Theodorici ex
itudetufa filia nepos , ditiones inHifpania & in
allia pofitas accepit , moxque inter Athalaricum,
Amalaricum confobrinos Arianam feclantes H^e-
fim conventum eft , ut inter Alpes, & Rhodanum
ftrogothi, ultra vero fluvium regnarent Vifigo-
iz *dmalaricus Viligothorum Re# > GallorunL->
204 HISTORIA
potentiam reformidans > Clotlldem fororem Child
berti Francorum Regis , cujus Regia Sedes Parifi
crat, in matrimonium duxit. At cum Clotildes pr
pter fuatn Fidem Catholicam multas infidias i
Amalarico virofuo pateretur; Childebertus Franc
rum Rex annooxxr. exercitum movit in Hifp
niatfijUt fororem fuam Clotildem liberaret . Qu<
ftatim ac ^malaricus Vifigothorum Rex accepi
confcensa navi fugit,& cum in quamdam Eccleiia
le recipere vellet , a quodam milite occifus el
Childebertus fororem fuam fecum adducere cupi
bat, fed ea in via mortua ell .
D. Quis in Imperio Orientis fucceffit J
fiino ?
M. Poftquam Juftinus^qui in Imperio Ori<
tis Anaftafio fucceflerat die ix. menlis Julii a
nroxvnr. imperaflet annos novem & dies vigii
tres t mortuus eft anno DXXVII. & Imperii fui fi
ceflbrem reliquit *}uftinian*m e forore nepotem,
Fuit autem Jultinianus Princeps domi forisque c
rus , doftus , liberalibus difciplinis excultus , &
Theologia exercitatus . Leges omnes in unum c<
pus colligi juffit, unde effluxere celebrata ilia voJ
mina, Codex fcilicet^ Pandet<> & InftitHtiows > qi
rum ufus non foliim in Civilibus , fed etiam in J
diciis Ecclefiafticis obtinet . Cum Gothis fxpl !
me pugnavit Juftinianus, & plerumque feliciter f i
Duces iuos Belifarium , ^lexandrum , & Narfete* 1
atque poft varios eventus , fublato tandem ultir i
Gothorum Rege Teja , Italiam a Barbaris vindic !
vit Vicit quoque per Belifarium Perfas , nccn- J
Vandalos 3 & Africam Romano reftituit Imperi .
S. Sophite Ecclefiam Conftantinopqli sedificavi ,
Ej-
ECCLESIASTICAL 205
n ftolam Encyclicam ad quinque Patriarchas fen-
t, in qua dodriuam Origenis damnavit . Multa
ntra Hsereticos promulgavit Edida , quibus Ca-
olicas Religioni confultum voluit . AdSeveri Se-
itores , feu Hxreticos Acephalos Catholic* Ec-
fia: reconciliandos , Collationem inter ipfos &
tholicos anno DLII. vel,ut alii volunt, DLIII. Con-
ntinopoli haberi voiuit * quam integram Cardi-
lis Baronius in fuis Annalibus inferuit . Hxc &
a hujusmodi in exordio Imperil fui in rem & uti-
item Ecclefix proeititit <JujUnianus Imperator .
dum Theodora uxoris fuse, Eutychianae foeminar,
aliorum ejufdem Hasrefis fautorum perverfa con-
a aufcultare coepit , perniciem gravem , & Schif-
, in Ecclefiam invexit, in fummos Pontifices Si I*
iiim , & Vigitium > ficut in quarto Colloquio in-*
j ftoriam hujufce feculi videbiirms, impius & cru-
J is fuit , ac tandem Eutychianorum , & Severia-
j um Hxrefibus fefe irretivit, Telam iftam ordi-
[ oepit Theodoras Caefarex Cappadocum Metropo-
i, , qui magna apud Juitinianum gratia & audo-
0( 4te pollciis , ei perfuafit , Acephalos ad fubfcri-
l f adum Synodo Chalcedonenfi compendio adduci
ir Ie,fi tria tantum^quibus offendebantur,corrigen-
curaret ; nempe fi damnaretur Tbeodorus Epifco-*
> Mopfueftise Neftorii Magifter Dein, fi prohi-
rentur libri Theodoreti contra xn. Capitula^ feu
jj lathernatifmos Sandi Cyrilli Alexandrini . De-
oi im , fi rejiceretur Epiftola Iba ad Marim Perfam .
>s tribus profcriptis C^iiuli^Tbeodorus Csefarca:
:tropolita Juftiniano pollicitus eft Acephalorum tf
ionem . Similiter Theodora Augufta , quae palam
:ephalis ftudebat , id ipfum quod fuaferat Theo-
I
H I S T O R I A
dorus Caefarienfis Metropolitans Principi marltc
fuo inculcavit , fed eo confilio peflima muiier fad-
nus moliebatur, ut ubi Chalcedonenfis Synod
corre&io femel fierce , univerfa ejus collaberetu
au&oritas , ejusque dodrina nullius ponderis eva
deret . His confiliis delufus Juftinianus Imperator
multos in Ecclefia excitavit tumultus occafioiK.
triumiftorumCapitulorum, qu# inquintaSyno
do generali , ut poftea dicemus , ejus juflfu da
innata , graviflimis contentionibus inter Epifcopo
enatis initium dederunt , de quibus in fequentibu
CplJoquiis commodiiis agemus . Teftatur Nicepho
rus lib. 17. Hift.Eccl. cap.sp. Imperatorem Juftinia
num in ultima aetate lapfum efle in Haerefim Inc 01
rvptibilium, five *dphtordocetarum , qui Domini nc
itri Jefu Chrifti Corpus ex ipfa Divinitatis conjui
d:ione incorruptun; evafiffe aflerebant . Ex qua t;
men Hasrefi^ paulo antequam moreretur , refipuii
probat Card.Baronius. Immo in Mentis Grsecoru
ad diem u. menfis Aug. legitur : Memoriapite rea
dationis Imperatoris ^uftiniani in c^de ^pojiolorm
Mortuus eft Juftinianus Imp.die xiv.menfis Novel
bris anni DLXV. poftquam imperaflet annis xxxvi
menfibus feptem ,- & diebus tredecim . Ei in Imp
rio fucceflit Juftinus junior, ejus nepos 3 qui & CM
palates dicitur, quod eflet Prsetorii Prxfedus . Prj
ceps fuit juftitias ftudiofus , manfuetus , & publi
tranquillitatis amator . Per duodecim annos ii
peravit 3 & obiit anno DLXXVIII. Sub eo ccepit i:
Italia Grsecorum Exarchacus , Sede Ravenna, du:
vitque ad ufque circiter Carolum Magnum , ut
clarius loco comtnonftrabimus. Juftino juniori
ceiFit Tiberius Conftantinus , qui Jmperium ten
I ECCLESIASTICA. 207
I jue ad annum DLXXXII. quo placide Conftantino-
| ii vita fun&us eft . Denique Tiberio Conftanti-
1 fucceffit Mauritius e Cappadocia ortum ducens,
c [ turn belli,tum pacis artibusinftrudus ftrenuum
I peratorem fe geffit. Perfas vicit per Duces fuos
\m, & Germanam . Cum Chagano Rege lAva-
. * ^5 tj
qui Thraciam , Msefiam , aliasque Orientalis
L ^erii regiones dev,aflabat > fsepius , variisquc^
ntibus pugnavit . Verum a militibus , quod fti-
dia non acciperent, tumultuantibus Chalcedone
;idatus eft cum tota fua familia anno DCH. Im-
ii fui anno ineunte -t/s*^*o primo . Hi fimt Im-
itores , qui in iexto Ecclefise fseculo Imperil
entalis gubernacu)* tenuerunt, quorum feriem,
;efta breviter hie defcripfi 5 ut ftatus jEcclefiae m
fccculo fub illis Orientis Imperatoribus faci-
p innotefcere poflet .
D. Ciim Occidentis Imperium in quinto
ilo fuerit, ut jam vidimus, omnino extinctum ^
permultas fadae iint Regnorum mutationes , &
rdia, Francorum videlicet & Burgundionum in
Ins* Vifigothorum in Hifpania, Oftrogotho-
1 in Italia, Angloruni in Britannica Iniiila, Van-
>rum in Africa , vellem modo ut oftenderes j
ham in illis regnis fexto f^culo fuerit ftatus
lefiae?
M. Ut votis tuis faciam fatis , incipiam d
liarum Regno , cujusRex Clodov&us , poft infi-
m de Alemannis reportatam vidoriam a S. An-
ite Rgmigio apud Remos facros fonte ablutus eft
10 ccccxcvi. & in Catholica Fide , quam feme!
;epit , fuoque regno intulit , tarn conftanter per-
nlit, ut unus iblus turn temporis in univerfa ter
ra
*o8 HISTORIC
ra Princeps Catholicus effet . Nam Imperator
ftafius , ut jam oblervavimus , Eutychiana Hsere
crat fcedatus a Tbeodoricus Rex Oftrogothorum i
Italia , Rex eciam Vifigothorum *Alaricus , qui H;
ijpaniae & parti Galliae domiaabatur , Rex quoqu^
Burgundionum Gundabodus , & Rex Vandalorur
Trafamundus in Africa Arianam omnes impietatei
fe&abantur ; reliquarurn vero gentium Reges Idc
lorum cultui erant addifti . Clodovaus Francorut
Rex propagandas Catholics Religionis , fimulquc
Gallorum dominationis amplificandas ftudio incei
fus, belloappctiit aunoD*** ^ larlcum Vifigoth<
rum Regem , qui turn Gallicanis Provinces , qu
fluvio Ligeri ad ufque Pirenseos montes protendu
cur 5 dominabatur . Illius copiis penitus deleti,
eutndem etiam fingulari certamine adortus e
Clodovseus, eumque manu interemit in Cam]
Vocladenfi , qui decimo ab Urbe Picftavienfi milli
ri diftat. Sic defiit Gothorum Imperium Toloi
num ; nam ^fmalaricus Theodorici Regis Italic
filia nepos , relidis Gallicanis Provinciis , quib
dominabatur > tranfiit in Hifpaniam ut earn fibi j
tineret , fatfus y fe Francis, & Clodovseo eorum JR
gi minime parem Hujus tarn Celebris viftoria
Clodovxo reportatae fama commotus ^n
Imperator Orientis , ejus amicitiam expetivit ,
que per Legationem honorificam gratulatus eft ,
miiio adeum paludamentO) regioque diademat
jura Conlulatus > acPatriciam dignitatem eider
ccntiilit.
Sub idem tempus Catholica Fides alterum
Galliis fufcepitincrementum , Burgundionum
abAriana perfidia converfione* At en
S
ECCLESIASTICAL lop
j! ilius ^vitus Viennenfis Epifcopus , qui multiim,
f ftra tamen , adlaboraverat ut Gundabodum Bur-
idioniim Regem Arianum ad Fidem Catholicam
iuceret , id quod nou potuit in patre , felicitcr
f egic in {\\iQSigifmundo , quern , patre adhiic fu-
-ftite , Arianam Se&am reliquifle , & Fidem Ca-
))licam amplexum efle liquet ex variis Epiftolis
radiAviti, quarum vigefinia nona ejus zelunu*
coercendis H^reticis, & prasfervandis ab eorum
udibus recens ad Fidem Catholicam converfis
I >ditis laudibus extollit . Hie eft ille Sigifmun-
I s, qui, ut in fuperiori Colloquio dicebamus^dui
initentiam egit obnecem, quam inttigante po-
riore uxore fua , intulit proprio filio innoceati
\erico > quern ex priori uxore fufceperat > & Pfal-
)diam in celeberrimo olim >Agaunenfi Monafte-
> inftituit , cuiqtie Santtus >A<uitus author fuit > ut
;iodum Epaunenfem/eu Epaonenfem anno DXVIU
ivocaret ad refarciendam collapfam Ecclefiaer
i&ae fideni ^ & difciplinam . Multis , iisque gra-
fimis calamitatibus Deus Sigifmundum hac in vi-
afflixit, ut crimen, quod in filium fuum inuocen-
TI perpetraverat , cumulatius expiaret . Clodomi-
s eniin Clodov^ei Francorum Regis filius Sigif-
unduin acie fiiperatum 3 cum uxore & liberis ca-
ivum abduxit > & Burgundias Regno privavit,
imque ilium cum univerTa prole in cuftodia deti-
:ret , Gundemarus frater Sigifmundi occupatum
Francis Burgundicum Regnum , qua vi 3 qua infi-
iis invalit . Quamobrem in furorem adus Clodo-
irus Sigifmundum cum uxore & liberis in altum
ateum projici juifit, frultra tarn grande fcelus dif-
ladente vtfvito Abbace fandiifiino . Relatus eft- Si-
Tow. //. O gif-
a 10 -H i s T o R i A
gifmundus in San<ftorum numerum, ejusquc nomc
jnfcribitur Martyrologiis Habani, 1)fuardi> Adonis
& aliorum adprimum diem meniis Maii , quo in
AU$ Bollandianis vita ejus ex antiquis Codicibt
defcripta iJluftratur, Sigifmundi ad Fidem Cathol
cam converfi exemplum fecuti funt libetiSigericus
& filia Theodorico Regi Francorum Auftrafiorui
poftmodqm nupta . Mortuo Lutetiae Pariiiorum
Clodovaso Francorum Rege anno PXI. quatuor ft
perftites ejus liberi, tefte Sando Gregorio Tur<
nenfi lib. 3, Hift* Francorum cap. i. Patris Regnui
fibi aequa lance diviferunt. Qui natu major en
Theodoricus 3 etfi ex concubina fufceptus Regni fi
Scdem apud Metas habuic . Reliqui tres legitimi
quos e Clodovaeo Clotildis peperic , Clodomirus qu
dem apud Aurelianos 3 C/o^ar/w/ in fuelfionibus, Cb.
debertits Parifiis Regni fui Sedem fixerunt . Den
que, anno DXXXIV. Burgundi^ Regnum , quodp
quinque Galliarum Provincias dilatabatur , & ir
quo quatuordecim erant Epifcopatus , fuit a Fra
cis fubadum* extinftum , & Francis adjedjumj fi
que duo ifta regna in unum Galliarum regnum co
ntj in quo Temper Catholica floruit Religio
D, Catholica Fides in fexto fasculo fecitnc
in barbaris Nacionibus progreifus ?
M. Magnum in fexto feculo apud barbar
Nationes incrementum fufcepit Catholica Religio
In primis , *4lamandarus Saracenicarum Tribuun:
Princep^^bjeito Idolorum cultu, Chriftianam R
ligionem amplexus ab Orthodoxis Synodo Chak
donenfi bene affedis baptizatus eft anno DXIII.
Ji*ereticos Severianos Epifcopos a vero fidei fer
cum abdiicerc machinantes mira arte coarguit.Q
ECCLESIASTICAL lit
re fuse ad hunc annum loquitur Baronius ex
I :odoro Lecfcore lib.2. Prasterea, refert Tbeopha-
I , Tzathum, qui a Cabade Perfarum Rege creacus
rat Lazorum Rex, ad Juftinum Imperatorem an-
DXXII. Bizantium veniffe, & ut fieret Chriftianus
llulaffe; quod ubi accepiflet Cabades Perfarum
I K, vehementer queftuseft ,quodjuftinus homi-
I fibi fubditos reciperet, & pacem inter utrum-
I : fancitam frangerets cui refpondit Juftinus, nul*
li i regno ejus fubditum fibi vendicafle , fed Lazo-
l/^ Regem tantutn rogaffe , uc Chriftianus fieret .
I it aucem Lazi populi , quos ad Orientale man s
cini littus antiquitas Colchos dixerat^noftra vero
,te Mengrelios, funtque Iberis^qui nunc Georgian*
jrcaffi vocantur, finitimi . Infuper,anno DLXXXIX*
aredus Hifpaniarum Rex Suevos & Gothos , qui
annos ccxin. Ariano dogmate erant infefti, ad
tholicam Fidem adduxit , Synodumque Toleta*
n tertiam haberi juflit, cui, ut fcribit Joannes Bi-
rienfis Abbas interfuit ipfemet Pgcaredus Rex,qui
iinem converfionis fu#, & omnium Sacerdotum,
tntisque Gothics profeflionem Fidei fcriptam-^
,inu fua Epifcopis porrexit , & omnia, quac ad Fi-
m Orthpdoxam pertinent, expofuit .
Sub finem fexti faeculi , hoc eft , anno DXCVI*
nftus Gregorius M. Papa gentis Anglorum con^-
rfionem aggreflus eft , ^Luguftino Monafterii San-
L Andrasac in Urbe a fe prsefedo cum fociis in An-
iam miflb , cujus primi Anglorum Apoftoli , po-
:a Cantuarienlis Epifcopi, Getfelituu, Bertinianus
onachus undecimo vertente feculo vitam diligen-
r fcripfit . v4uguftinus itaque cum fociis e Fran-
a in Angliam anno DXCVI. transfreuvit > pleros-
O 2 que
HISTO RIA
que Gallos profedionis comites habuiflfe Augufti-
num docet Beda lib.i. cap.2$. itaut in Cant ium cum
fociis ferme quadraginu perveneric Auguftinus,
Erat tune Anglorum Rex in Cantio Edilbertus , vei
Etbelbertus , qui jam multa audierat de Chriftians
Religione,quippe qui *Adilbergam>te\i Bertham Cha
riberti Francorum Regis filiam in conjugem acce-
perat : ^fnted fama , inquit Beda , ad turn Chrifliant
ffgligionis pervenerat , utpote qui & uxorem habebai
Cbriftianam de gente Francorum Pggia , nomine Ber>
tbam , quam ea conditions a parentibus acceperat , u\
ritum fidei , & religionis fate cum Epifcopo , quern e
adiutorem fidei dederant . Nomine Luidhardo , feu Le
thardo , invwlatam fcrvarc lucntiam haberet Ad
ventancem Auguftinum cum fociis Edilbertus An
glorum Rex in Cantio, & in Metropoli Doroverna
qua: poftea Cantuaria dida eft , benigne excepit,
ad eorum prasdicationem & miracula non foliiiTL.
ipfe Rex converfus ad Fidem Catholicam & bapti
zatus eft , fed etiam decem Anglorum millia in di
Natali Chrifti Domini facris aquis eluit Augufti
nus, ut teftatur Sandus Gregorius M. Papa in Epi
rtola ad Eulogium Patriarcham Alexandrinum
Animadvertens itaque Auguftinus,omnia fibi feli
citer in Anglia fucceffiffe , rediit in Gallias , ut al
Epifcopis Galliarum Epifcopus ordinaretur ; in.
Anglia enim necdum erant Epifcopi/juorum mini
fterio poffet confecrari . A Virgilio autem Arel^
tenfi Epifcopo inauguratus Epifcopus in Angliar
reverfus eft Auguftinus, ibique poft adimpleta om
nia boniPaftoris munia fande obiit annoocvr
licut rnultis conjeduris probat dodiffimus Mzbl
in feculo primo Benedidino, ubi vitam Sar
ECCLESIASTICA* 213
Auguftini primi Anglorum Apoftoli a Goifeli-
* defcriptam inferuit *
I Prxter iftas Natkmes , quac in fexto Ecclefias
A culo Catholica Fide fuerunt illuftratae , nonnulli
j it > qui aflerunt Chriftianam Fidem eidem fxcu-
| in Athyopiam fuiile invecUm , & ^xumitaruwL*
::gem adlmperatorem Juftinianum mififle Lega-*
s, a quibus ipfe^ fuique Chriftianam Religionem
ocerentur. Sedhoc a veritateHiftoriae penitus
enum eft , ^fxttmit^ fiquidem , qui ^thyopiam
:olebant , quique ab antiquis vulgo Indi appel-
itur y jam Chriftiani erant a tempore Conftantini
agni Imperatoris , & fidcm a Sando Frumentio
ifcopo acceperunc , uc oftendimus in Colloquiis
Hiftoriarn quarci Ecclefia^fieculi . Hiautem Po
ll .^chyopes dicebantur *Axumit ab Urbe >Axu+
i , qux erat Regia Habejjinorum Urbs , totiusque
:gni Metropolis , quamque pulcherrimis ftruftu-
> , Bafilica, Obelifcis , Hpitaphiis, aliisque aedifi-
is Regiis ornatam olim Auiire,argumento funt ali-
uia litteris ignotis infcripta monumenta , quse ad-
Lic vifuntur, bellis tamen dejeda vel vctuftate exe-
I . Urbs ipfa ^fxnrta diruttz, pago fimilior eft, *,
fte Ludolfo in Hiftoria ffithyopica lib. 2. cap. 1 1.
aTurcarum incurfione vaftata fuit , ut hodie vix
:ntum Colonis habitetur, & ex ruderibus tantuni,
que ex campis circumfcrtilibus , iisque amcenis ,
>njici poilit ^ earn oliin magaam , & Regiarn Ur*
;m fuiile *
Sed quoniam de populis ^fxumiti* jam verba
cere coepimus , non pigebit paucis hie defcriberc
l .m (ingulari fane obfervatione dignam, quae retef*
ir in Adis SanSti 4retbti Martyris. Teftantur lau-
O 3 da-
H I S T O R. I A
data ilia Ada , Dunaanum Homeritarum Regem
Religione Judauim , tarn ut Chriftiaaorum genus
quodaverfabatur,penitu$everteret,quarn ut Eke
baano ^thyopum Axumitarum Regi Chriftian
moleftiam crearet ; graviter afflixifle cives Urbi
Nagran > feu Negra , in Homeritide fitx , cui prsft
ftus erat S. ^Aretha; cumque impius ille Judasus Re
Dunaan hancUrbem annooxxi. obfidione cingere
eamque vi expugnare hand poflet,ftatuiflfe earn d(
lo capere , ideoque juramento interpofito Civibi
promififle 3 fefe illos non ampliiis coadurum ut Pi
triam Religionem ejurarent . Sed verba tantuiu
dcdit ; nam in Urbem perfidus ille Rex Judseus pc
ftea ingreilus^, Nobiks , Sacerdotes , & Monachc
vinculis ardavit, Virgines combuilitj & promifct
in omnes Chriftianos ferro graflatus eft . Due
dies duravit perfecutio , & fecunda die trecenti
quadraginta Chriftiani , inter quos Aretha , mor
traditifunt. Hanc diram perfecutionem adversi
Chriftianos in Homeritide a Dunaano Rege Judgo f
ftam cum accepiflet Eleesbaan J^thyopum, feu Ax
mitarum Rex Chriftianus , colledo iiigenti exerc
tu , traje&oque anguftiflimo freto, quod eft , int<
^Ethyopes & Homeritas j & pugna terra marique
commifsa y Juda^os , qui terga verterant , jure bei
omnes trucidavit. Turn reda perrexit adCivit
tern Phare, in qua erat Regia Dunaani tyranni H<
bra?i, & ccepit omnes divitias , qua: erant in Regi
& ipfam etiam Reginam . Poftea, reliiSo in Civit;
te prsefidiOj aggreilus eft Dunaanum, Regem Ji
dseum , eumque 5 & omnes ejus cognatos occidit
His perziis,Eleesbaanus Axumitarum Rex omnii
gefta fueranc , fignificavit Patriarchs Alexai
dria
ECCLESIASTICA.
Iar , & per ilium Juftino Imperatori . Potto Pa-
ircha Alexandrinus ordinatutn a fe Epifcopunt
fit ad Homericas> qui, poftquam iliis Templum *
( TJ 3d fuerat xdificatum , confecraffet , baptizavit
ities > qui erant in Civdtatibus* & Pagis Homeri*
mm in nomine San<5te Trinitatis * Ex eis etiant
< iinavit Diaconos , & Presbyteros , &c Ecclefiis i
I x erant in Homeritidis regione reddidk itatum
I im folitum Poftremo > Eleesbaan Axumitarum
] x venit Nagratt? Martyrum Civitatem, eique du-
n pra*pofuit S* idretbd Martyris filiutn ; indeque
Jiit in Homeritarum Regiani Urbem Pbare , ubi
braatnium quemdam virum pium & Chriftianum
jgcm Homeritarum inftituit ac pr^fecit >
inibus non minus gloriose,quam feliciter g
zesbaan de Chrifliana Religione optime merirus
. Regiam fuam Urbem jixumum fe contulit % ubi
m infignem relatam vidoriam non fuis armis, fed
ruciChrifti acceptam referens, relifto regno ?
[adema depofuit ^ & rcgulam fufeepit Monafti-
m 3 ficuc fufitis refertur , in A&is S* *tretba Mar-
ris . Sic Eleesbaanus ^thyopum ^ feu Axumita
,m Rex divina ope adiucus Catholicam Fidem
unaano Homeritarum Rege Jud#o impetitarrL^
jregie vindicavit > eamque in Homeritidis regio*
^quse fita eft in Arabia felicc, fexto Ecclefix
i lace propagavit *
D. Prater iilam perfecutionem f quam a
lano Homeritarum Rege Judiso pafli iunt Chri*
iani , fuitnc Ecclefia in fexto farculo aliis perfects
onibus exagitata ?
M. Infinitus e(fem , Ci omnes clades ac pcr-
xutioaes , quas in fexto feculo, d Saracenis, Go-
O 4
216 HlSTORIA
this , Vandalis , Hunnis , Oftrogothis , Vifigo-
this & Longobardis lacerate Occidentis Imperio ,
tulit Ecclefia , vellem in prasfentia recenfere . Ere-
viter hie tantum referam clades ac perfecutiones ,
quas in fexto farculo paffa eft Catholica fides ab
Ariana impietate, quas turn temporis recrudefcens,
Hifpaniam fub Leovigildo Rege , Africam fub Tra-
famundo , Italiam fub Tbeodorico , & Tot i la Regibus
Arianis , otnnino devaitaffet , ni Deus Optimus
Maximus ftevam illam Arianse impietatis obortam
procellam cohibuiffet , & in optatam Ecclefia tran-
quillitatem divina fua omnipotentia convertiffet .
Regnabat in Hifpania Leovigildus virtute bel-
lica infignis , fed Arianifrni errore imbutus 3 qui de
fucceffione Rcgni in familia fua cogitans 3 Herme-
negildum 9 & Bgcaredum filios fuos Regni confortes
dixit . Hermenegildus primogenitus films Ingundem
Sigiberti Francorum Regis filiani accepit uxorem ,
quam in Hifpaniam rnagno apparatu deduclaixi-j
Gofitinda ejus aviaamiciffime complexa eft , in earn
Ipem erefta , fore ut illarn facile ad Hxrefim Aria-
nam pertraheret . Cofuinda primum blanditiis ,
deinde, convitiis^ contumeliis & verberibus in-
gundem aggrefla eft , ut Catholica Religiono
deferta Arianam Hserefim profiteretur . Sed ad
nihilum plane reciderunt ejus conatus > & nullo
modo Ingundis conftantia emolliri, aut labefa&ari
potuit, Quin immo , Catholics Reiigionis tenax
puellaHermenegildum conjugem fuum ad Catholi-
cam fidem traduxit . Qu Reiigionis mutatio cau-
fa fuitgravisac diuturni belli patrem Leovigildum
inter & Hermenegildum filium , & occafionem de-
dit perfecutioni , quam Leovigildus movit in Ca-
tho-
ECCLESIASTICA.
tl licos . Hermenegildus captus & in vincula con-
j4 us Epifcopum Arianum ad fe intra carcerem in
d Pafchatis a patre mifliim > ut facram comma-
n iiem de ipfius manu fumeret, verbis * prout me-
r< arur , cafh gatum cum intrepide repuliflet 3 juflfu
p; :is eo fa6to exafperati, impacta ab immiffo Ap-
p; [tore in cerebrum fecuri , rnartyrii palmam-*
fi i conftantia promeritus gloriose occubiiit . Oc-
ci tilio Leovigildus in rabiem adus crudeliter fx-
v in Catholicos . In exilium expulic Epifcopos f
A anis in eorum locum fufFedis , bona Ecelefia-
n i fifco fuo addixit , Clericorum antiquavit pri-
I :gia, multos Proceres , affidis criminibus , dc
Idio fuftulit , totque calamitatibus omnes indi-
minatim Ciiriitianos oppreflit , ut plerique toe
Ilisfracli, autdeterriti ad Arianam Hxrefinu*
d ccerint . Teftatur tarnen S* Gregorius M. Papa
li 3. Dialog, cap. 31. Leovigildum fub finem vitae
Ir: , cum corporis defperata falute Toleti decum-
l. Ct, Leandro fanctiflimoHifpalenfium Epifcopo
Lcaredum filium fuum enixe commendaffe , opta-
I jiie fe vehementer fignihcaife , ut ejus prceceptis
] jrmenegiiciofratri fimilis tvaderet . His clictis ,
* fit Leovigildus^ qui ut ibidem ait S. Gregorius,
enitentia commotus , neceni filio fuo Hermene-
Ido fe intulifle doluit , fed ufque ad obtinendawu>
utem rion fanituit , quia Arianam Hxreiim pa
in non abdicavit. Leovigildo inHifpanise Regno
ccefiit Recaredus films , qui fratris fui Hermene-
Idi pietatemimitatus , & Leandri Hifpalenfium
)ifcopi faluberrimis confiJiis ufus , Catholicam^
km in Regno fuo late diffudit , & Arianam Ha-
iim penitus profligavit . Sub hoc religiofoHifpa-
nia-
a 1 8 HISTORIA
niarumRege univerfi Gothi, ut mox dicebamus
cjurato Arianifmo > in Ecclefise Catholica? caftra.
commigrarunt > & fufcepta? Religionis flatus in Sy
nodo Toletana tertia ab ipfomet Rege Recared
convocata publico totius gentis confenfu > & fo
lemni Ecclefix judiciofirmatus eft. Accurate etiar
ineadem Synodo provifurn eft & fidei propagatk
ni , & facr Ecclefia: Difciplinae , ficut in terti
Colloquio inHiftoriam hujus faeculi commodit
txpendemus.
Sed veniamus modo ad Africam , in qua nc
v* perfecutionis turbo Ecclefiamperculit. Trafi
tnundus quippe Vandalorum Rex circa annum or
in Catholics Religionis exterminium totusincuir
bens, fatale Edidum in Africa prom ulgavitj qu
diftride prohibuit, ne defundo Catholicse fid>
Epifcopo alius fufficeretur Catholicus , hoc pad
cxiftimans, fore utEccIefiaeorthodoxisfemel Ep
fcopis orbatx brevi defolarentur , & Arianorum
infultibus paterent Veriim > huic tarn injufto Ed
cto non obtemperarunt Catholic! Epifcopi> fe
Paftore fuo viduatse Ecclefiae Rufpenfi Fulgentito
edudum e Monafterio , in quo haftenus fandiffitr
vixerat , elegerunt & confecrarunt Epifcopuni^
Quam rem ubi refcivit Trafamundus Rex , furoi
percitus Fulgentium una cum aliis Provincial Biz^
cense Epifcopis plusquam fexaginta Sardinian! in
cxilium relegari juflit * Prater quos eamdern in Ir
fulam alii Africanarum Provinciarum Antiftite
deportati fuerunt , qui , ut fcribit Paulus Diaconu
in Hiftoria MifcelL cap. 15. cum prsecedentibu
Antiftitibusnumerum ducentorum vigintiquinqu
Epifcoporum compleverunt , & fumma licet rerun
omni
ECCLESIASTICA*
alum penuria laborarent y durum tamen Uluci
c: ium conftanter pertulerunt . Intered , Trafa*
m idus 3 cum accepiffet, Fulgentium inter Epifco-
1 exules dodrina & pietate confpicuum effe^eum
I rthaginem accerfivit , ea fpe fretus f fore uceo
1 ?rato & ad Arianam Haerefim pertrado , alii
E fcopi ejus exemplum fequerentur . Sed contra
1 n accidit . Fulgentius quippe African) reverfus*
ft Temper conftans & avita? fidei tenax , qua fcri-
i , qua diiputationibus cum Haereticis ftrenue
I greflus , de illorum erroribus gloriose trium-
,vit, nutantes orthodoxos confirmavit* & lapfos
gremium Ecclefisc revocavit . Quod xgre ad-
dum ferens Trafamundus Rex , Fulgentium
I js conftantiam fledere baud potuit , in Sardi-
n m remifit , ubi fandiflimus iJle juxta ac doftifli-
I s Antiftes una cum aliis Epifcopis Africanis per-
c nfit in exilio ad annum DXXIJ. vel ut alii volunt,
KIII. quo anno mortuus eft Trafamundus Rex *
tie fucccflit Hildericus , Princeps , ut docet Pro-
3iuslib. i. de Bello Vandalico,/^(//>iV ajfabilit ,
totus ad manfiittu&intm natus Hildericus itaque
*a fidem Cathoiicam optime affe&us , Fulgen-
m , aliosque Africanos Epifcopos a Trafamundo
ex ilium miifos aci-utum revocavit , in Sedes re-
cuit , & omnibus , Regni fui Catholicis plenam
:rcend fuse Religionis libertatem indulfit . Ve
m^ilderico Vandalorum Rege anno DXXX. c Re-
o dejefto a Gelimere , Juitinianus Imperator , qui
ildericiamiciffimus erat,ad ultionis cupiditatem
arfit , & adversus Gelimercm bellum movit ,
iHo Belifario duce , qui anno DXXXIII. Carthagi-
m , & prxcipuas Africa civitates, arcesqucjj
expu-
HISTORIA
expugnavit, & anno fequenti Gelimerem infua
poteftatem redegit , totam Africam Imperio R
mano fubegit , Arianos ab ea exptilit , Catholic
Ecclefias, & Orthodoxis Epifcopis fuas Sedes red
tuit j ac viftor Conftantinopolim ingreflfus eft eqi
Phalerato infidens, captivis ante fe tradudis , ipi
que Gelimere identidem ifta.verbainciamante : i
nitas vanitatum & omnia vanitas
Supcreft tandem , ut pauca dicam de Itali
qux in fexto Ecclefiaj facculo gemebat fub Oftrog
thorurn Regibus , quos inter duo prx cxteris in
gnes extiterunt, Tbeodoricus videlicet & Totil
Prior, feu Theodoricus occifo Odoacro Italic Re
anno ccccxcm. Regnum Ollrogothoriim in Ita
inchoavit, & quamvis Arianus eflet > nullam tarn
in Catholicos perfecutionem movit, fed poti
Schifma fubortum in eleftione Pontificis inter Sy
macbum , & Laurentium fua auftoritate extinxi
& Pontificatum Symmacho legitime eleflo adju<
cavit . At j ure merito culpatur Theodoricus , p
mo , quod Joannem Papam Conftantinopolim
Juftinum Imperatorem proficifci coegerit, eumq
a fua Legatione revertentem male ac crudelit
cxceperit, ficutjam obfervavimus , Sccundo > qu
poft mortem Joannis Papse jus eiigendi Ponrific
Roman i fibi attribuerit , & Felicem 17. Clero , S
natui , Populoque Romano propofucrit . Dili qi
dem Clerus, Senatus, Populusque Romanus i
reftitere , fed ealege res compodta eft , ut mor<
priitino Pontifex a Clero eligeretur , Regis tani<
affenfuconfirmaretur, certa pecunix fumma p:
confirmatione imperatanontantum Romano Po;
tifici , fed ctiam omnibus Epifcopis , qui fub G
th<
I ECCLESI A STICA.
h< um Ditione in Italia degcbant , qu# in paupe-
J rogaretur , ficut innuit ^tbalaricus in Regno
I x Theodorici fucceflbr infuo Edido adverfus
J ;miacos . Ea creandi Poutificis ratio obtinuit 9
Jnndiu Oftrogothorum in Italia perftitit Re-
ji n. Alter Oltrogothorum Rex praecipua militig
* e Celebris fait Totila anno DXLI. creatus Italian
, qxii rem Gothicam propemodum in Italia^
I oratam mirabili fortitudine & (ingulari pru-
I ia erexit . Jam quippe Bell farms , miffus in~>
I am anno DXXXV. a Jultiniano Imperatore , uni-
I am Siciliam fubegerat , Romam expugnaverat,
Iennam y & Gothorum Regem Vitigem cum ejus
iugeceperat, itaut deGothis in Italia omni-
(Sfcum ac conclamatum efle crederetur ; cum ec-
^" ibito Totila Gothorura Rex , animadvcrtens *
farium ab Italia fuifle amotum , ut novo bello
:ra Perfas a Juftiniano Imperatore indi<Sopra>
: , Romanos acie vidos in fugam compulit j
nam , Neapolim , Samnium , Campaniam Sc
fcumque urbes & rcgiones a Belifario antehac
::as recuperavit , & Oftrogothorum in Italia-*
f" ;num pene collapfuai rettaurare vifus eft . Sed
> evanuit ille Totilas triumphus. Narfes fiqui-
i fortiflimus dux cum ingenti Romanorunu*
rcicu ab Imperatore Juftiniano miffus, Raven-
" n adveniens occurrentem fibi cum valido iti-
n exercitu Totilam collatis fignis , iniigni ex
aque parte edita ftrage , fuperavit , fortiterque
nicantem occidit. Turn Gothi 3 qui ex pra:lio
iferant, trajedo Pado , urbem Ticinum , circum-
iaque loca occuparunt , ac fibi Regem crearunt
, qui tamen eodem anno , cum Komanis com-
mif-
212, H I S T ,0 R I- A
miflb prselfo , poft aliqua heroics fortitudinis ar
gumenta occubuit , & cum eo extindum eft Oftrc
gochorum in Italia Regnutn , quod ultra annos u
prorogatum non eft. Cseperatenimanno ccccxcu
quo Odoacer a Theodorico primo in Italia Oftrc
gothorurn Rege occifus eft, & finem habuit in TVj
ultimo in Italia Oftrogothorum Rege 5 qui vifti
a Romanis interiit anno DLII. vel , ut alii volunt
DLIII. Habes nunc ftatum Ecclefia: in fexto fecul
fub PrincipibusChriftianis , & Perfecutiones , qu<
idtemporis pafla eft Ecclefia. Confulto autem.
praetermifiperfecutionem,quam Cabades Perfarui
Rex , imperante Juftino , excitavit in Chriftianos
quorum plurimi, linguis, ipfiusjuflu, prascifis
locuti funt . Hasc enim perfecutio brevis admodur
fuit , & Chriftianis poftmodiim impense" favit ill
Perfarum Rex , ut viderc eft apud Nicephorunt
lib. \6. Hift. Ecclef. cap. 36.
COLLOQUIUM II.
DC Controverfiis , Htfrepbus , & de cauj
trium Capltulorum , qu<z in fexto fee ttlo
afflixit Ecckfiam .
D. T7Uitne tandem in fexto fseculo ab omnibt
J? Orientalis Ecclefiae Epifcopis excepta ^
approbata Oecumenica Chalcedonenfis Synodus ?
M. Flavianus Patriarcha Antiochenus , <
Macedonia Patriarcha Conftantinopolitanus ad h
niorem do&rinam redudi , Concilii Chalcedoner
ECCLESIASTIC A* 213
I defenfionem fufceperant , jamque fpes affulge-
I : , fore ut , fublatis omnibus diflidiis , Ecclefiac
( ientalis Epifcopi in eamdem fententiam defcea-
< rent, & tandem aliquando Chalcedonenfe Con-
< ium fuo calculo approbarent . At Severn* TEgy-
| Monachus , Sedae Severianorum Au&or* & Con*
< ii Chalcedonenfis acerrimus infedator , hanc
j m vanam omnino reddidit , novasque in Orients
i *bas adversus Concilii Chalcedonenfis defenfo-
1 i concitavit . E Monafterio quippe anno DXI. Se~
j w una cum illis , qui ejus opinioni adhasrebant ,
dus ; mox ad Urbem Regiam perrexit , tanu>
> fe , quam pro illis qui cum ipfo expulfi fue-
it, legationem obiturus, ficutrefert Evagrius
. 3. cap. 3 3. Ea in legatione ad notitiam Sc fami*
| ritatem Anaftafii Jmperatoris pervenit Severu* ,
usque animum contra Concilii Chalcedonenfis
fenfores adeo mails artibus exafperavit, ut , Fla-
ino , & Macedonio fuis Sedibus Patriarchalibus
lu Imperatoris dejeftisj & in exilium miflis , ipfc
Sedem Antiochenam tcmere ac violenter fefe in-
iferit , & confeftim Epiftolam Synodicam , iiiji
.a Concilium Chalcedonenfe anathemate damna-
t, miferit ad Oriencis Epifcopos , quam multi
ufcopi recipere , eumque ecu legitimum Epifco*
im agnofcere cum nollent , non mediocriter ad
*m accendit Jmperatorem . Aft fuam non diu fa-
ilegam temeritatem Severn* impune tulit . Mor-
o liquidem ^fnaflafw Imperatore anno DXVIII.
uftinus , qui ei fucceffit , primo fui Imperil anno
>verym comprehend! juflit , & linguae abfcilfionc
efti , Quo nuncio accepto , Severn* fugit in ^Egy-
:um, eoque Sede AntiochenSj quam iavafcrat,
de-
HlSTORIA
dejefto, ad Thronum Patriarchicum Antiochenu
cvedus eft Paulas egregius Concilii Chalcedonen
defenfor . Timotbeus quoque , quern Severus Se
Conftantinopolitanse injufte pr^fecerat j uflii Jufti
Imperatoris, expulfus eft, & in ejus locum fubftit
tus Joannes II. qui ftatim congregata Conftantin
poli Synodo XLIII. Epifcoporum , Severum Haere
cum & Antiochense Sedis invaforem condemnavi
cumdem omni honore , nomine , dignitate & of
ratione privavit , & gefta in hac Synodo Confh
tinopolitana ad Metropolitan! Tyri Efipbanium
ad Joannem Patriarcham Hierofolymitanuiru atq
ad alios de more tranfmifit. Epiphanius accept
Synodicas ^joannis Patriarchs Conftantinopolit*
Epiftolas , publice in Ecclefia coram Epifco]
Provincial recitavit , tumque univerfuspopulus
feftivas acclamationcserumpens , hxc faspiiis in
minabat : Ejecit Severum Dei Genitrix , qui turban
Ecclefias Item : Imperator juffit , ut dixit Synod*
Imperator juffit , & tot a Sy nodus . Rurfus : Trinit
<vicit) receffit ^cepbalus &c. Depofitits efl *Acepbali
Poft illas fapius repetitas populi acclamatione
Epifcopi anathema pronunciarunt contra omn
Hserericos , pracipue contra irnpium y & Dei
gnatorem Severum ^Acepbalum & Manicbaum
Venio mine ad alteram Controverfiam e
tempore etiam ventilatam . ^uflinus Imperat
anno DXX. ad Hormifdam Papam fcripfi?, ab eoq
petiit, ut, damnato ^cacio quondam Epifco
Conftantinopolitano , & aliis erroris anathema
zatis Audoribus , csteroruiunomina in Dypticl
retinerentur . Ha?c quasftio potiflimum niovebat
propter Eupbemiitm , & Macedonium > qui fumnii
ci
ECCLESIASTICAL 225
n laude Ecclefiam Conftantinopolitanam rexe-
itj & quorum opinio apud populum maxime
rebat . Hormifdas in priori fententia perftitit , &
amvis in Epiftola , quani fcripfit ad *}uftinuwu>
peratorem., ejus pietatem > & in pace Ecclefiae
>curanda ftudium pltiribus commendet , conce-
:e tamen noluit , ut Euphemii , & Macedonii no-
na in Diptychis Ecclefiarum Orientalium in-
ipta remanerent . Verum , cum tot Ecclefiis >
!elicet Conftantinopolitana; , Ponti , Afi^e , Palse-
\x 3 ac totius prasfertirrt Dioecefeos Orientalis
Antiocheni Patriarchatus 3 qux Euphemii , &
,cedonii nocnina e Diptychis expungere detre-
bant 9 sjufiinus Imperator vim inferre nollet ; id
ifilii cepit HormifdasPontifex, ut iftudnego-
m Epiphanii ^ qui poft mortem Joannis II, con-
racus fuerat Epifcopus Conftantinopolitanus ,
identic permicteret , cui ideo Vicariam Sedis
oftolica* Prsefefturam delegavit . Hac igimr fibi
nandata Vicaria Sedis Apoftolicx Prasfedura
pbanius fumma cum prudenti ufus eft , ejusquo
^ra omnibus Orientis Epifcopis in Sedis Apo-
lic2E communionem admiffis , pax inter utram-
* Ecclefiam Orientalem fcilicet & Occidentalem
10 DXX. omnino confeSa eft .
D. Nulla ne alia circa Do&rinatn in fexto
;lefice feculo excitata eft controverfia ?
M. Graviflima in fexto Ecclefia: fasculo circa
nc propofitionem : urns de Trinitate faffus eft ,
>ta eft controverfia . Hanc quippe propofitio-
in, quam S.Proclus Epifcopus Conftantinopo-
inus docuerat in fua Epiftola ad Armenios cita-
in Concilio Chalcedonenfi , de induftria Petrus
Tom. H. P
HISTORIA
fullo H^reticus Eurychianus facro Trifagio adc
derat. Imperator quoque Zeno Eutychianorurx
fautor earn infer uerac in fuo Edifto , quod Heno
con appellavit 3 & lAnaftafius ejus in Imperio fuca
for > aiiique , qui Chalcedonenfem Synodum re
ciebant.,eamdem propofitionem crebra ufurpatio
confecraverant , Quo fatum eft 3 ut hasc propo
tio : unus e Trinitate faffus eft 3 quafi Eutychian
rum rcdolens Hserelim , apud Catholicos male a
direc . Contigit autem circa annum DXIX. ut M
luchi Scythx, quos inter eruditione emineb
Joannes cognomento Maxentius hanc propofiti
nem : unus $ Trinitate in carne crucifixus eft , omi
bus & credendam & detendendam paffim inculc
rent . Sed ciim pra^didi Monachi a Piffore Diac
no y & a quibufdam aliis Catholicis tanquam Eut
chiani per contemptum fefe traduci viderent, fie
libellum Legatis Hormifdae Papa? Conftantinop-
exhibuerunt , in quo fuam de Chriito Domino
dem pluribus expofuerunt . Legati , fepius illis a
ditis , quo ejuimodi hominuin fefe moleitia libet
rent , tale deaium dedere refponfum : quod non
fcriptttm a Leone Papa 3 non fltfcipimus . Hac repul
Monachi Scythae in indignationem afti , Roman
adHormifdam Legationem mittere decreverun
Eledi Achilles , Joannes , Leontius & Mauritiu,
qui hac Legatione fungerentur , His Romam a
pulfis , Hormifdas integram Scytharum caufair
pendere juHit ufque ad reditum Legatorum , i
cum Rom jugem annum &lius moratifu
fcnt Scytharum Monachorum Legati , & aliun
Diofcorum Hormifdse Legatum 3 quern hoftem i
fenfiffimum femper experti fuerant , propedien
K
ECCLESIASTICAL 227
adfuturum intelligerent , neillius, &Hor-
, qui ad eorum fencentiam accedere nolebat ,
doritate oppriinerentur, diuturniorem Romx
sram fe facere baud pofle diditantes , ex urbo
reffi funt . Ea agendi ratione offenfus Hormifdas
pa , Epiftolam fcripfit ad Poffeffbrem 3 in qua Mo
chos Scythas ut contentiofos > fuperbos , perti-
ces , & ad feditionem proclives coarguit , nee
ftiuiani nepotis Juftini Imperatoris , quiMona-
is Scythis impense favebat^ flefti unquam po-
it ,, ut fua authoritate probaret hanc a Monachis
^this airertam propofitionem : unus e Trinitate
carne pajjlts eft 5 turn quia , inquiebat Sutnmus
: Pontifex , nonnulli (ibi perfuadere poterant ,
tic propofitionem : unus e Trinitate in carne paf-
eft , aliquam affinitatem habere cum Petri Fullo-
recens profcripto dogmata : turn quia etiam
:iodus Chalcedouenfis abfque ope illiuspropofi-
nis Hserefes Eutychetis 3 & Neltorii conrixerat .
s permotus rationibus Hormifdas Papa approba-
noluit hanc Scytharum Monachorum propofitio-
m , quam ad ridem in Concilio Chalcedonenfi
libiliendam minime neceflariam , fedpotius in-
unpeftivam, & turbandsepotius Ecclelise, quam
iificandx opportunam efle judicabat .
D. Monachi Scythx , qui hanc propofitio-
m : unus e Trinitate in carne paffits eft , tarn acri-
: defenderunt , Eutychiana Hserefi fueruntnej*
" o i
M. Eminentiflimus Annalium parens Card.
tronius Eutychianae Hxrefeos notam Monachis
ythis inuflit , a qua tamen doftiflimus Cardinalis
fius lib.a.Hilt.Pdag. cap.iS. & feq.illos egre-
gc
.HISTORIA
gie vindicat , demoaftratque , Monachos Scyth;
non folum ea cuipa vacaile , led etiam Eutychian
H^reicos ftrenuos oppugoatores fuiile 3 quamv.
tamen fateatur , obftinatum eorum ftudium , qu
prcoaccpt feutentis ad caeterorum ufque cot
temptum adhcES^re , culpa non caruifle , Certe
uc obiter dicam, Monachos Scythas ab Eutychiar
Hxreh prorsus alienos fuiife vanis momencis evil
ci poteii . Primo , quia duas in Chrifto nature
poft iacarnationem iacoafuias profeffi funt , ut v
cicre eft in libcllo fidei , qucm prxdidti Monad
Legatis Hormifdaj Papse Coaftaatinopoli exhibiN
funt. Secuado, Eutycbzm , Diofcorum > & eorui
Sectarores atque fautores palam damnaveruat , <
Syaodum Chalcedoneafeai magna cum veneratic
fle fufceperuat , ut liquet ex eorum fidei coafefli<
ne s quae extat tomo iv. Biblioth. Patrum Pari(ier
iis . Tertio , Monachi Scythe fuam fidei profeflic
nem per ^oannem Diacoauai miferunt ad Epifcc
pos Africanos , qui a Tr^famundo Vaadalorum R(
ge Ariano in Sardmiam exuies fuerunt deportati
quos inter doitriaa? & faadtitatis faroa cminebar
lipifcopi Provincial Bizaceace , quorum Dadam
antiquitate, & Fulgcntius Rufpeaiis Epifcopus (ciei
da primas tenebant, Periefto igitur illofideil
belio a Joanne Diacono delato , Epifcopi Africai
non folum fidem MonachorumScycharum ex iatc
gro commcnciarunt s vcriim etiam data opera 1:
brum icripferuat , cui titulus de Incarnationc c
Gratia 3 in quo omaes Scytharum de Chrifto , *
de Gratia fentcntias approbarunt , multisque fol
dis argumentis muniverunt Porro , tot nobik
fug? adftipulatores nancifci non potuiflet
Me
ECCLESIASTICA.
I onachi Scythe , fi revera in luto Eutychiart# Has*
1 eos hrefiflent , ficut aiTerit Baronius . Quarto >
I nc propofitionem : unus & Trinitate pajfus efi car*
I, pro cujus defeniione tot percgrinationum in*
< mmoda , totque labores Monachi Scythae devo*
i *e coadi funt , approbavit , & Catholicam de*
c ravit anno DXXXIV* Joannes IK Summus Poncifex
i Epiftola ad Juftiaianum Imperatorem > in qua->
im *Acametas Monachos , qui acerrime Scythis
>nachis refiftentes in hunc errorern proruperant,
xl negarent unum de Trinitate p-ijfam , & Beatam
riam vere & proprie effe Dei Genitricem > com*
inione privavitlaudatus Pontifex , nifi relipifce-
it, & ad fanam mentem redirent. Eamdem pro*
Itionem : unus e Trinitate paffus eft carne , pro
us veritate tanto conatu certarunt Monachi Scy<-
: , fub anathemate credendam propofueruat
nta Synodus generally Canone x. & Coucilium
:eranenfe fub Martino L Can. n. His itaquj>
mentis manifeftopatet , Monachos Scythas Eu-
hiana Hasrefi non fuifle infec^os 3 & hanc propo-
f onem * unus Trinitate pajjiis eft carne in fcnlu
< tholico intelle&am defcndiHe *
Non me fugit , Tri folium Prcsbyterum in Epi*
(la ad Fauftum Senatorem , quae extat tonio Jv
nciliorum Editionis Labbc;inar pag. 1 590. Hanc
>pofitioucm a Monachis Scythis ailertani : unus
i rinitate paffus e/?,fimftro prorfns intefprctameu^
t ^xcepiflc , dum fie ait : ffla doctrina defence JLrii
$ diity & efl convenient cum omnibus Harejibus &c*
\ riim , hac in re Trifoliits excufatione dignus eft *
? ] PP C 3 qui ^ Faufto Senatore de hac propo(itioi),
F Epiitolam interrogatus , nee de fide & doftrina
P 3 Scy-
2,30 H I S T O R I A
Scytharum Monachorum certior facius, fed de tu
bis dumtaxat ab ipfis Conftantinopoli , & Rom
excitatis , facile fibi perfuafic , illos Monachos in
fenfu hseretico hanc propofitionem afferuifle y cui
Legates Hormifda? Roman! Pontificis adverfaru
haberent , immo & ipfummet Summutn Ponti:
cem. Cum igitur Trifolius nee profeffionem fide;
neclibros a Monachis Scythis editos, dum hai I
ad Fauflum fcripfit Epiftolam 1 adhuc legiflet 3 m |
rumnoneft, iiinhacquasfHonefaSierraverit , I
Hasreticum illius propofitionis fenfum Monad
Scythis affinxerit , a quo tamen illi vehement I
abhorrebant. Sed hxc obiter in gratiam Scyth I
rum Monachorum dida fufficiant . Si autem plu I
fuper hac re fcire aveas , legefis Cardinalem No j
fium loco mox laudato y & Natalem ^Alexandria \
Diflertatione i. in Hilioriam Eccleiiafticam fe:
feculi .
D. Hseretici Eutychiani di<5ti lAcephdi 3 c
Concilium Chalcedonenfe reiiciebant , fuerunt
in varias Sedas divifi ?
M. Quatuor inter Hasreticos Eutychiar
diftos ^fcepbalos natx flint Seds , quarum una ei
Conufticolarum ; altera , Incorrupticolarum ; terti
; quarta Tritbeitarum . Hi > qui Con
dicebantur , Severum Monachura Haerc
curn & Sedis Antiochenas invaforem , cujus fuj
riusmemini, fedabantur. Ille quippe Hasreti*
interrogatus , an Chrifti Domini Corpus ante
furredionem fuiflet corruptibile ? an corruptio
expers ? Refpondit corruptibile fuifle , & perir
ac corpus noftrum detrimenta pafTutn fuifle , pi
pter qua? reparanda j efuriret , fitiret 3 defatiga
tu
I ECCLESIASTICA* 231
t , opusque haberet cibo , potu , & requie ad re-
i endas vires . Quo audito Severi refponfo, qui-
d n Alexandrinorum a ^W/4#0HalicarnaffenftEpi-
C po fcifcitatus eft > quid ea de quaeftione ipfe fen-
I :t ? Turn ille H^reticus Eutychianus ex adverfo
d it, Corpus Chrifti ante refurredionem incor-
r tibile fuifle 3 & fpecie tenus dumtaxat * folaque
I :>nomia ,famem * fitim > aliasque id genus alfe
mes , quemadmodum poft refurredionem paf*
6 i efle interris. Ex hoc ^uliano Halicarnaflcnfi
fcopo pullulavit Seda InconupticoUirum > feu
intafiaftarum , vd lApbtardocetamm > quos hoc
:iflTimum argumentum movebats fi corruptibi-
i Chrifti carnem dixeris > jamhocipfo duas ia
rifto naturas fatearis necefle eft > imam incorru-
m , alteram corruptionis capacem . Eo argu-
uto ufos fuiife Incorrupticolas teftatur Leontius
de Sedlis Actione v. at Severus , aliique Cor-
ticolae econtrario aflerebant, pofle in Chrifto
urse fingularitatem adftrui ^ licet ejus caro cor-
tioni eflet obnoxia . H3erefim Incorrupticola*
a refellunt omnia Scripture facras teftimouia >
t Chriftum efuriiffe , defatigatum & mortuum
>bant . Earn itidem refdlunt Sancti Patres
r^ Martyr Oratione contra Gentes * S,
lib. de Incarnatione , Bafilins Oratione de Gra*
-urn aflione , Gregorius NilTcnus lib. contra Eu-
nium 3 S. Joannes Chryfoftomus Horn. 86. iru>
nnem , S. Gregorius Nazianzends Oratione in
^a lurninn , S. Ambrofius lib. deFide ad Gratia*
1 > & S. Cyrillus Alexandrinus in Epiftola ad
ceffum , quorum teftimonia Leontius Bizantinusi
2. contra Nejloriutn > & Eutychem refert . Eain-
P 4 dem
23* H I S T O R I A
dcm Aphtardocetarum , feu Incorrupticolarui
Fterefim accurate refellit dodiflimus nofter Nah
Us Alexander Diflertatione fexta in Panoplia adve
fus tferefes fexti Ecclefise feculi .
Dum h#c Alexandria? de Corruftibili & Incoi
ruftibili inter Eutychianos feruerec difceptatio i
Tbemiftius Diaconus ( non vero Themiftius gentili i
ille Philofophus , qui Cxculo quarto vixit , fici i
Nicephorus lib. 18. Hift. Eccl. cap. 49. ofcitantc I
fcripfit) Timotbeum iA fieri urn Epifcopum Alexai i
drinum & Hxreticum Acephalutn interrogavit ,a (
Chriftus ignoraret aliqua , cum fuerit corruptioi \
obnoxius? Id Timotheus negavitjacujusproinc c
communione deficiens Themiftius 3 Chrifto ign< t
rantiam adfcripfit, & ^.gnoetarum Sedam confl< i
vit , qui etiam Tbemifliani ab illo didi funt . I I
Haeretici aflerebant , Chriftum ignorafle diem Co] I
fummationis atque ^judicii , ficut tettatur 5*. Sopbr n
uius Patriarcha Hierofolymitanus in litteris 2 I
SergiumPatriarcham Conftantinopolitanum , qu
leftae funt in Adione xi. fexti Concilii generalis
Affirmabant etiam , Chriiturn ignorafle , ubinai
effet fepulchrum Lazari, d^ quo apud Evangelillai
Joannem fandas forores interrogavit his verbii
ubifofuiflis eum ? Hunc Agnoetarum errorem cut
MonachiPakftini adGregorium M. Papamdeti
lifTent 3 munus ilium confutandi Eulogio Patriai
chae Alexandrino creditum eft Is autem , ficut r<
fert Photius Codice 230* probavit primo, nih
prorfus Chrifto Domino j etiam ut homo erat , l<
tuiiTe , hocque in dubium vocare periculofse tem<
ritatisefle. Secundo, oftendit^eorum, qu^dc
Chrifto in facris litteris dicuntur > qusedam illi f(
cui
\
ECCLESIASTICA. 233
undum veritatem convenire > puta famem , fi-
m 3 &c.quaedam per relationem , utad ipfum pro-
rie non pertineanc , fed ad eos , quorum ipfe ca
ut eft 3 ut exempli gratia , cum peccatum & male-
fiio noftri causa faftus dicitur , hujusque generis
Te ignorationem , quam Pfalmus 78. exprimit his
:rbis : tu fcis infipientiam meam . Tertio, obfer-
at , per fcifcirationem non continue indicari ne-
ientiam ; ciim ipfemet Deus ab Adamo qusefierit,
i es ? Denique , addit Eulogius, quofdam cenfere,
nriftum propter nonnullas rationes negafle fe fci-
diem judicii , maxime ut a curiofis id genus
iseftionibus difcipulos avocaret , vel eum infcien-
am profeflum fuifle propter naturam quam gere-
it , non quod fibi quidquam ignotum , abflru-
fmvefuerit. HxcEulogius > cujus librum contra
gnoctas editum utriufque Ecclefia? tradition!
mfentaneum efle S. Gregorius M. Papa declaravit
>. 10. Epitt. 35. Hunc Agnoetarum errorem fo-
Lie quoque refellunt Chriftianus Lupus in Differta*
-J Dne de quinta Synodo general! cap. 7. & Natalis
lexander in Diiiertatione feptima contra Agnoe-
ts in Panoplia adversiis H^refes iexti Ecclelisefe-
ili .
Poftremo, Auftor Tritbeitarum Seda: fuit
oannes Grammaticus, cognomento Philoponus ,
Jtychianus , qui quafi futor ultra crepidam pro-
;dere , & falcem in mefiem alienam mittere vo-
ns , in graves impegit errores . Hie fiquidem_
aturam ab Hypoftafi , feu Perfona, cum non diftin-
f^ret , fie inicite ratiocinabatur : Natura non^
tinguitur ab Hypoftafi, feu Perfona^ fed inChri-
cft unica Hypoftafis , feu Pcrfona , ergo iaj
Chri-
2,34 H i s T o R i A
Chrifto eft unica natura feu divina . Qui error ef
Eutychianorum . Rurfum eodera falso nixus prin
cipio fie arguebat : Natura non diftinguitur ab Hy
poftafi , feu Perfona > fed in Trinitate funt trcs Hy
poftafes , feu tres Perfonse , igitur & tres naturae
Qui error efl Arianorum y & Tritheitarum . Nega
vit etiam Philoponus refurredionemCorporum > 5
adversus illam librum confcripiit 3 quem Theodofiw
Conon > Eugenius & Tbemiftius Eutychian^e parite
Sete homines acerrime confutarunt , ut videre ei
apud Photium in Biblioth. Cod. xxi. xxii. & xxn:
Hx funt quatuor Sedse , quae ex Acephalorum Ha
refi , quafi totidem belluae ex monftro fine capitc j
cruperunt*
D. Circa Hserefim Agnoetarum , qui Chri ]
fto ignorantiam tribuebant , hoc ununi fcire velin
an fcilicet Agnoetis accenfendus eflet ille , qui afli
reret , Chriftum , ut hotninem , aliquid ignorail
eorum 5 quorum fcientiam quo vis modo homo h< 1
here poteft ?
M. Qui affereret 3 Chriftum , ut hominem
aliquid ignorafle 3 Hsereticus Agnoeta non foret
quia illi Hacretici di<9:i *Agnoet& ignorantiam Chri
fto non folum fecundum naturam humanam 5 fe
abfolute fecundum naturam omnem affingebant
At enim illi Hseretici s utpote Eutychiani , unar J
dumtaxat naturam , feu divinam , in Chrifto poi-j
Incarnationemagnofcentes, nullam in eo admit
tebant naturam , per quam fciret ilia , qua* antiqu
Patres dicunt Chriftum fecundum naturam huma
nam nefciviife , fed fecundum naturam divinam.
perfe&ilTime cognovifle . Quando igitur Heretic
AgnoetJe dicebant , Chriftum > ut honiinem > igno
ran
ECCLESIASTICA* 235
re diem judicii , intelligebant Chriftum penitus
norare diem ilium , adeo ut fecundum nullam^
turam ipfum cognoverit * Casteriim , quamvis
e, qui a/fereret , Chriftum fecundum naturam
manam aliquid ignoraflfe , Hxreticus Agnoeta_>
nefletj incideret tamen in errorem alienum a
trina Sanftorum Patrum, qui conftanter do
it , Chriftum , etiam fecundum naturam huma-
rn , nee extremi judicii diem , nee fepulchrum
iari , nee aliquid aliud ignoraflfe . Legi poteft
3er hac re Nat alls ^Alexander Diflertatione 39. in
fponfione ad tertiam objedionem in Panoplia-*
versus Hserefes quarti Ecclefiae fseculi
D. Prater illas quatuor y quas mox recen-
fti , AcephalorumH<ereticorum Seclas, fuerftnt-
in fexto Ecclefix fa^culo alii Hasretici , qui in**
quorum Sedani coaluerint?
M. Acxmetx Monachi fervidiiis impugnan-
j Scythas Monachos , de quibus jam fermonem
buimus 3 lapfi funt in Haerefim , quse potiflimum
hoc verfabatur , quod negarent , unum de Trini-
*e Incarnatum & c arne fajjum ejje , atque BeatawL*
zriam Virginem <vere & froprie Dei Genitricem ejfe*
perator Juftinianus anno DXXXIV. adversus Acas-
tas Monachos Romam ad Joannem II. Summum
ntificem mifit Hyfatium Ephcfiorum Epifcopum,
Demetrium a Philip f is , ut hanc t-terefim Sedi
poftolicas denunciarent . Acceptis Imperatoris
tcris , auditaque Legatione , Joannes II. adju-
nianum Imp. fcripfit Epiftolam y in qua Acaeme-
s Monachos obftinato animo in errore perfevc-
ntes ab Ecclefix communioneprsEcidit y nifi ab
rore quamprimumrefilirent . odem anno , ea-
dem-
HlSTORIA
demque de causa Joannes II. litteras adSenatore
lAvienunt , Liberium , aliosque dedit , quae extan
apud Baronium * in quibus tres fibi ab Imperator
propofitas qusefh ones affirmat , quas fubortis diffi
diis occafionem dederant. I. Vtrum units & Trim
tate Chriftus Deus nofler did poffit ? II. *An Den
Cbriflus came pertulerit impajfibili Deitate ? Ill- ^\
proprie & veraciter Mater Domini noftri ^fefii Cbrifl
Maria fetnper Virgo debeat appellari . Quas propo
(itiones tamquam fidei Catholics confentaneas f
approbafle fcribit Summns Pontifex , eafdemque.
fubjeftis Scripture facrse & Sanftorum Patrum te !
ftimoniis confirmat , ac denique illos Senacore
monet, ut Acsemetarum Colloquia vitent > nihil
que cum illis fibi exiftlment efle commune * Huju
AcaBmetarum Monachorum Ordinis in Eceleiia. (
Oriental! olim celeberrimi fundator in quinto EC j
clefise faeculo extitit S. ^Alexander cujus Vicam a
Auftore Acaemeta Monacho ejus difcipulo fcri
ptam edidit Bollandus ad diem xv. Januarii . Ap [
pellabantur autem illi Monachi ^tc&meta , ideft
Infomnes 3 non quod profsiis infomnes , & jugitc
conniventes oculis , perpetuis fefe vigiliis exerce
rentj utquidam de illis perperam fcripfere , fc<
quod divina in eorum Eccleliis Hymnologia , fei
Pfalmodia diu noduque nunquam ceffaret, nulla
que hora vacaret a divinis laudibus . Quse perpe
tua Pfalmodia, ut jam obfervavimus in ultimo Col
loquio in Hiftoriam quinti Ecclefix feculi y in Mo
nafterium Agaunenfe, & in qusedam alia Galliaruir
Coenobia fuit etiam incroduda .
D. Expone mine, quxfo te > fed breviter, or-
turn , progreflum , & fincm famofe > ac fxpius dc
can-
ECCLESIASTICA* 237
, ntat# trium Capitulorum Caufe, qux * uti fsepius
divi , Ecciefiam irt fcxto fseculo diii muitumque
agtavt
M, Celeberrimse trium Capitulorun; Caufx
i iginem dedit damnatio docirina? Origenis , quacn
Vigilii Papse Conitaatinopoli Apocrifarius
, eopado fperans^fe Theodori C^efarese
( ppaciocum Metropolitse , Origeniftat um magni
I ;roni,potenuam atque exiftiaiationem^ qua apud
I peratorem plurimum pollcbat y deprefliirum
Z agius itaque a Monachis Palsftinse acerrimis
I rtrin^e Origenis iufe<5tatoribus rogatus , &c con-
,u"s follicitationibus impuifus flagitavic ajufti-
ao Imperatore , ut Qrigenes damnaretur . An-
t facillime Imperator, & in Origenein circa an-
i DXLIII. lata eft damnacionis fententia , quse ,
\( e Liberato , non foliim a Menna Conftancinopo--
I* ao Epifcopo , veriim etiam a Vigilio Romano
itifice, Zoilo Alexandrino , eJEphremio Ancioche-
ii , & Petro Hierofolymitano fubfcripta Dodrinse
3 geniaiix grave vulnus intulit . At , proh dolor !
u dodrine Origenis damnatio ingentium turba-
i i & calamitatum origo ac feminarium fuit. Ejus
a n defenlione defperata, Origenift^ ad ultionem
a; num dolose verterunt . Tbeodonis fiqu^dem mox
c; ,tus C^farseae Cappadocum Metropolita , infi-
Origenifta , & fautor Sefta? AcephaJorum^ qui
G icilium Chalcedonenfe rejiciebant 3 fraudulen-
I perfuafit Juftiivano Imperatori > omnes Ace*
p los Concilio Chalcedonenii haiid difficulter fub-
f< pturos , il tria tantum in praedido Concilio fa-
fi 3 quas ad fidem minime attinebant > corrigeren-
(N . Nempe , fi damnarctur Theodoras MopTueftix
H i s T o R i A
Epifcopus , ejusque fcripta diris devoverentur
Deinde , fi profcriberentur libri Theodoreti Cyr
Epifcopi contra xii. Capitula Sandi Cyrilli Epifcc
pi Alexandrini in Ephefina general! Synodo confc
crata . Denique, (i Anathemati fubjiceretur Epiftc
la lb Edeflfeni Epifcopi ad Marim Perfam . His tr
bus damnatis Capitulis, fubitam omnium Aceph*
lorum unionem Juftiniano Imperatori promifit
Ha?c audiens Imperator , qui Acephalorum unic
nem fruftra hadenus tentaverat , pacem hac trim
Capitulorum damnatione fe toti orbiChriftian
donaturum fperans > abje&a omni cundatione Ed
ftum anno Dxiiv.contra tria ha*c Capitula proinu
gavit, cui Stephanas Diaconus Conftantinopoli S
dis Apollolicse Apocrifarius , qui Pelagio fuccefl :
rat 3 fubfcribere noluit . Ei tamen tres Patriarcha
licet inviti, fubfcripferunt, Mennas Patriarcha Co |
itantinopolitanus , Petrus Hierofolymitanus ,
eJEfhremius Antiochenus . Stephani Apocrifarii f i
denegatam fubfcriptionem approbavit , ratamqi \
habuit Vigiliw Papa , nee ullo pado addaci potui \
ut hoc Edidum contra tria Capitula ab Imperat- \
re promulgatum fua fubfcriptione firmaret . Vig i
lii Papae exemplum fecuti funt omnes Occident
Epifcopi , arbitrari hoc Imperatoris Edidum
abfque gravi in Synodum Chalcedonenfem injur
^pprobari, aut aliqua fubfcriptione muniri ul
modo poflfe . His difficultatibus praepeditus Imp<
rator , confultius effe duxit , ut hxc quaeftio difc
teretur Conftantinopoli in plena Synodo , ad qua
ut facilius Patriarchas pertrahere poflet , Aceph
lorumSedae ad Orthodoxam focietatem reducenc
ftudium praetexuit . Ad hanc Synodum Yigilius R (
ni
ECCLESIASTICA.
anus Pontifex ab Imperatore vocatus j Roma fub
iem anni DXLIV. difceflk , non reda camen Con-
uninopolim perrexk , fed in Siciliam profedus
; co confilio,ut ibidem Synodus cogeretur . Con-
ntinopolim tandem pervenit Vigil ius die xxv. Ja-
ariianni DXLVII. & fummo honore a Juftiniana
ceptus eft 3 ibique pr^clara Pontifici# fuse audo-
atis exhibuit arguments . Decretum enim con-
iAcephalos, quibas plus jufto favebat Theodora
gulta, pubiicavit , & Mennam Patriareham Con-
titiaopolitanum a communione fufpendic , quod
ivis fuis ruggeiiionibus plurimos Epifcopos ad
fcribsndum Juftiniani Imperatoris JEdidto com-
iilet; fed, rogante poftea Theodora Imperacrice;
nque poft menfes Menn# communionem Vigilius
Itituit. Obtinuit etiam idem Pontifex ajufti-
I no Imperatore^c Conftantinopoii anno DXLVIII.
l>eretur Synodus LXX. Epifcopoium , in quacau-
|:rium Capiculorum diligenti & maturo examine
(ttilari poifet . Huic Synodo prsefuit yigiliusfed
^n fecus ac fibi perfuaferar,rem fuccedere^nec in-
t Epifcopos convenire animadverteret , interru-
p Synodum 3 & ftatuit per femetipfum proferre^
i! centiam ; ac tandem diuturnioris rnorx in Urbc
I jia impatiens , & Juftiniani violentiis fradus j
^ iicatum ad Mennam Patriareham Conftantino-
p itanum dedit , in quo , prater omnium expeda-
t iem 3 propugnata hue ufque tria Capitula , uiu-
t a de repente fententia , damnavit ; adjedata-
T. n hac claufula : Salva in omnibus reverentia Sy-
tt i Chalcedonenfis. Hac appofitaclaufulaautuma-
1 yigilius , fe utrique parti fecifle fatis , Gr<ecis ,
^ Mtria Capitula damnaflet ; Latinh , quod falva
I Syno*
H i s T o R i A
Synodo Chalcedonenfi id fe fccifle fignificaflfet. Sec
vana fpe delufus eft . Nam ubi prioium Vigilii ^u
dicatum , quo tria Capitula damnabantur , & novi
Juftiniani Imperatoris Edida in Occidente innotue
runt, conquer! fimul finguli>ac deplorare coeperun
Synodi Chalcedonenfis authoritatem a Vigilio de
preffam , proditam ab ilio fidem, & Ecclefiam prs
vo dogmace imbutam . Africani , & Illyrici Epi
fcopi <Judicatum Vigilii improbarunt, quin, tyflicu
& SebaftUnus do&iffimi Ecclefi^ Romans Diacon
qui antehac *}udicatum Vigilii approbaverant , fe(
poftea a communionc iliius quad Concilii Chaice
donenfis prgvaricatoris fcgregarunt,& *Aurelianu\
Arelatenlem Epifcopum>necnon aliquot Galliarui
Epifcopos in fuas partes pertraxerunt . Uno ve
bo^freaiebat 3 & tumultuabatur univerfus Occiden
f alamque & Vigilii Papas ^udicato, & Jufliniani In i
peratoris Edi&is non modo Epifcopi , fedintegi |
plebes refragabantur . Quare , cum in dies no\
turbse ob illairi de tribus Capitulis Quaeftionem
Ecclefiaexorirentur, JEcumenica Synodo ad ill;
confopiendas opus efle non tantiim yigilius,kd ^
ftinianus quoque intelligebanc . Vigilms priori i
haerens fententias in Italia , aut in Sicilia Synodu
cogi peroptabat, nee femel id a Juftiniano Imper
tore le obnixe petiiffe teftatur in fuo Conftituto ai
no DLIIU ad eumdem Imperatorem dato At ^uj\
nlanus in Urbe Regia Synodum celebrari volui
Confenfit tamdem Vigiliusy fed interim *}udicatM
quod emiferat, ex manibus Menna Patriarchs Co
ftantinopolitani recepit , & omnem deinceps d^
tribus Capitulis quadtionem ufque ad indidair
Conitantinopoli Synodum Aib Anathematis poei
intc
ECCLESIASTICAL 241
: terdixit . Pauci Epifcopi ex Occidente cum ad
i -nodum accederent, & aliunde yigilws fine Occi-
I ntalibus Epifcopis quidquam decerni noilet, Ju-
\ nianus Imperator tarn longam moram #gre fe-
L f *-
i as, incentore f#pe laudato Theodora Caefarese Epi-
>po, Edidum contra triaCapituIapublicavit \
I idquc palam in Ecclefia Regime Urbis & alibi affi-
t juflit. Hoc Imperatoris contra tria Capitula-*
liiidum ftatim ac publicatum & affixum intelle-
I: : ifigiliuS) in placidianam domum accitis turn La-
I is , turn Graecis Epifcopis excommunicationem
I mminatus eft, (iEdido Imperatoris obtempera-
I it. Sed Theodoras Audor Edidi , minis Summi
ntificis infuper habitis , Gr^corum Antiftitum
:ervam fecum trahens , ad Ecclefiam , in qua fu-
nfum erat Edidum,fe contulit,ibique Sacro-San-
, Myfteria celebravit . Videns Imperator ^ufti*
nus , quod Vigilius non modo Edidis Imperato-
5 adverfaretur, verum etiam & eisdem obtempe-
itesEcclefiafticacommunione privaret; iraac-
!ifus eft, eumque cuftodise tradi jufllt . Quocirca
\llius fibi timens confugir una cum Datio Medio-
enfiEpifcopo in Ecclefiam Sandi Petri inHor-
I fda, ibique cum commorantem Belt far iw, Cetbe-
I , & Petrus Exconfules, ipfe Juftinus Imperatoris
J:iniani nepos^cum Marcellino Quaeftore adierunt,
iccepto juramento, & data Imperatoris fide, in
I cidianas >des rediret . Rediitquidem Summus
I ntifex,fed fanda poft habita fide, cum in dies fx-
i s fe tradari animadverteret , biduo ante Nata-
l i diem Chrifti Domini fugam meditatus , node
I smpeftaex Placidiano Palatio caxis veftigiis di-
Iiens Chalcedonem fe recepit, atque apud S. Eu-
TomJI. Q^ phe-
H I 8 T O 11 I A
phemia! Templum latuit, quern Datius Mcdiolanen
fis Antiftes, aliique Latini pifcopi fecuti funt . V\
gilii fugam ubicompertam habuifiet Juitinianus
Legates ad ipfum Chalcedone agentem mifit , qi
cum rogarentjUt, accepta iteriim publica fide 3 Cor
ftantinopolim rcdiret, Scd nihil iiti Legati promo
veruntjimmo Vigilius Encyclicam Epiftolam de fui
calaaiitatibus fcripfit. Noluittametij nelmpen
tons animuin cxafperaret > latam in Theodorum Ca
fareas Cappadocmn Metropolitan! depofitionis fei
tentiam , & communiouis fufpenfionem adversi)
Memtw* Patriarcham Conftantiaopolitanum pr<
nmlgare , ficut ipfemet teltatur in fua Epiftola E
cyclica, Hac Vigilii Papa? coniiantia viftus Imper,
tor Juftinianus, Edi&um, quo tria Capitula damn;
verat, fuituiit, eoque {ublztQ,Theodorits, Mennas,
alii ejusdem faftionis Epifcopi fidei & pcenitent
Jibellos fupplices Vigilio Papae obtulerunt , ac d(
injuriis ipii faclis vcniam funt deprecati . His pe
gctis, Conftantinopolim reverfo Summo Pontifi
Eutychius Patriarcha Conftantinopolitanus , qui
locum Meun^ dernortui fufFe<5tus fuerat, fu^ fid
profeflionem txhibuit , eumque rogavit Epiftola
fe, & ab ^pollinari Alexandrino, Domno Antioch
DQ ,, & //4 ThefTalonicenii Patriarchis fubfcripti
ut triuzn Capitulorun^ caufani terminandam i
choaret. Confenfit quidem Vigilins > eatamen)
ge, ut in hac dijudicanda ac dinmenda trium Caf
tulorum Caufa tot cflfenc Epifcopi Latini, qu<
Groeci .
D, Hasc a Vigilio Papa appofita condit
fuitnc obfervata ?
M Non fuit obfervata. Gr#ci fiquidem Ej
fc
ECCLESIASTIC A* 243
opi hac intelleda Vigilii Papa: voluntate tumul-
ari cceperunt, afferentes, fe ex longinquisProvin-
is Synodi Oecumenicse causa venifTe, hujus audo-
ratem ac nomen deprimi fi a pauciffirnis celebre-
r; plurimos fapientiffimos excludendos > fi pari
i in Latinis numero coeundum fit . Synodos fre~
lentiffimas a folis Grsec s fuifle celebratas ; iii^
I lalcedonenfi iexcentorum & triginta Patrum
mventu Legates tantum Leonis Papae ex Latinis
i rerfuifle ; Niccenam omnibus venerabileai Syno-
m ex Grsecis tantum conflatam ; notam efle pi-
>porurn Occidentalium in trium Capitulorum-^
fenfione obftinationem, cum quibus, ii, exsequa-
numero , Orientales Epifcopi difputationeiru>
re deberent, paribus hinc inde fufFragiis, re
eda Concilium dimidiim iri diditabant . His
ifcoporum Orientalium auditis rationibus , Ju-
lianusSynodum celebrari juflit annoDLiir. Ac
videns conditionem, quam adCoacilii
ebrationem poftulaverat , ab Orientalibus Epi-
>pis & ajuftiniano Imperatore fuifle rejedam
luit , illuitri licet legatione invitatus , huic Con-
io intereffe . Jmmo, publicavit fuum ConftiPttt&m*
quo primo queritur,quod Synodus contra padas
nditiones fuerit coada . Secundo , aggreditur
fputationem de tribus Capitulis, & LX. fententias ,
x Theodori Mopfuefteni efle dicebantur^ per Bc-
inum Epifcopum Heracles Macedonia ad fe ab
iperatore tranfmilTas, damnat . Tertio, Theodo-
Mopfuefteni nomen ac perfonam damnari non^
fle multis argumentisprobat. Quarto, decer-
c, Tbeodoretum Cyri Epifcopum , ejusque fcripra
eciatim proicribi non debere , ciim inSynodo
2 Ciul-
2,44 H I S T O R I A
Chalcedonenfi ^ejiorio Anathema dixerit . DC
mum* nee Epiftolam iba Edefleni Epifcopi fub eju;
nomine damnandam cenfet > turn quia releda ill;
Epiftold in Syuodo Oecumenica Chalcedonenfi Or
ihodoxus ibas judicatus eft ; turn quia etiam de
cretis ejufdem fanftiffimaj Synodi Ibas fubfcripfit
Huic Vigilii Papse Conftituto fubfcripferunt fexdecin
Epifcopi,fed eo non obftante Vigilii Con/iituto y qi\Oi
ne quidcm in Synodo ledum eft , Epifcopi coagre
gati t rid Cafitula 3 hoc eft , Theodori Mopfuefleni li
bros 9 ejusque perfonam ; Theodoreti Cyri Epifcof
fcripta contra S.Cyrillum Alexandrinum, & Epiftc
lam Ib<e Epifcopi Edefleni adMarim Perfam damn;
runt . Baronius, aliique ^naftaftum Bibliothecariua
fecuti memorig prodiderunt,hanc fententiam in tri
Capitula prolatam in quinta Synodo general! no
ftatim approbate Vigilium* & ob id in exilium pu
fum ; fed tandem ad fubfcriptionem iniiexum tri
Capitula damnaffe^quintam generalem Synodum fu
audoritate approbafle, & omnia, qu^ ad trium C;
pitulorum defeniionem a fe, vel ab aliis antehac d
da aut gefta fuerant, nulla & irrita declarafle,ut v
derc eft in Epiftola Summi illius Pontificis ad /j
chium Patriarcham Conftantinopolitanum , Sed d
hac quintac Synodi generalis approbatione fada
VigilioPapa, opportunius in fequenti Colloqui
difleremus .
D. Hac quints Synodi generalis defin
tione fuitne tandem finita trium Capitulormu
Caufa ?
M. Non omnino finita fuit/ed Venetiarumy
Iftriae Epifcopi Schifma fecerunt , & incentore P^
lino Aquilejenfi Metropolita , Synodum anno DLVJ
eel
ECCLESIASTICAL 245
:lebrarunt , in qua tria Capitula , citra Concilii
halcedonenfis injuriam damnari pofle negarunt
ro hujus Schifmatis extinciione ftrenue adlabora*
mt Summi Pontifices Pelagius II* & Gregorius
[agnus . Duravit tamen ufque ad Sergium L qui
ino DCLXXXVII. Sum mum Pontificatum adeptui
1: . Veriim 3 quamvis abfoluta quinta Synodo ge
, rali pax confeftim non fuerit reddita Ecclefiisjin-
? tamen elevari 3 & deprimi non debet illius au-
loritas . Quis enim nefcit > poft Nicaenam Oecu-
,enicam Synodum ingentes tumultus ab Eufebia^
s, & Meletianis fuiffe excitatos, & itideoi poft ge-
^rale Chalcedonenfe Concilium multas ab Harrs-
cis ^cepbalis turbas ac traggdias motas efle ? quid
Jtur mirum , fi poft quinram generalem Synodum
ix Ecclefix , maxime Occidental! , qu^ tria Capi*
la damnare nolebat, ftatim reddita non fit? Huie
4que quintae general! Synodo , qux tria Capitula
re optimo profcripfit 5 prava dogmata confodit f
viam, qux tenenda eft, docuit ; adfcribi minime
ibet malitia, feu obftinatio quorumdam , qui po
*a rebelles lumini fuerunt, & in prseconceptis fuis
nnionibus , feu in defenfione trium Capitulorum
irvicaces Schifma conflarunt , quo ab Ecclefia di*
ilfi funt
D. Quam rationem pbtifluiium prartexebant
,qui poft quintain Synodum Generalem tria coa
>^a Capitula defendebant ?
M. His, qui poft quintam Synodum Genera*
m pertinaciter ilia Capitula defendebant , tria^
^cipue fuppetebant arguincnta Primum pete-
itur ex antcriori Hccleda; more neminem inOr-
lodoxx pacis communionc dcfunctum datnnaadi
3 F<
HiSTORIA
poft mortem . Alterum , erat audoritas Tbeodor
Mopfueftise Epifcopi a celeberrimi oiim Dicecefeo
Orientalis Magiftri , qui a pluribus credi baud po
terat prava fenfifibjetfi multas effutiiflet locutiones
qua? Neftorii Hasrefim fapere videbantur . Ter
tium , ac principale fundamentum erat authorita
Concilii Chalcedonenfis , in quo Theodoreti Cyr
Epifcopi fides laudata fuerat , & lb& EdelleniEpi
fcopi Epiftola ad Marim Perfam perlefia, & apprc
bata erat. Hanc igitur Concilii Chalcedonenfis au
thoritatem per profcriptionem trium Capitulorur
labefadari,ac penitiis evertiautumabant . His fur
damentis nitebantur quotquot poft quintain Sync
dum generalem trium Capituloriim defcnlionem.
fufcipiebant. Sed frivola,nulliusque moment! erat: j
addu&ailla fundamenta . Ad primum fiquidem re
fpondebant Catholici , Ecclefiam jus habere ec
etiam poft mortem anathemate confodiendi , qui
dum viveren^meruerant ab ejus finu fegregari pn
pter Hserefim, Schifma, aut atrociflfima crimina, i
quibus certum erat illos ad mortem ufque perfevc
raffe . Porro 3 Tbeodorus Mopfueftenus Epifcopus
quern poft mortem anathematizavit quinta Sync
dus generalis , errores in Paulo Samofateno\zm pn
fcriptos docuit^ac palam, dum viveret, editis libr
tuitus eft,Capitalia fidei dogmata omnium Sandc
rum Patrum., fidelium confenfione ante ipfum pn
bata impugnavit, videlicet ChrHH Divinitatem 3
Dei-paraenomen ac dignitatem in Beata Virgine
Maria. Merito igitur Theodorus Mopfueftenus fu
etiam poft mortem in quinta Synodo generali an;
themate perculfus . Alterum fundamentum pet
turn ex authoritate Tbeodori Mopfaefteni > quern
etia
ECCLESIASTICAL 247
iam multi Sandi Patres ante quintam Synodmn
jneralem laudibuscelebrarunt; elumbe omnind
at,quia Sandi Patres laudarunt Theodorum Mop-,
eftenum > antequam ejus errores fuiflent propala*
. At femel detedis & in lucem produdis ejus et>
>ribus circa Incarnationem Filii Dei, circa Pecca-
m Originale , & alia praecipua Catholics Fidel
pita , tune Theodoras Mopfueftenus apud omnes
itholicos male audire ccepit* non fecus ac Orige*
^qui, ob egregiam Ecclefi^ in confutandi^ Irfere*
ms navatam operam > a multis Patribus & Scri-
oribtis Ecclefiafticis encomiis fuitcelebratus; fed
tefadis ejus erroribus ^ damnatus & anathemati-
tus eft etiam poft mortem in quinta Synodo ge-
rali . Denique\ authoritati Synodi Chalcedonen
, cui prsecipue adhserebant trium Capitulorutn
fenfores 3 nullum omnino intulit pr^judiciuniL->
mnatio trium Capitulorum in quinta Synodo ge*
rail fada ; tiim quia Theodoretus Cyri JEpifcopus
>n fuit in Concilio Chalcedonenfi fufceptus * nifl
>ftquam Neftorio p^lam anathema dixiflet > quo 4
didoanathemate/ua Tubinde fcripta contra San-
am Cyrillum Alexandrinum damnavit Theodore-
r ; tiim quia etiam judicia de fcriptis Tbeodoreti &
Epiftola/^ in Concilio Chalcedonenfi lata,noti
erunt approbata a Sanflo Leone Papa * Confcri*
a (iquidem definitione fidei in Synodo Chalcedo*
nfi lAtlione fcxta , & condicis Canonibus eideiD-j
ftioni fubnexis, de fingularibus poftea & privatis
)ifcoporum caufis autum eft , quarum judicium
)U fuit confirmatum a Santto Leone > qtii audoriu-
m Synodi Chalcedonenfis in iola fidei definicio-
; conftriuxit * Mirum igitur nemini videri debet,
4 quod
2.48 HiSTORIA
quod haec de privatis Epifcoporum Caufis in Cor
cilio Chalcedonenfi lata judicia , & a Santto Leonz.
papa non confirmata , denuo in quinta Synodo g*
nerali examinata, &adCrifim revocata fuerint
atque poft maturam & accuratam difcuffionem d<
mnata fint hxc tria Capitula y feu perform & fcr
pta Theodori Mopfuefteni > libri Theodoreti Cy ri Ep
fcopi contra Sandum Cyrillum Alexandrinum , <
Epiftola Iba Epifcopi Edeffcni ad Marim Perfam
Quaj de re fi plura fcire defideres , Jegetis Differs
tionem quartam noftri Natalis vtlexandri in Hide
riam Ecclefiafticam fexti fseculi .
D Quam cenfuram inureres his , qui mod
tria Capitula damnare nollenc > & pro illorum d(
fenfione Apologias adornarent ?
M. Eos appellarem temerarios , fuperbos <
inobedientes . Temerarios quidem 3 quia folemi i
Ecclefiae judicio in Concilio Oecumenico lato 3
Romanis Pontificibus confirmato, & omnium,
deinde Eccle/iarum confenfu recepto refragarer
tur . Superbos dicerem 3 quia in hujufmodi Fade
rum Dodrinalium cognitione , fefe perfpicaciore
universaEcclefiajudicarent, fuaque privatajudi
cia , ut plurimum errori obnoxia , totius Eccleii;
judicio jnatura cum deliberatione fafto anteponc
rent . Demum , eos ceu inobedientes damnaretn
quippe qui in Doftrinalibus Fadis, cujusmodi fur
tria Capitula , judicio Ecclefi^ Catholics , qu
omnium Mater ac Magiftra eft , qu^que in cenfur;
feu in damnatione librorum Spiritus Sandi lumir
ad eorum pravum fenfum , erroresque cognofcei
dos illuftratur & regitur , pervicaciter morem g-
rere detredarent . Quocirca, jure optimo caftiga
d
EcCLfcSIASTICA* 249
eberet audacia quorumdam, qui pro Orlgene , pro
beodoreto , pro Abbate ^oacbimo 3 pro Caffiano &
wflo 3 & pro ^anfenio Apologias temere in vulgus
arferunt , & Jibros ab illis editos ab erroribus *
los Ecclefia in his damnavit, vindicare volue-
nc . Sane , ut obiter dicam, fi a judicio Fadorum
odrinalium ab univerfali Ecclefia lato femel im-
anc refilire liceat , poterit quilibet pro omnibus
xreticis ab Ecclefia confixis Apologias profuo
itu & arbitrio concinilare . Periclitabitur infal-
)ilis traditionis authoritas , qux pendet e fenfu
>rorum Sanftorum Patrum ab Ecclefia Catholica
^fixo . Non poterit Ecclefia comprimere tumul-
> & contentiones , quae fxpiiis fuboriuntur occa-
ne fenfus librorum , nee fanam doftrinam a falfo
noxia , quse in libris Authorum continetur , cer-
valebic difcernere . Qua: omnia quam oppidd
fa fine, & Ecclefia: audoritati contraria , nemo
qui Itatini non videat . Ecclefix itaque judicio
his Dodrinalibus Fadis , tamquam facrx ancho-
indivulse adh^rere debemus , nee unquam pro-
res illos imitari filios , qui reverentiam atquej>
fervantiam matri debitam exhibere renucntes 3
:ertas cogitationes fuas , ut inquit Scriptura fa*
; , judicio univcrfaiis Ecclcfisc elato fupercilio
I teponunt
COL-
X5O HlSTORIA
COLLOQJJIUM III.
DC Concilih In fexto EC clefts fa ctth ceklra
tis > d* de rib us qu<z In hisgefttf funt *
D. TQRiusqudm de Conciliis Nationalibus & Pr<
JL vincialibus , in quibus fexto fseculo lubo
tis contentionibus finis impofitus eft , vel fanci
& inftaurata fuit Ecclefise Difciplina > fermonem
inftituamus; quafdam quadh ones circa quinca
Synodum generalem 3 quas , ficut in fuperiori Cc
loquio dicebas y tria Capitula damnavit , brevit
cum tua bona venia proponam > quarum dilucid
tio baud parum juvabit ad pleniorem hujufce qui
tx Synodi generalis notitiam aflequendam . Ir
primisigitur a te quxro , qtiis convocaverit qui
tarn Synodum generalem , quisve ei prxfuerit ?
M. Qyintam Synodum generalem > qux (
fecunda Conftantinopolitana Oecumenica , co
vocavit ^uflinianuslmperator , confentiente tami
Vigilio Romano Pontifice. Adfuere tres Patri^
chx j & CLXV. Epifcopi , eique pr^fuit Eutycbi
Patriarcha Couftantinopolitanus , prase fle tan^
jure fuo poterat Viglllus Summus Pontifex , fi ju
jfuo uti voluiffet 3 quo tamen ufus non eit , quia S;
nodo interefle noluit . Octo Collationibus abf
luta efthsec Synodus . In priina Collatione led |
eft Juftiniani ad Synodum facra juflio , qua Irnper
tor fignificabat , fe iftam Synodum generalem co
vocafle, ut, eliminatis H^reiibus, optatam Ecclef
quietem poft tot ab A^ephalis excitatos tumultu
da
I ECCLESIASTICA . 25!
mire poflet . Sed ab hac Synodo cum Papa Vigilius
,; diet , fine cujus pnefentia vel per fe , vel per fuos
j gatos Concilium Oecumenicum efle non pofle_>
I >be intelligerenc Epifcopi Orientales , nobilifil -
, ad eutndem deftinata crium Patriarcharum ,
Kumque Antiftitum Legatione , Vigilium eciarn
sue etiam rogarunt , ut Synodum prasfentia fua
jnaretur , & fecum de tribus Capitulis difputare
id gravaretur . His Legatis repofuit yigilius ,fe
pter corporis infirmitatem nonpoffe ad bane peti-
lem refpondere . In poflero autem die pollicitus eft
niftftare , quid ei de tali conventu placuerit Ili-j
unda Collatione 3 Legati Praefules fuse Legatio-
rationem Synodo reddentes , retulerunt , Vi-
urn dixiffe fe non pofle venire ad Concilium-* 9
>d Occidentales Epifcopi fibi adhserentes in mi-
i numero eflent quam Orientales ^ eumqucL>
inde inducias poflulaflfe > ut fententiam fuara
:a trium Capitulorum qu^eftionem ad Impera-
:m mittere poffet . In tertia Collatione Epifco-
; idem Catholicam ab Apoftolis & Sandis qua-
r Oecmnenicis Synodis expofitam profefli funr,
-I^reticos ab iifdem Synodis damnatos confixe-
;t . In quarta Collatione Patres caufam trium^
piculorum difcutere coeperunt , lectse funt plures
tenti^e excerptx ex libris Theodori MopFuefteni,
recendtum impium ejus Symbolum^quo audito,
:hmavit univerfa Sy nodus : Hoc Symbolum Sata-
compofuit . In quinta Collatione recitata funt
qua? a Sanclis Patribus contra Theodorum Mo-
icfienum fcripta fuerant y & infuper difceptatum
, niim liceret defunftos anathemate confodere ?
:>ba$umque multis exemplis idlicitum efle , &:
quan-
HiSTORIA
quandoque necellarium * Ledi funt in eadem Co!
latione libri, quos Theodoretus Cyri Epifcopus fcr;
pfit contra xir. SandiCyrilli Alexandrini Anach;
inatifmos > quibus damnatis > laudatum eft fandtu
Concilium Chalcedonenfe^quod non priiis Theod(
return ad communionem fufcepiifet , quam is N<
florio anathema palam dixiflet . In fexta Collati(
ne ledaeft Epiftola lb& Edefleni Epifcopi adM
rim Perfam , & e veftigio ia hanc vocern eruperui
Epifcopi : Epiftola Haretica eft . In feptima Coll
tionQyCon/iantinus Sacri Palatii Qua:ftor cum initr
mentis probantibus Vigiliwn Papam tria Capitu
femper damnafle ad Synodum ab Imperatore mill j
eft. Unde in hac Collatione recitatum eft Anather
quod tulit Viglllus contra Romanes Diaconos f(
fticum , & Sebaftianum , qui illius ^udicatum imp
gnaverant^ & trium Capitulorum erantacerrii
defenfores. Ledse funt etiam Epiftolse ejufden
VigiliiPapse ad Valentinianum Epifcopum Tomit
num 3 & ad *siiirelianwn Epifcopum Arelatenfen
ex quibus certo liquebat 9 Vigilium fepius tria C
pitula damnaflfe . Denique 3 in odava Coliatiom
deiinitivam adverfus tria Capitula fententiam pr
tulit Synodus , eique quatuordecim fubjecit an
thematifmos y quorum duodecimus non foliim ir
pia Theodori Mopfuefteni fcripta , fed etiam eji
nomen acperfonam , defenforesqueconfigit. D
cimus vero tertius & decimus quartus Theodore
quidem libros adverfus S. Cyrillum Alexandrinu
fcriptos 3 & iba Epiftolam , eorumque defenfor
profcribunt , Theodoretumtamen, & Ibam Orth
doxos Antiftitcs in pace Ecclefix defundos nul
cenfura perftringunt .
D. Ui
ECCLESIASTIC A. 253
I D. Una e praecipuis Synodi Oecumenicse
;> iditionibus , ficut me olim docuifti , eft ut Sum-
i s Pontifex ei vel per fe > ve! per fuos Legatos
i* fit, cum igitur huic quintse Synodo Vigllim
riianus Pontifex nee per fe, nee per fuos Lega-
I pnefuerit , non video qua ratione hsec Synodus
\ poflit Oecumenica ?
M. Hare quinta Synodus inter Oecumcnicas
*ito numeratur , quia iicet Vigilius Romanus
itifex ei nonpnefuerit, abillotamen, & ejus
:eflbribus approbata, atque univerfalis Ecclefise
fenfu fuit poftmodum recepta . At enim Vigi*
inEpiftola ad Eutychium Patriarcham Con-
itinopolitanum quintam Synodum audtoritatc
comprobavit , & Conflitutum , & alia , quae pro
im Capitulorum defenfione antehac fcripferat ,
geflerat , omnino refcidit . Dein , Pdagius pri-
r/^////fucceflbr quintam Synodum , antequam
:retur Pontifex 3 approbavit , teite Viclore Tu-
:nfi jnChronico. Infuper, Pdagius fecundus
:tifex Maximus Synodum quintam itidem con-
avit, ut conftat ex ej us Epiftola ad Eliam *Aqui-
fern , &lftri< Epiftopos , qui turn temporis ab
lefia Romana, ob trium Capitulorum defenfio-
1 1 , erant divulii . Poftremo , S. Gregorins Ma-
Iseamdem quintam Synodum approbavit, ut
I :te colligitur ex ipfius Epiftola ad^oannetft*
|.!copum Conftantinopolitanum , cui adhaeren-
l-alise Synodi Oecumenica? , quse port ipfius Pon*
|:atum inEcclefia fuere celebrate, hancquin-
I Synodum pro Oecumenica , feu general! agno-
I mt , & approbarunt . Jure itaque Optimo quin-
W ynodus generalis a Vigilio Papa , & ejus fuccef*
fo-
254 H I S T O R I A
foribus , atque totius Ecclefias confenfu rcccpta
confirmata accenferi deber Synodis Oecumenicis
quamvis Vlgllius Romanus Pontifex ei nee per f<
nee per fuos Legates prseefie voluerit.
D* In hac quinra Synodo general! fuerunti
dumtaxat damnata tria famofa Capitula ? i
M. Prater tria Capitula inquinta Synoc -i
generali damnata , profcriptus eft etiana error 0?
gents, ut videre eft in Canone xi. illius Synodi , u
inter alios Haereticos 3 anathemate nominatim pf
cellitur Origenes . Idque etiam aperte colligitur d
libro Diurno Romanorum Pontificum in fecundc j
fidei profeflione , quse ha?c habet : in hoc , ideft ,
quinto Concilio generali apud Conftantinopoli
celebrate y Origents cum impiis difcipulis & fequa
bus Didymo & Evagrio, & qui Creator em omnim j
Deum , & omnem rationalem ejus creaturam Genti
bus fabulis profecuti funt > aternafunt condemnatn
fubmffi. Jufta igitur de causa Illiiftrilfimus Hi
tius Abrincenfis Prgfullib.z.Origenianorum cap
fed. 3. num. 14. & Cardinalis Norifius in fua d
quinta Synodo Diflertatione folide refellunt H
loixium , qui in Apologia Origenis quseftione x. i
gat , Origenem ab Ecclefia fuifle damnatum , qu
certe nemo ante ilium dicere aufus fuerat , ac j
mini ipfe potuit perfuadere . Legi etiam pot iji
Diflertatio xvi. l^atalis ^lexandri in Hiftoriar
tertiiikculi , in qua Clarifllmus ille audior egrei
confutat Halloixiuw , qui perperam negat , Or(
nem in quinta Synodo generali fuifle damnatum ,
Cseteirum, an Origenes damnatus fuerit i
principio quints Synodi, vel fub illius finem^ id^
poft cognitionem trium Capitulorum \ controv
ECCLESIASTIC A. 255
eft inter viros erudites . Petrus ae Marca in Dif-
tatione dc quint a Synodo , mmu xxm. cenfet co-
tionem de Origene fucceflifle trium Capitulo-
n damnationi . At Cardinalis Norifius in Differ-
lone mox laudata , & docStilfimus Pagius ad an-
n DLIII. num. xxvi. aflerunt , damnationem Ori-
iis in quinta Synodo generali antevertilleda-
ationem trium Capitulorum . Sed hancContro-
fiam ^ ut pote non magni moment! , in medio
iiquimusj cum utrique opinion! fua conttet pro-
>ilitas .
D Age nunc , juxta feriem Chronologicam
nia recenfe Concilia Nationalia > feu Provincia-
, qu^ in fexto fasculo fuerunt celebrata .
M. Sexto ineunte fxculo , feu anno DIII. ha-
i eft Roma? Synodus dicta Palmaris a loco ubi
brata eft . Tres jam Rom# annis prascedenti-
coadas fuerant Synodi ad extinguendum Schi-
, quod in electione Symmachi legitimi Ponti-
j excitaverat Laurentius Archipresbyter S. Pra-
iis, quern Feflus Senator Romanus profufis pecu-
Pfeudo-Pontificem eligendum curaverat . In>
Synodis Rornanis approbata eft juflu Theodorici
ix Regis ele<9;io Symmacbi , & rejeda eledio
rentii, quitamen, ne novas moveret turbas^
fcopus Nucerinus conftitutus eft . Hoc paclo
:empus fopitum, fed non fublatum fuit Schiiina*
tn paulo poft, ficut fcribit Anaftafius , zelo dutti
ui ex Clero , & alii ex Senatu , maximZ Fejius <&*
P binus incriminarunt Symmacbum , & fitbornarunt
j falfos 3 quos miftrunt Havennam ad l^egem Theo-
Icum 3 accufantes Beatum Symmachum > e^ occulte
ocaverunt Laurentium, fojt libellum I(omafaEium,
H i s T o R i A
^r fecermt Schifma>& divifas eft iterum Clerus>& all
communicabant Symmacbo > alii Laurent io . Ut igi
tur huic recrudefcenti Schifmati tandem aliquan
do finis imponeretur > Tbeodoricus Rex , licet Aria
tius , juflit Romas convocari Synodum , qua? el
quarta Romana di&a Palmaris , ad quarn cum.
fponte & volens Pontifcx Symmachus caufam di
fiurus accederet, ab irruentibus turbis semulorur
fuorum male exceptus eft , multique vulnerati Pn
sbyteri 3 qui ipfum comitabantur . Rebus fie vari
confufione perturbatis, fcripfit Sy nodus ad Regen:
cique fignificavit , Symmachum , qui tantiim no
fueratoppreflus, a itatutis Canonibus nonpoflc
compelli . Refpondit Rex : In Synoddi ejfe arbitr
in tantonegotio fequenda prafcribere > nee diquid t
fe prater reverentiam de rebus Ecclefiafticis negoti
pertinere , feque tantum velle , ut provifione Condi
pax in Civitate Romana Cbriftianis omnibus redderetu
Quibus acceptis,Laurentius Antipapadamnatus e,
& Symmacbus Papa innocens declaratus , Cleric
que , qui ab ipfo defciverant , officio fuo fueru
reftituti , dummodoeidem fatisfacerent . Deniqi
illius Synodi Palmaris Epifcopi mandaverunt Enn
dio Ticinenfi Epifcopo > utlibellum Apologeticui
pro hacquarta Romana Synodo, & Symmach
Papa concinnaret , quern libellum ab Ennodio eli ,, (
cubratum quinta Synodus Romana habita ami
piv. audoritate Synodali comprobavit .
D. Potuitne hxc quarta Synodus Roman;
quse Palmaris appellatur^ Symmaehum Romanura
Pontificem, fie fummo jure judicare 2
M. Non potuiflet haec Synodus Romana Syt
wacbum Pontificem Romanum judicare , nifi illii
JLll
ECCLESIASTICAL 157
dicio fefe fponte Symmachus fubjecifTet . Id ul-
D agnoveruoc hujus Synodi Epifcopi , qui ftatim
congregati fuere conteftati funt, primo, quod
:c Synodus non fuiflet legitima , nifi ejus convo-
tioni aflenfutn praebuiflet ipfe Symmacbusfic enim
^itur in Aftis hujus Synodi : MemoratiPontifices>
ibus allegandi imminebat occafio , fuggefferunt ,
1m , feu Symmachum > qui dicebatur impetitus ,
buiffe Synodum convocare Sed Potentijfimus
inceps, feu Theodoricus Rex Italia^ iffum quoque
tpam in colligenda Synodo voluntatem fuam litteris
wonftrajje f2gnificavit . 1)nde a manfuetudine ejus
%in# pojiulattf funt , quas ab So direffias conftabat
cundo , ejusdem Synodi Epifcopi palam profefli
itj fe efle inferiores feu minores judices., quorum
\ licio fubjacere minime poterat Romanus Ponti-
; y titpote Vicarius Chriiti , & univerfalis Eccle-
: Caput : Scientes quia ejus Sedifrimum Petri <^po*
li merit urn, <uel Principatus ; deindefecutajuffionem
mini Conciliorum venerandorum auEloritas 3 ei fin-
larem in Ecclefiis tradidit poteftatem : nee antedi-
z Sedis >Antiftitem minorum fubjacuiffe judicio 9 in
->fofitione fimili forma aliqua teftaretur : Demum ,
nftanter affirmarunt ejusdem Synodi Epifcopi ,
non judicafle , nifi confentiente & volente Sym-
icbo Summo Pontifice , immo , & ipfis judicandi
doritatem deferente : Et dum in venerabili colle-
onefermo de incipiendo haberetur negotio , S.Papa
mmachus Bafilicam Julii > in qua Pontificum erat
ngrcgatio > ingreffus eft- y & de evocatione Synodali
mentiffimo Rggi gratias retulit , & rem defideriifui
je teftatus eft . Caufa ergo de Sacerdotum animis
de Concilio nondumfirmato triflitiam mini ft rob At)
TomJl. ,R
H i s T o R i A
abftijja eft : iAuloritatcm ordinis corrigendi ficut po*
fcebant Ecclefiaftica Stattita , in omnium 9 qui ibiden
convenerant 3 Epifcoporum prdfentia , fe dare proftffu.
eft Ex quibus verbis, qux leguntur in A&is hujui
Synodi quartx Romanx didx Palmaris y pctfpicuun
ctt , prajdiftam Synodum uon potuifle iummo jur<
Syaimachum Papam judicare^ nifi illius judicio Ro
tnanus hie Pontifex fefe ultro fubjcciflet, & Epifco
pis, qui erant minores feu infcriores judices, auclc
ritatcm dediflct judicium in ipfum proferendi .
D, Fueruntne in fextocclefi^e fae culo cele
brata mulu Concilia Nationalia, & Provincialia a<
fanciendam,vei initaurandam Ecclefise Difciplinam
M. Multa tain in Oriente^quam in Occident |
cclebrata funt SedConciiioruinNationaIium,fei i
Proviacialium,qucB ad refarciendam Ecclefi^ Difci i
plinam fexto Ecclefias faeculo in Oriente habitafuni
uuila niodo fuperfunt monumenta, quippe qux ten
poris rerum omnium edacis injuria interciderunt i
Verum, integra & incorrupta nobis etiamnum fuj n
petunt Ada Conciliorum Nationalium & Provir
cialium> qux in Galliis^ & in Hifpaniis ad fartam
ftam confervandam Ecclefip Difciplinam fexto fgct
lo coafta funt^quarum meminit Hiftoria Ecclefiaft,
ca,& fuperftites adhuc Canones habemus . Haec it*
que Concilia or dine Chronologico hie fubne^am .
Primum Concilium Provincial in Galliis fe
xto feculo celebratuin , fuit ^gatbenfe , indidinit
anno DVI. ad quod Epifcopi triginta quinque e
yariis Galliarum Provinciis convenerunt , ^tlarii
Wlfigothorum Rege , cui turn temporis mult
Galliarum Provincial parebant permittente : Hui
Concilio prsefuit Sanfius Cafarius Epifcopus Arela
ten
ECCLESIASTICAL 259
tifis , & in eo plures editi funt Canones . Dociif-
nus tamen Sirmondus , qui iftud Concilium cum_i
tuftiflimis MSS. Codicibuscontulit, teftatur , fe
iis reperifle tantum Canones o<3:o & quadragin-
, ac fubinde dufoium non eflfe, quin reliqui vigin-
quinque , qui fupra hunc numerum excurrunt ,
tmde poftea/edpotiffimum ex Synodo Efaonenfi*
prompti fint,& Synodi cujuspiam alterius audo-
:ate in Agathenfem inferti . Multa in his Cano-
i 3us in rem Ecciefiatticse Difciplinas fanxit hxc Sy-
1 dus, quse hie fumniatim perftringam . In primis,
\ gamos a facris Minifteriis in perpetuum arcet ,
I ntumaces Clericos ab Epifcopis corrigi jubet ,
j sque inobedientes ad peregrinam communio-
: mablegat; Clericisprohibet,necumextraneis
ulieribus commorentur , ne comam nutriant , ne
fcEcularis Tribunal Judicis quemquam vocent j
t in criminali negotio fint Ad;ores ; ne fine com-
endatitiis Epiftolis hac iliac vagentur , ne convi-
is nuptiarum adfint , aut castibus , ubi amatoria
ntantur,aut obfcoeni motus corporum choreis Sc
Itationibus efferuntur. Diaconos anteannunu*
:atis vigefimum quintum ordinari , &: Presbyte-
m, vel Epifcopum ante trigefimum setatis annum
>nfecrari vetat. Sandimoniales ante annum seta-
s quadragefimum velari inhibet. Epifcopis, uc
niores Clericos junioribus prxponant prsecipit
ivini Officii diebus Dominicis decantandi ordi-
un praefcribit , iicut & ritum imponend^ poeni-
:ntise y renovatque antiquos Canones circa Pceni-
:ntium irregularitatem , quos ordinari prohibet 9
f~ : ordinatos a facris Minifteriis fufpendit . Mona-
eria puellarum procul d Monachorum Ccenobiis
R i con-
HlSTO&IA
conftrui jubet, novumque Monafterium , nifi Epi-
fcopo permittente auc probante, fundari non debe
re decernit . Monachos abfque Abbatis teitimonic
& confenfu ordinari vetat ,, quibus infuper prohi
bet a ne ad folitarias cellas a Congregatione difce
dant> nifi forte probttis pofl emeritos labor es 3 aitt pro
fter infirmitatis neceffitatem > afperlor ab i/lbbate re
gula remittatur. Nobilibus , qui Oratoria in agri
habent, permittit ut in illis Miflas celebrari curent
cxceptis Pafchate , Natali Domini., Epiphania
Afcenfione Domini, Pentecoftes, Natali S. Joanni
Baptift^ & aliis prascipuis feftivicatibus, in quibu
par eft, ut omnes Fideles in Civitates^aut in Parrc
chias ad Miflam ^ & ad Officia facra convenian:
Sa^cularibus in Nauli Domini , Pafchate, & Pente
cofte, Communionem imperat , & a Communion
removet eos,qui fuas dimittunt uxores, antequan
Epifcoporum judicio fuerint conviftas atque da
mnata: , Denique , Miffas die Dominica d fsculari
bus integras audiri pr^cipit>ita ut ante Benediftio
nem Sacerdotis egredi non pnefumant , quod fi fe
cefferint, ab Epifiopo publics confundantur .
Anno DXI. alterum in Galiiis celebratum el
Concilium Provinciale * niinirum ^furelianenfe pn
wum> cui interfuere Epifcopi fanftitate celebres
>Aventinus Carnotenfis Epifcopus , cujus vita legi
tur apud Bollandum in ASis Sandorum ad diem iv
menfis Febr. Principius , Epifcopus Cenomanenfis
qui colitur xvi.Kalen. Odob. Camillianus Epifcopu
Trecenfis^qui colitur v.Kal.Aug. Liv#nius Epifcopi
Sylvane&enfis, qui colitur vii. Idus Odob. Qttlntu
KHS Epifcopus Rutenenfis 3 qui poftea Arvernorui
Epifcopus fiat, coliturque a Rutenisxvn. Kalenc
Juli
ECCLESIASTICA*
ilii , & ab Arvernis Idibus Novembris ; Eufrafius
pifcopus Arvernenfis,quem Gregorius Turonenfis
znftum appellat; denique, SanEtus Melanius Epifco-
as Rhedonenfis in minori Britannia , cujus vitarn
> antiquiflimo audore fcriptam recitat Bollandus
1 diem vi. menfis Januarii . Hi Epifcopi fanditate
clyti Concilio Aurelianenfi primo fub Clodovaso
hriftianifllmo Galliarum Rege interfuerunt.
D. Ediditne aliquos Canones Concilium Au
lianenfe primum ?
M. Concilium Aurelianenfe primum condi-
t Canones xxxi. quos ferme omnes in fuo Deere-
> inferuit Cratianus . In his praecipue confulitur
rum ad Ecclefiam confugientium fecuritati . Sta
itur , qupmodo facultates Ecclefise expeiadi de-
;ant , fcilicet in reparationibus Ecclefiarum , in ali~
mis Sacerdotum & Pauperism j ve! in redemption^
jj captivoruw . Decernitur , ut ^bbates in Epifio-
rumpoteftate confiftant> &fi quid extra regulamfe*
rint, ab ipfo conigantur . Rogationes, ideft, Lita-
as> & Triduanum jejunium ante Afcenfionem Do
ini celebrari praecipitur . Prsscedentium Conci-
rum Canones circa ftatutu Monafticum,circa fa-
iliaritatem extranearuin mulierum Clericis pro*
bitam confirmantur . Demum prohibetur popu*
, ne ante completa Mifl^e folemnia , &acceptain
)ifcopi Benedidionem 3 fi adcffe contigerit, ex Ec-^
(ia egrediatur .
D. Percurramus alia Concilia Provinclalia ^
ise fexto fseculo ad reftaurandam Ecclefig Difcipli*
,m in Galliis^ & in Hifpaniis fuerunt celebrata *
M. Anno D\vi.Tarracon<e,qux Cataloniae M^
opoliuna CivUas eft, fub Hormifcias Pontificatu *
& an-
H I S T O R I A
& anno fexto Theodorici Regis, turn temporis HI-
fpaniis dominantis , habita ell Synodus Provincia
lis Tarraconenjh , cui interfuere decem Epifcopi, &
in ea conditi funt Canones xiir. in quibus multa.
decernuntur circa Clericorum , & Monachorum vi
tarn 3 circa Epifcoporum ordinationcs > & illorun
officium Ecclefias , qux ipforum curx concredits
furit , vifitandi . Canone autem feptimo ftatuitur
ut obfervatio diei Dominica incipiat aSabbato
~tque hinc fortaffis emanavit confaetudo in tot am fer \
Hifpaniam ceffandi die Sabbati ab omni opere fub ye I
fpertinam , inquit Vaf&us in Chroaico . Qi mos ; \
Judseis ad Chriftianos translatus eft .
Anno DXVII. Gerunda* quse Urbs eft Cataloni;
Tarraconenfi Metropoli fubdita congregataeft Sy i
nodus Gerundenfi$> ad quam convenere feptem Epi >
fcopi , qui decem Canones ediderunt , in quibu I
prseter alia multa , quse Difciplinam Ecclefiafticac J
fpeftant , decernitur primo, ut idem Miflaj & Pfa] {
modia^ ordo in tota Provincia Tarraconenfi ferve
tur, qua? in MetropolitanaEcclefia obfervatur Sc
cundo, tempus conferendi Baptifmi Cathecumeni
pr^efigitur ad dies Pafchatis & Pentecoftes ; infir
mis quocumque tempore, infantibus, eadem etian
die 3 qua in lucem editi funt , fi in mortis pericul<
verfentur.Tertio^ftatuitu^ut^juxtamorem e Gallii
advedunijduse Litania^ five Rogationes^aut public
fupplicationes quot annis celebrentur , Priores
hebdomada poft Pentecoftem a quinta feria ufqu
ad Sabbatum ; fecund^, Kalendis Novembris reel
tentur , nifi dies Dominica fuerit , tune enim in fc
tjuentem hebdomadam transferebanrtur, & eoden
ritu peragebantur , quo priores . In utrisque indi
ECCLESIASTICA*
triduana d carnibus &vino abftlnentia*
is? enique, diitri&e prsecipitur Clerkis, ut juxta an-
| juos Canones ccelibatum fervent , & ab omni ex
| anearum muiierum cdntubernio caveant*
I Eodem anno DX.VII. habitaeft inRegnoBur-
I;.ndico Synodus Epaonenfis , cui pra&fuit y. <Avitu$
1 ennenfis Epifcopus^ ia eaque conditi funt xt. Ca-
lues. In his multa prasfcribtintur circa difcipli-
fcim, quam Epifcopi^ Presbyter! , & Clerici obfer-
liredebent. Secundo > permitcitur Presbyteris ^
I Haereticos^quorum defperata valetudo elt, fi fa
ro ad Fidem Catholicam convertantur* Chrifuia-
configaent > quo in Ecclefise gremium admittan-
r e. Tertidj abrogatur Diaconiifarum confecratio
.larto, prohibetur, ne Altaria , nifi lapidea^*
irifrnatis undione confecrentur . Qujntdj impe-
_ menta ingradu confanguinitatis dirimentia Ma-
Iimonium reftringuntur ad confobrinos & confo-
inas . Sexto , antiqui Canones de tempore agen*
e poenitentiaj pr#fixo renovantur &: confirmaa-
I r, poenitentibus tamen in mortis difcrimine pofi-
s conftituta poenitentise tempora relaxantur ; fed
convalefcant , Itatutum per Canones pcenitenti^
I mpus fervandum decernitur . Denique, ad ftabi-
endam difciplinam monafticam tam pro pucllis ,
4am pro viris, aliquot fanSiones pr^fcribuntur *
egi poifunt XL. illi Canones Synodi Epaonenfis in
>mo iv. Conciliorum . Quantum autem attinct ad
cum,in quo Synodus Epaonenfis >vcl Epaunenfis con-
egata eft,vari# funt de eo eonjeduras fcriptorum>
ui ingeniofis quidem, fed vanis conjeAuris indul-
ntes , locum in quo olhn habita eft ha*c Synodus
tegcre conati funt> irrito tamen labore, ciim non
R 4 am-
Hl$ TO R I A
amplius extet ilia Epaonenfis Civitas , immo nullui
ipfius modo fuperfit monumentum, aut veftigium
Qupcirca , ne in re tarn incomperta ariolari vide*
mur , abunde fufficiat tibi fcire , hanc Epaonenfei
Synodum in Regno Burgundico fub Sigifmum
Rege fuifie celebratam .
Paulo poft hanc Epaonenfem Synodum, Vi*ot\
tiolus Epifcopus Lugdunenfis aliam coegit Sync
dumj qux dicitur Lugdunenfis prima, in qua, decer I
aflidentibus Epifcopis , fex conditi funt Canones
quorum primus fpedat caufam Stephani cujusdar
inceftuofi , quern cum Placidia cognata fua, cui IK
farie fefe conjunxerat, Synodus ab Ecclefia: limin j
bus expulit > quam tamen fententiam , rogante S
gifmundo BurgundiasRege fie temperarunt Epifcc I
pi Canone fexto , ut ei in Ecclefia orare permittc
rent ufque adorationetn plebis > qux poft JEvang*
lium legitur . Alii Canones pertinent ad difcipli
nam Ecclefiafticam .
Anno DXXIV. Sanffits Cafarius Arelatenfis Ep j
fcopus convocavit Concilium Arelatenfe iv. E j
tempore 3 quo Arelatenfis Civitas Theodorico Itali; |
Regi parebat. Sexdecim huic Concilio interfue
runt Epifcopi , qui quatuor Canones difciplinai:
EccJefiafticam fpedantes condiderunt .
Ad eumdern annum DXXIV. multiHiftorici EC
clefiaftici referunt Epocham Conciliorum Ilerden
fis> & Falentini, qux in Hifpania fuerunt celebrata
At Cardinalis de idguirre torn. 2. Conciliorum Hi
fpanias y & Nicolaus ^Antonius anno MDCLXXXIV. de
mortuus, tom.i.Biblioth. Hifp. Veteris 3 accurat
juxta omnes antiquos Codices MSS. utrumque.
Concilium ad annum ufque DXLVI. diftulere^ quem
admo
ECCLESI A STI CA
Imodum etiam Hieronymus Pujades in Hiftoria->
atalonise lingua Hifpanica fcripta lib. 6. cap. 46.
im de Ilerdenfi Concilio verba facit, Quapro-
;er de duobus illis Conciliis llerdevfi* & Valentino
hil in pr#fentia djcam , fed ea juxta ordinem-*
hronologicum , cui reilitui debent , infra oppor-
nius recenfebo .
D. Nullam hadenus mentionem fecifti do
}nciliis , qua? fexto Ecclefise faeculo contra Semi-
lagianos fuifle celebrata , in noftris pr^cedenti-
s Colloquiis memini te jam obfervaffe .
M. Rede & appofite mones . Nam de Con-
iis fexto Ecclefiae foculo contra Semipelagianos
lebratis hie breviter diflerere, ordo Chronologize
ft ulat . Dodrina itaque Semipelagianorum., quae
quinto Ecclefias faeculo propter multos eruditio-
& pietate viros^qui ei adhaerebant, damnata nou
:rat , ac fubinde citra fidei crimen licitc ac libere
irat defenfa,tandem anno Dxxix.in Synodo Arau-
ana n. quam Sedis Apoftolicae audoritas> appro*
vitjpenitus explofa ac rejeda eft Haec autemSy-
dus coada ett a Csefario Arelatenfi Epifcopo oc-
lone Bafilicae a Liberia Patricio conftruda?, & in
condici funt Canones viginti quinque , quibus
mipelagianorum fententise condemnatx funt , ita
abfque Hasrefeos nota a quovis deinceps propu-
ari haud potuerint . Cajjjani & Faufii fcntentiae
Dfcriptse funt . Fidei initium efle donum Dei
cernitur Canone quinto. Gratiam non daripe-
uibusj quserentibus^pulfantibus , fed dari potius
velimus, & petamus , & quasramus, & pulfemus,
finitur Canone fexto. Adiutorium Dei Sandis
implorandum , quo poffint in bono perdu-
rare
HlSTORIA
rare , ac fubinde perfeverantiam cfle Dei donum
fancitur Canone decimo . Deinum ^ humani arbi
trii adversiis Divinam gratiam tumor eliditur Ca
none xxn. his verbis ; nemo babet de fuo nifi wend*
cium & peccatum . Hi Canones ex Divi Auguftir
verbis ac fenrentiis conflati , a Bonifacio II. Sum
xnoPontifice fuerunt approbati * Quibus tamen
cum Semipelagiani acquiefcere nollentj SanttusC*
farms Valentinam in Galliis Synodum eodern antv
indixic , ut frequentioribus fuffragiis Catholica d
Gratia Chrifti dodrina approbaretur . Huic Sync
do Valentinse Sanftus Cafarius adversa vaierudin j
praepeditus adeile noa potuit, ejus tamen vices pr |
divinse gratis defenfione ftrenue fuftinuit Cypriant \
Eplfcopus Tolonenfis , qui , ut legitur in vita Sar I
fti Csefarii : Omnia > qua dicebafr* de divinis tttlqi \
Script uris firmans , & de antiqui/Jimis Patrum Con/I
t utionlbus p robaus , nibilperfe in divinis profeftibi
quentquam arripere pofle > nififucrit primitus Dei gr \
tia praveniente vocatus . Hujus Synodi Valentin i
Ada perierunt . Tandem Sandus Cajiariui eodei
anno DXXIX. yafenfem, feu Vafionenfem II. Synodui
celebravit, in qua decem confederunt Epifcopi, <
quinque Canones Eccldiafticam difcipJinarn fp
Mantes conditi funt .
D. Perge^ fi placet^alia juxta ordinem Chr<
nologicum recenfere Concilia Nationalia & Prc
vincialia, quse fexto Eccleiiae feculo fuerunt convc
cata.
M. Anno DXXXI. habitum eft in Hifpania
Concilium Toletanum //".negnante in Hifpaniis iAm>
/^nVoWifigothorum Rege nonvero Tbeude, utqu
busdam Scriptoribus per errorem obrepfit . Leg]
tt
I ECCLESIASTICA.
\ r quippe Canone quinto illius Concilii: Gratias
;* imus Omnifotenti Deo>deinde Domino noftro gloriojb
$ malarico %egi . In hoc Concilio quinque Canones
tiiti funt y quorum tertius Clericis coelibatum di-
I ide praecipit , & quartus Confanguineorum ma*
I monia vetat . Inter Epifcopos adfuit huic Con-
io Sanffus }uftus Epifcopus Urgellitanus , cujus
r pereft Tradatus inCanticaSalomonis , qui iiij
bliothecis veterum Patrum fuit infertus .
Anno DXXXIII. Concilium ^turelianenfe H. pra:-
>to trium Regum Francorum, ut in illius Prsefa-*
ne legitur^ convocatum eil : Cum ex f receptions
riofiffimorum I^egum in .AureUanenfem 1)rbem con-
mus . Ex omnibus tamen Franciae Provinciis
fuit coadum iilud Concilium , fed tantum ex
ituor Provinciis Lugdunenfibus > & e tribus Aqui-
tiis, ficut fubfcriptiones demonft^rant , Interfue-
Epifcopi xxvi. &: Presbyteri v. a tot idem Epifco-
mifli., Canonesque xxi. conditi 3 inquibus mulu
ca ordinationem Epifcoporum y &Presbytero*
n, circa ordinationem Diaconiflfarum, qu om-
6 prohibetur , circa honeftam Clericorum vi*
m , & Abbatum erga Epifcopos obedientiam 3
:non circa alia Ecclefufticse difciplin capita de*
nuntur .
AnnoDxxxv. Concilium vfrvernenfe habitum
, ad quod ex folis Theodeberti Francorum Regis
:ionibus convenerunt Epifcopi quindecim y ex
ibus quatuor Martyrologio Romano coluntur ,
ielicet Callus Epifcopus Arvernenfis , Gregorius
ifcopus Lingonenfis j Hilarius Epifcopus Gabali-
l ius,& Nicetius Epifcopus Trevirenfis . Sexdecim
i Concilio in rem difciplin Eccleilaftic* conditi
funt
H I S T O R I A
funt Canones , quorum feptimus vetat, corpus
cerdotis , cum ad tumulum effertur , operterio D<
mlnici Cofporis obvolvi, ne , dum honor ant ur Corf on
lAltarict polluantur .
Anno DXXXVIII. Concilium ^furelianenfe II
juxta Confulatus notam , quam ex probis mom
mentis reftituit dodiffimus Sirmondus in Concili
Gallicanis, congregatum eft . Ei interfuere Epifo
pi undeviginti cum Presbyteris feptem ex diverl
partibus Francise , cui turn temporis tres Reg
Childebertusj Clotariits, & Theodebertus dominaba
tur . Triginta tres Canones in hoc Conciiio edi
funt , de quibus legendi Cl. Comtius Congreg
tionis Oratorii Presbyter in Annalibus Ecclef
Francoritm ad annum DXXXVIII. num. ix. & i
quentibusj & Nataiis idlexander in fexto Ecclef
facculo .
Anno DXL. coadum eft Concilium Barcinone
fe 3 in quo decem editi funt Canones , qui publi
pcnitentes fpedant.Hos inter O&avus obligat eo
qui in infirmitate pofcunt poenitentiam, & a Sace
dote accipiunt , ad earn peragendam fi poftea coi
valuerint , ita ut a communione abftineant y don<
integram & fceleris puram vitam illortim Sacerd<
probaverit .
AnnooxLi. Celebratum eft Concilium ^r<
lianenfe IV. cui ex tripartite Francis Regno, Child*
berti nimirum Clotarii , & Tbeodeberti interfuerui
Epifcopi xxxvi n. cum Presbyteris xi. & Abbai
uno y qui totidem Epifcoporum nomine interfu<
runt. Conditi funt in eo Canones xxxvi 1 1. quibi
pr^cedentium Synodorum Decreta fuerunt conjffi
mata, & aliquot alia addita .
Ann
ECCLESIASTICA.
Anno DXLVI. Concilia Ilerdenfe^ & Valeminum
i Hifpaniis habita fuerunt , iicut fupra ex Cardi-
jam obfervavi. In utroque Conci-
Decreta ad inftaurandam Eccleiig difci-
i turn condita iunt.In ConciJio Ilerdenfi fexdecim
< nones a novem Epifcopis 3 & in Concilio Valeti-
I o Canones tantum fex a totidem Epifcopis con-
I i funt.
I AnnoDxux. Synodus *Aurelianenfis V. extri-
rtito Francis Regno , iicut Epifcoporum , qui ei
erfuerunt ^ lubfcriptiones demonitranc , indifta
; licet in prsefatione illius Concilii unus tantum
Idebertus Rex a Patribus laudetur^ quia Aurelia-
tfisCivitas in ditione Cbildeberti (ita erat . Con-
it hxc Synodus Canones viginti quatuor , qui
:cedentium Conciliorum Canones confirmant ,
illis qua^dam addunt , aut explicant . Ex his
v. Canonibus Concilii Aurelianenfis quinti fue-
t fexdecim approbati in Synodo Arvernenfi II,
paulo poft Aureliauenfem quintam fuic in Re-,
> Tbeodibaldi etiam Francorum Regis celebrata .
jus Synodi Arvernenfis II. non meminit quidem
onius , fed poft illius mortem Sirmondus earn in-
Concilia Gallicana publicavit. Synodo Aure-
Iienfi V. fubfcripferunt Epifcopi L. & xxi. vel
_c:sbyteri, vel Archidiaconi, vel Diaconi, vel Ab-
:es a fuis Epifcopis direfti. Decem Epifcopos
his , qui ifti Concilio interfuerunt , Sanftorum
tis adfcribunt Ecclefiafticse tabula, videlicet M-
urn Epifcopum Andegavenfem 3 ^gricolam Epi-
l^pum Cabilonenfem^^^//^w^ Epifcopum Are-
I 2ntem,Galliim Arvernenfem J E/e//^^r/w Altifio-
< trenfem, Sacerdotem Lugdunenfena, levbinum Car*
no-
170 B i s T o R i A
notenfem , Lautonem Conftantinum , Firmlnum Ut
cenfem , Wcetiftm Trevirenfem . Praeterea , Traje
&enfes colunt Domitianumfiituticenks Defideratm
Lingonenfes Tetricttm 3 Burdigalenfes Leontium
^duenfes Ncttarium > Viennenfes Eutychium y N
verncnfes *A.regmm> Ebredunenfes Gallicanum, Lu^
duncnfes Cenebaudum .
D. Maxima profedo commendatione dig!
funt GalIiarum,Hifpaniarumve Antiftites, qui, d<
drina, & fanftitate infignes; nihil fecundiim Deu;
antiquius habiierunt 3 quam ut Synodos ad confe
vandam Ecclefiae difciplinam frequenter collig
rent . Nee dubito> quia alia Concilia Provincial^
praeter ea , qux hadeniis enumerafti, fexto Ecclef
feculo celebrarint .
M. Ita eft : multa alia , prater ea , qua: h ,
ufque recenfui, Galliarum, &Hifpaniarum Antif
tes fexto Ecclefiae faeculo Concilia Provincialia c
lebrarunt, qua? hie breviter, ne tibi faftidium ing I
ram^ ordine Chronologico indigitare pergam .
AnnoDLi. Concilium fecundum Parifienfe ; \
optime obfervat Carolus Colntius in Annalibus E
clefia? Francorum fuit convocatum , non vero a
noDLv. licut noviffimi Conciliorum Colleftor
notant . Conftat enim Firminum Uticenfem Epifc
pum^qui huic Synodo fubfcripfit^obiifle anno on
habitum eft iftud Concilium in caufa Sajfaraci E\
fcopi Parifienfis, qui de graviflimo crimine accui
tus , propriaque confeflione convidus , merito i
cundiim iacros Canones Epifcopatu amotus in M
nafterium detrufus fuerat , denuo itaque in hoc j
cundo Parifienfi Concilio difcufsa & dijudicata^.
faraci causa , viginti fex Epifcopi * ex quibus coi
pi
I ECCLESIASTICA. 2JI
j: res in Sanftorum numerum fuerunt relati, ilJius
c iudorationem approbarunt , & in ejus locum->
I r ebium fubrogarunt .
I Anno DLIV. Concilium ^trdatcnfe V. a Sa-
p do iilius Urbis Epifcopo indidunij, & ex Codice
f . Lugdunenfi primo in kicem ab eruditoSir-
I ndo datum eft . Ex Provincia Viennenfi j & ex
I .ibus Provinciis finitimis 3 fcilicet Narbonenfi II.
I Alpium Maritimarum convocatum eftiftud Con-
.um, & in eo feptem conditi funt Canones 3 qui-
; difciplinas turn Ecclefiafticse , tiim Monaftica:
:ime confultum eft .
I AnnoDLvu. habitaeft, regnante inGalliis
I Ideberto 9 Synodus Parifie&fis tenia y quse decem
I didit Canones > eique interfuerunt quindecinu*
I fcopi , ex quibus Martyrologio Romano infcri-
funt Pratextatus Rotomageniis, Eufbronius Tu-
enfis , Gcrmanus Parifieniis , Samfon DoJenfis in
norica , cujus vitam ab auftore anonymo ipli
vo fcriptam dodiffimus Mabillonius fseculo i.
ediftino publicavit . Prseterea, Burdigalenfe$
nt mm ,Nannetenfes Felicem , & Carnotenfes Q-
cum venerantur .
Anno DLX. Concilium Bracarenfe frirnum y h\^
paniis regnante Theodemiro Stievorum Rege a ha-
lam eft ; in quo confidentes Epifcopi omnia Ca-
lula , qu^ contra Prifcillianum Hsrefiarcham ,
1,sque H*erefim in prxcedentibus Conciliis jam
wftituta fuerant > relecta , & approbata funt . la
itiam Ecclefiaftica difciplina viginti duobus Ca-
laibus fancita eft. Inter Epifcoporum fubfcriptio-
n legitur , Martinus Epifcopus fubfcripfi , qui alius
n i eft , quam S. Martinus Epifcopus Dumienlis ,
I <l ui
2,72* tiXSTORlA
qui poftea creatus eft Metropolita Bracarenfis , eo
que nomine ConcilioBracarenfi II. fubfcripfit ar
IIODLXXII.
Anno DLXVI i. feu anno fexto Guntramni Gal
liarum Regis, coa&um eft Concilium Lugdunenfe I
ex foils ditionibus Guncramni Regis , fub tyiceti
Lugdunenfi Epifcopo, in quo conditi funt Canonc
ex , eique fubfcripfere fua > vel etiam Vicariorui
manu Epifcopi quatuordecim , quos inter tabu!
Ecclefiafticis infcripti funt Nicetius Lugdunenfij
^fgricola Cabilonenfis , Syagrius Auguftodunenfii
Colitur etiam <&oladius a fuis Nivernenfibus Er
dem anno peraftum eft Concilium Turonenfe I
ex folis ditionibus C/;rtn &r/7 GalliarumRegis^fic;
ex praefatione iftius Concilii colligitur . In eo ed
ti funt viginti feptem Canones 3 quos perdo6te e \
plicant Carolus Cointius in Annalibus Ecclefise Fra
corum > & Natalis Alexander in fexto Hiftoria? face
lo . Subfcripferunt huic faeculo Epifcopi novem
tribus Provinciis Lugdunenfibus , fecunda, terti,
&quarta. Aliquot ex illis Epifcopis , qui huic 1
cimdo Concilio Turonenfi fubfcripferunt , inSa
clorum numerum fuerunt relati , vel in fuis Eccl
fiis coluntur ut Sandi .
Anno DLXIX. celebratum eft in Hifpania Co
cilium Lucenfe , in quo le<5ta eft Epiftola Tbeodem\
Regis Hifpaniarum , hortantis ut plures in Gall
cia inftituerentur Dicecefes, ac praeterea, ut pr^t
unam Metropolitanam Sedem 5 Bracarenfem fcilice
alia defignaretur . Quod & fa&um eft . Sedes en;
Lucenfis erefta in Metropolim . Nunc tamen Lu
feu Luc us y hodie Lugo tantum eft Epifcopalis Sec
Metropolitan Compoftellano iubdita .
i
ECCLESIASTICAL
Anno DLXXII. ex utraque Gallaxis Metropoli,
racarenfi nimirum & lrew/?,congregatum eft Con-
lium Bracarenfe II. in eo decem editifunt Cano
ns j quibus Epifcoporum officia in facra Vifitatio-
: pr#fcribuntur,ipfisque prohibetur , ne munera
ro ordinationibus facris, pro Chrifmate , pro con-
cratione Eccleflarum, & pro Baptifmo quidquam
cigant . Decernitur quoque > quofdam Sacerdotes
*pofitione pleftendos efle , qui antiquo Prifcillia-
H^refeos foetore afflati oblationemin Miflls pro
efunch s non jejuni confecrabant .
Anno fequenti,feu DLXXIII. indida eft Synodus
itrifienfis quarto , de qua agit S. Gregorius Turo-
.nfis lib. 4. cap. 42. ad hanc convenere xxn. Epi-
Dpi cum uno Presbytero ab Epifcopo Aurelia-
nfi miflb . Rursiis anno DLXXVII. Parifiis habita
b Synodus , quas eft Parifienfis quinta , in qua , ac-
fante Rege Chilperico , Sandii Pratextati Epifcopi
^tomagenlis falso accufati ^ quod Meroveo filio
belli ejufdem Regis faviflet , caufa difcuila eft ,
wtextatus ab Ecclefiapulfus cuftodix traditus , e
ia cum fugeret nofte 3 graviffime cafftis in Infu-
iii prope Conftantiam eft relegatus ^ fubrogato in
is locum MelaniO) cujus memiait S. Gregorius Tu-
nenfislib. 7* Hift. Francorum cap. 19. Martyrio
ademannoDLxxxvi. coronatus eft Prxtextatus ,
;ente Fredegunde Regina , altera Zezabele , quarn
ille Martyr ad meliorem frugem reducere fruftra
iitaverat , ficut ex S. Gregorio citato Baronius
xrat .
Anno DLXXXIII. celebratum eft Concilium-n
gdunenfe tertium y in quo conditi funt fex Cano*
s , quibus ea 3 quse de mulieribus excraneis a
Tom. II. S Clc-
3,74 HlSTORlA
Clericorum focietate repellendis , de Puellis Dec
confecratis , qua? a Moiufterio recedunt , & de iiv
ceftis matrimoniis prifci Canones fanxerunt , reno
vantur & approbantur . Eodem anno coacium ef
Concilium Matifionenfe frimum ditionibus Gun
tramni Galliarum Regis , & ia eo uadevigiaci con
diti fant Canones , quibus priorum Conciliorum.
decreta de continentia & modeftia Clericorum
de illorum caufis i de poenis infligendis Judaeis , qu
Chriftianis infultarent , renovantur & confirman
tur t Alterutn etiam Concilium Matiftonenfe con
vpcatum eft anno DLXXXV. in quo conditi funt vi
ginti Canones , quos doftilfimus Carols Cointius i
Annalibus Eccl. Francorum ad annum DLXXXV. <
Natalis Alexander in fexto Ecclefiss feculo fumm<
cie explicant * Paulo poft duo ilia Concilia Mat
fconenfia , ^unacharius Altifiodorenfis Epifcopi |
curn Abbatibus & Presbyteris fuse Dioecefeos celc
bravit Synodum ^Itifiodorenftm 9 in qua editi fut j
Canones quadraginta quinque , quorum plerique {
Synodorum prascedentium , praecipue Matifconei j
fium decretarenovant.Invehitur etiam hgcSynodi j
Canonq i. in eos, qui Gentilium more Kalendas J ,
nuarias prophanis ritibus * epularum luxu 3 fped,
culorum iniania , & aliis id genus aboiiiinandis i
perftitionibus contaminabant,
D, Haec funt igitur omnia Concilia Nation
Jia & Provincialia , qua: fexto Ecclefise f#culo ir
GalHis & in Hifpaniis fuerunt celebrata ?
M. Ha&enus quidem recenfui omnia Con<
Jia Natiqnalia & Provincialia , qu# fexto fa^culo
EccJefia Gallicana fueruut celebrata t At fuperfu
feptcm alia Concilia Provincialia, quae inHifp
nil
ECCLESIASTICAL 275
us, five in ditionibus Rgccaredi religiofiffimi Hi-
>aniarum Regis habita funt , a quibus hie brevi-
: r meexpediam . AnnoDixxxix. Bgccaredus Leo-
gildi filius Rex Gothorum & Hifpania? 3 ejurata
:m fuis Gothis Ariana Hserefi ad fidem Catholi-
im converfus Toletanam tertiam Synodum congre-
;vit , eique , tefte Joanne Biclarienfi , interfuit , ut
quae adabolendam penitus in fuo Regno Aria-
m Hxrefim , quse in eo diu graflata fuerat 3 Sc ad
atholicam fidem propagandam neceflaria erant ,
tidis Canonibus optimisque decretis fancirentur.
hac itaque Toletana tenia Synodo fcripti funt
iiathematifmi xxm. quibus omnino profligatur
riana Hatreds , & totidem Canones ad reftauran-
( ni Difciplinam Ecclefiafticam conditi funt , qui-
is fubiicitur Edid:um ejufdem Regis Pgccaredi de
nfirmatione Synodi , qux omnia concluduntur
3milia S. Lcandri Epifcopi Hifpalenfis in laudem
clefi^ ob Gentis Gothorum ad fidem Catholi-
m converfionem. Eodem anno DLXXXIX. fub I(ec-
redo Hifpaniarum Rege , cui turn Provincise Nar-
>nenfis ora parebat , habiturn eft Concilium Pro-
aciale Narbonenfe , cui odo adfuerunt Epifcopi ,
quindecim in eo editi funt Canones , quibus Di-
plin^ Ecclefiafticx optime confultumeft. Hoc
tem Concilium Narbonenfe ideo fub fyccaredo
ifpaniarum Rege, & non fub Francorum Regibus
it celebratum, quia Gothi a Clodoveo Rege e N Gal-
. ejedi , & in Hifpaniam compulfi , Provincia:
arbonenfis oram maritimam fua inpoteftate re-
luerunt ufque ad tempora Caroli Martelli Gallia-
m Regis , qui , dcvidis Gothis , Provinciam_>
arbonenfem Francon ra Regno annjs adfcivit .
S ^ An-
HlSTORlA
Anno DXC. regnante in Hifpaniis Heccjredo ct
lebratum eft S. Leandro Hifpalenii Epifcopo cuir
Antiftitibus Provincialibus Concilium Hifpalei*
fe I. in quo tres conditi funt Canones , qui mifi
funt ad Pegafium Aftigitanas Ecckfise Epiicopum
& Gaudentii fucceflbrem . Sub eodem %eccared<
Hifpaniarum Rege anno DXCII. convocatum ef
Concilium Ctifarauguftanurn y in quo tres condit
funt Canoiies , qui rnodum , quo Epifcopi , ve
Presbyteri ab Ariana Hasrefi ad Catholicam fiden
revertentes recipi debent , prsefcribunt . Sub eo
de m Rege fyccaredo , & Gregorii Magni Pontifica
tu aftum eft anno DXCVII. Concilium Toletanum
quartum , in quo duo conditi funt Canones , & ar
nofequenti, feuDxcvm. habitum eft Concilium
Ofcenfe , in quo duo itidem editi funt Canones
Erat autem Qfca in Tarraconenfi Provincia Tarr;
conse Metropoli fubdita, quae nunc habet Epifcc
pum Csefaratiguftano fuffiraganeum , ut fcribit Ga
fias Loaifta ia Notis ad Concilium Lucenfe fub The<
domiro Hifpaniarum Rege congregatum . Den
que, anriODxeix. habitum eft fub ia^pius laudat
fyccaredo Hifpaniarum Rege Concilium Barcin
nenfe > in quo contra Simoniacos quatuor editi fui
Canones , Sed de Conciliis Nationalibus , feu Pr<
vincialibus , quse fexto Ecclefise feculoin Occide
tc , prxfertim in Galliis , & in Hifpaniis celebra
funt , fat fuperque ha&enus diftum fit
D Ex tot Conciliis Nationalibus , feu Pr
vincialibus 3 qu^e fexto feculo in Galliis , & in t:
fpaniis habita funt , facile intelligo , Galliarum ,
Hifpaniarum Antiftites de Difciplina Ecclefiadi
optimc meritos eife , cum ad illam confervandan
)
ECCLESIASTICAL 277
reftaurandam tarn ardenti zelo flagraverint .
unc quales eodem (xculo fuerint praecipua-
m EccleftE Sedium Antiftites, vehementer fcirc
:ropto .
M. Hoc de argumento opportunius diflerc*
;us ia proximo, quod craftina luce habebimus*
Mloquio ; in quo continuam feriem Epifcopo-
( m , qui prsecipuas Ecclefise Sedcs , videlicet Ro*
j mam > Alexandrinam , Antiocheaam , Hicrofo-
] nitanam & Conftantinopoliunam fexto facculo
I cuparunt , exhibebimus .
COLLOQUIUM
9 fttCfcjjfafi* Eplfcoporum > qm fexto fecuh
rtfcipuas Ecckfite Sedts Romanam vide
licet , Alexandrlnam % slntiochenam }
Hierofilymitanam & ConftantinQ*
politanam Gccupanmt*
IQEriem Epifcoporum, qui quinto Ecclefia^
O feculo Sedem Romanam tenuerunc> ter-
nafti jam , fi bcne memini > in Symmacbo , qui $
ut obfervafti inColloquio tertio in Hiftoriam
8 inti Eeclefix fasculi , ordinatus fuit Pontifex Ro*
rnus die vigcfima fecunda menfis- Novembris
iiccccxcvin*De Schifmate>quod Laurentins Ar-
itpresbyter Ecclefi* S. Praxedis in eledione Sym*
il ichi excitavit , & de Gonciliis, qux ad extinguen-
c ni illud Schifma fub Syrnmacho Papa fucrunt
Mnas celebrata , plura in pr^Cedentibus noftris
1 lloquiis dixifti, quse hie rcpctcrc
S
178 Hl STORIA
omnino effet . Quapropter his > ne a&um agamus
pra?termiflis ; oftende prime , quo pa&o Symraa
chus fefe in Pontificatu geflerit , & quot anuis Se
dem Romanam tenuerit 2
M. Sandiffime in fuo Pontificatu fefe gefli
-Symmachus , multisque virtutibus emicuit . Ma
nichseos Apoftolico zeloinfeftatus eft /eosque lie
ma expulit . Captivos Chriftianos per Liguriam
Mediolanum , & per diverfas Provincias difperfo
pecuniis redemit . Epifcopis Africanis in Sardini
exulibus veftes , aliaque id genus ad viftum nece
faria fingulis annis fuppeditavit . Bafilicas Sanfi<
rum complures Romse a fundamentis erexit, ii
ftauravit y amplificavit , cxornavit . *Anaftafiuw
Jmperatorem ^cacii Epifcopi olim Conftantinc
politani memorise , & H^eretids Concilii Chalc i
donenfis hoftibus communicantem atque apen j
faventem excommunicavit . Antiqua Sedis Ap< )
fiolicx decreta , pra?fertim S. Leonis Papse ., cin
jura Ecclefiarum Arelatenfis , & Viennenfis > ad pi
titionem S* Csefarii Epifcopi Arelatenfis , qui R
mam ad SS. Apoftolorum Petri & Pauli Jimina v 1
nerat, obfervari juffit . Varia denique Ecclefiaftic n
Difciplinse fancivit Capita , qux legi poflunt ir c
ejus Epiftola ad Csefarium Arelatenfem Epifcopur [
Sedit Symmachtis annos quindecim, menfes feptei i
dies viginti feptem , ut teftantur Ordericus , Lui ft
prandus , Regino , Catalogus Vaticano-Palatinui D
& varii Codices MSS. obiit die decima nona mei E|
fis Julii anniDxiv. ejusque nomen facris Ecclefi 1
Faftis adfcriptum eft xi v. Kalend. menfis Auguft Id
D. Quern in Sedc Rotnana fucceiibrem h, d
buit Symmachus * ty
M. Mo; I
ECCLESIASTICA*
M. Mortuo Symmacho > ceflavit Pontifica*
us dies feptem , ficut fcribit ^naflafius Bibliothe-
anus, &diexxvii. menfis juliianni DXIV* Sym*
lacho fuffedus eft Hormifdas 3 qui anno fexto Pon
ficatus fui , feu anno DXIX. Ecclefiam Orientalem^
ropter damnationem Acacii Epifcopi Conftanti*
opolitani , ab Ecclefia Romana jam diii diffiden-
in > redintegrate pace , ad communionem & uni-
item tandem aliquando revocavit * Anno etiam
ono fui Pontificatus > feu anno DXXII* ingetiti
audio perfufus eft Hormifdaf quod African! pi-
:opi , quos Trafamundus Vandalorum Rex in Sar*
iniam relegaverat , ab Hitderico Trafamundi fuc*
^flbre ad natale folum poft annos exilii viginti
;ptem fuerint revocati , & ab ipfis in integruni
ftitutus Ecclefise Africans ftatus * Tumultuante^i
i Oriente Monachos Scythas, tamquam fuperbos^
rvicaces j & contentiofis feditioiiibus pac^iii
Cix perturbantes coarguit & compefcuit
ummus Pontifex , fed tamen nunquam ex Cathe-
ra damnavit hancpropofitionem j quam prasdidi
lonachi acriter propugnabant : unus e Trinitatcj?
ucifixus eft ^ immo hanc propofitionem ae quidem
xaminare 3 nediim damtiare voluit Hormifdas % ut*
ote hanc difceptationem intempeftivam judicansj
: turbandae potlus Ecclefise , quanl aedificandse op-
ortunam * Collapfam in Hifpaniis Ecckfiafticam
)ifciplinam ^ fcripta ad illius Ecclefiae Epifcopos
piftola i reformavit Ab Epifcopo Pojfijjbre con-
iltus de Doftrina Faufli Epifcopi Rejeniis circa>
Jratiam , rcfpondit Romanus ille Pontifex avita?
odrinx rename , do<9:rinam Faufli de Gratia noii^
:cipi ab Ecclefia, fedftendiiiii efle do(5lrinas S*Au-
S 4
280 H I S T O R I A
guftini , & ex ejus libris hauriendam efle veram de
Gratia Chrifti do&rinam . Sedit Hormisdas annos
novem , & dies undecim , ut legitur in multis Ca-
talogis, prxfertim induobus Pontificum Roma-
norum Catalogis 3 quos edidit do&iflimus Mabillo-
nius torn. nr. veter. Analed. obiitdie fexta menfis
Augufli anni DXX 1 1 1 .
Port mortem Hormifda: vacavit Sedes feptem
dies , ut fcribit Ordericus lib. 2. & die decima ter-
tia menfis Augufti anni DXXI 1 1. Joannes I. natione
Etrufcus ejus fucceffor Pontifex Romanus ordina-
tus eft . Is eft y qui , ficut in praecedentibus Colio-
quiis jam obfervavimus , juflu Thcodorici Italic Re
gis Se&a Ariani , Conftantinopolim ire , & Lega
tioneai apud fuftinum Imperatorem obire coaftuj
eft j ut eum a veaandis in Oriente Arianis deterre
ret . A Juftino Imp. perhonorifice quidem exceptu.
eft Joannes 3 fed Conftantinopoli redux > inhuman!
ter a TheodoricoRege habitus eft , & in carceren
conjeftus , ubi aerumnis confeftus Martyr occubui
die xxvi i i.Maii anni DXXVI. Sedit igitur Joannes I
annos duos, menfes novem, & dies fex, ut tarn dies
ordinationis , quamdies mortis ejus demonftraat
Duse Epiftote JoanniL tribuuntur , quas tamen pe
riti Critici fuppofititias efle arbitrantur . Primi
eft ad onwes Italic Epifc opos fcripta. Sed iilam ge
nuinam nonefle, exeomaxime probatur, quoc
base Epiftola data fingitur in. Idus Junii , ad qiieu
tamen diem Joannes Papa non pervenit , quippc
quimortuus eft die xxvu i.Maii* Dicitur etian
hxc EpiftoJa data Maximo & Olybrlo Cofs. qui ta
men diverfis annis confulatum geflerunt. Alter*
Epiftola 3 qua? Joanni Papse tribuitur , direfta efi
ad
I ECCLESIASTICAL
; ! Zachariam Archiepifcopum . At ilia > non fecus
; prior j ceii fuppofititia exploditur ; tumquia^
* ta dicitur xv. Kalend. Novemb. Maximo & 0/y-
o Cofs. qui tamen y ut mox diximus , non fimul ,
i I diverfis annis confulatum geflerunt ; turn quia
i am hxc Epiftola confarcinata eft ex variis locis
j iftolarum Innocentii ^ Zofimi > Symmachi Sum-*
j ;>riim Pontificum , & Ennodii Epifcopi Ticinen-
j , ut jam a viris dodis fuit obfervatum .
I Theodoricus Italic Rex poft mortem Joannis !
f pae jus eligendi Pontificis Romani iibi attribuit .
f ide inter jedo ab obitu Joannis Papse Interponti-
I (o LV. dierum , Felicem IV. Clero , Senatui > Po*
rioque Romano propofuit . Diu quidem illi refti*
Clerus , fed tandem > vitandi Schifmatis causa *
nfenfit , ut liquet ex *Athalarici Italia: Regis , qui
.eodorico fucceffit , Epiftola ad Senatum fcrlpta ,
am recitat Baronius defcriptam ex Caffiodoro
vi 1 1. Epift. xv. Felix itaque hujus nominis IV.
>atifex Romanus diexi i.menfis Julii annioxxvn
dinatus eft 3 & prasclaris virtutibus exornat&s ,
^ue fancftitate infignis Ecclefiam fapientiffime re-
c . Sedit , juxta accuratiorem dodiiflimi Pagii
ironologiam , annos quatuor, & raenfes fex,
aitque x i v. Kaleud. O&obris , feu die x 1 1 1 . men-
Septembris anni DXXX. Circumferuntur dug Felt*
IV. Epiftola^ quarum prima dicitur data Kalend*
artii Lampadio & Qrefte Cofs. Alteraxn. Kalend.
-.ovembris Lawpadio & Orefte Cofs. Veriim utram-
ic Epiftolam , ut fuppofititiam reiiciunt viri eru-
ti . Primo , quia ambas continent phrafes pofte-
orum fsculorum , & fcntentias ex Epiftolis San-
i Gregorii Magni excerpus , vcl aliunde emendi-
H i s T o R i A
catas* Secundo, quia Felix IF. in vi vis non er;
xii. Kalend. Novemb. qua tamen temporal! noi
infcribitur una ex illis Epittolis . Denique , fi qu
duas illas Epiftolas contulerit cum genuina ilia
Epiftola 5 quatn Felix IF. ad Cgfarium Arelatenfei
Epifcopum fcripfit , de Lakis ad Sacerdotium ante.
frobationem non promovendis y compertum ac exph
ratum habebit ex ftyli dillknilitudine hafce dm
priores Epiftolas Felici IF. perperam vindicari .
Poft mortem Felicis IV. vacavit Sedes dies tre
& Bonifacius II. patria Romanus confecratus eft d
vicefima prima menfis Septembris anni DXXX. de
Diofcori Schifaiate adversiis Bonifaciuin II. qu(
flatim Diofcori morte extin&uni eft , legendus <
Baronius , ficuti & de Bonifacii II. Epiftola ad
lalium Alexandrinum Epifcopum de reconciliati
ne Carthaginenfis Ecclefiae 3 quam fuppolititiar
& adulterinam effe oftendit Eminentiflimus ille A
nalium parens , non foliim quia contexta eft ex v<
bis Romanorum Pontificum S. Leonis , Hormifc
& S.Gregorii Magni ^ fed etiam quia illius Epifto
confarcinator ineptiffime fingit ^ ^furelium Garth
ginenfem Epifcopum > & coeteros Eccleiix Afric
nas Antiftites , adeoque & S. Auguftinum , Bonif
cii I. & Ceeleftini I. temporibus , inftigante Diab(
lo , contra Ecclefiam Romanam infurrexifle , & c
ab hinc tempore Africanam Ecclefiam a Roman
communione fuifTe divulfam ufque ad Pontificatui
Bonifacii II, quod fane putidum mendacium efle
nemo eft tantifper in Hiftoria Eccleiiaftica verfi
tus , qui flatim non videat . Quare , jure merit
prsedidam Bonifacii II. Epiftolam non folum Can
Baronius , fed omnes , qtiotquot funt hujus #tati
vil
ECCLESIASTICA. 283
ri eruditi , tamquam fpuriam reiiciunt . Syno-
itn Arauficanam II. in qua Semipelagiani fuerunt
.miiati , confirmavit Bonifacius II. & fub iilius
uitificatu tres Romas habitasfunt Synodi, qua^
m duas ex Anaftafio Bibliothecario explicat Ba-
nius , poft cujus mortem Holftenius Bibliotheca:
iticanx Prsefeftus in Colleftione Romana ter
im Synodum eruit, qu^ celebrata eft anno DXXXU
mum y Bonifacius II. fedit annos duos , & dies
ginti fex, obiitque die xvii. menfis Odobris
Vacavit Sedes poft mortem Bonifacii II. dies
xvi. ficuc exmultis vetuftis Catalogis oftendit
idiflimus Pagius ad annum Chrifti DXXXI. qua-
opter Joannes hujus nominis II. cognomento
*rcurius , patria Romanus a anno DXXXI i. ordi-
tus fuit Pontifex die xxxi. menfis Decembris ,
x S. Silve/lroR.omx facra erat . Simonise Jabcm,
x in eledionibtis Epifcoporum , & Romanorum
>ntifkum graffabatur , omnino tollendam , ac ra-^
citus extirpandam curavit Joannes II. Hanc pro-
>fitionem 3 quam Monachi Scythx niordicus tue-
F.ntur : unus e Trinitate faffus eft earns y fua autho-
tate approbavit, & ^cametas Monachos^ qui
m y ceii H^ereticam 3 acriiis infeftabantur , habica
omx Synodo damnavit, atque de illorum damna-
one litteras ad Juftinianum Imperatorem , & ad
natores dedit. Pontificatum tenuit Joannes II.
inos duos , menfes quatuor , dies viginti fex , &
-ortuus eft vi.Kalend. Junii,, feu die vicefima fexta
aii anni DXXXV. Epiftolam Joannis II. ad Vakrium
ifcopum fuppofititiain elfe manifefto probant
acii , & S. Leonis fcntenti* in iilam intrufse ,
fly-
184 H i s T o R i A
ftylus ab co , quo alls genuine ejufdem Pontifici
Epiftolae exaratae funt, plane diverfus, menda;
Confulum nota , & fumrnus omnium virorum em
ditorum confenfus .
Poll mortem Joannis IL vaeavit Sedes die
fex j unde die tertia menfis Juniianni DXXXV. *&ga
pstus , patrid Romanus , eledus & ordinacus ei
Pontifex Maximus > qui coadus eft a Theodato Go
thorum Rege Legationem fufcipcrc ad ^uflinianur
Imperatorem, eumrogaturus ut ex Italia exerci
turn (hum fummoveret . Nulla affulgente fpe cor
ciliandae pacis , quam Juftinianus barbaro Princif
concedere noluit ; fupremx fuse Ecclefiafticar pon
ftatis argumentum dedit v4gapetus , dum Conftar
tinopoli degeret . *dntbimum quippe Hasreticum.
Eutychianum , quem, poft Epiphanii Patriarch
Conftantinopolitani obitum , Theodora Augufta.
Eutychianis partibus addida transferricuraverat
c Sede Conftantinopolitana audoritate Apoftolic .
dejecit , & in ejus locum Mennam virum maxim
orthodoxum fubrogavit , ficut narrat Liberatus i i
Breviario cap. 21. Sedit *4gapetus menfes novem -
dies undeviginti , obiicque Conftantinopoli , dun
adreditum in Italiam fefe accingeret, diexxii
Aprilis anniDxxxvi. Sandorum Faftis adfcriptu i
eft idgapetus , & colitur ad diem xxi i. Aprilis ii
Martyrologiis MSS. Vaticano S. Petri , Barbarino !
aliisque , & in Appendice ad Martyrologiunu I
Adonis . !
Agapeto ad meliorem vitam translate ^ cefla
vit Sedes Pontificia dies quadraginta feptetn , u
oftendit Cl.Pagius ad annum DXXXVI. num. xvz
Quare ^//^m^dieodavajunii annioxxxvi. Pon
ti-
I ECCLESIASTICAL 285
I *x Romanus confecratus eft. Degebat adhuc
i aiftantinopoli yigilius Agapeti recens defun&i
] aconus & Apocrifarius . Is anibitionis seftu
| ,-eptus , pollicitus eft Theodora Auguftae , fe , (I
I aretur Pontifex , damnaturum Synodum Chal-
lonenfem , & ^inthimum , atque Scverum reiii-
* * i
I urum . Hujus fpe facinoris hamum devoravit
l odora y & Vigilium in Sedem Apoftolicam in-
idere molitaeft, fcriplitque ad Be&farium Ro-
1 ni exercitus ducem 3 qui turn Romse aderat , ut
Ijilium Pontificem eligendum curaret. At jam
\ }erio fedente nihil facSum, quam ut Vigilius
bitiofior videretur . Effraenatse ambitioiiis fuas
ifilia non depofuit Vigilius , fed Beliiario duo
i centenariapadus , & ab Imperatrice Theodora
:nmendatus , obtinuit tandem ut Silverius P^ra-
i in exilium mitteretur , & ipfe in ejus locum
ruderecur . Verum, hanc injuftam depofitionem
n non approbaflet Juftinianus Imperator , fed
/erio legitimo Pontinci Romam redire juffiilet ,
i permifit Belifarius , ut Silverius fuam Sedem
:uperaret , fed SanftiiTimum ilium Pondficem^
^ilio ipfius xmulo , ejusque Sedis invafori inhu-
|itnite x r tradidit , d quo in Pdmariam 3 vel Ponti*
kn Infulam deportatus eft , ibique inedia confe-
I is Martyr obiit die xii.Kalend. Julii, feu die xx
i infis Junii anni DXXXV 1 1 1* Epiilola Silverii Papae
1 gilio infcripta 3 cujus initiurn : multis te tranf-
\j]lonibus irretitum * &c* fuppoiititia eft , ut facile
lligitur ex ftyli barbaric , ex falfa nota confula-
&: ex fententiis emendicatis ex Epiftola Felicis II.
Acacium Epifcopum Conftantinopqlitanum .
ppoiititia uidem eft Epiitola ^matorh Epifcopi
Au*
H i s T o R i A
Auguftodunenfis ad Silveritun Epiftola 3 ut demor
ftrant mendax <onfularis nota , ftyli barbaries
phrafes & fententiae ex legibus Honorii, & Arcad
Jniperatorum * ex Leone , & Gregorio Magno Re
oianis Pontificibus 3 & ex Bonifacio Epifcopo Me
gundno deprompt# , quae tamquam lacinise hui
Epiftola funt affutas . Denique, Epiftola Silverii P;
px ad lAmatorem pariter fuppofititia eft , ut fatetu
ipfemet Baronius , qui eatudem cenfuram duabi
pr^cedentibus Silverii Epiftolis inurere debuiflet ,
D. Qui potuit Vigilius Pontificatum tenen
quern tot malis artibus adeptus fuerat ?
M. Mortuo Sil<uerio vero & legitimo Pap,-
Clerus Vigilii Pontificatui confenfit , & illunL-
quem antehac , feu Antipapam, execrabatur, leg
titnis habitis Comitiis verum Ecclefig Paftorem d
claravit , tarn Belifarii potentia coadus > quam E
clefiafticce pacis & unitatis ftudio permotus . Po !
ro, quod mirum eft j ftatim ac Vigilius Pontift
Romanus renunciatus eft 3 in alterum virum mut
tus eft, Spiritus Sandi gratia , qu^e tarda molimii
nefcit > intiis in ipfo operante Quapropter omni j|
quae alias contra Synodi Chalcedonenfis fidem i \
Theodoram Auguftam facrilege fcripferat , folem >
profeflione delevit y ut videre eft in ejus Epiftola
adjuftinianumlmperatoremfcripta , in qua qu
tuor Synodos Oecumenicas , & S. Leonis Epiftol
fe recipere , & fecundum eas credere profeflus ef
Hac fidei profeffione Vigilius Papa Theodora Aug
Hx y qux fe delufam vidit , odium fibi conflavit ,
occafione trium Capitulorum , qux in quinta Syn
do generali fuerunt profcripta, graviflima incoc
moda pailus eft, qux in prscedeatibus noftris Cc
I ECCLESIASTICA* 287
c nils jam a nobis fat fuperque defcripta denuo
i attingere fuperfluum omnino eflet . Mortuus
I ^igiliusPapa inSicilia, dum Romam rediret ,
reifus dolore calculi anno DH v. ut colligitur ex
ellini continuatore , qui mortem Vigilii Papa:
I ;at anno poft Bafilii Confulatum decimo tertio,
I concurric cum prasdido anno DLI v.
I Vigilium Papam excepit Pclagius hujus nomi-
( I. die undecirna menfis Aprilis anni DLV. fedic
I os quatuor, menfes decem , dies decem & odo,
I :tque die i. menfis Martii anni DLX. Rede obfer-
Card. Baronius 3 Epiftolam Pelagii ad Vigilium
fcopum fufpedam eflfe , turn quia ex Ithacii ,
ftique Leonis verbis contexta eft ; turn quia->
.m falfa eft confularis nota t
Poft Pelagii Papa: mortem ceflfavit Sedes men*
I quatuor, dies xvii. & Joannes hujus nominis III.
I tificatum iniic die xvi 1 1. menfis Julii anni DLX.
I lefiam Romanam gubernavit annosxii. men-
j^i. & dies xxvi. obiitque die xui. menfis Julii
lit DLXXI 1 1. Epiftolam Epifcopisper Germanitf,&*
\ r i<Q Provincias conftitutis , qua? dicitur a Joanne
(alii, fcripta, commentitiam efle poft Baro-
n omniserudicorum nario profitetur .
Joanne III. e vivis fublato , fuit Interpontifi-
|im menfium decem , viginti & unius dierum 3 ac
I -tertia menfis Junii anni DLXXI v. Benediftus hu-
ii nominis I. a Gra:cis Bonofas nuncupatus , natio-
\lomanus , ordinatus eft Pontifex . Tam diutur-
laiterpontificii caufa in tumultus a Longobardis
Ii iam turn temporis turbantibiis excitatos refc-
Ida videtur, Sedic Benedittus annos iv. menfem i.
s xvi 1 1. & e vivis exceffic diexxx. menfis Julii
an*
a88 H i s * o R i A
anniDLXxvm. Exiftimavit Card. Baronius , Ep
ftolam , qua: tribuitur Benediffo 1. & direda eft a
Davident Epifcopum , genuinam efle ; quam tame
adulterinam & Pfeudepigrapham efle f utpote fa
sa confulatus nota obfignatam , fatentur per iti hi
jus temporis Critici .
Poft mortem JSenedittiL vacavit Sedes menii
jquatuor , & die tricefima menfis Novembris a
iii DLXXVZII. Divo Andreg Apoftolo facra Pelagiw
Pontifex Romanus fuit ordinatus . Sedit annos x
menfesu. dies x. & migravit e vita die odava me
iisFebruarii annioxc. Epiftola Pelagii II. adj
fcopos per Campanitf , <& Italic Provincias fcripti
fuppofititia eft , & conflata ex variis fententiis Pr
fperi 3 Hilarii , ^cacii , Ennodii , Conciliorumq
figntani fub Symmacho, Toletanivm. & Later
nenfis fub Martino I. ejufdem farina* efle fragme
turn Epiftolae ejufdem Pelagii ad Eenignum Arc!
epifcopum, Epiftolam ad ^oannem Conftantinop \
litanum , & Epiftolam adEpifcopos Germanise, [
Galliae de novem Prafationibits inter Mijjarum j
lemma decantandis , cenfent viri eruditi .
Denique , poft Pelagii II. obitum , ceffiu
Pontificatus menfes vi. dies xxv. & die tertia me
fis Septembris anni DXC. Cregorius Magnus huj
nominisl. confecratus eft Pontifex Romanus .
eft > qui Donatiftas in Africa compreflit ,, SchifinJ
in Ecclefia occaiione damnationis trium Capital
rum exortum abolere pro viribus ftuduit ,
Conftantinopolitani Epifcopi , fe Oecumenicum > (
mwerfoiem Epifcopum infcribentis , faftum co(
cuit ; nee voluit ipfe Epifcopus univerfalis app
lari. Salutis animarura fitientiflimus ^ ^tugujb s
ECCLESIASTICAL
iro fan&iflimo, aliisque Monachis in Angliam_
liflls , Genus hujus converfionem adgrefliis eft >
ad optatuni exitum felicjter perduxit . Difcipli-
Ecclefiafticx inftaurandse cupidiffimus , fedulo
ravic ut digniores ad Epifcopattis & Beneficia^
<:om.overentur > SimQiiia? labes, quae inftar cancri
nge lateque ferpebat , in eledionibus penitus
tirparetur 3 Beneficiorum pluralitas tolleretur ,
idua? , Pauperes , & Pupiili non opprimerentur ;
^ifcoporum jurailla^fa fervarencur , & Difciplina
onaftica in omnibus Ccenobiis perfede vi^eret .
& * ** ^ f
denique fuit ^qui totus germanae pietati alenda^
avit fidei tuendas deditus , Officia Ecciefiaftica,
ntum , & Miffe ordinem in meliorem formam-
degit a ftationes per Bafilicas &: Caemeteria Mar-
rum follicitus ordinavit ; in admouendis de offi*
3 Principibus, eorumque iegibus temperandis
^oftolicam prodidit libercatem ; Serenum Mafll-
;nfem Epifcopum , ob confradas Imagines , re-
.rguit , dumque Conftantinopoli , antequam Pon-
ex eligeretiir , munere Nuncii Apoftolici fub Per
io II. fungeretur , cum EutychioiUws urbis Epi-
po , qui corporum refurrediionem negabat,
ngreflus eft , eumque egregie confutavic y acpa-
:n erroris convicit. Unoverbo, S.Gregorius
i&imonix & dodrin^ fama adeoclaruit , ut Ma-
i cognomento decoratus , Ecclefiae San(3:iffimus
odor habeatur . Etim fuifle Monachum in con-
fib eft apud omnes , fed an S. Equitii 3 vel S* Be-
di<Sti Regulam fuerit profeiliis S Jis adhuc fub ju-
ce eft . Baronius in Annalibus , Henftbenius & Pa-
brocbius Soc. Jefu in Prolegomenis ad Vitanx-*
Gregorii in ACtis Sanctorum meaiis Martii ad
Tom. II. T diem
H I S T O R I A
diem xi I* negant S, Gregorium fuifle profeflfmn
Regulam S. Benedidi ; affirmat vero dodiifimus
P, Cannes Mabillonius torn. i* fsculi Benedidini ,
torn* a veterum Analed, in Diilertatione de Vit<L>
Monaftica Gregorii Papa 1. & in Appendice fecunda
in cake torn, i, Annalium Benedidinorum . Tot
inter viros eruditos , quos impense veneror , nolo
meum interponere judicium t Nee certe is fum 4
qui tamtam velim , aut poflim componere litetn,
Sedit S, Grcgorius annos tredecim, menfes fex
dies decem , & ad Deum migravit die x 1 1. menfij
Martii anni PCJV, quaidie afidelibuscolitur . Plu
ira Jegefis in Vita S, Gregorii Magni quam accurat<
& eleganter defcriptam do^iflimi Patres Benedi i
^ini Congregationis S. Mauri pr^fixerunt quart( i
tomorecentis illiusOperumEditioniSi quam fe
cundi$ curis adornarunt , Nos vero de Operibus |
qu$ edidit S* Gregorius Magnus Papa , dataoper i
in proximo Colloquio difleremus , j
D, In hac ferie Pontificum , qui fexto fa;cul< i
Sedem Romanam tenuerunt, nihil obfcurum & im
plexum apparet , fedpotius anni Ordinationum K
& obitus fingulorum Pontificum fuis locis accura n
to ordine digerqntur ac difponuntur Exhibe nun r
feriem Epifcoporum , qui fexto fa^culo pracfuerun \
Ecclefias Alexandrinae , quorum fucceflionem ia ^
Colloquio tertio in Hiftoriam quinti Ecclefix Cxci /
li terminafti in Joanne Mela , feu Hemula Epifcop ft
Alexandrino H^retico Eutychiano , qui vita fun
#us eft anno circiter quingentefimo fexto
Mt In texenda ferie Epifcoporum , qui fext
faeculo prasfuerunt Ecclefia? Alexandria? , fequa
Chronotaxim doftiflimi Pagii , quae mihi pr35 cast<
r
ECCLESIASTICA* 291
is aliis magis probatur . ^oannem itaque Melam ,
u Hemulam Epifcopum Alexandrinum Haereticum
utychianum circa annum DVI. defundum excepit
oannes T^icdota Hsereticus etiam Eutychianus , qui
raefuit Ecclefias Alexandrine annis x i. & obiit an-
3 DXVI i. Joanne Nicseota demortuo, Dioftorus ju-
: or Hsereticus quoque Eutychianus Epifcopus Ale-
indrinus renunciatus eft , qui, poftquam fediflet
Jos annos , menfes duos , & dies viginti , difcelfic
vivis die odava menfis Odobris anni DXIX. Dio-
oro juniori in Sede Alexandrina fujfFedus eft T/*
otbeus Haereticus itidem Eutychianus , qui Ec-
efiae Alexandrinse prxfuit annos xvii. menfes
ios f & dies xiv. obiitque die feptima Februarii
miDxxxvu.
Poft Timothei Alexandrini Epifcopi obitum ,
Kodofius , & Gajanus Haeretici Eutychiani de Se-
i Alexandrina altercati funt . Gajanus ftabat ab
> 3 qui Corpus Chrifti Domini ante refurredio-
:m incorruptibile fuiffe pertendebant . Theodofias
ro Chalcedonenfem Synodum Oecumenicanu*
n recipiebat ; indeque Alexandrina ci vitas duas
Sedas divifa eft , Gajanitarum videlicet, &
leodofianorum > feu Incorrupticolarum > & Corrupt*-
larumficut teftatur Liberatus in Breviario c&p.zo.
i hoc Schifma egregie defcribic . Veriim , Gaja-
is per annum dumtaxat tenuit Epifcopatum , &
teodofius poft annum & quacuor menfes Sede Ale-
indrina ab Imperatore Juftiniano dejedus eft , &
exilium relegatus menfe Novembri an. DXXXVIII.
heodolio in Sede Alexandrina fiicceilii Paulus ,
ui anno circiter quingentefimo quadrigefimo pri-
io homicidii convidus e Sede pulluscft, &tik>
T a cef-
H I S T O R I A
ceflbrem habuit Zoilum > qui anno DLL Sede quo*
que depofitus eft , & in ejus locum fubiiitutus
S. ^fpollinaris , qui annisxix. Ecclefiam Aiexan
drinam rexit , & adDeum migravir annoDLxix.
5. Apollinari fucceflit Joannes 3 qui /poftquam fe-
diflet annos novem , abiit e vivis anno BLXXX. ha*
buitque fucceflbrem S. Enlogium , qui xxvi i. annis
praefuit Ecclefia? Alexandrine , ac diem extremum
claufit anno DCVII. Colitur S.ille Patriarcha die xii.
menfis Septernbris . Non minus dodrina , quarn
fanditate claruit, ut videre eft in BibliothecaPho-
tii Cod. ccviii. ccxxv. ccxxvi.ccxxvjj. ccxxx.
6, CCLXX. ubi multa ejus Operum fragmenta reci-
tantur. Dodiflimus etiam nofter .C<mkefifiustoin.i*
Auduarii Bibliothecae Gra^co-Latinae pag.^5 1. pu-
blicavit Sermonem S. Eulogii Patriarch* Alexan-
drini in diem Feftum Pcilmarum , & in pullum *dfini .
H$c eft feries Epifcoporum > qui fexto nominis
Chriftiani feculo Aiexandrinam Sedern tenuerunt.
Advertere tamen debes , Cardinalem Baro-
nium Catalogo Epifcoporum , qui fexto faeculo
Ecclefiam Aiexandrinam rexerunt,accenfere quern- i
dam ^/ieriitm Catholicum , quemaanopxxi. Ec- ,
ckfix Alexandrine prajfuifle affirmat . Verum, do- j
(ftiflimus Pagius ad annum DXXI. num. xvi 1 1. pro- i
b&t,iAfterium non fuiflfe Epifcopum Alexandrinum,
quia nee in Chronico Nicephori , nee in Tabulis
Theophanis, nee in Hiftoria Patriarcharum Copti- ]
urum 3 nee in Chronico Vidoris Tununenfis , nee [
in Breviario Liber ati , nee in libro Leontii de Sedis
Ad. v. qui Epifcoporum Alexandrinorum feriem_j
accurate digeflerunt,nulla omnino *Afterii Epifcopi
i mentio fit . Praetcre^ex ferie Epifco-
po-
ECCLESIASTICA* 293
Alexandrinorum y quam mox texiii , con-
lat Timotheum Eurychianum Hsereticuru pra^fuifle
Bcclefise Alexandrine ab anno DXIX. tifque ad an-
luniDxxxvu. non potuit ergo *Afterius Sedem-j
\lexandrinam occupare,annoDxxi. ut fibi perfua*
it Baronius . Non improbabiiis tamen eft conje-
tura eruditi Garnerii Soc. Jciu > qui in Notis iru*
liberatum cap* 19. autiunat , Tirnotheum Epifco-
>um Alexandrinum Ha^reticum Eutychianuni co-
;nominatum fuifle ^jierium , eo quod Alexandrini
(oft S.Cyrilli obitum cognomines Epifcopos agno-
inibus difcernere foliti efient; ficque Timotbcttnt
mum (LdSlurum, & alterum Szlofaciolum notninafl e ,
iquibus^ uttertium ejufdem nominis diftingue-
ent ^ .Afterium appellarunt *
D. In Colloquiotertio, quod habuimus im
-liftoriam quinti Ecclefias feculi , exhibuifti fcriern
spifcoporum, qui Ecclefiam Antiochenam in quiti-
o feculo gubernarunt ufque ad annum DXI i. quo
us Hpiicopus orthodoxus ab ^fnaftafio Impe-
atore Sede Antiochenadejedus in exilium miilus
ft , atque in ejus locum intrufus Scvzrtts Hsereti*
us Eutychianus > nunc producers debes ferienu*
ipifcoporum , qui ab anno DXI i. ufque ad fineui
:xti faxuli eidem Eccleii^e Antiochense pra^fuerunt.
M. Flaviano orchodoxo Epifcopo anno DXII.
b Anaftafio Impcrarore Sede Antiochena dejeclo ^
events Hxreticus Eutychianus die fexta Nove-m>
ris ejufdem anni Severn Anciochenam occupavi; >
: ipfo ordinationis fuse die conicenfo pulpico Con 3 *
ilium Chalcedonenfe damnavit-. Veriim , ifte Has-
:ticus Antiochiae Antilles damnatus in Synodo
, onftancinopolitana anno DXVIII* congregate,
T 3 Sc*
H I S T O R I A
Sedem Antiochenatn deferere coaduseft menfo
Septembri anni DXV 1 1 1 . poftquam illam occupaflet
annps quinque , ac menfes decem ; indeque vcnit
in ^Egyptum , & poftea Alexandriam adiit . Severo
Sede Antiochena , quam invaferac , abdicate , in_
ejus locum Paulus menfe Junio anni DXIX. fubftitu-
tus eft , qui , poftquam tribus annis incompletis
fediflet , Epifcopatui Antiocheno ceflit anno DXXI.
eique fucceflit Euphrafius , de quo Theof banes haec
habet : Eupbrafius *Antiocbenus Chalcedonenfis Syno-
diPatrum , & ipfius Papa fymani nomina Dyptichif
cxpunxit Poftmodum metu pcenitens redditus , qua-
tuor Synodos publice promulgavit . Juftinus quippe
Imperator initio Imperii fui lege lata fanxerat , ut
Epifcopi , qui Synodum Chalcedonenfem fufcipere
detrcdarent, Sedibus fuis pellerentur. Hujusle- I
gis Imperialis meminit Liber atusm Breviario c.ip.
Eupbrafius rexit Ecckfiam Antiochenam annis quin- !
que , & obiit anno DXXV i. fucceflbrem habuit - c
fhremium , qui Epifcopus Antiochenus ordinatus i
eft anno DXXVII. & pr^efuit EcclefiaK Antiochenx fl
feptemdecim annis , hoc eft , ufque ad annum^i ti
quingentefimum quadragefimum quintum. u- |i
phremio eodem anno DXLV. fucceflit in Sede An- n
tiochena Domnus , feu Domninus , qui quatuorde- t;
cim annos fedit , & vita funftus eft anno quingen- !j
tefimo quinquagefimo nono . Domnum, feu Domni- 1
num excepit ^Znaftafius I. qui, ut mox oftendam , fj
diverfus fuit ab ^naflafio Sinaita , cum quo tarnen ic
Baronius perperam ilium confudit . Hie ^fnafta- \
/Jus I. Sedem Antiochenam rexit annos undecim , in
hoc eft , ufque ad annum DLXX. quo anno a Juftino a
juniore Imperatore Antiochena Sede dejedus eft ,
& in
ECCIESIASTICA*
: in ejus locum provedus eft Gregorius Monachus,
: Byzantiorum Monafterii Apocrifarius * At mor-
o Gregorio annooxcm. poftquam annos xxm*
^ntiochias feditfet > rursiis Anaftafius L a Mauricio
peratore in Sedem Antiochenaoi reftitutus eft
exxv. menfis Martii anni DXCU i* feditque poft
ftitutionem fuam Tex annis incompletis > hoc eft>
ad finem anni quingentefimi nonagefimt
avij quo anno mortuus eft > eiqus fucceffit ^4nd*
tfws ll. Martyr mmcupatus , eo quod in judseo*
im converfionem ardentiffimo fcelo incumbens >
> illis per fummam crudelitatem fuerit excarnifi-
itus anno ineunte duodecimo Epifcopatus fui An*
ocheni , ideft > annoDcix* fub Pboca Imperatore *
xc eft feries Epifcoporum > qui fexto feculo EC-
Autiocheng prasfuerunt *
Veriim^ quia nonnulli poft Card* Baronium
)iifundere {blent ^naflajium Patriarcham Ancio*
lenum hujus nominis primum cum ^naftafio Si~
\lta ; ad iitum praecavendum errorem non abs re
it > quatuor hie diftuiguere *dnaftafios % qui pieta-
s laude in Ecckfia celeberrimi fuerunt > quotum
imus eft S. ^naftafws Presbyter Monachus Si
ita in Arabia * qui vixit in monte Sinai > &
chorum Afceteriis circumquaque obfitus
jus memoria celebratur a Gr^cis die.xx. menfis
prilis, & in quibufdam MenologUs die icxii
ufdem menfis . Quantum pro Ecclefia Dei ufque
1 feneftutem S. ille Monachus Anaftafius Sinaita
.boraverit > oftendunt varia ejus fcripta , qu# 3 Ut
proximo Colloquio videbirtius, immaritd Baro-
ius > aliique viri dodiflimi tribuunC Anaftafio Pa-
iarchae Antiocheno hujus nominis prinao * queai
T 4
HIS T O R 1 A
male Sinait&m appellant, cum tamen Anaftafius Pa-
tnarcha Antiochenus hujus nominis primus fuerit
phne diverfus ab Anaftafio Siuaita 3 ut docent Leo
lAlhtius in Diatriba de Simeonum ftriptis > Henfcbe-
nius ad diem xxi. menfis Aprilis in vita Sandi Ana-
ftafii SinaitsEj & Sandi Anaftafii Patriarchs Antio-
cheni hujus nominis primi, aliique recentiores do-
diffimi . Tertius Anaftafius pietatis laude infignis,
faitSanttus lAnaftafius Patriarcha Antiochenus, hu
jus nominis fecundus , qui , ut-mox obfervatunij
eft , a Judxis per fummam immanitatem excarniri-
catus eft . Poftremus Anaftafius , qui fanditatis
fama cominendarur 3 eft Sanftus iAnaftafius Perfa.
qui anno DCXXVI i. ad Chofroen Perfarum Regern ,
quod Fidem Chriftianam negare noilet, perdudus;
illius juflu variis modis cruciatus,martyrio tandem
coronatus eft^multisque miraculis clartiit. Ex ha<
itaque quatuor Anaitafiorum diftin<5tione , liquidc
patet , crrafie illos Scriptores , qui Anaftafium Pa-
rriarchamAntiochenum hujus nominis primmu-
cum Anaftafio Sinaita confuderunt 3 & unum etmv
demquefecerunt.
D. Breviter , fed accurate defcripfifti feriett
Epifcoporum , qui fexto foculo Antiochena? JBccle-
fix prxfuerunt . Veniamus mine ad Epifcopos, qui
eodcm fa^culo Ecclefiam Hierofolymitanam guber-
narunt.
M. Seriem Epifcoporum, qui Ecclefiam Hie- I
rofolymitanam quinto feculo gubernarunt, perdu
xi ufque ad Ell am Orthodoxum Epifcopum , qui
ficut jam commoftraviinColloquio III. in Hifto
riam quinti Ecclefise feculi, juflu Anaftafii Impera- a
toris^nftiganre Severo Epifcopo Antiocheno H^re- fi
tfcc
ECCLESIASTICA.
co Eutychiano,Sedc Hierofolymitana annoDxm.
*je<Stis eft y & in ejus locum fubrogatus Joannes
arciani filius , quod fponderet y fe in fuam com-
unionem admiflurum Severum Haereticum . Sed
romiffis tamen non ftetit . Ordinatus quippe
ierofolymorum Epifcopus Joannes , & a 5". Saba
bate a Severi communione ad Synodi Chalce-
enfis profeffionem addudus^coegit anno DXVIII.
perante Juftino > Synodum Hierofolymitanum ,
qua Severus cum impiis ejus dogmatibus damna-
s eft . Hie Joannes hujus nominis III. rexit Ec-
fiam Hierofolymitanam annis undecimj hoc eft,
i anno DXIII. quo Eli as depofitus eft, ufque ad an 5 -
im DXXIV. Joanni in Sede Hierofolymitana fuccef-
eodem anno DXXIV. Petrus Eleutheropolita 3 qui j
videre eft tarn in tabulis Theophanis , quam in
ironico Nicephori, fedit annos viginti^ ac fubin-
: mortuus eft anno DXLIV. demortuo Petro Eleu-
eropolitx fufFedus eft Macarius hujus nominis II.
u anno DLII. accufatus tanquam error um Orige-
s allertor ac defenfor, Sede privatus eft, & in ejus
cum fubftitutus fuit Euftocbiits><\m annis xi. prx-
it Eccle(ise Hierofolymitana , fuperftite adhuc
acario. Verum anno DLXIII. Euftochio eSedej>
ieroiblymitana pulfo, iteriim Macarius^poftquam
rigenemj Didymum, atque Evagrium damnaffet,
Fidei Catholicx profeffionem exhibuiflet, in pri-
nam Sedem reftitutus eft , eamque tenuit ufque^>
I annum DLXXII. ex quorecte doftiffimus Pagws
los corrigit errores, in quos circa Macarium Epi-
>pum Hierofolymitanum impegit Card. Baro-
us . Primus error in hoc conliftit , quod Emi-
f ntifllmus Annalium parens affirmet > Macarium
in-
2p8 H I $ T O R I A
in Sedem Hierofolymitanam reftitiuum fuifl e
quintam Synodum generalem , quae ceiebrata eft
annoDLin. Alter error in hoc verfatur , quod ye
lk idem Annalium Scriptor , Joannem hujus notni-
nisIV. EpifcopiuTi Hierofolymitanum fucceffillcj
Euftochio anno DLXI, Utrumque Baronii errorem
refellit Pagius teftimonio vagrii audoris cosevi,
qui lib.4. Hift. Ecclef. cap.jp* diferte aderit, Maca-
rio in Sedem Hierofolymitanam reftituto, Impera-
torem Juitinianum publicaile Ediduai de incorru-
ptibilitate Corporis Chriiti . Porro , certum eft 3
iftud Edi&um ab Imperatorejuftiniano promulga-
turn dumtaxat fuifle initio anni DLXV. Unde fequi-
tur primo , Macarium in Sedem Hierofolymitanan
fuiffe tantummodo reftitutum circa annum DLXH i
ac fubinde poft quintam Synodum generalem . Se
cundo , fequitur , Joannem huj us nominis IV. Epi
fcopum Hierofolymitanum non fucceffiffe Eufto
chio anno DLXI. ut putat Baronius, quia Euftochim
fuit dumtaxat Sede Hierofolymitana dejedus an-
no DLXI 1 1. quo anno Macarius in Sedem Hierofoly
mitanam reftitutus eft,eamque,ut mox dixi> tenuit
ufque ad annum CLXXI i. Quapropter,juxta accura-
tiorem Chronologiam dicendum eft 3 Macario Epi-
fcopo Hierofolymiuno an.DLxxi i. defundo fuccef
iiflfejoannem hujus nominis IV. qui^cefteNicephorc
in Chronico, fedit annos viginti duos,& ex hac vit^
jnigravitannoDxciv. Denique^Joanni fuffecHisefl
c^w^ 3 qui,juxta Nicfcphorum in Chronico,& tabula:
Theophani infertas,Ecclefiam Hierofolymitanam re i
xit annos ofto,& ex hac vita migravit an.Dci.Habef t
hie breviter delcriptam feriem Epifcoporum , quJ i
fexto fxculo Hierofolymitana Ecclefi^e prasfuerunt
D. Hie
EcCtESIASTICA.
D. Hie tantummodo defideraturferies Epi-
f< porum y qui fexto faeculo Sedem Conftantinopo-
1; mam occuparunt, quam femel cum defcripferis>
p fpeciam habebo feriem Epifcoporum , qui fexto
n ninis Chriftiani fseculo pr^cipuas Ecclefiae Se-
d , Romanam videlicet, Alexandrinam,Antioche-
n a, Hierofolymitanam, & Conftantinopolitanam
t< ueruat.
$ M. Macedonius hujus nominis IL qui , ficut
in obfervavimus in Colloquio III. inHiftoriam
q nti Ecclefias feculi , Sedem Conftantinopolita-
tt n inierat anno quadringentefimo nonagefimo
:o , rexit Conftantinopolitanam Ecclefiam an-
; quindecim , ut habet Baronius, ideft, ufque ad
um quingentefimum undecimum , quo anno ab
[| ^eratore Anaftafio Sede expulfus in exilium mif-
1 eft,eo quod iftud additamentum:^w//y e Trinita*
I rucifixus eft , Trifagio ab eodem Imperatore fa*
1 11 approbate renueret . Hunc Macedonium Ze-
is Imperatoris Henotico fubfcripfifle negat Ea-
ius , & Theodorum Ledorem lib.2. qui illud di-
e e aflerit, non effe audiendum contendit . At id
Hi tantiim Theodorus , fed & Tbcopbanes ScLibe-
*as in Bre viario litteris confignarunt . Quo fit ut
I ari baud poflit , Macedonium Epifcopum Con-
utinopolitanum Zenonis Henotico fubfcripfifle .
.eriim^nec Schifmaticus, nee Hatreticus ob id di-
3otelt Macedonius . Chalcedonenfem fiquidenL->
iodum generalem fumma veneratione excepit ,
tib illius decretis, qu^fidem fpedant, nunquam
fisflit; quamvis ad majora vitanda incommoda
D dorum Tarfenfem , Theodorum Mopfueftenuni^ ,
Cyrenfem ., & quosdam alios Epifco-
pos,
3oo * H i s T o R i A
pos y qui in Concilio Chalcedonenfi tatiquam
tholici habiti fuerant , anathematizarit . Qua in i
ctilpa vacafle Macedonium fatis oftendit quinta S]
nodus gcneralis, quae tria Capitula damnavic . M
cedonio demortuo in exilic anno DXV. multisqi
calamitatibus pro Fide Catholica oppreilo facrui
ciiltum a Gra^cisexhibituin indicant MS. Synax;
riunij quod in Collegio ClaromontanoSoc.Je
ParifiisaiTervatur^ varia Men^a Graeca MSS. & e:
cufa , quse habentur apud Maximum Cytherorum
Epifcopum proEcclefiisOrthodoxiSfcAblatuai qu
dern fuit ad tempus Macedoniinomen efacrisC
ptychis, fed in ea poftea fuit reftitutum . Plurat
Sanfto Macedonio Epifcopo Conftantinopolicai
legi poflunt in ejus vita, quam Henfcbenius in Ad
Sandorum fcripfit ad diem xxv. menfis Aprilis *
Sede Conftantinopolitana ab Imperatore Ar
ftafio dejefto Macedonio , & in exilium mitfo am
quingentefimo undecimo fufFedus eft Timothe
Hasrteticus Eutychianus , qui , uc fcribit Theoph
nes,priffliiw Ecclefias ingreffits Macedonia depofuit m
glnes>atque it a demiimfacris operam dedit : ^oannei
que Nicaotam ^lexandrinnm Epifcopum ( Hxreticu
pariter Eutychianum ) in Eccle/ia tabulas rccenfui
Synodic as qite literas ad eum fcripfit : Pr^fuit hie H
reticus Timotbeus Ecclefiae Conftantinopolitana a
nos fex, hoc eft 3 a fine anni DXI. quo depofitusA
exilium niiffus eft Macedonius, ufque ad an. DXV:
ut videre eft in Chronico Nicephori , & in tabul
Theophanis . Poft mortem Timothei Joannes Ca;
padox die xvu. Aprilis anniDxvm. ordinatus^
Epifcopus Conftantinopolitanus 3 & ab eo populi
confeftim petiit, ut excommunicatis Eutychianii
C(
I ECCLESIASTIC A. 301
51 umque defenforibus, Chalcedonenfe Concilium
3 i Sand i Leonis Papas, & Eupbrafii , ac Macedonii
E fcoporum Confiaatinopolitanorum nonunibus
~i is Diptychis reftitueretur; quod cum importu-
i populi clamoribus convi<9tus Joannes prseftitif*
i , colleda eft Conitantinopoli Synodus j.in-cujus
a icipio oblatus eft libeilus a Mpnachis Orthodo-
u quinquc petitiones contineos , quarum prima->
:i :., ut EuphemiiiS;, & Macedonius in exiiio mor-
facris Diptychis infcribeieatur. II. ut qui pro-
U eorum cauiiim relegatifueran^propriis gradi-
I rdiituerentur . HI. ut Synodi Conitaatinopo-
ia , Nica^ua , & Ephefina Diptychis praedica-
ur . IV. ut Sanclus Leo Papa in iisdem enume-
tur . V. ut attentata contra Chalcedonenfenu*
|(odum reruoverentur , & blasphema verba con-
ipfam per Severum Ha^reticum prolata anathe-
i fubjicerentur . Cognitis itaque & examinatis
ique hujus libelii petitionibus , Epifcopi in hac
tlo congregati 6^^^r//?w .anathemate percule-
, & quinque decreta ediderunt, quorum exein-
ia ad omnes Orientis Epifcopos mi
riarcha Conftantini>poiitanus . Rede
lo^rvat Cl. Pagius ad annum DXX. hunc Joanncm
ij "copum Conftantinopolitanum primum fuifle ,
p Patriarchy Qecumemcifeu unwerfalis nomen au-
u eft ufurpare^ Sedem ConitantinopolitananL-*
* m dumtaxat tenuit annum, menfes decem , &
uot dies, obiitque die xxv. mends Februarii an-
xx. Joanni Epifcopo Conftantinopolitano e vi-
i :repto fucceflic Epipbanius y c[iii fedit annos quin-
i< im , & raenfes tres, rnorcemque oppetiit die_>
{I tita mends Junii auni oxxxy. Defunao jEpipha-
f * .
mo,
H i $ T o R i A
nio, lAntbimus Epifcopus Trapezuntinus Hajreticuj
Eutychianus, agente Theodora Augufta Eutychianii
partibus vehemencer addicta, ad Sedem Conftanti
nopolitanam translatus eft . Sed ^intbimum 3 poft
quam hanc Sedcm menfibiis decem tenuiffec , *Ag&
fetus Summus Pontifex turn temporis Conftantino
poll degens tanquam Haereticum & injuftum inva
iorem exaudoravit , & in ejus locum Mennam Tub
rogavit . Hem geftam narrat Liberates in Breviari*
cap. 21. his verbis , qux ad ftabiliendum Roman
Pontificis Primatum maxime funt obfervanda: Pt
tentlbus , inquit , Princlfibus 3 ut Jtnthimum Papa
fcilicet Agapetus , in faiutatione & communion? ft
fciperet, ilia fieri inquit pojfe, fife libello frobaret Or
tbodoxum y & ad Cathedram fuam reverteretur. Impofy
bile effe ajcbat trans latitium bominem in ilia Sede pet
rnanere : *Augufta verb clam fromittente munera mu
ta , in hoc Papa pcrflitit ne ejus audiret petitioners
tdntbimus vero videns fe Sede pulfum , quod babuit
Imperatoribus reddidit > & difceffit , ubi eum *Auguft
fatrocinio fuo tueretur . Tune Papa Principis favo\
Mennam fro eo ordinavit ^fntiflitem , confecrans eu\
manufua in Bafilica Sanfittf Marine Mennas itaque
Summo Pontifice Agapeto die xi 1 1. menfis Mart
anniDxxxvi. fuit confecratus Epifcopus Conftar
tinopolitanus , feditque annos xvi. menfes fex , t
teftatur Nicephorus inChronico, & mortuus e
ineunte menie Augufto anni DH i. Colitur Menm
in Martyrologio Romano die xxv. menfis Auguft
quemadmodiim in Menologio Grxcorum . Moi
tuo Menna , confeftim Eutycbius eleftus eft Epifcc
pus Conftantinopolitanus , qui anno fequenti
cfeu DLI 1 1. Vigilio Pap* fidei fax profeflionem e:
h
I ECCLESIASTIC A. 303
i uit , eumque Epiftola a fe & ab ^follinari Ale-
I idrino , Domno Antiocheno , & Elia Theflaloni-
c fi Patriarchis fubfcripta , rogavit ut Concilium
l trium Capituiorum caufam terminandam tau-
d n inchoaret . utychius Ecclefiam Conftantino
p itanam rexit annos xi i, & menfes circiter quin
i : , ideii , ufque ad annum DLXV. quo anno
fi ab Imperatore Juftiniano depolitus eft , & I
5 lium miflus ^ eo quod fubfcribere nollet JEdido ,
q 3d eodem anno publicavit ad ftabiliendam cum
|::ychianis incorruptibilitatem Corporis Chrifti
I c Kefurre&ionem . Amoto a Sede Conitantino-
itana Eutychio , Joannes Scholafticus die xi I.
nfis Aprilis ejusdem anni DLXV. ordinatus eft
fcopus ConftantinopoJitantiSj qui annos xn. &
iifes quinque utrimque incompletos prxfuit Ec-
\x Conftantinopolitanae, & obiit anno DLXXVI i.
IK two Joanne Scholafiico , Eutychius , port annos
|decimexilii , ab Imperatore Tiberio revocatus
& in Sedem Conftantinopolitanam die in.Odo-
> ejusdem anni DLXXVI i. reftitutus^quam tenuic
n ue ad annum Dtxxxn.quo vita fun&us eft die vk
tifis ApriliSjquatuor fcilicet menfibus antemor-
It i Tiberii Imperatoris, quam ipfe prsenunciavit ,
t( e Euftatbio Presbytero in vita San&i illiusPr^-
ft s, cujus fuit familiaris domeiHcus, & ab ejus la-
i nunquam difceflic . Haec vita extat apud Hen-
(i >nium in Actis Sandorum ad diem vi. Aprilis .
!:ychium in Sede Conftantinopolitana excepic
mnes didus ^ejunator die xii. Aprilis ejusdem
a UDLXXXIII. Synodum Conftantinopoli indixic
a IODLXXXVI ji. ut titulum Epilcopi Oecumenici ,
fi univerfalis, quern immerito ufurpaverac, libi Sy-
1
34 i s T 6 R i A
nodali-decreto adfcifceret ac confirmaret ; fed e
ftrenueobftitit S. Gregorius M. Papa, ut videre e(
inpluribus ejus Epiftolis , in quarutn principio fu
perbos ticulos rara modeftia repudians , fe Servw
Servomm .De/appellat. Graeci hunc Joannem dittun
^ejunatorem magnis exornant encomiis. Theopbila
lus lib.y. cap<5. pluribus eum laudat a voluptatun
contemptu 3 a domitis anitni perturbationibus 3 ;
jejunih, a tnifericordia in egenos, a ftudio pauper
tatis r oftenditque 5 Mauricium Imperatorcm ejusle
&O ligneo, ftragulo, &c penute maximum honoren
detulifle . Sophronius Patriarcha Hierofolymitanu
apud Photium in Bibliotheca Cod. ccxxxi. appel
lat Joannem Jejunatorem, virtutis domiciUum* Co
Jitur etiam a Graecis Joannes ^ejtmator die n. men
fis Septembris^ut videre eft in eorum Menologiis
& Synaxariis . At paulo duriiis a Latinis idem.
*y oannes ^Jejunator habitus eft 3 eo folo nomine^quo
a Sanfto Gregorio Sumino Pontifice, ob ufurpatur
Epifcopi univerfdis titulum , reprehenfus fit . Ye
rum, id fan&itati Joannis, didi <Jejimatoris, officer
non debere, agnovit ipfemet SanctusGregoriu
Papa , quippe qui praediftum Joannem jam defun
^ium appdlat Santiiffimam in Epiftola LXIV. lib, 5
doSiffimus etiam P. Thomaffinus lib.i. de yetcre y
nova Ecclefia Diftiplina oflendit , qua rationc pofli
ex Sanftorum PatrumRegulisJoannisJejunatori (
fama conciliari cumiis, qua? aculeatiffime ineui
a Sancfto Gregorio Papa dicia funt . De dodrina. ,
sjoannis ^ejunatoris , & de libris ab ipfo editis j i
proximo nottro Colloquio 5 quod erit de Viris till
,opportunius difleremus . Sufliciat hie obfei
^ Joannem Jcjunatorem fediile annos undecitn
me i
ECCLESIASTIC A* 305
icnfcs quinque , & ad Deum migraflfe anno DXCV
que fucceffiife Cyriacum Presbyterum & Ecclefise
onftantinopolitana? jEconomum , cui Nicepho*
is in Chronico attribuit annos undccim . Quare
iridcus Epifcopus Conftantinopolitanus , & Joan-
s Jejunatoris fucceflbr rexit Ecclefiam Conftanti-
tpoiltanam ab anno DXCV. ufque ad annum DCVI.
10 mortuus eft . Sed de Epifcopis, qui fexto faecu-
pr^ecipuas Ecclefise Sedes , Romanam videlicet
lexandrinani, Antiochenam, Hierofolymitanam j
Conftantinopolitanam tenuerunt , fat fuperquc
I &uni fit
COLLOQUIUM V.
De Vim lllufiribus , qui fexto Be c cleft &
fecuk doBrlna , fictatt
claruerunt
LEgi nuperrlme in aureo , omnibusque rm*
ineris abfoluto libro, quern edidit do&if*
mus Melcbior Canus dc locis Theologicis,nemineni
)ffe eflc Thelogum onmi laude cumulatum, nifi in
in&orum Patruin, Scriptorumve Eeclefiafticorum
peribus diu fuerit exercitatus , atque ex jugi eo-
im ledione promptum & expeditum fibi paravc*
t argumentandi ufum . Quapropter, te etiam at*
ic etiam rogo, ut ficut Sandorum Patriun , Scri*
:orumve Eeclefiafticorum 3 qui in prsecedentibus
:culis floruerunt, genuiua jam indicafti Opera, ea-
ic a fpuriis, vel dubiis accurate fecrevifti,ica nuuc
pera Sandoruni Patrum^ & Scriptorum Eccleiia-
Tom.ll. V
H-ISTORIA
fticorum * qui iextum Ecclefise fxculum fan&itate ,
& eruditi one illuftrarunt , percenfere ne graveris ,
ut poftca ingenium meum in corurn kdipne a cue*
re , excokrc , atquc pro meo modulo exercero
poffim .
M. Quamvis Scriptores 3 qui fexto Ecclefias
fseculo tarn in Occidente , quam iaOriente clarue-
runt , ea nominis celebritate contcndcre haud pof-
iint cum illis , qui in pracedentibus fasculis floruc-
runt ; negari tamen non poteft , eorum dodrina &
pietate Ecclefiam pluriaium fuifle illuftratam . In
prirnis , ut aufpicemur ab his Scriptoribus , qui in
Occidente floruerunt, quatuor potiflimum inlignes
Galliarum Epifcopi fanftitatis palmam litteris ex-
cultse fexto Ecclefix feculo tulerunt 5 ^Awtus Vien-
nenfis, Pgmigius Remenfis, Gregorius TuronenfiSj &
Cafarius AreJatenfis y de quorum vita & fcriptis
breviter hie difleremus .
Santtus idvitus ex iliuftriffima Profapia ortus j
utpote t/fwY/ /mperatoris nepos, & ificii ScnatoriSj
ac poftea Viennenfis Epiicopi fiiius > & ^follinaris
Valentini Epifcopi frater 3 ekclus eli poft mortem
patris fui Ificii Ecclefie Viennenfis Epifcopus^quaai
fanftifllme rexit , totamque Galliam ab infeltatio-
ne Arian& Haerefeos defendit Gundabodum Bur-
gundionum Regem Arianum ut ab Hxrefi ad fideni
Catholicam adduceret , Collationeni in Burgundia v
habuit cum Arianis anno quingentefimo primo, in >
qua convidi fuere Ariani , & ex illis plures ad ve
ram fidem converii ; Gundabodus tamen Rex per-
vicax in errore perftitit , fed Sigifmundus ejus fiiius
Catholicam Fidem amplexus eft . H^c Collatio "
Aviti Epifcopi Viennenfis coramRege Gundabodo
E C C L E I A S T I C A * 307
dversus Arianos habita legitur tomotv. Conci-
or urn pag. 1318. Colitur S. Avitus die v, menfis
ebruarii, ut vidcre eft ia Martyrologio Romano ,
d quam diem Henfchcnius Vitam S Avfti fecitat *
USE tamen, tefte Cl* Pagio ad annum DXVI, num. v.
im tardius fcripta fueritj non magna ei fides adhi-
eri poteft. Saudi Aviti Epiftolas 3 Homiliariun ^
: Opufculorum fragmenta , atquc poemata luco
ablica donavit, & cruditis notis illuttravit Sirmon~
is^qux inferta Tunt tomo ix. Bibliothecx maximas
atrum Lugdunenfis .
Santtus ^emigius Epifcopus Remenfis , & Gal-
irum Apoftolus nonnullas fcripfit Epiftolas . De
itio illius Epifcopatus 5 & de anno ejus obitus coi>
ins non elt Scriptorum opinio . ProbabiliiVs ca-
en Plenftbenitts ad diem vi. Februarii in Vita San-*
I Vedafti Epifcopi Atrebacenfis y qui eodem , qua
^migius , floruit tempore, initium Epifcopatai
^migii illigat anno CCCCLVH. illius vero mortem
n(ignat anno DXXX. ex quo fequitur , Remigium
i Dtuaginta tres annos in Epifcopatu expleviffc f
4 tod innuere videtur Gregorius Turonenfis > qui
i lib. de Gloria Confefforum cap.yp. ait , Remigiuni
^tuaginta 3 ant eo amflius in Epifcopatit annos trav.-
j iffe . Remigius non eft autor Explanationurafeu
< mmentariorum in Epiftolas Paull , quia in : his citz*
|;r Beatus Benediftus , Sanftus Gregorius JPapa , &
.1 :a SanEti Cafarii Epifcopi Arelatcnfis a Sandto Cy-
j iano Tolonenfi Epifcopo poft annum cjuingente-
i mm quadragefimum quarturu elucubrata, quam
Ttam Kemigius Remenils Epifcopus citare noii~*
f tuit, quippe x qui^ ut mox obfervatum eft, c vivis
e ;elTit anno quingentefimo tricefimo . Hinc Lab*.
V t bens
308 H i s T o R i A
beus in Diflertationc de Scriptoribus Ecclefiafticis
hanc explanationem , feu Commentarium in Epi-
ftolasPauli fcetum effe fufpicatur Haymows Alber-
flatenfis Epifcopi . vjferius vero in Hiftoria Got-
tefcalchij & quidam alii, hunc Commentarium Re-
migio Lugdunenfi Epifcopo tribuunt . <Albertinus
tandem lib. de Sacram. Euchariftia? pag.88<J. & feq.
illius Commentarii audorem putat efle Rgmigium
in Abbatia Sanfti Cermani Antifiodorenfis Mona
chum y qui fub finem faeculi noni floruit, quique ad
fcholas inftatirandas Remos evocatus eft , ut fcribit:
Flodoardus lib.4. Hift. EcclefiseRemenfis cap.p. Hsec
*dlbertini conjedura pluribus viris dodis probate
eft , de qua , ficut & de auftore illius Commentarii
in Epiftolas Sandi Pauli legendus eft dodiflimus
Carolus Cointius in Annalibus Francorum ad an
num DXXXII, num. XL ix. Ttflamenti Saudi Remi-
gii Epifcopi Remenfis mtminitBaronitts & exeo
aliqua loca recitat . Verum , Baronii setate iftud
Sandi Remigii Teftamentum extabat tantum iii_>
Hiftoria Flodoardi cap. 18. variis audum iuterpo-
lationibus > quse, cum a temporibus , & genio Sau
di Remigii abhorreant , multis eruditis viris fup-
pofititium jure merito vifum eft . Tandem genui-
num hujus Teftamenti exemplar prodiit in nova^
difquiikione de Ampulla Bgmenfi in tom.i. Biblio-
thecse Labbeana?, & inAnaalibus Cointii ad an- ^
num DXXXI 1 1. num.L. & feq. apparuitque vere, hoc r j
Teftamentum a Sando Remigio conditum , eoque [e
Ecclefiam Remenfem , Lufum Epifcopum Sueflio-
nenfem fratris fui filium , & ^fgricolam Presbyce-
rum nepetem fuum a Sando Remigio Ha^rcdes fuif
ft inftitutos . Viram Sandi Remigii Epifcopi Re
in en-
ECGLESlASTlCAi
mentis legefisapudHincmarum, & FIodoarduin_
lib.i. Hift. Eccleliae Remenfis .
Santtus Gregorius Patria Afvernus , & nobili
enere oriundus, Epifcopus Turonenfis confecratus
ft anno DLXXI i. & ad Deum migravit anno DXCIV,
-Jcripfit decem libros Hiftoria, five ^fnndium Fran-
:orum , in quibus Hiftoriam ab initio Mundi ad
:onditam ufque Francorum Monarchiam brevifli-
ne perduxit . Dein, lato calamo Hiftoriam ad an-
lum ufque quingentefimum nonagefimum primum
rofecutus eft . Vulgata tamen hujus Operis exem-
>laria iniigniter efle depravata, non modo conque-
itur , fed infinitis exemplis probat fa?pe laudatus
Groins Cointius tom.i. Annalium Francorum . Ex-
ant adhiic alii libri editi a Sando Gregorio Turo-
enfi Epifcopo , videlicet Epitome de rebus geftis
rancorum . Liber de Vitis Patrum . Libri Miraculo-
urn VIL hoc eft , IV. Libri de Virtutibus & Miracu-
s Sanffi Martini . De Gloria Martyrum libri duo . DC
-loria ConfeJJbrum liber unus . Pr#terea 3 duos libros
mpofuit Gregorius Turonenfis , qui injuria tern-
rum perierunt , fcilicet librum de Curfibus Eccle-
afticis,8t Comment arium in Pfalmos^cuius bina frag*
enta exhibet dodiflimus Mabillonius tom.i. Ana-
id, pag.y. Denique , obfervant periti Critici, hal-
icinari nonnullos * qui Librum de SeptemDormien-
bus in Monafterio prppe Turonos quiefcentibus
iregorio Turonenfi adfcribunt, eoquodGrego-
itis Turonenfis praedidum librum Sulpido Bituri-
snfi Epifcopo dedicarit^ & fub GregoriiTuronen-
s nomine editores hunc librum publicarint. At
ubium non eft 5 quin in hoc fallantur . Nam pra?-
:rquamquod hujus libri dc Scptem Dwmienti-
V 3 bus
3ia H i s T o R i A
bus nuILiteniis metninit Sandus Gregorius Turo-
nenfis ia Epilogo Hiitorix iux , ubi omaes libros d
fe cditos rccenfec y affirmat infuper idem S. Pater
in Prasfatione , fe hunc librum de Seftem Dormienti*
bus repertum in Archive Majoris iMonafterii prop
Turonos dignum judia,fle , qui publicarn ia lu-
cem ederetur Hie igitur liber de Septem Dormien-
tibus noa eft genuinus Saacti Gregorii Turonenfis
fetus .
Sanflus Cafarius Arelatenfis Epifcopus ordina-
tus fuit anno quingentefimo fecundo , & poftquatu
per 40. annos Arelatenfi Ecclefise fandiffime pras-
fuiflet, mortuus eft anno DXLI i. Ccenobium fandi-
monialium Arelate profororC-fuaC^/Sr/^ sedifica-
vit, quod etiamnum vetuftate venerandum , &c Mq-
nialium, quae in eo Virginitatem fuam Deo vovent,
nobilitate illuftratum fubfiftit. Sandus C^efarius
dodrinae San6ti Auguftini invi&iflimus aflertor Se-
mipelagtanorum errores ftrenue oppugnavit, va-
riaque Opufcula & HomiJiascompofuit cum dua-
bus Regulis, quaruni unam, qux fpeftat ad Monia-
les ipfe fcripfit , alteram ^ qux pertinet ad Mona-
chos> Teridius Presbyter ipfius Ca^farii nepos ab eo
diciatam & per diverfa Monafteria fuifle tranfmif-
fam affirmat . Vitam Sanfti Cxfarii duobus libris
defcriptatn fasculo i. Benediftino inferuit dodifli-
mus Pater Mabillonius . Priori* aufitor eft S. Cy-
frianus Epifcopus Toionenfis,P0yZer/om, Mefllanus
Presbyter , & Stephanus Diaconus . Dedicata eft
Sanfti Csefarii Vita Ctffaritf non quidem feniori,qu^
Sandi Casfarii foror erat , eoque adhuc fuperftito
deceffit; fed Cxfaria juniori, quse alteri in Abbatiam
Monaftcrii xlrclateniis fticcclfit .
His
ECCLESIASTICA.
His quatuor Galliarum Epifcopis do&rina &
u etate inclytis merito adjungere poifum S. Sulfi-
turn Bituricenfern Epifcopum , qui virtiitibus <&
rttditione confpicuus , ut legitur in Martyrologio
omano ad i v. Kalend. Februarias, excellit e vivis
nno quingentedmo nonagefimo primo ; l^uricium
"niorem Epifcopum Lemovicenfem , cujus Epifto-
rum ad varios fcriptarum libros duos publici
ris fecit Henricus Cant/tits torn. v. antiq. left, qui
:iam inferti funt tomo vi 1 1. Bibliothecas maxima:
trum Lugdunenfis ; Evzntinm Viennenfem Epi-*
:opum , qui interfuit Concilio Maticonenii I. Lug-
unenfi III. Valentino II. & Matifconen/i II. edidn:-
tie Epiitolam contra eos , qui fanguinem anima-
umimmundum eife judicant, & carnem muadam
fe dicunt , apud Canifium antiq. led:, tom.5. p^r.2.
enantium FortunatHm 9 qui relida Italia, unde x oriun-
js erat , Gailiam profedus eil , ut Reliquias San-
1 Martini Turoncnfis Epifcopi, cujus ope gravifii-
is oculorum doloribus fuerat liberatus , in Urbe
uronenfi depofitas inviferet. Inde in Urbem Pi-
avienfem fe contulit , ubi Presbyteratus honorem
eruit, ac tandem ejusdem UrbisEpifcopus ordi-
atus eft. Scripfit Poematum libros xi. quos San-
o Gregorio Turonenli nuncupavit . Edidit etiam
bros quatuor de Vita Sanfti Martini, & Vitas ali-
uot Sandorum Gallise Epifcoporum . Vitam Ve-
antii Fortunati fcripfit P.Brovverus Soc.Jefiijquam
llius Operibus prsetixit . Demum, inter Scriptores,
ui fexto Eccledx fxculo doftrina & pietate in Gal-
iis claruerunt, recenfetiir Sanfitus Gildas Abbas
onafterii Ruyenfis , in Direcefi Venetenfi, cogno-
lento Sapiens , cujus extant Opera torn, v 1 1 1. Bi-
V 4 blio-
HlSTORIA
bliothecaz maximx Patrum Editionis Lugdunenfis .
Sunt qui diftinguunt eumdem Gildam in duos 3 quo-
rum unus Badonictts , alter ^Albanius didus fuerit ,
fed eos, qui ha fentiunt > a vero abludere oftendunt
Bollandiis ad diem xxix. menfis Januarii , & Mabil-
lonius fseculo I. Benedidino, ubi Sanfti Gilds vitam
refert. Natus erat S. Gildas in niagna Britannia ,
fedinArmoricam > feu in minorem Britanniarn po
ftea feceffit, ubi Coenobium Ruyenfe extruxit,quod
nunc gallice nuncupatur : Saintt Gildas de P\i4ye .
D. Cede, fi placet, alios Scriptores Ecclefia*
fticosj qui fexto nominis Chriftiani fasculo , in aliis
Orbis partibus floruerunt ?
Mt Plurimi Scriptores fexto Ecclefix fxcula
celebres fuerunt in Africa , Hifpania> & Italia . In
ter Scriptores Africanos primes tenet Santtus Ful*
gentius Rufpenfis Epifcopus in Scriptura Sacra , &
in do&rina SS.Patrum, pr^cipue S Auguftini, verfa*
tifilmus.Decem libros pro defenfione Gratig Chrifti
lucubravit, quorum feptem adversus libros a,FauJlo-
RejenfiEpifcopoSemipelagiano editos compofuit,.
& univerfa, qu hie Semipelagianorum Coriph2?us
contra do&rinam S. AuguiUni fcripturierat , omni
argumentorum genere funditus fubvertit. Reliquos
tres libros ad Faufli Sedatores expugnandos Mona-
chisScythis acerrimis gratis defenforibus infcri-
pfit . Libri feptem , quos Fulgentius edidit contra
jF^7?^m,perierunt; eos tamen fe legifle teftatur S jyj-
dorus Archiepifcopus Hifpalenfis in lib.de Illuftribus
Scriptoribus . Tres alios libros de Dentate pradefti-
nationis & gratia inftriptos edidit Fulgentius , ficut
teftatur audor vit^e ejus cap. 29. Prseterea, a Moni-
mo virolaico, iibique amicidimo^ad fcribetuluin de
EcCiESIASTICA. 31$
i rina pr&dcftinatime iterum compulfus* trcslibros
I Dcudit Fulgentius, in quibus eum in fcopum col-
J iat> ut oftendat, Deum prsedeltinare homines ad
I na , non ad mala perpetranda ; San&umque Au-
i ftinuin intellexifle Dei pnedeftinationem ad ma-
| u pcenx , non ad malum culp# . Hos tres libros
1 Euglppum Abbatem Auguftinianae doctrine per
fiJiam propagatorem tranfmiiit Fulgencius . Pr#-
illos receniitos libros, quos pro defenfione gra-
P? Chrifti juxta mentem Sanfti Auguilini exaravit
(idus ille Doctor , alii adhuc extant ab illo con-
mat/3 videlice t adversus ^Arlams liber . ^d Dona-
1 n liber de Fide Orthodoxa ex diverfis erroribus H&-
I icomm *Ad Petrum Diaconum de Fide liber . *4d-
I SMS Trafamundum Pggem libri tres . Pro Fide Ca-
I ilica adversiis Pint am ^Irlanum liber , a Chiffletio
j [mum editus . De qninque Qutftionibus ad F err an-
I n liber . VAVI& Epiftola Morales & Dogmatics
ira de Sanfti Fulgcntii libris legi poiiunt apud
beum in Diflertatione de Scriptoribus Eccle-
fticis . Sandum Fulgentium omnia Latinorum
irtyrologia memorant 3 ejusque vitam gravi ftylo
i idam ejus Difcipulus fcripfit , quam exhibet Bol-
i idus ad diem primatn mentis Januarii . Inter San-
Fulgentii Difcipulos eminuit Fulgentius Ferran*
s Carthaginenfis Ecclefise Diaconus, qui vixit uf-
le ad annum DXLVI 1 1. de quo plura habet Facun*
^Hermianenfis in Africa Epifcopus lib.4. cap.?.
O defenfione trium Capitulorum . Hujus Ferran-
omnia Opera Petrus Francifcits Chifletiys publi-
.vit Divione inGalliis anno MDCXLIX. Facundus ,
ox amelaudatus, Hcrmianenfis in Africa Epi-
opus , doftiflimus quidem fuit , fed in defenfione
trium
314 HISTORIA
trium Capitulorum adeo pertinax , ut in Schifmate
occubuerit , ficut facild colligitur ex illius Epiftola
fidei Catholics in defenfione trium Cdpitulorum> quam
publica luce primus donavit Lucas Dacherius Be-
nedidinus Cong. Sandi Mauri tomoui. Spicile-
gii . Duodecim etiam libros fcripfit idem Facundm
pro dc&nfione trium Capitulorum , quodque gra-
vius eft, in ipfummet Vigilium Papam, qui tria Ca-
pitula damnavitj adeo acrirer invedus eft, ut ilium
proditionis, collufionis cum Acephalis , ambitio-
nis & venalitatis arguerit 3 ut videre eft prefer tim
in librOj quern edidit contra Mocianum, qui Africa-
nos Antiftites merito redarguebat^quod fefe a Yigi-
lioPapa, & abEccIefia, trium Capitulorum causa,
fegregarent.In eadem trium Capitulorum defenfio
ne perftititZ/erdta.rEcclefIg Carthaginenfis Diaco-
nus,qui libellum fcripfit de HrefiNeftoriana>cmBre~
viariititulam indidit^quod emendatiflimum edidit,
notisque elegantiffimis illuftravit eruditus P.Gawe-
rius Soc Jefu.Pro defenfione itidem trium Capitulo
rum Vittor Tununenfis in Africa Epifcopus plurimas
ac graviflimas aerumnas pertulit , & ab Imperatore
Juftiniano variis exiliis affli&us eft. Scripfit hie VI*
ftor Chronicon rerum geftarum ab orbe condito uf-
que ad an.DLxvi. quo ^fuftinus junior Imperium au-
fpicatus eft. Sed hujus Chronici prima pars interiir,
lupereft tantiim pofterior,qux ab an.ccccxLi v. quo
deilh Profper> orditur; & ad an.oLxvi.progreditur.
Denique inter Afros Epifcopos,qui fexto fgculoflo-
r uerunt, numerantur Vigilius Tapfenfis in Bizacena
Africg Provincia Epifcopus^qui libros quinque^con-
tra Neftorianam , & Eutychianam Harrefim edidit j
infuper, Difputationem cum Sabdlio,Photino>& *4rio,
fub
I ECCLESIASTICA. 3IJ
i > nomine Saudi Athanafii , & undecim libros d*
1 nitate,z\tem San<5to Athanafio perperam adfcri*
p >s . Multi eruditi viri exifiimant , hunc Vigi-
li n Tapfenfem effe auftorem Syniboli , quod lie
i ipit : Quicumque <vult falvus ejje &c. quod vul-
g attribuittir San&o Athanafio ; Primafius Adru-
n tinx Ecclefi^e in Bizacena Africa? Provincia Epi-
fi pus , qui libros quinque Expofitionum in Apo-
e ypfim , commentarios in Epiltolas Sandi Pauli
ipiit , & librum unurn fie infcriptum : Quid fa-
It hareticum ? Primafio cosvus fuit *}unilius Afri-
c tus Epifcopus,qui libros duos per moduni Qu#-
I >num & Refponfionum de fartibus divina Legis
Iipfum Primafium fcripfit . Hie ^unilius non eft
ior Commcntarioli in tria priora Capita Gene-
$ 3 fed potius Venerabilis Beda, ut modo conve-
I inter viros eruditos . Eugippus Abbas Africanus
i faurum fententiaru ex diverfis S Auguftini Ope-
I as defloratarum collegit, eumque duos in libros
1 ributum nuncupavit Probg Virgini Sacr .Hi funt
D ^briores Scriptores , qui in Africa pr^fulferunt .
D. Quiinam funt illuftriores Scriptores > qui
([to Ecclefia: (xciilo in Hilpania floruerunt ?
.] M. Multos in Hifpania egregios Scriptores
t enfet S. Ifidorus Hifpalenfis Epifcopus in lib. dc
S iptoribus Ecclefiafticis , quos hie breviter indi-
c )o . Agmen illorum ducet Orentius gente Hifpa-
I s , patria Tarraconenfis , Epifcopus Eliberita-
is, qui Synodo Tarraconenfi anno DXVI. adfuit >
i ipfitque Commonitorum Fidelium metro heroico ,
i jus mentionem facit Sigebertus in Catalogo
1 p. 34. yuftiniantfs Ecclefi^ Valentine Epifcopus
3rum cdidit Rgfponfionum ad quemdam tyjiicum de
I inter-
HlSTORIA
interrogatis Quaftionibus quinque,nt videre eftapuci
Ifidorum cap.2o. lib. de Scriptoribus Ecclefiafticis,
^fujius Juftiniani frater , Urgellenfis , five Orgelli-
tanus in Catalaunia Epifcopus interfuit Concilic
jToletano fecundo celebrato annooxxxi. fcripfit
cxpofitione-m myfticatn in Cantica Canticorum ,
cujus meminit Ifidorus cap.2 1. lib. de Scriptoribus
Ecclefiafticis . Duas prseterea ejufdem *}ufti Epi-
ftolasevulgavitj/<w Dacherius torn. 3. Spicilegii,
/fprigitis Ecclefia? Pacoiifis in Hi/pania Epifcopus :
vir fuic lingua difertus > & fcientia eruditus . Scri-
pfit Explicationem ^fpocalypfeos B. <Joannis y fed il-
Jud Opus interiic . Alia quasdam Opera , tefte Ifi-
doro cap. 1 7. lib. de Script. Eccl. edidit idem Apri-
gius, quorum nee npmina quidem fuperfunt . Lean*
der 3 poft diuturnam vit# Monaftica? profeffionem
Hifpalenfis Ecclefise Archiepifcopus faftus, vir fuit
tefte Ifidoro ejus fratre cap. 28. lib. de Script. Eccl
fuavis eloquio, ingenio praeftantiflimus , & viti
non minus quam doSrina clariflimus . Scripfit ad
florentiam fororem fuam I(egulam de Inftitutionzj
Virginum & content ftu Mundi > quam primus in lu-
cem edidit Lucas Holftenius in Colledione Regula-
rum Parifiis anno MDCLXIII. Extat ejufdem Leandri
Homilia , quam ipfe in laudem Ecclefix , ob con*
verfionera Gothorum , habuit poft finitam Syno-
dum Toletanam III. cujus magnapars ipfe fuit , &
orthodoxam fidem , extinda in Mifpaniis Ariana
Ha?refi ,, totius Gentis Gothics confenfione confir-
mari fecit , adeo ut Gothorum Apoftolus jure me-
rito audiat . Tanci Leandrum Hifpalenfem Epifco-
pum fecit S. Gregorius Magnus Papa , ut ipfi libros
iiios Moralium injobnuncupaverit. Alia Leandri
ad-
I ECCLESIASTICAL 317
i versus Arianam Hserefim Opufcula > plures Ho-
I lias, multaque ad Officii Ecclefiaftici incremen-
I a & decorem fpedantia refert S.Ifidorus cap.28.
1 , de Script. Eccl. Zelum S.Leandri in profligan-
1 Ariana Hxreii in HiTpania imitati funt Licinia-
n 3 Severus & Joannes didus Biclarienfis . Prior >
i Lklnlanus Carthaginenfis Spartarias in Hifpania
I ifcopus j cujus meminit S. Ifidorus cap. 29. lib*
d Script. Eccl. ob Fidei Catholics ftudium a Leo
|;;ildo Hifpaniae Rege in exilium miflus obiic
nftantinopoli , fcripfitque nonnullas Epiftolas ,
irum unica dumtaxat extat ad Gregorium Ma*
jm Papam data . Alter , feu Severn* Malacita-
j in Hifpania Epifcopus , de quo agit Ifidorus
>. 50. lib. de Script. Eccl. ob fidem itidem Ca-
licam a Leovigildo Rege exilio mul&atus eft ,
ipiltque librum adversus Vincentium Csefarau*
lanum Epifcopum , qui a Catholicis ad Aria*
um caftra tranfierat ; compofuit etiam alitim <
rum de Firginitate , ctii *4nnuli nomen dedit .
rumque Opus periit , vel in Bibliothecarum an-
is dclitefcit . Tertius, feu Joannes di&usBicla-
ifisy cum Arianx Harrefi^ qua: in Hifpania id seta-
t latifiime graffabatur , nullo pafto confentire vcl-
I , a Leovigildo Rege Ariano Barcinonem relc-
I cus eft , ubi integro decennio multas ab Arianis
lidias & perfecutioncs invidta animi conltantia
I ffus eft . Poltea, Monafterium Bielarenfe ad Pire-
I i montis radices extruxit 3 ex quo eduftus eft >
I Epifcopus Geruudenfis confecraretur . Scripfk
] anncs Biclarienfis Chronicon ab anno DLXVI. quo
1 <5tor Tununenfis defiit ufque ad annum DXC.
^ >mpofuk etiam Joannes Biclarienlis Pggulam in
fui
3i8 HISTORIA
fui Monafterii ufum , atque nonnulia alia Opera
ut refert Ifidorus cap. 21. lib. de Script. EccL ub
Joannis Biclarienfis cum laude meminit . Sed dc.
Scriptoribus , qui fexto Ecclefias fxcalo dodrina 8
pietate confpicui in Hifpania floruerunt , fatis di
clum fit .
D. Habuitne Italia in fexto Ecclefce fecuh
Scriptores , qui fanditate & erudicione conferr
poflint cum illis Viris illuftribus , quos jam in me
dium protulifti ?
M. Habuit Italia in fexto Ecclefias fxcul
prseclariflimos Scriptores , q^ui dodrina? & pietati
fama illis Au&onbus , quos jam memoravi, an
a^quales , aut ftiperiores fuerunt , quos inter hi cc
lebriores fuerunt : Ennodius Epifcopus Ticinenfis
Boetius , Cafftodorus , ViStor Capuanus Epifcopus
Huflicusj Dacius Mediolanenfis Epifcopus , *dgne
Ins Ravennatenfis Epifcopus, Orator 3 Pafchaj itts
Dionyfius exiguus & S. Gregorius Magnus Pontife
Maximus quorum Opera hie breviter aflignabo.
Ennodius Epifcopus Ticinenfis > quern ut San
dum Confeflbrem laudant Summi Pontifices WCQ
laus I. in Epiftola ad Mickaelem Imperatorenx-r
Joannes Vlll. in Epiftola ad Esrcharium Abbatem
& Cregorius Vll. in Dittatu , fi tamen hujus Didatu
ille fit Audor ; genuina Legatione ad ^naftafwn
Auguftum fundus eft, & Symmachi deceifori:
Hormifda? caufam egregie peroravit, ac propu-
gnavit . Mortuus eft anno DXXI. ejusque variarurr
Epiftolarum libros novem , necnon Opufcula in.
lucem edidit , atque eruditis Notis illuftravit Sir-
mondus , funtque inferta torn. ix. Bibliotheca: ma
xima: Patrum Editionis Lugdunenfis .
Boe-
ECCLESIASTICA. 3
I Boetius ex illuftrifiima Roma: familia ortus ,
J r fuit dodiflimus, juxta ac religiofiflimus . Tern-
I >re Anaftafii Imperatoris , & Theodorici Gotho-
i m Regis, qui turn temporis Italia? dominabatur 9
I iriiit . Verum, illius Regis Ariani inimicitias ex~
I rtus , Ticinum in exilium abdu&us eft ^ ubi in-
I I diuturni careen s tsedia &fquallores, prseter
a quot Opufcula Philofophica , libros quinquc^
| dit de Confolatione Philofopbia , & iibrum de Tr/
ate y quern Doftor Angelicus S. Thomas Com-
ntariis illuftravit. Crefcentibus poftea cumu
annide Theodorici Regis fufpicionibus , immif*
:arnifice , Boetius fuit in carcere decollatus aa-
DXXI v. Indicem Operum Boetii exhibeat Pojfe-
us in Apparatu facro s Bellarminus , & Labbeus
3iflertatione de Scriptoribus Ecclefiafticis . Ob-
^ant etiam periti Critici , Iibrum , cui titulus
: de >iftiplina Scholarium , falso adfcriptum cflfc
^tio, quippc quipluribusincptiisfcatetj ficut
I a legend confeftim patebit .
Cajfiodorus Senator & Patricias Romanus Theo-
ico Italic Regi cariffimus fuit , & ad varias ac
narias dignitates ab ipfo eveftus . Plurima-^
lipfit Opera , inter qtias primum obtincnt locum
m.tmentarii in Pfalmos . Epiftolarum libri x 1 1. In*
mvtionum Divinarum libri duo . JDe Orthographic
I veteribus Grawwaticis excerpt a. Chronicon ;i
I ditu Mundi incipiens & deiinens in annum^j
triftiDxix. Hiftoria Ecclefiaftica , qua Tripartite
itur 5 quam ex Graccis Auctoribus Socrate y So-
ft^Ko ac Theodorcto per amicum fuum Epipbanium
Si lUfticum Jatine redditis concinnavit . Liber de
^ ma . Libri x n. de rebus geftis Gothorum > qui
I
H 1 T O R t
amplius non extant , fed illos *fornandes Ravennas
Epifcopus in Epitomen redegit > quam mine habe-
mus * Alia Opera edidit Cajjiodoms , quae mox de-
perdita font . At Commentarium in Cantica Can-
ticorum non efle genuinum Cafiiodori fcetum lucu.
lenter oftendit eruditus P. Joannes Garetius Mona-
chus Benedictinus Congreg. S. Mauri in Prarfatio
ne in Caffiodorum,,cujus Opera in duos Tomos di
ftributa in lucem emidt > una cum vita ejufdeiiL.
Caffiodori, quern ClariflTmiis parentibus natuu
Scillacii 9 qua^ urbs Brutiorum turn erat priniam
cumque anno xtatis fuo 60. vel 70. faecuio nunciur
remilifle 3 & Sandi Benedidi Regulam in Coenobi
prope Scyllacium a fe conftruSo profeflfum fuiflfe.
perdoda diflertatione evincit mox laudatus Gar
tius .
Fitter Capuanus Epifcopus annoou Cyclu
Pafchalem condidit adversiis Viftorem Aquit
nuni . De quo Cyclo egregie ediflerit Bucherius i
Opere de Dodrina Temporum cap. xi*
^uflicus S. R. E. Diaconus ^udicatum Vigil
Papx, quo ttia Capitula erant profcripta, maxim
laudibus primiim extuilt at > mutata poflmodui
fententia, fcripfit adverfus Vigilium . Quapropfc
a Summo iilo Pontifice damnatus, & propt(
Schifma exauctoratus fuit * Scripfit etiarn Ruftici
Jibrum contra Acephalos *
Sunt nonnulli > qui Dacium Medioianenfem j
Epifcopuei inter Scriptores , qui fexto fxculo \ ,
Italia floruerunt, reponunt ; quia exiftimant illu j
efle Auftorem Chronici rerun? Mediolanenfium 3 qtic ,
hadeniis ineditum affervatur in Bibliotheca M
diolanenfi . Verum^doftitTimus Mabillonius tom-
vc
EcCLESlASTICAi
et. Analed. pag. 3. rede obfervat > Dacium , qui
:xto Ecclefis feculo Mediolanenfi prasfuit Eccle-
[x 9 non polfe efle Audorem illius Chronici , quia
11 eo narrantur res Mediolanenfis Ecclefiae ab oda-
o fxculo ad tempus Alexandri II. Papae j definit-
ue prasdidum Chronicon in anno MLXVI i. ex quo
iculenter conftat, illud non fuiffe editum a Dacio,
ui fexto fseculo Ecclefiam Mediolanenfem rege-
at. Cseterunij quamvis Dacius non fit Audor
lius Chronici , inter viros tamen , qui fexto fx-
ulo in Italia celebres fuerunt , fedem haberc^
ebet , quia Cafliodorus , vir hujus feculi j ut mox
ftendi , infignis * ad ipfum fcripfit Epiftolam ,
ux libra duodecimo ejus Epiftolarutn ordine eft
icefima feptima .
+dgnellus Ravenna^ Epifcopus Templa ab Aria-
is extruda purgavit, & ad verum Dei cultuni^
aduxit , fcripfitque Epiftolam ad ^rminium de
ttioneFidei, qua? extat torn. vizi. Bibliothecx
trum .
Orator natione Ligur a Vigilio Papa , cui ap-
ime charus f uit , inter Subdiaconos Ecclefise Ro-
anse fubledus/cripfit carmine heroico Hiitoriam
duum Apoftolorum a S. Luca Evangelifta de-
riptam, & duobus libris comprehenfani > qux
betur tomo x. Biblioth. Patrum .
Pafcbafius S. R. E. Diaconus libros edidit duos
Spirit u Santto , qui infer ti funt torn, vi 1 1. Bi-
ioth. Patrum . Laurentio Antipapa: ex ignorantia
vit Pafchafius contra Symmachum legitimum-*
Dntificem , & ob id ejus animam piacularibus
urgatorii pcenis addidam vidit S. Germanus Ca-
4anus Epifcopus .
Tom. II. X jD/o-
H lSTO&lA
Dionyfius cxiguus nations quidem Scytha , fed
Monafterii Roman! Abbas , ut multi poll Vencra-
bilem Bedam afferunt > Au&or ed^fr* Chriftiana 9
qua in putandis annis a Natali Chrifti Domini
etiamnum utitur Ecclefia Romana.At Dionyfius in
confignando initio illius RK& anno quadragcfimo
cjuinto Jmperii Augufti , quadriennio integro i
vero Natali Chrifti aberravit, Chriftus enim , ut
late oftcndi in Traftatu de Mifteriis & *4nnis Chrifti 9
natus eit anno quadragefimo Jmperii Augufti. Alia
Opera Jucubravit Dionyfius , fed prxfertim novam
Canonum Cplledionem adornavit, qu^ ftatim ab
cclelia Romana obviis ulnis excepta eft , de qua-
Jegendu$ eft do&ifllmus Petrus de Marca ArchiepN
fcopus Pariiienfi3 cap. 4, JiU 3, de cortcordit Sacer*
dotii & Jmperii ,
Poftremo , $, Gregorius Magnus , de quo i
fuperiori Colloquio multa jam diximus, pat
Romanus , Gordiam Senatoris ^ 8c Sylvia filius f
fpjendidiffimum fuit Jtali^ ac totius Ecclefia lu-
ipen, Ad fuprenium Pontificatum j invitus qui-
dem annoDxc, eve^us, omnes fqas vires &co-
gnitiones ad Ecclefiae ornamentum 9 ad Religionis
propagationem 3 & ad omnium Chriftiauarum vir
lutum contulu incrementum , Mala licet & adver
se valetudine diu affli^us , necnon gravi , atquo
diuturn^ vexatus podagra, edendis tamen ad Chri-
ftunorum inftitutionem libris , qui famftitatem ac
erudicionem unique fpirant , jugiter incubuit .
Opera genuina S f Gregorii Magni Pap funt ifta :
Expofitio Mor&lis in ^ob ia triginta quinque libros
diftin&a. Liber Pafloralis , feu de Cura Paftorali
in partes diftributws Hwuli* faper Pro-
ECCLESIASTICA. 323
jbetam Ezechielem viginti du& . Homilia quadragin-
ta in Evangelia . Epijiolarum libri duodecim . *Anti~
pbonarixm . Sacramentarium , quod ex venerandx
autiquicatis Codice MS. edidit Hugo Menardus Be-
ledidtinus Congreg. S. Mauri . Quatuor libri Dialo-
lorum> quos Hsereticij & nonnulli Catholici in-
cemperantions Critices viriGregorioMagno ab-
iudicant , diditantes , quatuor illos libros Dialo-
gorum ineptis fabulis , & innumeris miraculis ,
^uge ab omni veri fpecie abhorrent , effe infartos .
ied iftos Ariftarchos merito doctifllmus nofter
Melcbior Canus lib. xi. de locis cap. 6. cafligathis
/erbis : Magnis , fr&clarisque virtutibus wiri fan-
^iffimi atque oftimi id confeqtti meruernnt , ut in re-
?us ejusmodi , qttas velfpeftajje 9 <vd ab alii s fide di-
t \nis , qui fpettarint >fe vidiffe teftati fitnt , fides omni"
to illls babeatur . Qua in re Erafinus Rgterodamus 9
liique juniores quidam fape ac licenttr errarunt
Vddo etiam , quod licet hxc miracula > qux S.Gre-
orius in his quatuor Dialogorum libris narrat 3 (i
debilis racionis humanse trutinam expendautur,
credibilia videri poffint, nihilofeciiis fpeftata
mnipotentia Dei , cui omnia parent , creditu fa-
ilia erunt . Sed hac de re plura legefis apud Ma-
illonium torn. 2. Annalium, & fa?culo i. Benedi-
ino . Inter Opera dubia S. Gregorii Magni col-
cant periti Cririci Commentarium in libros Kggum >
: Commentarium in feptem Pfalmos Panitent tales .
.eiicitur autem a viris eruditis tamquam fpurius &
ppofititius Commentaries in Cantic*Canticorum,c(ui
b nomine S. Gregorii Magni circumfertur , turn
uia non extat in MSS. Codicibus melioris nots ;
m quia etiam Paterio S. Giegorii Magni difcipu*-
X 2 10,
324 HISTORIC
lo 3 ejusque Operum ftudiofiffimo, fait omnino in-
cognitus* Novam & accuratifiimam omnium.*
S* Gregorii Operum Edicionem adornarunt erudi-
tiflimi Monachi Benedidini Congreg. S. Mauri ,
quani doftilliniis Prsfationibus , & Notis , atquc
Sandiflimi illius Pontificis Vita elegantiffime de-
fcripta illuftrarunt , & S. Gregorii Magni Opera_
in quatuor Tomos diftribuerunt.Priori Tomo con*
tinentur Exegetica in facram Scripturam , fcilicet
Moralium injoblibritrigintaquinque, Homilia-
rum inEzechielemProphetam libriduo, & toti-
dem Homiliarum in Evangelia .
Secundus Tomus continet caetera S. Gregorii
indubitata & germana Opera , five ad Hiftoriam ,
five ad Ecclefiafticam fpedent Difciplinam ; fcili
cet librum Regula? Paftoralis , quatuor Dialogo*
rum libros , & Regiftrum Epiftolarum .
Tertius Tomus bipartitus eft . Prior pars \
cxhibet librum Sacramentorum , Antiphonarium ,
& cetera liturgica cum eruditiffimis Notis Hugonis (
Menardi Congreg. S. Mauri Benediftini . Alters ;
ejufdem Tomi pars compleftitur Commentarium
in lib. i. Regum, Expofitionem in Cantica Cantico-
rum magna ex parte auftam , aliam in feptem Pfal-
mos expofitionem , & concordiam quorumdam fa-
crap Scripturae teftimoniorum c
Quartus Tomus duas etiani in partes divifus j.
eft . Prior pars continet S. Gregorii Vitam > turn
a Ptulo Warnefridi, turn a Joanne Diacono fcriptam,
& aliam recentem , quam ex Gregorianis prefer-
tim fcriptis adornarunt dodiflimi Patres Benedi-
ftini Congreg. S. Mauri . Secundapars ejufdem-* *
Tomi cxhibet genuinum Paterium S, Gregorii Ma- p
gni
ECCLESIASTICAL
gni difcipulum , qualis habctur in quarn plurimis
sptimae Noes MSS. & +dlufi Tornacenfis Monachi
Expolitionem iti Novuni Teftamentum ex Grego-
ianis fententiiSj quae Paterii nomen in fuperiori-
?us Editionibus immerito praeferebat *
D. Nihil ha&enus dixifti de Scriptoribus
3rsecis > qui fexto Ecclefise faeculo magnam erudi-
:ionis famam fibi in Oriente compararunt, quorum
lomina , patriam , & Opera fcire percupio .
M. S^culum fextum fingulari eruditione in
Driente nobilitarunt Bafilius genre Cilix , & Pre
jbyter Ecclefiac Antiochenae, qui fcripfit treslr-
)ros Hiftorid Ecclefiajlica > quorum primus incipit
ib anno CCCCL. & definit in Simplicii Papae mortc
mno CCCCLXXXIII* Secundus initium inde fumensi
m perduxic ufque ad annum DXVIII*
ertius res geftas ab Imperatore *}uftino comple-
Jitur Aliaejufdem Bafilii Opera refert Pbotius
n Bibliotheca Cod. 95. & 107. Tkeodorus Ecclelix
onftantinopolitan Ledor collegit ex Socrate,So^
:omeno & Theodoreto Hiftoriam triparticam duo-
ms libris comprehenfam i vicefimo Conftantini
agni Imp.anno ufque ad Impcrium ^tiliani percin^
;entem . Huic Operi poftea Theodorus duos aiios
iftorix Ecciefiaftica: libros addidit^proprio raarte
onfcripros, a tempore videlicet, quo Socrates
iiftoritf fineni impofuit 3 ad principiutn ufque Im-
>erii *}uftini fenioris , ideli , ufque ad anmoxvn i
obius MonachusOrientalis fcripfit librum adver-*
us Sevcrum Hzreticum , cujus nulla fuperfunt ho*
lie veftigia , & libros novem de Incarnation? Domi*
quorum fragmenta legi poflfunt in Bibliotheca
. ccxxn. Joannes ScytbopoUtAnus fcri-
3
H I S T O R 1 A
pfit contra Eutychianos , & Acephalos . Cyrillus
Scythopolitanus ficripfit Vitam 5". *Joannis Silentiarii,
Vitam S. Eutbymii Abbatis , & Vitam 6". Sab<e . His
Scriptoribus Graxis addi poffunt Procofius Gaz^eus
qui in plurimos Scripture faerie libros edidit Com
mentaries, ut videre eft in Bibliotheca Photii
Cod. 1 60, 206. & 2,07. Gretas Caefareae in Cappa-
docia Epifcopus > qui fcripfit explanationem iiLj
Apocalypfim ; Zacharias Mytilenus Epifcopus , qui
calamum ftrinxit in Manichseos; Epbremius , feu
Eupbramiut Epifcopus Antiochenus , multos com-
pofuit Tra&atus pro defenfione Concilii Chalcedo-
nenfis ; Joannes natione Cappadox > Epifcopus
Conftantinopolitanus , ob (ingularem vicae abiti-
nentiam diAus Jejunator fcripfit librum de Baftifino 9
quern S. Leandro Hifpalenfi Epifcopo dicavit, ut
teftatur S. Ifidorus Hifpalenfis in lib. de Scriptori-
Ecclefiafticis , aliosque de Pcenitentia compofuit li
bros y de quibus videndus eft dodiflimus Joannes
Morinus Congreg. Oratorii Presbyter in fine libri ,
quern edidit de Pcenitentia. Inter libros, quos
Joannes diftus *}ejunator de Pcenitentia fcripfit ,
prxcipuus eft liber Pwiitentialis , ex quo Gr^eci
multa in fuis fcriptis teftimonia excerpferunt ; Eu-
logius Patriarcha Alexandrinus libros quinquo
fcripfit contra Novatianos apud Photium in Bi
bliotheca Cod. ccxxv. item librum contra Tbcodo-
fiuw, & Se*verum,de quo idem Photius Cod.ccxxvi*
item Invettivam Orationem contra unit at em fubitb
exortam inter Theodofianos , & Gajanitas Acephalos,
dc qua idem Photius Cod. ccxxvii. Pmerca*
Orationes xi. quarum argumenta perftringit Pho
tius Cod. ccxxx. ejufdem Eulogii Patriarchs Ale*
xan-
g
ECCLESIASTICAL 317
andrini Scrmoncm in diem Feftum Palntarunu*
ublicavit dodiilfanus Combefifius tom.i. Auduaril
ibliothecse Gr^co-latinse > ficut jam obfervavimu
i fuperiori Colloquio Inter nobiles Scriptores
"rrsecos jure cenfetur Evagrius Scbotafticus > qui
piphania Syria* urbe oriundus > poft Bufebium *
ocratem ^ Sozomenum & Theodorecum > libros
x Hiftorise Ecclefiaftica? concinnavit> ab anno
:ilicet ccccxxxt* quo Neftoriaiia impiecas in Con*
ilio Ephefino confixa eft , ufque ad duodecimum
nnum Mauricii Imperatons > ideft , ufque ad an^
umDxcni. Omnia> qua* ad fuum argumentum
tigne traftandum conducerc poterant > Fumma di-
entia ex optimis Scriptoribus collegit ^ putd ex
, Joanne , Zacharia 4 Euftachio & Pfocopio
hetoribus . Evagrii Hiftoriam Ecciefiafticam do-
illimus ydefius e Graeco in Latinum fermoneirL-j
ertit, & egregiis Notis illiiftra,vit * Verfio quippe
hriftophorroni > qua ufus eft Baronius f variis iit
cis npn fatis viris eruditis accurate videtur. Scri*
fit etiam idem Evagrius volumen Epiftolatum >
rationum & Relationum , iniperante Tiberio Con*
antino , a quo Qu<c/loris dignitatc donatus eft , ne^
lulto poft > ciirn Orationem compofuiflet de lau-
ibus Mauricii Augufti ob Natalem Theodofii no*
iliffimi pueri , codicillos prsefedurai ab eodenu*
auricio acccpit > ut ipfemet teftatur in Epilogo
iiftoria? fuse *
D* Percenruiftine ornnes Scriptores Grsecos,
ui fexto feculo floruerunt ?
M. ^ Superfunt adhtic noiitiulli > quos hie bre-
iter fubiiciam * Dorotheas Archimandrita> & San*
us Joannes Climacn* de moribus pta*clare fcrif>fs*
X 4 runt*
Hlt TORIA
runt. Dorothei virtutes graviflimis teftimoniis
Theodori ftuditse , & Tara/ii Patriarchs Conftan-
tinopolitani celebratae funt , ut liquet ex Prologo
ad ipfius Dorothei ^fceticas Inftitutiones , quae
extant in Biblioth. Patrum . Joannes vero di&us
t&Climacus ob librum quern edidit j ScalaCcelim-
fcriptum j & in triginta Capita diftin&um , quibus
tamquam totidem gradibus , feu fcalk* ad f^rfe-
ftionis religiofse culmen afcenditur . Vitae S. Joati-
nis Climaci aliquod Compendium a Daniele Mo-
nacho Raythuno elucubratum libro ipfius, ScaU
Ccsli , infcriptopraffixumeft , quod etiam recitat
Bollandus ad diem xxx. menfis Martii , qua colitur
S. Joannes Climacus. Scripfit etiam idemSanctus
librum ad Paftorem . Leontius Bizantinus Monachus
in Laura S. Sabx prope Hierofolymam fcripfit li- :
brum de SeSlis Hareticorum 3 ac de Synodo ChaUc- ,
donenfi in x. Aftiones diftinftum . Tres libros ad* \
versus Eutychianos & Nejlorianos : Libros duos con-* j
tra fraudes ^pollinariftarum : item Solutiones *Argu- \
mentorum Severi , & alia Opera , quae five edita , (
five inedita verfione latina doaata & accuratidims
repurgata in lucem propedicm emiflurus eft do-
diflimus nofter Michael le Qitien . Denique , in^>
fexto Ecclefix fa?culo duo ^inaflafii celebres fuc-
runt in Oriente , quos, ficutjam inftiperioriCol^
loquio obfervavimus , nonnulli infcite confundunt*
Alius quippe fuit ^fnafta/ius fenior cclefiae Antio->
chenx Patriarcha , qui compofuit tres Orationes , e
quas nofter Combefifius inferuit torn. 2. Bibiiothecar f
Grasco-latinx Sanftorum Patrum Prima Oratio ii
eft de ^Annunciation? Beatijfim# Virginis , ficuti & i
fecunda ; Tertia vero eft de Transfiguratione Domi* 1
ni
ECCIESIASTICA* 32P
li noflri <*fefu Chrifli . Extant etiam fub nomine?
\naftafii Patriarchs Antiocheni quinque Oratio-
les Dogmatic* manufcriptae in Bibliotheca Cfa-
ea , ut refert Larnbecms tomuy. Commcntariorum
eadem Bibliotheca pag. 167. Alter *,4naftafius
uit Monachus , qui vixit in Monte Sinai , & ide&
appellatus . Hie Audor eft librorum xi*
contcmflationum in Hexaweron y quos
imen Baronius putavit efle foetus Anaftafii Pa-
iarchse Antiocheni . citantur enim hi libri in An-
lalibus Michaelis Glica viginti circiter vicibus, ibi-
te nunquam eorum Auftor Epifcopus 3 autPa-
iarcha Antiochenus appellatur , fed fsepius v/#<*-
afius Sinaita , ex quo colligitur , Anaftafium Mo*
achum Sinaitam legitimum efle horumce libro*
im parentem , rion vero Anaftafium Patriarcham
.ntiochenum . Liber , cui titulus : $gfponfio ^fna~
afiiEpifcopi ad Orthodoxorum aliquorum Cbriftiana*
\m interrogations* de diverfis Capit ibus Ecc lefiafti*
, quern Baronius tribuit Anaftaiio Sinaitae , nc-
ue ab hoc , neque ab Anaftaiio Patriarcha Antio*
heno editus eft ; tum quia plures errores Grasco-
iim inferti funt in his Quxftionibus & Refponfio-
ibus ; tum quiaetiani in illis citantur Olympiodo-
us , qui decimo faeculo floruit , & alii juniores
:riptores . Liber infcriptus Dux vi<e adversus */f <?-
balos editus eft ab Anaftafio Monacho Sinaita, non
ero ab Anaftafio Patriarcha Antiocheno, ut vifurai
ft Baronio . Titulus enim in MS.Codice fie habet :
Ixordium libri S. ^fnaflafii Monac hi Sinaita . Simi-
ter , Oratio dcfacra Synaxi , & Expofitio in Pfal-
wmfextum > qua: a Baronio adfcribuntur Anaftafio
ipifcopoAntiocheno, funt Anaftafii Monachi Si
nai-
33 HISTORIA
naitae * & Notis a noftro Combefifio illuftrantur
torn. 2* Bibhothecae Graeco-latinar Sanctorum Pa-
trum * Aufus eft ^tlbertinus Se<5te Calvinianat
Pfeudo-Minifter aflerere in libro , quern edidit , dc
Sacramento Euchariftia* , Anaftafium Monachum
Sinaitam credidifle , Euchariftiam efle meratn figu-
ram Corporis Chrifti virtutisejus & efficaciae ple-
nam . At Anaftafium Monachum ab hoc erroro
vindicant Petrus de Marca Archiepifcopus Parifien-
fis in Epiftola ad Luc am Dacberium , *drnaldu$
Doftor Sorbonicus lib. 7. torn. i. de perpetuitate
fidei Catholic* Ecclefix circa Eucbari/liarn cap. 2. &:
NatalisidlexanderinfextoEcclefixfeculo cap* 13.
ubi doftiflimi illi Scriptores pluribus probant >
Anaftafium Sinaitam Monachum realem Corporis
Chrifti in auguftifllmo Euchariftise Sacramento
conftantcr docuiffe , quamvis errore iibi proprio t
& in explicandis hujus Myftcrii circumftantiis la-
pfus, opinatus fit,Corpus Chrifti in Euchariftia efle
corruptibile , & affeftiones , qu# conveniunt acci*
dentibus > putd , frangi , dividi > dentibus conteri>
ftomacho digeri , alterari & corrumpi , Corpori
Domini convenire . Qua in re licet erraverit Ana*
ftafius Sinaita Monachus , nunquarn tamen deflexit
a fide 3 qua Temper j ubique 3 & ab omnibus credi-
tum eft , Corpus Chrifti efle realiter pracfens iru
Eucharifti Sacramento * Sed de Scriptoribus Ec-
Jefiafticis , qui fextum fa?culum dodrina & pietate
illuftrarimt , hc pra^libafle fufficiat .
COL-
ECCLESIASTIC A* 331
COLLOQJJIUM VI.
De DoElrlna > Dlfcipllna > & Morctll
Chriftiana ftxti Ecclcfix
facuti .
Ecclefias Catholics veritas in Do&ri-
na,Difciplina,& Morali potiflimum fplen-
>fcat , hoc unum dumtaxat ad return^ quo: ad Hi-
ariam fexti Ecclefiae fasculi fpcclant, plenam noti-
am deliderari videtur , ut de Doftrina , Difcipli-
i , & Morali hujus faeculi brcviter in ifto Collo-
io difleramus . Agcdum, & oftcnde primo, qux-
im fuerk Do&rina fexti Ecclefiae faeculi ?
M. Dodrina fexti faeculi eadem plane fuit>
mine obtinet in Ecclefia Catholica, & qua: ah
poitolis profeda invariabili fteculorum ferie ad
^s ufque conftanti perpetuaque traditione propa-
4ta eft . Profitebantur omnes fideles fexti Eccle-
B fxculi unam divinam Ellentiam & tres Pexfonas
mtra Arianos, & Sabcliianos ; duas in Chrifto na-
ras , divinam fcilicet & humanam , contra Euty-
tianos ; unam perfonara, feu divinam, contra Ne-
irianos . Circa hxc duo praecipua fidei Orthodo-
dogmata nulla prorsus Catholicos inter fexti
:clefi2e feculi fuit controverfia . Quapropter , ju-
merito obfervat doftiflimusCardinalisJV<?ny/w^
Diifertatione Hillorica de uno ex Trinitate came
ijjb , contentionem illam , quse fa^culo fexto inter
atholicos exorta eft 3 circa hanc propofitionem :
nus Trinitate carne paflus eft , fuifle pura^ii pu-
tam-
H I S T O R I A
tamque inter Catholicos Logomachiam , quails
olim fuerat de hac voce Hypoftafis qua? ftio tanta
opinionum difcrepantia Latinam inter & Grsecam
Ecclefiam agitata. Latini fiquidem, ut jam obfer-
vavimus in iexto Colloquio in Hiftoriam quarti Ec-
clefi faeculi , tres perfonas, & unam Hypoftafim in
Sanda Trinitate eflc affirmabant ; ipfis enim Hypo
ftafis idem erat ac fubitantia,natura>& eflentia. Ex
adverfo Gra?ci tres Hypoftafes in Sandiflima Tria*
de admittendas eile pertendebanr, quia Hypoftafis
apud illos idem erat acperfona . Magno certe ani*
morum aeftu Latinos inter & Grascos diii multum-
que difceptatum fuit, priusquam Latini, re rnaturo
examine ponderata , nomen Hypoftafis in eadem-*
cum Graeeis fignificatione reciperent , quamvis
utrique, ideft,tam Latini, quam Grasci, eflent in re
fignificata plane concordes,nempe unam Eflentiam
efle divinam, tresque Perfonas , atque pro Catholi-
co ifto dogmate contra Hscreticos fe ftrenue depu-
gnare utrique palam gloriarentur . Huicigiturde
lignificatione vocis Hypoftafis contention! in quar
to fasculo accerrime ventilatae perfimilis fuit ifta->
controverfia Catholicos inter iexti fxculi enata cir-
ca hanc propofitionem : Vnus e Trinitate came paf*
fits eft , hanc quippe Monachi Scythe cum quibuf-
dam aliis Catholicis conftanter propugnabant; a!ii
veroCatholici cam Eutychianae Hserefeos infimu-
labant , hincque tot clamofa* difputationes , & tot \
contra fe faditatse hinc inde accufationes Hsec ta* ;i
men pura erat quseftio de nomine, quia utraque If- i
tigantium pars in fidei dogmate confentiebat^duas I
iaChrifto naturas indivisc adversus EutychianoS
ns^ & unam in eodem Perfonam contra^
Ne-
ECCLESIASTICA. 333
leftorianos adftruens. Crediderim ipfe^huiccon-
overfia* inter Catholicos fexti fseculi obortse lo-
am dedifle errorem faSi in hoc pofitum, quod
,ulti Catholici hanc Scytharum Monachorum pro-
Dfitionem : Vnus e Trinitate carne faffus eft, a blaf-
lemiaPem Fullonis I-teretici Eutychiani non dif-
rre autumarent. Hie enim Haereticus Trifagio
Ididerat hsec verba : Qui crucifixus es fro nobis,cum
libus ifta propofitio : "Onus I Trinitate crucifixus
,fenfu convenire videbatur. Veriim, errore facti in
>c hallucinabantur illi Catholici ; nam Petrus Fullo
tec verba : Qui crucifixus es fro nobis Trifagio, quo
:us ter San<3:us proclamatur , addiderat ; ut in-
icret Filium Dei in fubftantia deitatis , vel Trini-
:em totam paflam efle . Duas fiquidem in Chri-
naturas negabat impius ille Eutychianus . Ac
ythx Monachi duas in Chrifto naturas inconfu-
\ conceptis verbis profitebantur, & unum & Triai-
te y fcilicet Filium Dei, non in fubftantia Deitatis,
i carne pafiiun ac crucifixum propugnabant .
am , fociorumque fuorum Scytharum Monacho-
m fuper hac re fententiam dilucide cxponit Ma-
ntius in Profeffione Fidei de Chrifto 9 eamque San*
. Prodi Conftantinopolitani Epifcopi , cujus do-
rinam recepit Synodus Chalcedonenfis , audori*
tc confirmat inTomo adArmenios, ut legerc
apud Natalem ^dlexandrum in fele&is Hiftorix
xlefiafticx Capitibus fseculovi. Diflertatione fe-
inda. Minim igitur non eft, fi Joannes II. Sum-
i as Pontifex , poftquam accurate examinaflet ,
nc propofitionem : 1)nu$ e Trinitate carne fajjuf
i & Schytharum Monachorum dodrinam de^
tabus in Chrifto naturis perfpeftam exploratan *
quc
334 HISTORIA I
que habuiflet ; tanquam Catholicam approbaverit,
& Acsemetas Monachos,qui praedidam propofitio-
nem, ceu Hsreticam, reprobabant, damnaverit; ut
jam a nobis obfervatum eft in fuperioribus Collo-
quiis. Nulla igitur in fexto fa^culo diflenfio aut
controverfia fuit inter Catholicos circa dogmata
Sandiflim* Trinitatis , & Incarnationis Verbi Di-
vini , fed potius concors omnium dodrina, animo*
rumque conlenfio . ||
D. Quaenam fuit doftrina fexti faeculi circa
alia fidei dogmata, qua? credenda proponit Ecclefia
Catholica, & ab Haereticis noftri temporis repro-
bantur !|
M. Circa alia fidei dogmata , qux credenda
proponit Ecclefia Catholica^eadem prorsiis fuit fas- <
culi fexti dodrinaac noftra. Hasretici quippe velint I
nolint j fateri coguntur , Chriitianos fexti Ecclefia I
foculi cultum detulifie Sandis , eosque invocafle j I
Martyrum fepulchra, & Reliquias in maxino hono- t
re habuifle ; Ccelibatum obfervatum , & Monafti-
cum Inftitutum late in eo fuiffe propagatum ; Pri-
matum llomani Pontificis micuiffe prselertim iiu
perfona Agapeti Papse , qui , ut in fuperiori Col-
loquio diximus y Conftantinopoli degens *4nthi-
miim Patriarcham Conftantinopolitanum , cui im-
penfius favebat Theodora Augufta, Sede Patriarcha-
li propria fua authoritate , nulloque coado Conci-
lio , dcjecit , & in ejus locum Mennam fubftituit .
Prxterea ^ Ecclefiam in Conciliis generalibus con- la
gregatam in defininiendis rebus fidei infallibili pol- it
lere audoritate Chriftiani fexti Ecclefis fa^culi fir-
miter crediderunt cum Sando Gregorio Magno %
i codem fxculo Pontificatum geflit , & in Epifto-
ia
ECCLESIASTJCA* 335
Synodica ad Patriarphas, quse eft xxv* lib. i. te-
itur , fe quatuor Concilia Oecumenica fufcipcrc f
venerari , ficut Sanfti vangelii quatuor libros .
uintum parittr Concilium generate , in quo tria
i imnata funtCapitula , fe pariter venerari profite-
r idem Summus Pontifex , eique, qui aliter fapit f
athemadicit, hisverbis: Quisquis ergo aliudfa-
, anathema Jit , quisquis verb prtidittarum Synodo-
\mfidem tenet* fax eifit> a Deo Patrc &c. Qiaapro-
?r ^ quando Sandus ille Pontifex mitius egit cum
eodelinda Longobardorum Regina , & cum non-
llis , qui Concilii quinti generalis audoritati
danmatione trium Capitulorum damnatione ob-
i aperare detre&abant , nee cos pro Schifmaticis
I ^uit , ufus eft Sati&ifllmus ille Pontifex prudenti
iadam Oeconomia , forte quod eos ignorantiS
|>orare potiiis , quam prava voluntate noverat t
nque doceri non refugerent , fperabat futurum
tandem aiiquando reiipifcerent , maxime poft-
am illis fuiffet oftenfum , Sy nodo Chalcedonenff
n lum i quinta Synodo vulnus effe illatum, ut per-
p im Cibi perfuadebant . Scd prudehtis Oecono-
n t elapfo tempore , cum p^uci fupereflent trium
C pitulorum defenfores^fummojure cum illis egit
S iftus Gregorius , nee priiis ipfos ad communio-
n a recepit, quam profefli fuiflent, fe quintam Sy-
n lum pari cum aliis quatuor Oecumenicis vene-
r; tone fufcipere f Hanc fupremam Ecclefia: audo-
pi item in Concilis Oecumenicis adftruens S. Gre-
g -ius Magnus , omnes contra Catholicam Fidem
a jam exortos crrores , aut in pofterum orituros
fi ul oppreflit .
I Sacrificia^ Orationes^ Vigiliasj Eieemofynas ,
alia*
33$ H i s T R. i A
aliaque id genus pietatis officia Defundis admo-
diim prodeile,eosque fubfidiis iftis vel levari^vel ex
toco liberari conltans erac in vi. fasculo utriusque
Ecclefi* cam Oricncalis , quam Occidencalis do-
&rina,ficuc perfpicuis,invidisque omnium faeculo-
rum teftimoniis confirmata teftacur Euflratius Scri-
ptor fexci Ecclefiae feculi> Magna: Ecclefis Conftan-
tinopolicans Presbyter ^ in libro , cui ticulus eft :
3(efittatio torum > qui dicunt 3 animas Corporibus fuis
folutas non operari , nee precibus facrificiisque > qua
fro Us offcntntur 9 adjuvari* Quem librum Leo *Al-
latius gr^ecc lacineque edidic Sanftus eciam Gre-
gorius M. qui fexco iaeculo univerfalem regebat Ec-
clefiam * pluribus in locis eamdem dodrinam era-
dit, fedptcecipue lib.4. Dialogorum cap.3p. ubi in-
terroganti difcipulo : ^fn foft mortem Purgatorim
ignis fit ? relpondet Sandus Dodior : fro quibus*
dam levibus culpis tergendis ejfe ante ^udicium fur*
gatorium igntm. Quod infra diferc probat. Et
cap. 5 5 . fie fcribic : Multorum folet animas etiam pofl
mortem facra oblatio hoftia adjuvare* it a ut bant
mnnunquam iffa defunftorum anima expetere vi*
deantur . \
Confeffionis & Abfolucionis Sacerdotalis ne- <
ceflicaceni pluribus in locis probac idem Grego- j
rius , maximc lib. 2 2. Moralium in Job. num. 3 1. &
Homilia 26. inEvangelia, ubi fubSchemace L*
zarl ex morcuis a Chrifto revocaci, & ab ejus Apo 1
ftolis foluti j explicat peccacoris per Confeffioneir r
peccacorum e fepulchro prodeuncis refurreftioneir j
& folutionem . Sic enim habec : Lazaro ergo did t,
ti4r : Veni foras : ac fi aperte cuilibet mortuo in cut r
fa diceretur ; Cur reatum tuum intra conftientiam ab r
fcon
ECCLESIASTICAL 337
fcondis ? for as jam per Confejjionem egredere, qui afud
te per negationem lates. Venial itaque foras monuus y
.deft, culpam confiteatur peccator . Venientem verb fo-
wsfolvant difcipuli, ut P aft ores Ecclefitf eipanam de-
eant amovere, quam meruit , qui non erubuit confite-
*i quod fecit . Hac defolutionis ordine breviter dixt-
y im , ut fab magno moderamine Paftores Ecclefa vgl
blvere ftudeant, <vd ligare .
Miflarum folerrmia in fexto fxculo faifle cele-
rata , paffim legimus in Operibus S. Gregorii Ma-
ni praefertim in Homiliis in Evangelia , ex quibus
acile colligitur,fideles hujus fxculi conftante r ere*
idiffe, Miilatn efle verum & proprie didum Sacri-
icium, & in augoftiflmio Euchariftias Sacramento
/ere & realiter contineri Corpus , & Sanguinenu*
hrifti Domini . Quod etiam Sanftus Gregoriiis
agnus cap.5 8. lib.4. Dialog, his perfpicuis verbis
:onfirmat : Ejus quippe ibi corpus fumitur> ejus caro
npopulifalutempartitur, ejus janguis non jam in ma
ms infidelium > Jed in ora jidelium funditur . Refert
uoque Joannes Diaconus in Vita ejusdem S. Gre-
orii Papas lib.2.cap.4. quod Matrona quadam Bea-
o Gregorioper ftationes publicas Mijjarum folemnisL*
elebrantifolitas oblationes obtulerat. Cui poft Myfte-
] ia traditurus cum diceret : Corpus Domini ^oflri
thrift i confervet animam tuam , lafciva fubrifit .
ontinub dexter am ab ejus ore convertens , partem il-
am Domini Corporis fuper tdltare repofuit. Expletis
)erb Miffarum folemniis , Matronam cor am populo in-
wifivit , quamobrem Corpus Dominicumfumptura ri-
ere prafumpftrit ? *dt ilia diu muffitans tandem pro*
upit : qui a panem , quern propriis manibus me feciffe
ognoveram , tu Corpus Dominicum perbibvbas . Turn
Tom.il. Y Ore-
HISTORIA
Gregorius fro Incredulitate mulieris cum totaplebe fc
in orationcm proftra<vit>& pofl paitlulum furgens> par~
ticidam pants , qitamfupcr ^lltare pofaerat , carnenz
fattam reperit ; quam coram cunths incredula Matro
ns demonftrans , ad credulitatis gratiam tarn illam re-
vocare potuit > quam totuw populum confirmare cura-
<vit . Uttrstts itaque in orationem cum eisdem proftra-
tus , carnis frujium in pants primordia reformavit .
Hoc kmgiusculum licet Joannis Diaeoni teftimo-
nium producere operas pretitwi duxi, uc oiaaifefto
conftet^ Chriftianos fexti Ecclefise faeculi firma fide
credidiflfe realem praefentiatnCorporis, & Sangui-
nis Chriiti Domini in Eucharillise Sacramento, fk-
que retundatur effrsenis audacia *Albertini Seftae
Calviniana? Pfeudo-Miniftri , quiinlibro, quern-*
edidit, de Sacramento Eucbarifti<e,diios adducit Scri-
ptores fexti famuli a videlicet ^naflaflum SinaitawLa
Monachum in lib, qui infcribitur , Dux VIA > &c Fa-
sunduw Hermianeniem Epifcopum lib.p. cap. 19. a
quibus negatam efle ait realem praefentiam Corpo-
ris Chrifti in Eucharifti^ Sacramento . At Anafta-
fium Sinaitam , ficut in fuperiori Colloquio vidi
mus 3 ab hoc errore viri dodiffimi vindicant , ficut
& Facundum Hermianenfem Epifcopum 3 ut videre_>
eft apud Natalem ^Alexandrum cap. 4. art. 6. .2.
Hift. Ecclef. fexti feculi . Pmerquamquod nulla
omnino eft Facundi Hermianenfis Epifcopi in Ec->
clefia authoritas , utpote qui Schifmaticus fuit , in
Schifmate jfcripfit & obiit . Sed qux , amabo , ma
jor vefania efle poteft 3 quam obfcura quadam te-
ftimonia in horumce duorum fexti fa?culi Scripto-
rum libris expifcari velle,& luculentiffima nolle re-
cipere teftimonia deprompta ex Operibus S. Gre-
go-
ECCLESIASTICAL 339
jorii Magni , qui eodem feculo univerfe Ecclefias
;lavum regebat , ex quibus Sole clariiis colligitur ,
mines fxculi fexti Chriftianos praefentig realis Cor-
,x>ris & Sangumis Chrifti Fidem conftantiflime" te-
mifle ? legefis Confeffionem Gregorianam typis Co-
onig editam apud ^rnoldum Quentelium anno MDIV.
| \udore Theodora Petrejo Campenfi Colonenlis Car-
hufise alumno , qui invicle demonftrat , omnes
idei articulos , de quibus nobis imprsefentiarum-*
:uin Luthcranis y & Calviniftis^ aliisque novis Hae-
eticis controverfia elt, a Sanfto Gregorio Magno
>robatos & affertos efle 3 eorumque errores in an-
eceflum a S. illo Doftore fuifle prasfocatos .
D. Sine, quxfo, ut te paululum interpellenij
^ a te percenter , an vera fit illaHiftoria , quae cir-
umfertur de anima Trajani Imperatoris in infide-
itate defunfti ab inferis precibus Sandi Gregorii
dagni liberata ? Si enim hsec narratio vera (ic, fe-
iuitur plane , Chriftianos fexti Ecclefise fseculi noa
:onfenfifle nobifcum in hoc dogmate fidei,quo ere-
iimus , licitum non efle orare pro his , qui in fua_
mpietate & in infidelitate demortui aecernis func
ruciatibus addi&i, quia, ut inquit Scriptura Sacra,
n Inferno nulLi eft redemptio .
M. HCEC narratiuncula , quam audifti , de H-
eratione Trajani ab Inferis, & de fufis ad earn im~
etrandani a Sando Gregorio Magno precibus,
tire merito a viris eruditis fabulse loco habetur .
vero, ut bene x multa prrctermittam momenta
, peritis Criticis addufta , qua? rem plane confi-
iunt ; qui credibile eft j Sandum Gregorium ora-
c voluifle pro liberatione Trajani, quern fciebat in
ifidelitate mortuum, adeoque xternis flammis ad-
2 di-
Y
H i s T o R i A
didum , cum ipfcmet lib.4* Dialogorum cap.44,&
Iib.j4. Moralium cap. 16. cum univerfa Ecclefia do*
ceat>penas Inferni efle gternas 3 nullamque in Inferno
redemptionem;ex quo infer t S.ille Ecclefig Doctor,
juitos orare nee debere , nee poiTe pro hominibus
in infidelitate > vel impietate defundis > aut fi pro
illis oraverint, irritas plane efle eorum orauones .
Legi potell fuper hac re caput decimum Jibri tertii
de VitaSan&i Gregorii Magni quam toino quarto
recentis illius Operurn editionis inferuerunt dodif-
{imi Patres Benedidini Congregationis Sandi Mau
ri, ubi hanc y qux vulgo jaftatur , narratiunculam
folidis momentis exfufflant . Habetur quidem il-
Jius narratiuncul^e de liberations anima? Trajani ab
Inferis precibus Sandi Gregorii Magni aliqua men-
tio in oratione , quse adfcribitur Sando Joanni Da-
mafceno , de Us qui in fide obdormienmt ; fed hanc
orationem genuinum non effeSandi Joannis Da-
raafceni foeturn aperte demonftrant periti Criti-
ci Bellarminus 5 Leo ^4llatius ^ & nofter dodifllmus
P. Michael le Quicn in Diflertatione quinta inter
Damafcenicas , quas prasfixit tomo i. recentis Edi
tionis Operum SanQi Damafceni, quam eruditis ac
pulcherrimis Notis illuftratam nuperrime publica-
vit . Addo etiam cum Sando Thoma in fupple-
mento quaeft. 73. art. 5, ad 5. quod, pofita veritate
illius Hirtorise de liberatione Trajani ab Inferis ob-
tenta precibus Sandi Gregorii , dici tantum pof-
fet, Trajanum nonfuiffe in Inferno finditer deputatum,
pent, inquit Angelicus ille Dodor, apparct ex omni
bus illis 9 qui fuerunt miraculose a mortuis fufcitati ,
quorum f lures conftat IdoloUtras & dawinatos ftiiffe .
omnibus enim tdibtts fimititlr dici oportet , quod
non
ECCLESIASTICAL 341
erant in Infertio finalitdr deputati , fedfecunduwi*
rafentem propriorttm meritorum juflitiam ; fecundum
Mem ftiperiores caufas 3 quibus pr&videbantur ad vi*
am revocandiy erat alit&r de eis difponendum &c. Pa*
et itaque , five haec narratio de liberatione Traja-
a ab Inferis precibus Sanfti Gregorii impetratS
era, vel falfafit^Chriftianos fexti fasculi credidifle,
icut & nos in prsfentia credimus , nefas omniuo
flfe prcces funderc pro his , qui in impietate vel in-
tdelitate mortui, decretorioDei judicio in Inferno
ant finaliter deputati ., quod perpetuo ab ipfis EC*
kCix primordiis fuit Chriftians Fidei dogma
D. Maximo fane rubore Harretici, nifi omne
rontem exuiflenc , fufFundi deberent 3 diim ea tan-
o ardorc oppugnant fidei Dogmata 5 qux tamea-s
mni Eccleto aevo unanimi Catholicorum confen*
ione firmata & approbata fueruat . Sed expenda-
ms modo ea , quse fpe<5tant Difciplinam tarn EC*
leflafticam , quani Monafticarn , qux viguit fexto
sculo .
M. Difciplinam Ecclefiafticam fexti fsculi
xpreflam habemus in Canonibus Conciliorum ,
u# eodem fa^culo celebrata funt , de quibus jani->
jperius difTeriiimus . Nihilofeciuspauca, qux ad
Difciplinam erga Epifcopos & Clericos in fexto
eculo obfervatam attinent, hie fubnefterc noru>
rit a propofito noftro alienum ; In prunis , Epi-
ropatus in Regionibus recens ad ChrifHanam Fi-
em converfis Romanorum PontiHcum authorita-
: inftituebantur . Sic S. Gregorius Magnus , mif-
> ad Sandum Auguftinum Angloruui Apoftolum
allio , prsecepitei, uc Metropoles duas iiiftitus-
it , Londini unam , ailtaram > Eboraci j & fob una-
34* HISTORIA
quaque duodecim Epifcopos confecraret, lit videre
eft in ejus Epiftola xv. lib. vm. At in Regnis Chri-
ftianis novi non inftituebantur Epifcopatus abfque
Metropolitaiiorum confenfu . Oceafione Schilma-
tis Epifcoporum Iftriae , qui tritun Capitulorumuj*
damnationi fubfcribere noluerunt -, Aquilejenfis
Metropolita ab Epifcopis Schifmaticis, qui qua-
tuor Patriarehalium Sedium junfdi&ioui par^ro
rcnuebant, Patriarcha f liit inftitutus . Sed extintto
Schifmate, nudutn Patriarchs nomen retinuit
Aquilejenfis Epifcopus . Progreflii tamen tempo-
ris Patriarchatus honorem , & primum locum fu-
pra omnes Italias Mecropolitanos ei concederuat
Leo VIII. Clemens II. & Alexander II. De Patriar-
chatu Aquilejenfi legendus eft doftilfimus Card.
Norifius cap. 10. Dillerr. de quint a Synodo , ubi fuse
ac dofte de eo agit . Ele&iones Epifcoporum fie-
bant a Coepifcopis ^ a Clero , & populo 3 non ta
men eodem jure 3 nee eodern Temper modo ; fum*
rna autem eligendi poteftas erat penes Clerum ,
Epifcopos & Metropolitanum . In his Epifcopo
rum eleftionibus , qu^ fexto Ecclefia? faeculo fie-
bant 5 coepit Ecclefia mulcum Imperatoribus & Re-
gibus indulgere , ut eorum patrocinium promere-
retur ad comprimendosHaereticos , ad executio-
nem Canonum 5 ad Ecclefia? bona farta tedia con-
fervanda maxime neceflarium . Translationes Epi
fcoporum , niii poftulante Ecclefia utilitate , non
permittebantur . Coadjutores cum futura fuccef-
(ione fibi defignabant Epifcopi , fi id neccflitas ^ aut
Ecclefia? commodum exigerent . Sic S. ^uguflinus
Anglorum Apoftolus fibi fucceflbrem ordinavit
Laurentium ; & S. Sacerdos Lugduneuns Epifcopus
5.IY/-
ECCLESI AstiCA. 343
S. Uicetiurn nepotem fuuin a Childeberto Gallia-
rum Rege obtinuit. Ceffiones Epiicoporum , nift
graviflunas ob caufas , non admittebantur . Epi*
fcopos tamen^quiproptercontinuam segritudinem
obeundo muneri itnpares erant , cedere pofle Epi~
copatu 3 & ad ceffionem confiliis inducendos efle *
ion tamen compellendos docet S. Gregorius Ma*
51111$ > ut videre eft in pluribus ejus Epiftolis y pra:-
lertim , juxta veterem editionem 3 50. 51.52. lib.y*
Qujn & viri fanftifllmi dudi folitudinis amore^
Epifcopatum quandoque abdicarmit . Sic in Occi-
dente S. Sulpitius Bituricenfem , Bonnitus Arver-
rcnfem , & Leodegarius Auguftodunenfem Eccledas
cimifcrunt ; alii vero Epifcopatus honoretn totis
viribus fugiendum , & folo charitatis & obedien-
tix rnotu fufcipiendum efle , exeniplo & fcriptis
docuerunt, quos inter potiflimuai cenfentur S.Cx-
forius , Fulgentiiis & Gregorius Magnus quos fa-
cram dignitatem coa&os fufcepifle , teftantur hi 4
<[ui Vitas illorum fcripferunt Cyprianus > videlicet ^
fcrrandus Diaconus > & Joannes Diaconus . Epifcopi
al refidentiam in fuis Ecclefiis tarn juxta ftatuta^j
E:clefisB , quam juxta leges ab Imperatore Jufti*
nano promulgatas obftringebantur . A refidentix
tanenlege cenfebantur legitime difpenfati , qui a
fuis Ecclefiis ideo aberant , ut Synodis intereflent j
velut nomine Principum JLegatiories maxim! mo-
mei.ti ad alios Principes obirent , ut rnultis exetn-
plisconitat, potiffimum S. Leandri Epifcopi Hi-
fpaknfis , qui Wifigothorum Hifpanise Kegum no
mine Legationem obiit Conftantinopoli ; & ^oan-
nis atque *4gapeti Summorum Pontificum 3 qui Go-
thoruai in Italia regnantium Legatione apud Im-
Y
344 H i s T o R i A
peratorem Orientis fun&i funt . Epifcoporum ju-
rifdi&io feculo fexto erat ampliffima , ipfosque de
omnibus Monachorum , & Monialium caufis judi-
care voluit Imperatorjuftinianus, earumcogni-
tione Judicibus civilibus interdifta , ut videre eft
inejus Novella 79. cap. i. & a. Bonorum Ecclefia-
fticorum fuprema adminiftratio pene s Epifcopos
erat, qui tamen Oeconomos inftituebant , qui bona
Ecclefia? diligenter ctirarent , & deinde Epifcopis
adminiftrationis fux curam redderenc . Eccleiiaj
bonaquatuor inpartes erantdiftributa, quarum
una Epifcopo ; altera Clericis ; tertia Pauperibus ;
quarta Fabrics Ecclefix erat deftinata . Non lice-
bat Epifcopis poft confecrationem bona acquifiu
trafmittere ad h^redes, fed folum bona , qua: ant?
Epifcopatum poflederant y vel qux ipfis poftea ec
confanguineorum ufque ad quartum gradum hsere-
ditate obvenerant. Poterant tamen Epifcopi bo^
norurn, qua- propria comparaverant induftria , non
vero ex oblationibus fidelium , vel ex redditibu;
Ecclefiafticis congregaverant , quern vellent fcr -
bere hseredem . Demiim , fexto Ecclefi^e fecub
Epifcoporum judicia & depofitiones fiebant hi*
Synodis Provincialibus y ita tamen ut poflent Efi-
fcopi his in Synodis damnati vel depofiti provoc^re
ad Romanum Pontificem , ad quern de jure fpeaa-
bat delegare Judices , qui ejufdem ftegotii exa-
mcn in Provinciainftaurarent y vel , ii mallet ,fen-
tentiam definitivam pronunciare; quod jus Roma
no Pontifici ratione Primatus , quem in univerfa
obtinet Ecclefia , affertum eft , & in Concilio Sar-
dicenfi vindicatum . Sed de his plura Jegefis apud
Clariflimum Patrem Thomaffinmn in fua vcttri &
no*
ECCLESIASTICAL 345
wa Ecclefia Difiiplma^x qua hsec pauca excerpfiflc
ifficiat .
Venio nunc ad Difciplinam , qua: fexto Eccle-
feculo circa Clericos fuit obfervata* Et pri*
iO, setas ad fufcipiendum Clericatum necdum hoc
:culo erat prasfixa , fed parentes offcrebant Deo
.icros fuos , Cleroque devovebant , ficut patct
:emplo S. C^farii Epifcopi Arelatenfis , qui inter
fa infantig rudimenta Clericus fadus eft , tefto
ypriano in ejus Vita . At Epifcopi , & Presbyter!
ite annum aetatis trigefimum , Diaconi vero ante
gefimum quintum non ordinabantur ex illiusfe-
ili difciplina, ut colligitur ex Concilio Agathenfi
an. 1 6. & 17. Arelatenii IV, Can.t.Aurelianenfilll*
i an. 6. In Seminariis inftituebantur juniores Cle-
, ci , Majores etiam plerifque in Ecclefiis fub Epi-
; zpi difciplina in iisdem xdibus degebant & com-
i unibusftipendiis alebantur . Hasc fandiflima di-
Iplina ad bene informandos Clericorum mores
i axime neceffaria in Galliis & in Hifpaniis prarfer-
viguit . Clerici non foliim veftibus a Laicorum
ibitu diftindis utebantur , fed etiam tonfura &
>rona , quam palam gcftabant , ab illis omnino
cernebantur. Nan licebat Clericis ab Ecclefiis *
libus per ordinationem Epifcopr erant addidi ,
I alias migrare Ecclefias , & qui hanc legem vio-
bant > tamquam defertores, vagi & inftabiles pu-
ebantur . Non poterant etiam Epifcopi Clericos
fuis beneficiis ad nutum amove re . Lex Coeliba-
s fexto dumtaxat faeculo Subdiaconis in Ecclefia
itina impofita ail > & ut Clericorum vitaomni ex
irte , ficut decet , irreprehenfibilis eifet , antiquis
inonibus , quibus Clericis diftride vetitum eft
ne
HISTORIA
ne in sdibus fuis extraneas mulieres contuberna-
les habeanc > novutn robur additum eft . Re&z
ctiam confultum eft diftributioni & adminiftratio-
ni bonorum Eccleiiafticorum , quorum Clerici
Proprietarii y feu Domini non erant , fed tantiira-*
Oeconomi & difpenfatores,itaut, detradis his 3 qu
ad honeftam vitx fuftentationem neceflaria erant ,
omne fuperfluum Pauperibus erogare tenerentur.
Clerici multis iinmunitatibus fexto feculo frue-
bantur , erantque iiberi a fori farcularis judicio > &
quoties de fide , vel turpi vita, vel ob aliudcrimen
contra facros Canones admiflum accufabantur l
non ad Laici judicis Tribiuial vocabantur , fed co-
ram Epifcopo , vel alio Judice Ecclefiaftico tota lis
<iirimi debebat . Quam Clericorum immunitatem
flrenuc tuitus eft S* Gregorius Magnus , nioneni
(fanuarium Calaritanum Epifcopum Epift.24. lib.j
ne Sacerdotes a Laicis Judicibus in Sardinia oppii
mi pateretur , prohibuitque Clericis , & Monachij
Dioecefeos Neapolitans , ne ad aliud quam Epifco*
pi tribunal convenient . Ad eamdem Clericorum
propugnandam immunitatem multa in Galliis , &
in Hifpaniis celebrata Concilia fub poenis gravifli-
mis inhibuerunt , ne Clerici quemquam apud fecu-
lares Judices, Epifcopo non permittente , pulfa-
rent ; & ne Laici 3 inconfulto Epifcopo , Clericum
ad feculare tribunal vocarent . Hxc eft, in fuinma,
Ecclefix Difciplina , qu fexto feculo erga Epifco-
pos & Clericos fuit obfervata .
D. Viguitne in fexto Ecclefi# faeculo , pr-
cipue in Occidente Monafticum Inftitutum , quod
tantopere Hxretici execrantur ?
M. Monafticum Inftitutum fexto Ecclefia:
(x-
ECCLESIASTIC A. 347
zculo floruiffe , & in Occidente prasfertim longe
iteque fuifle propagatum, liquido colligitur ex
sne multis Monafteriis , quae eodem fxculoin Ita-
a , Gallia 3 & Hifpania condita funt, de quibus le-
endus eft dodiflimus Joannes Mabitloriius torn. i.
nnalium Benedidinorum y ubi data opera do
:mpore , quo ilthaec Monafteria fundata funt , &
* Difciplina Monaftica , qua* in illis adamuflim^
^iervabatur, accurate juxta ac cleganter ediflerit.
D. Quinam potiilimum in vi. Ecclefk ff culo
ionafticum Inftitutum in Occidente propagarunt?
M. Monafticum Inftitutum fexto Lcckiix
rculo propagarunt in Occidente viri fan&ifOmi ,
cfarius Arelatenfis Epifco-pus^ ^urelianus ejufdem
bis Epifcopus , Columbanus , Ferreofas Ucecienfis
pilcopus , BenedifikKs > Donatus , Ifidorus & FruftuQ*
s , de quibus fingillathn pauca hie dicemus .
S. Cafarius duplicem , ut jam obfervavinius 9
egulam fcripfit : Uuam San&imonialibus , hij
ratiam Ca:fariae fororis fuae & Monialium , quibus
r^erat in Monafterio Arelatenfi ejus fumptibus
ctrufto & fundato . Haec S.Caefarii Regula , quam
^ftifllmus Mabillonius afferit primam fuifle Regu-
im pro Monialibus fcriptam , legi poteft in Codi-
: Regularum Holftenii y & apud eruditum Cointium
i Annalibus Ecclefia: Francorum , ubi defcribitur,
: prolixis atque eruditis Notis illuftratur . Alte-
im S. Csefarius proMonachis fcripfit Regulam ,
uae in plerisque Monafteriis vigebat , praefertim
a Gallia Narbonenfi . Hanc etiam Holftenius in^
)odice Regularum edidit, illarnque defcripfit Coin-
us in Annalibus Francorum ad annum DXXXVI. &
ruditis Commentariis expofuit . Prater has duas
Re-
348 H i s T o R i A
Regulas ,-S. Caefarius etiam exhortationes San&i-
monialibus fcripto direxit , in qttibus fuperbiain ,
invidiam , virorum colloquia , & ftmiiliaritateoi ,
veftium elega ntiam, fplendidumve colorem , opera
manuum vana & fuperflua prae cseteris cavenda^
monct, aitque, non fufficere veftem mutafle & reli-
gionis habitum fufcepifTe 3 nift & mores mutentur,&
contra male dulces volnptates dimicctur . Praccla-
ra funt quoque S. Ca:farii monita ad Oratoriam Ab-
baciflam , quibus cam adhortatur , ut prior in Eo
clcfia inveniatur , poftrema exeat; prima itidem
fufcipiat laborem , pofterior folvat; communibus
cibis utatur in communimeufa; non (it veftibus
ornatior c*eteris , fed moribus ; Sorores omnes di-
ligat , ac parem cis caritatem impertiat ; nomen
ejus complures noverint, beneficia plurimi fen-
tiaat, vultum rari cognofcant; ornnis deniquo
aftiofitpropterDeum, fermo deDeo, cogitatio
in Deum . Hos mores in Abbatiflls Beatus ille Pon-
tifex exigebat .
Sanffus ^iurelianus duplicem itidem fcripfit Re
gulam , unam Monachis, alteram facris Virginibus
infcriptam . Utramque publicavit Holftenius in Co-
dice Regularum , & utramque pariter defcripfic
Cointius , notisque illuftravit in Annalibus Ecclefia:
Francorum ad annum DXLVIII. Regula Sand:i AU-
reliani in multis concordat cum Regula Sandi Ca:-
farii, in multis cum Regula Sandi Benedidi> quam
uti Csefarianam prsc oculis videtur habuifle *^rr^-
lianust ficut oftendit Mabillonius tom*i. Annal. Be-
nedidinorum .
Sanius Columbanus > cu/us opera tam in Gal-
quam in Italia Monafticum Infthutum propa-
ECCLESIASTICAL
ttum eft, relida Hibernia: Infula in Galliatn venit
mo DLXXXW ut luculenter evincit Mabillonius in
;ta Waldeberti Abbatis Luxovienfis , qua? extat
rte n.feculi in.Benedidini. Regulam,quam Mo-
,chi fequerentur , condidit y quse etiamnum extat
>ud Holftenium in Codice veterum I^egularum^
Ita Monafteria extruxit Sandus Columbanus ,
orum praecipua fuere Luxovienje , ^ngratenfe , &
ntanenfe in Gallia , & in Italia Bobienfe* ubi & fe~
Itus fuit, & reliquiae ejus multis pollent virtuti-
5^ ficut narrat <Jonas in ejus vita . Glariores San-
Columbani Difcipuli fuerunt Gallus , Euftafius,
alaricus , *4ttala , Sandi Columbani in Bobienfis
^nafterii regiminis fucceflbr y itemque Deicolus ,
obardus , Sigisbertus Abbates . Monachos enim
mes , qui fab Sandi Columbani Regula militan-
Deo fervierunt, commemorare &on licet.
ISanftus ferreolus Ansberti filius Sando Firmi-
Epifcopo Ucetix patruo fuo fucceffit anno DLIIK
eex ejus Vita a fe ex veteri MS. publicata colligic
litrcus v4ntonius Dominlcius . In hac Urbe Mona-
i rium excitavit 3 quod de fuo nomine Ferriolacen-
j)j luncupavit . Extat ejus Regula, quam pro Mo-
I :his fcripfit apud Holftenium , cujus Capitular
J raque conformia funt Statutis S. Casfarii Epifco-
I Arelatenfis, ficut oftendit f*pe laudatus Cointius
Annalibus Ecclefix Francoruin ad annum DLVIII.
tn. ix. & fequentibus .
Santtus Benedict us Monachorum in Occidente
:ens , Nurfise in Dicecefi Spoletana natus, & Ro-
i 2 liberalibus difciplinis excultus, ad eum locum,
|;i Sublacus dicitur, in altifllmam fpeluncam fe^ef-
(5 ubi per triennium nemini notus delituit , fed
35O H i s T o R i A
fparsa illius Sanditatis fama , bene multi Monachi
fe illi inftituendos tradiderunt^quorum mores ctifa
probare non poflet , ab illis^ non fine periculo vitx
iua? difcefiit , & in folitudinem fe receph, ubi 5 ob
innumeram multitudinem difcipulorum , qui ad
ipfum quotidie confluebant j duodecim Monafteria
sedificavit ; Dein^Montem Caffinum petiic,quem ex
D#monum , & Idololatrias receptaculo illuilre fan-
6:itatis facrarium fecit, ibique clariflimi fui Ordinis
fundamenta jecit , condendo Regulam , qux Vitam
Monafticam in Italia informavit ac propagavit , &
poltea in Galliam ,a Sando Mauro ejus Difcipulo
illata eft . Adeo pofteris probata eft ha:c Sanfti Be-
nedidi Regula , ut Sando Gregorio Magno lib. 2.
Dialog, cap. 36. Difcreti&nepY$cipHa,fermonelucu*
lent a y Patribus vero & Conciliis Sanffa , atque eo-
dem fpiritu, quo facri Canones condita haberetur .
Nullo difcrimine quosvis admittit haec Regula^,
pueros , adolefcentes , adultos ,. pauperes que ac
divites ; nobiles & ignobiles ; fervos & ingenuos ,
dodos pariter ac literarum expertes y Laicos &
Clericos . Pueri oblati Monafteriis aparentibus,
Vitae Monafticsjugum , ubi setatem adultam atti-
gifient * excutere non poterant . Sed de pr^ftantia
^c propagatione Regular SandiBenedidi in fexto
Eccleiix feculo 5 & de Monaftica difciplina , qux in
ea prxfcribitur , legendus eft dodiflinms Mabiilo-
nius torn. i. Annalium Benedidinorum .
SajiMus Donates Vefontienfis Epifcopus , cum
ex ordine Monachorum Sandi Columbani ad pi-
fcopatum iuifiet provedus , Monafterium fub ejus
Regula conftruxit 3 quod PaUtinm vocabatur , &
Monafteriopuellarum, quod mater ejusfundavc-
rat,
ECCLESIASTICA. J
1^
c, Regulam fcripfit exSS. Auguftini, Catfarii,
>lumbani , & Benedidi Regulis maxiniam par-
| n defloratam , quam edidit, Holftenius in Codicc
fgularum .
Quandonam inHifpanias inveda fueritMo-
I Hca difciplina , non eft omnino ccrturn . Multi
& runt y Donatum Monachuai cosevum S. Grego-
| Turonenfi , qui adjundis LXX. fociis ex Africa^
vj lit in Hifpaniam 3 primiim in hanc Regionem in-
d ifle Monafticam difcipliaam . Sed do&iflimus
fi e citatus Mabillonius probac Monafticam difci-
p um ante hunc Donatum, qui fexto fxculo vixit,
I iifpaniis jam viguiffe . Ut ut fit , certum eft ,
i iftum Ifidorum Hifpalenfem Epilcopum Regu-
ll-i Hifpanienfibus Monafteriis ex priorum Pa
ll m Regulis concinnatam tradijdifle . $. Leander
fcopus icidem Hifpaienfis , frater Sandi Ifido-
n librum ad Florentinam fororem fuam de Inftitu-
t\ \e Vlrgmis fcripfit , qui facrarum Virginum Re-
g a merito nuncupatur > & ab Holftenio defcri-
p s eft in Codicc Rggularum Denique S. Fruftuo-
/j Complutenfis Abbas, Dumienfis deinde Epifco-
; , & ad Bracarenfem Epifcopatum poftea tranf-
I is , Monafticum Inftitutum in Hifpaniis maxi-
a propagavit , ac duplicem pro Monachis condi-
d Regulam . Prior xxin. altera xx. dumtaxat
iftat capitibus . Utraque S. Fruftuofi Regular
d ta eft ab Holftenio in Codice Regujarum . Hi
ft t Sandiflimi Viri , qui feculo fexto Monafticum
1 itutum in Occidente late propagarunt , & Re-
g as pro Monachis & Monialibus mirifica Spiritus
S idi undione perfufas condiderunt .
I Obiter tamen cum dodiffimo Mabillonio Prse-
fa-
3 $2, HIST OR i A
fatione in primum Tomum Annalium Benedi&ino-
rum hie advertere debes , Monachos fexti fasculi ,
ficut & in aliis praecedentibus , non uni peculiari
Regulx finite addidos , fed aliquando plures infi-
mulRegulasuno iaMonafterio fuifle obfervatas .
Nam cum iftas Monafticse Regular in unum fcopum
collimarent , ut fcilicet, abdicata rerum omnium^
proprietate , Monachi vitam communem , laborio-
fam , abfttnentem , & a faeculi tumultu alienam in
fiimmo filentio fub prsepofiti obedientia tranfige-
rent , ftatisquc horis ad divina Officia , ad ledio-
nem , ad curandum corpus convenient ; in prora-
ptu erar, qua: moralia funt in omnibus Regulis pro-
ponere Monafteriis: Qua* vero ad Officia divina, je-
juniorurn, ac laboris penfum, aliaque in genus per
tinent, pro nutu & arbitrio Abbatis, feu Prsepoiiti ,
ex illis Regulis defumerentur . Quapropter in tan-
ta Regularum diverfitate maxima erat Monachos
inter omnes animorum confenfio, unafocietas,
unumque corpus nulla veftis quantavis diverfitate
difcretum. Facilis etiam erat ac promifcuus ex
uno in aliudMonaftcriumtranfitus, mutuusquo
commeatus y non modo Latinorum inter fefe 3 fed
etiam Latinos inter ac Grxcos , quibus fat erat fta-
bilitatem in novo Monafterio firmaffe . Ratio hu-
jus eft , quia in fexto fxculo , ficut & in aliis prarce-
dentibus , unus tantum erat Monafticus Ordo nec-
dum in varias Claffes divifus, ficut in prsefentia dj-
vifus eft inReligiofis , exempli gratia, Mendicanti-
bus, quorum univerfae, quamvis late fparfas familip
fub uno peculiari capite , certis , & cuique propriis
Officiis ac legibus Deo militant . At fasculo fexto
unus erat in commune omnium ubique Monacho-
ruin
ECCLESIASTICA. 353
m tarn Grsecorum, qu*im Latinorum modus &
us religionis profitenda? ; nee ifti Monaftici Or-
nis unitati officiebant diverfas iilx Regulae , qua:
iquando in Modern Monafterio obfervabantur .
ua, ut inquit Lucas Holfienius in Prsefatione ad Co-
:em Kggularum cap.j. diverfse illx Regular in corn-
une proponebantur , ut ex his Monachi pro loco-
m & nationum differentia,vitam unifonni^quoad
3ecipua> difciplina temperarcnc . Primaria quip-
: & quafi fundamental Monachorum Regular
/angelium erat ; ilia fcilicet Chrifti confilia > qua?
ftrare fe ipfutri propter Kegnum Coelorum , qua^
megare fe &: crucem tollere , quse patrem, & ma*
em, uxorem & agros propter Chriftum relinque-
; quse vendere patrimonia & dare pauperibus ;
:que nudos Chriftum fequi fuadebant . Regular
item particulares nihil nifi cjus prima: ac univer-
lis Regula: applicationes 3 aut declarationes locis
it perfonis plerumque aptatac habebantur . Hinc
>time infert Mabillonius , mirum non efle , fi Re-
tla Sandi Benedidi non foliim in novis , quse fe-
o facculo condebantur > Monafteriis fuerit admif-
., fed etiam in antiquioribus Coenobiis , quae jam
i im habebant Regulam , fuerit adoptata > ciim fa-
t Hare eflet illis temporibus , ut plures fimul Re-
| \x in unoquoque Monafterio receptae effenc , &
I itati Ordinis Monaftici , qui tiim ubique unus
I ;c, diverfitas,varietasve Regularum non obftaret^
I gefis etiara fuper hac re Ludovicum TbomajfinunL*
l.atorii Gallicani eruditum presbyterum i. parte
l.i. cap. 24. de veteri & nova Ecdefia Diftiplina *
ID. Praefcribiturne in his Regulis 5 quas fu-
rius memorafti, fevera Monaftica difciplina ?
Tom Jr. I M* Sc-
354 HISTORIA
M. Severa in iftis Regulis indicitur Mona-
chis difciplina, qua? ad ilia Capita revocari poteft.
Tenebantur Monachi Abbatibus prompte obtem-
perare , Chriftum per ardam viam fequi , abdica-
tionem omnium bonorum temporalium perpetuo
proiiteri ; jugem a carnibus abftinentiam , interio-
ris veftitus atperiutenijfilentium quocumque tern*
pore,fed praefertim horis nodurnis obfervare, Ion*
ga jejunia protrahere , vilibus cibis vefci, lamentis
peccau fua plangere, corpus abftinentiis attererej
ledioni & meditationi Sacrarum Scripturarum va*
care , brevem fomnum carperei nodu diiique divi*
naslaudes in Ecclefia celebrate , vitam folitariam
ducere , & quotidie operari manibus fuis 3 ut noaj
folum vitE neccflaria libi procuraretit , fed etiain
indigentise aliorum propriis laboribusconfulerent,
His fan<aiflimis legibus ad/lridi Monachi foli Dec
intend ferviebant, & angelicam vium in terris
agentes cupiebant cum Apoftolo diifoivi & eflfej
cum Chrifto , ut cceleftibus delitiis, ad quas conti-
nuo anhelabant, sternum potirentur . Sed de Mo-
naftica fexti facculi difciplina fatis, pro fufcepti
operis noflri brevitate y didum lit, de qua> fi plur3
fcire aveas, legefis Holftenium, Cointium> & Mabillo-
nium locis fupra citaris, ubi fitim tuam ad fatieta-
tem ufque explere poteris .
D. Explanatis his , quse ad fidei doftrinam j
& difciplinam tarn Ecclefiafticam , quam Monafti-
cam fexti Eccle fix fxculi fpeft ant , hoc unum tan-
turn impraefentiarum fupercft, ut dodrinam Mora-
lem ejusdem fseculi exponas, atque fummatim per-
ftringas praecepta bene viveudi,, qua: SS.Patres fide*
libus tradiderunt .
M.P*
ECCLESIASTICAL 355
M. Patres fexti Eccleiiae fseculi aliorum, qui
>fos prarceilerant , veftigiis inliilentes , do&rinam
loralem turn in Operibus Afceticis , turn in Ho-
diiis , quas ad populum habebant , diligenter ju-
ta ac erudite expofuerunt . In hoc tamen genere
uo pr^cipue excelluerunt, videlicet Sanflus *joan-
is Climacus apud Graecos, & SanSlus Cregorius Ma-
IHS Papa apud Latinos . In libris Moralibus San-
i Gregorii Magni, qui habentur Tomo i. recentis
us Operum Editionis adornatsB a Patribus Bene-
.dinis Congregationis Sandi Mauri, extant opti-
a cnorum prascepta omni aetati , lexui , & condi-
ni confentanea , ex quibus , velut e totius Evan-
ilicx Moralis prompcuariis, Verbi Divini Praeco*
is, & animarum Curatores tutiifimani & laluber-
mam haurire pollimt moralem dodrinam ad di-
gendas animas luae curae concreditas in viam fa-
cis . Tot inter prxcepta moralia non pigebit ali*
ia ex Sandiflimi iliius Pontihcis OperiDus excer*
:a feligere , hicque fubnedere , ut fpeciraen ali-
uod moralis dodrinse iexti foculi habere poflis.
In primis, lib. xix. in Caput xxix. in Joo n.jo
Dcet S. Gregorius Magnus , in ticclelia: Redori-
as, quod de Confdfarns pra^ienini intelligenduni
t > nee vigorem debere eife rigidum , nee rnanlue-
idinem diflolutam . Sunt namqut , inquit Sandus
le Dodor , nonnulli It a dijiritti ^ ut omnem manfue-
idinem benignitatts amittant : & fnnt nonnulli
lunfutti , ut perdant dijlritti juraregiminis
metis l^eftoribus utraquefummopertjhnt tenenda y ut
ec in dij ciplintf vigore benignitttem m^nfuetu&inis ,
in manfuetudine diftrictiotiew deferant di-
nec d compajjiont pietatis obdure-
Z *
HISTOHIA
fcant > c&m contumaces corrigunt 9 nee dijciplind
gorem molliant y cum infirmomm animos confolantw
tifgat ergo vigor manfuetttdinem , & manfuetudo or-
net vigor em, & fie alter um commendetur ex altero >
ut nee vigor Jit rigidus y nee manfuetudo dijjbluta.
Juxta hanc fapientiflimam S. Gregorii Magni Re-
gulam debent Paftores & Redores animarum a n-
gidiori , ficut & a molliori morum difciplina ex
a:quo abhorrerc , & in mcdio confiftcre , ne ad
extrema impingentes 3 aud:ores fine ruinse & damna-
tioais multorum . Sunt enim nonnulli , ut obiter
dicam , qui in regimine anitnarum > quod S. Grc-
gorius Magnus ^irtem artium appellat^fefc ingenio-
(bs pracbenc in evellcndis fpinis poenitentise , iiu
difllpanda lege Chrifti , in excutiendis confcientiae
fcrupulis ; folerccs in excogitandis lenociniis , &
flexibiiibus quibufdam regulis , quo pcccatores
farcina licet criminum gravati commodiorem vi-
tam agere , & in utratnvis ^ ut ajunt , aurem dor-
mire poflint ; fagaces in pra^fcribendis vivendi for-
mulis , quae in malis bona 3 in ambiguis certa , ia
Jaboribus otium , in dubiis fecuritacem ., in peri-
culis promittunt tranquillitatem , quin , flupenda
rerum mutatione efficiunt , ut dulcefcat quod ama-
rum eft , blandiatur quod horrendum eft , forma*
funi fiat & fuave , quod deforme & foetidum eft .
Sunt vero ex adverso alii nonnulli , qui nimia mo-
rum afperitate peccatores adeo terrent , ut in cau-
fafint^ cur in defperationem fuasfalutis addufti
prorumpant ad prsecipitium , & cum infelice Juda
ad funeftum laqucum confugiant. Ab utroquo
itaque extremo faluri animarum perinde noxio , ut
fibi caveant Ile&ores animarum , debent, juxtM
hanc
EcciESiASTicA* 357
hanc Regulam a S. Gregorio Magno prudcntiflime
ftatutam, eife.erga peccatores manfueti seque ac
feveri , ut poflmt infirmos lade nutrire ne pericli-
tentur, robuftis folidiorem cibum porrigere utin
virtute adolefcant, alios manfuetudine allicere*
alios rigidioris difciplinae virgi a vitiis deterrere ,
ficque omnibus omnia facti omnes peccatores
Chrifto lucrifaciant .
Prasterea > S. Gregorius Magnus Homilia xxv.,
!n Evangelia docet Paftores , & eos , quibtis in-
rumbit cura anirnarum , quo pado ligandi atque
blvendi poteftate uti debeant : videndum eft > it>
uit , qua culpa pr&cejpt , aut quafitpoenitentia fecu+
a poft culpam ; ut quos omnipotent Deus per compun-
tionis gratiam vifitat , illos Pafloris fententia abfol-
*at. Tune enim veraeft abfolutio pr^dentis 3 cum
rterni arbitrium fequitur judicis . Qua alter a San-
iilliini Pontificis lieguia damnantur laxi iili ani-
larumRedores, qui confuetudinariis & invetera-
is peccatoribus toties impendunt abfolutionis be-
eficium , quoties ipfi , quafi canes ad vomitum_j>
svertentes , pcccata fua confitentur , etiamfi nulla
i illis verae poenitenti5e , ac finccrse converfionis
gna appareant .
Tertio, S.Gregorius Magnus Homilia xx. iiij
vangelia peccatoribus jam ad meliorem frugem
onverfis modum conftantem ac veram pceniten-
iam agendi prsefcribit his verbis : *Aliud namque^
? p anitentia fruttum facer e 3 aliud dignum p&niten*
# frufitum facere . 1)t enimftcundtim dignos poeniten-
: #frufitus loquamur , fciendum eft , quia quisquis illi-
<ta nulla commifit , buic jure conceditur ut licitis uta*
tr , ficque pietatis opera faciat, uttamev,finolusrit,
ea .
358 HISTORIA
ea i qu& mundifunt , non relinquat . *dtfiquis in for*
nicationis culpam y velfortajfe , quod gravius eft , in
adulterium lap fas eft , tanto dfe licit a debet abftinde-
re , quant ofe meminit & illicit a perpetraffe . Item ,
S. Doctor Homilia xxiv. in Evangelia , ait 3 Artes ,
qux vix abfque peccato exerceri pollunt , omnind
poll coavenionem die relinquendas : Suntenim^
inquit , pleraque negotia , qittffine peccatis exhiberc
Ml Vix aut nullatentis pojfitnt . Qua ergo ad peccatum
implicant , ad hac necejje eft ut poft conver/tonem ani
mus non recurrat : t Homilia xxxiv. in Hvangelia^
docet idem S. Pontifex in quo fita fit vera pceniten-
tia : P&nitentiam quippe agere -, eft & perpetrate
mala plangere , & plagenda non perpetrare . Mam qui
fie alia deplorat y ut tamen alia committat , adbucp<~
nitentiam agere aut diffimulat > aut ignorat . Ad hanc?
S. Gregorii moralem Doclrinam , qu^e fexto EcW
cleiiae iaeculo obcinebat , ii peccatorimi converfio-
nes 9 qux noftris temporibus fiunt ^ exigantur *
quani paacx, proh dolor ! invenientur verae , fince-
ix ac diuturnar Mitto, brevitatis ergo, alia quam
plurima utiliffima morum pr^cepta , que S. Gre-
gorius paflim tradit in fuis libris Moralibus , vide
licet in libris xxxv. Moralium in Job, in duobus
iibris in Ezechielem , & in duobus libris inJEvau-
gelia , in quibus totus eft Sanctifllmus Pontifex A ut
Chriftianos adhortetur ad amorem Dei fuper
omnia , ejusque mandatorum obfervationem , ad
dilectionemproximi ^adtimorem judiciorum Dei,
aci dignam ceiebratiouem Feiiorum , & Sacramen-
torum iufceptionem, ad tolerantiam malorum in
aaverfis , ad odium omnium viciorum , ad exerci-
timu A. incrementum Chriftianarum virtutum^
Hos
ECCLESIASTICAL
Hos itaque S. Gregorii Magni libros Morales mi-
rifica Spiritus Sandi undione perfufos , au&or tibi
fum, chariflime Diicipule, ut aflldue pervolvas,pu*
-am & integcrrimam Moralem Chriftianam ex illis
Siaurias, ad cujus normam tuos mores jugiter coin-
ponas . Hoc enirn faciens 5 & te ipfum falvum facies,
eos qui te Audiunt* verba funt
;. a limotheum cap* iv.
Finis Tomifewndi*
MEN-
M E N D A,
Quge irrepferunt in Editionem
hujufce Tomi fecundi
Hiit. Ecclefiaflicae .
Errata* Corrige.
Pag* lin.
35 23 cmentiam ementham.
7$ 21 Chalcedonenfe .. Chalcedonenfem .
80 22 Eft Aft. I
135 9 quum quern .
aoi 27 quart! quinti:
270 13 quia quin.
297 9 Hierofolymitanurn Hierofolymitanam
jc2 33 tfeu feu. I
erratorum , qu# irrepferunt , & hie notata
nonfunt > veniant indulgeat benignus Leflor , atque
medicam manunt admovere non dedignetur j waxi*
mt cum ipfe ob earn > qua laboro , &gritudinem ocu-
lorum , relegendi 3 corrigendive errata molejliam
fens intolerabilem vix ac ne vix quidem fuflinerc
fcffirn y nee ullum omninb *Amanuenfiwi babeam , cui
bane cur am incredibilis patientitf , laboris , trtdii >
ttquefaflidii certijjmt plenum committerc vdeam*